LEPTOSPIRA

Rodzaj: Leptospira

L. biflexa

L. interrogans spp. interrogans

spp. borgpetersenii

spp. santasosai

spp. vairii

spp. kirchnerii

spp. noguchii

• tlenowe bakterie

• kształt spiralny o regularnych skrętach - kształt litery C lub S, prawoskrętnie zwinięte-z ciasnym ułożeniem zwojów( przypominają spiralę lub sznur)

• obydwa lub jeden z biegunów haczykowato zagięty

• protoplazma ciała krętka stanowi cylinder protoplazmatyczny na który nawinięte są ściśle przylegające do siebie zwoje

• są 2 włókna osiowe w przestrzeni peryplazmatycznej (włókna osiowe biegną od jednego do drugiego końca drobnoustroju, stąd nakładają się pośrodku komórki)

• protoplazmę otacza błona

• ruch postępujący lub rotacyjny

• wymiary komórek z rodzaju Leptospira wynoszą 0,1μm średnicy i 6-24μm długości dlatego bada się je w mikroskopie ciemnego pola widzenia bo są niewidoczne w normalnym mikroskopie

• nie wybarwia się barwnikami anilinowymi można je wybarwić solami srebra ale jest to bardzo

• optymalna tem. Wzrostu 28-30st.C

• wymaga do wzrostu obecności nienasyconych kwasów tłuszczowych lub substancji obniżających napięcie powierzchniowe

• wymagają wzbogaconych podłoży surowicą lub albuminami surowiczymi

• namnażają się w pożywkach specjalnych przez podział poprzeczny na 2-3 części w warunkach tlenowych

• niektóre szczepy wymagają jeszcze CO2

• hodowle prowadzi się na podłożu płynnym

• bezbarwna i prawie klarowna

• zmętnienie podłoża wskazuje na wzrost flory ubocznej

• Leptospira nie rośnie na podłożach stałych, rosną na płynnych lub półpłynnych np.: Korthofa, Stuarta, Fletchera.

• Podłoża te zawierają węglowodany ,fosforany, chlorki, hemoglobinę, albuminę bydlęcą i surowice bydlęcą.

CHOROBOTWÓRCZOŚĆ:

• dostaje sie do organizmu przez błony śluzowe i uszkodzona skórę.

• Następnie droga krwi dostaje się do takich narządów gdzie trudno dochodzą przeciwciała.

• Atakują wątrobę, kanaliki kręte nerek, macice.

• Bydło najczęściej jest atakowane przez serotypy L.grippotyphosa, L.pomona -zwana inaczej zakaźną żółtaczką bydła,

-penetrują do płodu, wywołują zmiany chorobowe prowadzące do ronień, zapalenia gruczołu mlekowego, zapalenia nerek.

• Świnie atakowane są przez serotypy L.pomona i L.tarassovi., nasilenie objawów i przebieg choroby nie zależy od serotypu zarazka lecz od wieku zwierzęcia(młode zw. chorują ciężko, starsze-lekko lub poronenie)

• U psów leptospiroza jest określana jako choroba stuttgracka lub tyfus psów przebiega ona z objawami uremii-towarzyszy temu często cuchnący zapach z jamy ustnej lub z objawami żółtaczki. (L.canicola)

• U koni leptospiroza jest chorobą zakaźną o różnym przebiegu i nasileniu objawów chorobowych, powodują: gorączkę, żółtaczkę, zaatakowanie ośrodkowego ukl. Nerwowego manifestuje się zapalenie narządu ruchu i wzroku (gałki ocznej, atakują tęczówkę -ślepota miesięczna) L.pomona,

L. interohemorrhagiae

MATERIAŁ DO BADAŃ:

►krew w okresie bakteriemii (pierwsze 7-10 dni po zakażeniu)

►mocz do badania mikroskopowego i posiewów należy pobrać ze środkowego strumienia do jałowego naczynia, leptospiry szybko ulegają lizie, szczególnie w moczu kwaśnym, dlatego jeśli badanie mikroskopowe nie będzie wykonane w ciągu 20miniut od pobrania próbki, mocz należy zneutralizować 0,1 NaOH lub HCl

►wycinki narządów:nerki i wątrowa

DIAGNOSTYKA:

1. Materiał do badań

• mocz, narządy, najczęściej nerki

2. Badanie bezpośrednie

3. Test fluorescencyjnych przeciwciał.

4. Badanie serologiczne krwi.

5. hodowla w 30 C przez 6-8tyg i co dzień oglądanie w mikroskopie ciemnego pola widzenia

6. Próby biologiczne i badanie krwi zakażonych zwierząt

SERPULINA

• krętki

• beztlenowe,

• posiadają 6-10 skrętów ciała,

• 6-14 włókien osiowych

• Wywołują dyzenterię u świń w każdym wieku.

• Bakterie zasiedlają krypty okrężnicy i jelita grubego, przedostają się do enterocytów i kom kubkowych wywołując ostry stan zapalny.

• Objawami infekcji jest silna biegunka z domieszka krwi.

DIAGNOSTYKA:

1. Materiał do badań

• kał lub wymazy z odbytu

• Z kału przygotowuje się 10% zawiesinę, wiruje i przepuszcza przez filtr o coraz to mniejszej średnicy oczek.

2. Badanie bezpośrednie

• krople przesączu oglądamy w mikroskopie ciemnego pola widzenia.

• Poza tym rozmazy barwimy barwnikami anilinowymi (fuksyna, błękit Wiktorii).

3. Badanie hodowlane:

• zarazki rosną na agarze tryptozowo-sojowym bądź bulionie z wyciągiem mózgowo-sercowym z dodatkiem surowicy cielęcej.

• Hodowle inkubuje się w 40 C przez kilka dni w mieszaninie wodoru i CO2 w warunkach beztlenowych.

• KOLONIE: rosną w głąb bądź śluzowo na agarze występuje silna strefa hemolizy β.

• Następnie materiał z hodowli barwimy barwnikami anilinowymi.

4. Badanie serologicznym

• określamy poziom przeciwciał,

• antygen można określić testem aglutynacji mikroskopowej.

5. Zarazki można wykrywać również metoda TCR, lub hydrolizacji DNA

BORRELIA

Borrelia anserina - borelioza ptaków

Borrelia coriaceae- zakaźne ronienie bydła

Borrelia theileri- borelioza bydła

Grupa B.burgdorferi- borelioza (choroba z Lyme) zw. i ludzi

●w kształcie sprężynek lub falistych nitek

●posiadają mało skrętów spirali 3-10,

• maja dużo włókien osiowych 15-20

• Są bardzo ruchliwe.

• Żyją w warunkach mikroareofilnych

• źle rosną na podłożach natomiast bardzo dobrze w zarodkach kurzych.

• Borelia atakuje bardzo często ludzi.

• W przypadku zaatakowania przez kleszcza jeżeli znajduje sie w skórze dłużej niż 24h zarazki ze śliną kleszcza dostają się do organizmu.

• Okres inkubacji trwa od 3 do 30 dni.

• Pierwszy objaw to tzw. erythema migrans -pojawia się plamka w miejscu ugryzienia która przechodzi w rumień osiągający średnicę 5 i więcej cm.

• Może być bolesny i może towarzyszyć mu świąd.

• Następnie pierwsze objawy zanikają a po miesiącu mogą pojawić się objawy z OUN, serca bądź stawów.

• Może wystąpić zapalenie osierdzia, wsierdzia, gorączka, bolesność stawów: szczególnie łokciowego, kolanowego i biodrowego

• Ostatnim stadium boreliozy jest zanikowe zapalenie skóry.

DIAGNOSTYKA:

1. Materiał do badania

*krew, płyn stawowy, mózgowo-rdzeniowy, wycinki narządów(wątroba, śledziona)

2. Bezpośrednie badanie mikroskopowe - poszukiwanie krętków

*żywych w preparatach wilgotnych z kropli krwi lub odciskowych narządów po nakryciu szkiełkiem nakrywkowym(mikroskopie z ciemnym polem widzenia)

*utrwalonych i wybarwionych metodą Giemzy, oglądanych w zwykłym mikroskopie

*znakowanie fluorochromami, oglądanie w mikro. fluoroscencyjnym

3.Hodowla

*bakterie rosną trudno na podłożach wykazują jedynie wzrost na podłożu Kelly'ego

*hodowla na 6-10 dniowych zarodkach kurzych

4. badanie serologiczne- test immunofluoroscenji wykrywanie antygenu i przeciwciał

MYCOPLASMA

Klasa: Mollicutes

Rząd: Mycoplasmatales

Rodzina: Mycoplasmataceae

Rodzaj: Mycoplasma

Eperythrozoon

Haemobartonella

Ureoplasma

*gramujemne, lecz bardzo trudno wybarwiają się barwnikami anilinowymi. Preparaty utrwala się metanolem a barwi metodą Giemzy-Romanowskiego

*nie posiadają ściany komórkowej co za tym idzie są bardzo polimorficzne

*przyjmują kształt od bardzo drobnych form wielkości 0,125μm poprzez formy kuliste wielkości do 1μm do długości nici do 250μm

*czas wzrostu 7-10 dni w temp.. 37st. C w warunkach mikroaerofilnych lub beztlenowych (97%azotu i 5%CO2) a w pierwszym pasażu rosną lepiej beztlenowo.

*optymalne pH dla Mycoplasma wynosi 8 a dla Ureoplasma pH 6,5

*większość wymaga do swojego wzrostu steroli i kwasów tłuszczowych a także prekursorów kwasów nukleinowych(zasady purynowe i pirymidynowe, nuleozydy i oligonukleotydy),

→wyciągi z serc wołowych, określonych peptonów, wyciągu drożdżowego, glukozy surowicy która oprócz składniów odżywczych jest źródłem kwasów tłuszczowych i cholesterolu, niezbędnego do syntezy własnej błony cytoplazmatycznej

*w podłożach płynnych ich wzrost manifestuje się minimalnym zmętnieniem

*na podłożach stałych tworzą drobne kolonie o charaterystycznym wyglądzie przypominające sadzone jajo o zbitej ziarnistej wypukłej strefie centralnej i przezroczystej płaskiej, zewnętrznej

*Mycoplasmy wykazują podobieństwo morfologiczne do i cechy wzrostu do bakterii form L

*na jednym z biegunów posiadają włókienka wychodzące poza obręb błony cytoplazmatycznej i tworzą razem z błoną cytoplazmatyczną - cytoszkielet - odpowiada to za za ruch ślizogwy i adheręciję do komórek gospodarza, ponadto wytwarzają hemolizyny, nukleazy i proteazy niszczące tkanki

*Mycplasma i Ureoplasma wykazują odpornośc na penicylinę i inne antybiotyki beta-latamowe, wrażliwe natomiast na na antybiotyki które hamują syntezę białe, np. tetracykliny czy chloramfenikol.

*rezerwuarem zaraza są chore zw. i człowiek

*przenoszenie zarazka dochodzi przez kontakt bezpośredni , droga aerogenna i płciową

*Mycoplasmy są pasożytami błon śluzowych i stawów. Zakażenia i ich następstwa dotyczą najczęściej ukł. oddechowego i moczowo-płciowego.

*ze względu na brak ściany komórkowej błona cytoplazmtyczna mykoplazm kontaktuje się bezpośrednio z błoną plazmatyczną komórek gospodarza. To stwarza możlwość wymiany antygenowej między błonami i prowadzi do biologicznej mimikry oraz pobudzenia ukł. immunologicznego przeciwko własnym antygenom.

*Eperythrozoon i Haemobartonella nie rosną na podłożach sztucznych, rosną tylko na hodowlach komórowych bądź w kurzych zarodach

* kształt komórki mycoplasmy i ureoplasmy zależy od właściwości odżywczych podłoża, ciśnienia osmotycznego, fazy wzrostu itp.

DIAGNOZOWANIE

*Do badania pobieramy wymazy z błon śluzowych, śluz z tchawicy , wycinki płuc, maź stawową, mleko. Wszystkie materiały pobrane do badania należy rozcieńczyć w proporcjach 1:10, ponieważ obecność enzymów i przeciwciał może hamować namanażanie się bakterii.

*bakterie wysiewamy na bulionie PPLO - gdzie głównym składnikiem jest wyciąg zserc wołowych, ekstrakt drożdżowy, surowica końska oraz pepton. Do wzrostu wymagają też steroli.

*w przypadku Ureoplasmy stosujemy podłoże Hayflicka zawierające mocznik i dodatek buforu Herpes o dużej pojemności buforowej

*Ureoplasma rośnie oko 2-3dni Mycoplasma do 7dni

*bakterie możnna wykrywać badaniami serologicznymi na obecność przeciwciał w teście aglutynacji i immunodyfuzji w żelu oraz w teście ELISA czy OWD

PASTEURELLA

Rząd: Pasteurellales

Rodzina: Pasterellaceae

Rodzaj:. °Pasteurella

P. multocida (typy ze względu na różnice antygenu otoczkowego: A,B,C,D,E,F)

Do celów epidiologicznych w obrębie gat. P.multocida wyróżnia się:

P.multocida subsp. multocida-(fermentuje sorbitol, zmiennie trehalozę i D-ksylozę, nie ferm. L-arabinozy) powoduje zakażenia u zw. domowych

P.multocida subsp. septica (fermentuje trehalozę i D-ksylozę) izolowany od psów, kotów, ptaków i człowieka

P.multocida subsp. gallicida(nie fermentuje trehalozy, zmiennie L-arabinozę)izolowana od ptaków, czasami powodujące cholerę

P. pneumotropica - u gryzoni powoduje zap.płuc oraz ropnie w wyniku wzajemnego pogryzienia, u psów i kotów nie powoduje zachorowań

P.canis - jest komensalem mikroflory jamy ustnej u psów, u człowieka może powodować zakażenie ran na skutek ugryzienia

P.dagmatis - komensal mirkroflory jamy ustnej kotów i psów (podobnie jak P.canis u człowieka może powodować zakażenie ran na skutek ugryzienia

P.aerogenes - komensal mikroflory jamy ustnej świń, może powodować człowieka może powodować zakażenie ran na skutek ugryzienia przez świnkę

P.gallinarium- rzadko chorobotwórcza, komensal jamy ustnej u kurczaka

°Actnobacillus

°Haemophilus

°Mannheimia

°Phocoenobater

*drobne pałeczki lub ziarniako-pałeczki (0,5-1,5μm)

*gramujemne

*nie wytwarzają przetrwalników i rzęsek

*niektóre tak jak P. multocida mają polisacharydowe otoczki

*są względnymi beztlenowcami (mogą być tlenowe lub mikroaerofilne)

o metabolizmie fermentacyjnym

*wytwarzają oksydazę i katalazę (z wyjątkiem P. caballi)

*rosną dobrze na zwykłych podłożach, takich jak bulion czy agar, dodatek krwi lub surowicy, glukozy, żółtka jaja kurzego polepsza wzrost i polepsza przeżywalność tych bakterii

*w hodowlach bulionowych rośnie w postaci zmętnienia

* na podłożach stałych kolonie są małe, przeświecające lub mlecznobiałe

*mogą być kolonie gładkie (S), śluzowe(M-dotyczy szczepów zawierających duże ilości kwasu hialuronowego w otoczce, są rozlane, nieregularne, śluzowate) i szorstkie (R)

*pałeczki z rodzaju Pasteurella są florą komensaliczną (głównie śluzówek górnych dróg oddechowych i przewodu pokarmowego) lub chorobotwórczą wielu gatunków ssaków i ptaków.

*rzadko powodują zakażenia u człowieka, najczęściej są to zakażenia po ugryzieniu przez psa lub kota

*zarazek pasażowany przez zw. nabiera zjadliwości

*zarazek wewnątrzkomórkowy

*za chorobę zwłaszcza krwotoczną odpowiadają endotoksyny

*zachorowaniu sprzyjają takie czynniki jak: stres, zakażenia innymi wirusami i bakteriami

*niektóre szczepy wraz z Bordatella bronchiseptica (ułatwia kolonizowanie P. multocida) w wywoływaniu zakaźnego zanikowego zapalenia nosa u świń (ZZZN)

*kolonie są dobrze widoczne po 24h inkubacji jako drobne, okrągłe, przezroczyste z odcieniem szarym.

*na podłożu McConkeya w postaci drobnych, zabarwionych na różowo koloni

Pasteurella multocida

*nie daje hemolizy beta

*nie rośnie na podłożu McKonkeya

*nie wytwarza ureazy

*fermentuje: glukozę, sacharozę, glicerol

*wytwarza indol i H₂S

*krótka, elipsoidalna pałeczka

*ma polisachrydową otoczkę

*wrażliwa na penicylinę ale może wytwarzać plazmidy oporności

*kolonie okrągłe, gładkie, przeświecające

*wywołuje najczęściej schorzenia posocznicowe

*na bulionie jednolite zmętnienie i osad

*typ A komensal górnych dróg oddechowych oraz powoduje zakażenia u większości zw. domowych i wolnożyjących.

U bydła(głównie u cieląt) powoduje zapalenia płuc, czasami zapalenia wymienia

U owiec zapalenie płuc i opłucnej oraz gruczołu mlekowego

U świń zapalenie płuc

U drobiu - powoduje cholerę drobiu, chorobę o ostrym posocznicowym przebiegu

*typ B u dużych przeżuwaczy zakaźną posocznicę krwotoczną głownie w Azji, u nosicieli zarazek bytuje w noso-gardzieli

*typ D wraz z Bordatella bronchiseptica powoduje ZZZN

MATERIAŁ DO BADAŃ:

*pośmiertnie-wycinki narządów (płuca, śledziona, wątroba-przy posocznicy, nerki, węzły chłonne)

*ropa i ropna wydzielina, wymaz z nosa, aspiraty z oskrzeli, mleko, a także krew od zw. (podejrzenie posocznicy)

►bezpośrednie wymazy barwi się metodą Laefflera lub Leishmanna - wybarwiają się jedynie ziarnistości na biegunach komórki, co daje charakterystyczny obraz w mikroskopie(błekit metylenowy - przypomina agrafki)

►Dotyczy to tylko świeżo pobranego materiału gdyż w hodowli bakterie nie wytwarzają ziarnistości

►Hodujemy na podłożach wzbogaconych w krew przez 24-48h w warunkach tlenowych, następnie bakterie z hodowli barwi się metodą Grama i pod mikroskopem identyfikujemy pałeczki gram-

►Kolonie są drobne, okrągłe, przezroczyste z szarym odcieniem, o słodkawym zapachu.

P. multocida typ A po 48h inkubacji daje kolonie śluzowe z charakterystycznym mysim zapachem

►Im kolonie są większe tym bardziej zjadliwe

Mannheimia

*drobne pałeczki

*dają hemolizę β

*rosną na podłożu McKonkeya

*nie wytwarzają indolu i ureazy

*fermentują : glukozę, glicerol (zmiennie)maltozę, mannitol, sacharozę

►M. haemolytica- drobne pałeczki, które mają polisacharydowe otoczki. Niektóre serotypy są składnikami mikrofolory górnych dróg oddechowych u przeżuwaczy, inne zaś czynnikami etiologicznymi chorób, jak np. gorączki transportowej u bydła, zapalenia płuc u bydła i owiec, martwicowego zapalenia wymienia u owiec, tzw. blue bag

M. haemolytica powodujące zapalenie płuc, wytwarzają często cytotoksynę o charakterze leukocydyny, która oddziałując na makrofagi i inne krwinki białe. Osłabia mechanizmy odporności nieswoistej.

►M. granulomatis - izolowana z zaplenia zmienionej tkanki podskórnej u bydła oraz od królików i jeleniowatych wykazujących objawy odoskrzelowego zapalenia płuc i spojówek.