Cykl życia organizacji

Koncepcja cyklu życia organizacji - podstawowe założenia

• Organizacje, podobnie jak organizmy żywe, rozwijają się fazowo,

• każda organizacja funkcjonuje zgodnie z cyklem życia, który można scharakteryzować jako szereg etapów rozwojowych

Klasyczny cykl życia organizacji

Sumaryczny model cyklu życia organizacji (Quinn, Cameron)

1. Przedsiębiorczość

2. Zespołowość

3. Formalizacja i kontrola

4. Dopracowanie struktury

Faza przedsiębiorczości

• Wielość pomysłów,

• Porządkowanie zasobów,

• Niewielkie potrzeby w zakresie planowania i koordynacji

Faza zespołowości

• Struktura i komunikacja mają charakter nieformalny

• Pracownicy pracują wiele godzin

• Pracownicy mają poczucie misji

• Innowacyjność

• Pracownicy są mocno zintegrowani

Faza formalizacji i kontroli

• Formalizowanie reguł

• Tworzenie procedur

• Struktura organizacyjna stabilizuje się

• Nacisk na sprawność i efektywność

• Organizacja staje się coraz bardziej konserwatywna

Faza dopracowania struktury

• Krystalizowanie struktury,

• Decentralizacja,

• Rozszerzanie domeny działalności,

• Dostosowywanie i odnawianie organizacji

Kryzysowy model cyklu życia wg L. Greiner'a

• Opiera się na założeniu, że warunkiem przejścia do kolejnej fazy cyklu życia organizacji jest przezwyciężenie kryzysu prowadzącego do zmiany

• Kryzys zagraża przetrwaniu organizacji

• Każda faza zawiera w sobie zalążki kolejnego kryzysu, ponieważ mechanizmy dopasowane do jednej fazy nie są właściwe w innych fazach

Faza I - wzrost przez kreatywność

• Postawa przedsiębiorcza szefa-właściciela

• Praca w małych zespołach,

• Osobista kontrola właściciela

• Innowacyjność działań,

• Zabieganie o stworzenie produktu i znalezienie nabywców

• Nieformalna struktura organizacyjna

• Często niedocenianie znaczenia organizacji pracy i zarządzania

Faza II - wzrost przez kierowanie i kolektywność

• Scentralizowanie struktur organizacyjnych

• Sformalizowanie zasad funkcjonowania organizacji

• Wzrost specjalizacji i podziału pracy

• Racjonalizacja wykorzystania zasobów

• Rozwój funkcji planowania i kontroli

Faza III - wzrost przez decentralizację i delegację

• Zwykle powstaje struktura dywizjonalna z dużą samodzielnością wyodrębnionych oddziałów

• Delegowanie odpowiedzialności i przekazywanie władzy na niższe szczeble

• Dążenie do zachowania równowagi między zakresami obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności

• Cel organizacji to ekspansja rynkowa

Faza IV - wzrost przez koordynację

• Celem organizacji staje się jej konsolidacja

• Następuje dalszy wzrost i różnicowanie organizacji

• Powstają wzorcowe reguły i procedury postępowania ułatwiające koordynację

• Rozwijane są systemy rachunkowości menedżerskiej

Faza V - wzrost przez współpracę

• Wykorzystanie potencjału pracowników przez zwiększenie autonomii ich działania

• Struktura dywizjonalna jest zwykle przekształcana w macierzową

• Przypisywanie zespołom wspólnej odpowiedzialności za zadania

• Wprowadzane są tzw. koła jakości i samodzielne zespoły robocze

• Dominuje kreatywne rozwiązywanie problemów i wdrażanie innowacji

1