USTALANIE I PODZIAŁ WYNIKU FINANSOWEGO

Literatura

1. Sojak S., Stankiewicz J. (red.): Podstawy rachunkowości. TNOiK Dom Organizatora: Toruń 2004, s. 83 - 100, 513 - 521, 535 - 547.

2. Śnieżek E. (red.):Wprowadzenie do rachunkowości. Oficyna Ekonomiczna: Kraków 2004, s. 267 - 302.

Dyspozycje

1. Charakterystyka wyniku finansowego

• ogólna formuła ustalania

• szczeble ustalania wyniku finansowego

• sposoby ustalania wyniku finansowego

• warianty ustalania wyniku finansowego

Ewidencja ustalania wyniku finansowego brutto i netto

Ewidencja podziału wyniku finansowego

Wynik finansowy brutto a dochód

Wynik finansowy netto a stan środków pieniężnych

Charakterystyka rachunku zysków i strat

WYNIK FINANSOWY:

• Wynik finansowy ustala się za każdy okres sprawozdawczy odrębnie

• Ustalanie wyniku finansowego polega na porównaniu ze sobą dodatnich i ujemnych operacji wynikowych dotyczących danego okresu sprawozdawczego;

jeżeli DOW > UOW to WF jest zyskiem

jeżeli DOW < UOW to WF jest stratą

• Wynik finansowy kształtują normalne operacje wynikowe realizowane w ramach prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej oraz nadzwyczajne i podatkowe operacje wynikowe

• Wynik finansowy ustala się szczeblowo poprzez obliczanie wyników cząstkowych. W jednostkach innych niż banki i zakłady ubezpieczeniowe ustala się kolejno:

• wynik brutto na sprzedaży (tylko w wariancie kalkulacyjnym)

• wynik na sprzedaży

• wynik na działalności operacyjnej

• wynik na działalności gospodarczej

• wynik brutto

• wynik netto

• Wynik finansowy można ustalać dwoma sposobami:

pozaksięgowo (statystycznie):	księgowo (ewidencyjnie):
w dowolnym momencie	tylko na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych
za dowolny okres	za okres kończący się w dniu zamknięcia ksiąg rachunkowych
na podstawie danych pochodzących z odpowiednich kont wynikowych
bez księgowań operacji na kontach	poprzez zaksięgowanie na kontach wynikowych odpowiednich operacji powodujących ich zamknięcie i przeniesienie ich salda na konto „Wynik finansowy”

• Wynik finansowy zgodnie z decyzją kierownika jednostki ustala się według jednego z dwóch wariantów:

wariant porównawczy	wariant kalkulacyjny
Różnica między wariantami polega na sposobie ustalania wyniku na sprzedaży produktów
W wariancie porównawczym grupuje się koszty wytwarzania wszystkich produktów w danym okresie według rodzajów i koryguje się je o: zmianę stanu produktów i koszt wytworzenia świadczeń na własne potrzeby. W wariancie tym nie ustala się wyniku cząstkowego w postaci wyniku brutto na sprzedaży.	W wariancie kalkulacyjnym koszty wytworzenia ustala się wyłącznie dla produktów sprzedanych, a obok nich wyodrębnia się: koszty sprzedaży i ogólnego zarządu. W wariancie tym, w wersji pionowej ustala się dodatkowo wynik cząstkowy w postaci wyniku brutto na sprzedaży.
Wybór wariantu zdeterminowany jest przyjętym przez jednostkę wariantem ewidencji kosztów

Szczeble ustalania wyniku finansowego

Wynik na sprzedaży (na podstawowej działalności operacyjnej)		operacje normalne
+ pozostałe przychody operacyjne	Wynik na pozostałej działalności operacyjnej
- pozostałe koszty operacyjne
= Wynik na działalności operacyjnej
+ przychody finansowe	Wynik na działalności finansowej
- koszty finansowe
= Wynik na działalności gospodarczej
+ zyski nadzwyczajne	Wynik na operacjach nadzwyczajnych		operacje nadzwyczajne
- straty nadzwyczajne
= Wynik brutto
- podatek dochodowy			operacje podatkowe
- pozostałe obowiązkowe obciążenia wyniku brutto
= Wynik netto

Wynik na sprzedaży
wariant kalkulacyjny		wariant porównawczy
Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów	Przychody netto ze sprzedaży produktów	Przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi	Przychody netto ze sprzedaży produktów
						+/-
						Zmiana stanu produktów (zwiększenie + zmniejszenie -)
						-
						Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki
			+		+
			Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów		Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów
	Koszt sprzedanych produktów, towarów i materiałów		Koszt wytworzenia sprzedanych produktów	Koszty działalności operacyjnej	amortyzacja zużycie materiałów i energii usługi obce podatki i opłaty wynagrodzenia ubezp. społ. i inne świad. pozostałe koszty rodzajowe
			+		+
			Wartość sprzedanych towarów i materiałów		Wartość sprzedanych towarów i materiałów
Wynik brutto na sprzedaży
Koszty sprzedaży
Koszty ogólnego zarządu
Wynik na sprzedaży		Wynik na sprzedaży

WARIANTY USTALANIA WYNIKU FINANSOWEGO NETTO - RÓŻNICE

Wariant kalkulacyjny

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Wariant porównawczy

SCHEMAT USTALANIA WYNIKU FINANSOWEGO BRUTTO

USTALANIE I PODZIAŁ WYNIKU FINANSOWEGO NETTO

rok obrotowy x

rok obrotowy x + 1

Wynik finansowy brutto a dochód

K_UP = K_K - WNK_UP

P_P = P_K - WNP_P

P_P - K_UP = D

Ⴙ Ⴙ Ⴙ

(P_K+ZN) - (K_K+SN) = WF_B

D = WF_B + WNK_UP - WNP_P

gdzie: K_UP - koszty uzyskania przychodu (pojęcie podatkowe)

K_K - koszty księgowe (pojęcie rachunkowe)

WNK_UP - wydatki nie zaliczane do K_UP zgodnie z przepisami podatkowymi

P_P - przychody (pojęcie podatkowe)

P_K - przychody (pojęcie rachunkowe)

WNP_P - wpływy nie zaliczane do P_P zgodnie z przepisami podatkowymi

D - dochody (pojęcie podatkowe)

ZN - zyski nadzwyczajne (pojęcie rachunkowe)

SN - straty nadzwyczajne (pojęcie rachunkowe)

WF_B - wynik finansowy brutto (pojęcie rachunkowe)

Wartość kategorii stanowiących pojęcia rachunkowe (K_K, P_K, SN, ZN, WF_B) jest ustalana zgodnie z przepisami z zakresu rachunkowości (ustawa z dnia 24.09.1994 r. o rachunkowości lub MSR) - (zasada memoriałowa).

Wartość kategorii stanowiących pojęcia podatkowe (K_UP, P_P, WNK_UP, WNP_P, D) jest ustalana zgodnie z:

• ustawą z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych lub

• ustawą z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych

(zasada memoriałowa lub zasada kasowa).

Zysk a stan środków pieniężnych

(P + ZN) - (K + SN + O) = Z_N

Ⴙ Ⴙ Ⴙ

WP - WD = Ś

gdzie: P - przychody

ZN - zyski nadzwyczajne

K - koszty

SN - straty nadzwyczajne

O - obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego brutto

Z - zysk netto (składnik pasywny - źródło przyrostu majątku)

WP - wpływy pieniężne

WD - wydatki pieniężne

Ś - środki pieniężne (składnik aktywny)

Rachunek zysków i strat podmiotu (jednostki lub grupy kapitałowej)

jest to zestawienie operacji wynikowych kształtujących jego wynik finansowy

w pewnym okresie, spełniające warunki podobne jak bilans (jest to zestawienie syntetyczne i usystematyzowane, wartościowe, sformalizowane, ale dynamiczne).

Rachunek zysków i strat jest elementem sprawozdania finansowego podmiotu stwarzającym podstawę do oceny wielkości oraz struktury jego przychodów i kosztów oraz jego wyniku finansowego.

W rachunku zysków i strat wykazuje się operacje wynikowe:

• w osobnych pozycjach wyodrębnionych jednocześnie przy uwzględnieniu dwóch kryteriów, a mianowicie:

1. sposobu oddziaływania operacji na wynik finansowy:

• operacje dodatnie (przychody i zyski),

• operacje ujemne (koszty, straty, obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego brutto);

2. charakteru operacji:

• normalne (przychody i zyski, koszty i straty),

• nadzwyczajne (zyski nadzwyczajne, straty nadzwyczajne),

• podatkowe (obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego);

• narastająco od pierwszego dnia danego roku obrotowego do końca okresu, za który sporządzane jest sprawozdanie, w wysokości przypadającej na ten okres (w rocznym rachunku zysków i strat - za bieżący i poprzedni rok obrotowy, w sprawozdaniu sporadycznym za bieżący okres i analogiczny okres poprzedniego roku obrotowego);

• w kolejności i w sposób określony w odpowiednim wzorze:

• stanowiącym załącznik nr 1, 2 lub 3 do ustawy o rachunkowości, przy czym dopuszcza się, po spełnieniu określonych warunków, pewne uproszczenia lub też większą szczegółowość stosownie do potrzeb i wielkości podmiotu - w przypadku sprawozdania jednostkowego (także zbiorczego łącznego),

• określonym w przepisach wykonawczych do ustawy o rachunkowości - w przypadku sprawozdania skonsolidowanego.

Charakterystyczne cechy rachunku zysków i strat podmiotów innych niż banki i zakłady ubezpieczeniowe to:

• dwa warianty sporządzania: porównawczy lub kalkulacyjny;

• obligatoryjna wersja sporządzania - pionowa (szczeblowa, drabinkowa) polegająca na wykazywaniu porównywalnych ze sobą współmiernych dodatnich i ujemnych operacji wynikowych i ustalonych w ten sposób wyników cząstkowych i pośrednich;

• możliwość stosowania uproszczeń (wykazuje się wartości tylko części i grup głównych);

• pięć zasadniczych szczebli wykazywanych wyników pośrednich:

• wynik na sprzedaży (na podstawowej działalności operacyjnej),

• wynik na działalności operacyjnej,

• wynik na działalności gospodarczej,

• wynik brutto,

• wynik netto.

Rachunek zysków i strat (wariant porównawczy)

Wyszczególnienie	31.12. x	31.12. x-1
A. Przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi, w tym: - od jednostek powiązanych I. Przychody netto ze sprzedaży produktów II. Zmiana stanu produktów (zwiększenie - wartość dodatnia, zmniejszenie - wartość ujemna) III. Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki IV. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów B. Koszty działalności operacyjnej I. Amortyzacja II. Zużycie materiałów i energii III. Usługi obce IV. Podatki i opłaty, w tym: - podatek akcyzowy V. Wynagrodzenia VI. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia VII. Pozostałe koszty rodzajowe VIII. Wartość sprzedanych towarów i materiałów C. Zysk (strata) ze sprzedaży (A-B) D. Pozostałe przychody operacyjne I. Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych II. Dotacje III. Inne przychody operacyjne E. Pozostałe koszty operacyjne I. Strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych II. Aktualizacja wartości aktywów niefinansowych III. Inne koszty operacyjne F. Zysk (strata) z działalności operacyjnej (C+D-E) G. Przychody finansowe I. Dywidendy i udziały w zyskach, w tym: - od jednostek powiązanych II. Odsetki, w tym: - od jednostek powiązanych III. Zysk ze zbycia inwestycji IV. Aktualizacja wartości inwestycji V. Inne H. Koszty finansowe I. Odsetki, w tym: - dla jednostek powiązanych II. Strata ze zbycia inwestycji III. Aktualizacja wartości inwestycji IV. Inne I. Zysk (strata) z działalności gospodarczej (F+G-H) J. Wynik zdarzeń nadzwyczajnych (J.I.-J.II.) I. Zyski nadzwyczajne II. Straty nadzwyczajne K. Zysk (strata) brutto (I±J) L. Podatek dochodowy M. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku (zwiększenia straty) N. Zysk (strata) netto (K-L-M)

Rachunek zysków i strat (wariant kalkulacyjny)

Wyszczególnienie	31.12. x	31.12. x-1
A. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów, w tym: - od jednostek powiązanych I. Przychody netto ze sprzedaży produktów II. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów B. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów, w tym: - jednostkom powiązanym I. Koszt wytworzenia sprzedanych produktów II. Wartość sprzedanych towarów i materiałów C. Zysk (strata) brutto ze sprzedaży (A-B) D. Koszty sprzedaży E. Koszty ogólnego zarządu F. Zysk (strata) ze sprzedaży (C-D-E) G. Pozostałe przychody operacyjne I. Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych II. Dotacje III. Inne przychody operacyjne H. Pozostałe koszty operacyjne I. Strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych II. Aktualizacja wartości aktywów niefinansowych III. Inne koszty operacyjne I. Zysk (strata) z działalności operacyjnej (F+G-H) J. Przychody finansowe I. Dywidendy i udziały w zyskach, w tym: - od jednostek powiązanych II. Odsetki, w tym: - od jednostek powiązanych III. Zysk ze zbycia inwestycji IV. Aktualizacja wartości inwestycji V. Inne K. Koszty finansowe I. Odsetki, w tym: - dla jednostek powiązanych II. Strata ze zbycia inwestycji III. Aktualizacja wartości inwestycji IV. Inne L. Zysk (strata) z działalności gospodarczej (I+J-K) M. Wynik zdarzeń nadzwyczajnych (M.I.-M.II.) I. Zyski nadzwyczajne II. Straty nadzwyczajne N. Zysk (strata) brutto (L±M) O. Podatek dochodowy P. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku (zwiększenia straty) R. Zysk (strata) netto (N-O-P)

1

10

231 Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń

257 Rozrachunki z tytułu dywidendy

85 Fundusze specjalne

804 Kapitał rezerwowy

802 Kapitał zapasowy

strata

zysk

829 Odpisy z zysku netto

w ciągu roku obrotowego

865 Wynik finansowy netto

821 Rozliczenie wyniku finansowego netto

231 Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń

859 Inne fundusze specjalne

804 Kapitał rezerwowy

829 Odpisy z zysku netto

w ciągu roku obrotowego

x

zysk

strata

865 Wynik finansowy netto

87 Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego

865 Wynik finansowy brutto

WP

WK

771 Zyski nadzwyczajne

772 Straty nadzwyczajne

751-755 Przychody finansowe

756-759 Koszty finansowe

761-765 Pozostałe przychody operacyjne

766-769 Pozostałe koszty operacyjne

731 Przychody ze sprzedaży materiałów

746 Wartość sprzedanych materiałów

731 Przychody ze sprzedaży towarów

736 Wartość sprzedanych towarów

490 Rozliczenie kosztów rodzajowych

40 -46 konta kosztów wg rodzajów

70 Przychody ze sprzedaży produktów

865 Wynik finansowy brutto

550 Koszty zarządu

527 Koszty sprzedaży

71 Koszt własny sprzedanych produktów

korekta kosztów według rodzajów

x

x

x

x

x

550 Koszty zarządu

527 Koszty sprzedaży

71 Koszt własny sprzedanych produktów

490 Rozliczenie kosztów rodzajowych

865 Wynik finansowy brutto

40 -46

konta kosztów wg rodzajów

x

x

x

x

x

550 Koszty zarządu

527 Koszty sprzedaży

865 Wynik finansowy brutto

71 Koszt własny sprzedanych produktów

490 Rozliczenie kosztów rodzajowych

40 -46

konta kosztów wg rodzajów

---