1. Wymien przeslanki do przeniesienia przez traditio.

• Zbywca musiał być właścicielem

• Wydaniu towarzyszyła zgodna wola przeniesienia własności

• Wręczenie nastąpiło na podstawie słusznego tytułu (kupno, darowizna)

• Czynność kazualna= przyczynowa

2. Wymien przeslanki potrzebne do zasiedzenia.

• Res habilis (rzecz musi nadawać się do zasiedzenia , nie była nabyta siłą, wyjętą z obiegu, zbiegli niewolnicy, nie należała do skarbu państwa)

• Titulus (słuszny i prawdziwy tytuł)

• Fides -przekonanie , zę wydający jest właścicielem rzeczy)

• Possessio ( władanie rzeczy z wolązatrzymania jej dla siebie)

• Tempu (odpowiedzni czas, początkowo 1 i 2 lata póżniej 3, 10 i 20 lat)

3. Essentalia negotti kontraktow (np. przy kupnie-sprzedazy-> towar+cena)
4. Będą 2 paremie z Internetu
5. termin +warunek (3 przyklady)
6. Nad jakimi os. była kuratela a nad jakimi tutela?

• Tutela ( niedojrzali, kobiety)

• Kuratela dojrzali ale poniżej 25 roku życia, furiosi, inni, minorzy

7. Od czego zalezy zdolnosc prawna?

• Obywatelstwo, sui Iuris, wolność

8. Rozne podzialy czynnosci prawnej( np. Malzensto to czynnosc prywatna i nieformalna, musi byc affectio marititatis; a rzymska pozyczka , testament ... jakie to czynnosci prawne?)
9. 3 Kazusy : Pr. Spadkowe, Pr. Rzeczowe, Zobowiazania
10. Pamietajcie , ze spadkobiercy nie zapisujemy nic bo jest on sukcesorem uniwersalnym i do niego nalezy juz wszystko. Wyjatek przy wspoldziedzicach , wtedy mozemy zapisac cos spadkobiercy za pomoca legatu per praeceptionem w slowach: „Niech ten jeden ze wspoldziedzicow Lucius Gaius UPRZEDNIO wezmie...”
11. Przy testamencie pamietajcie o imiennym wydziedziczeniu synw oraz o zachowku dla os. ktorym sie on nalezy
12. Wymien 2 skargi rzeczowe ( rei vindicatio, actio negatorii)
13. Wymien prawa na rzeczy cudzej (sluzebnosci, emfiteuza, zastaw, superficies)
14. 4 zasady dot. sluzebnosci

• Służebność nie może polegać na działaniu

• Nie może istnieć służebnośc na służebności

• Służebności należy wykonywać oględnie

• Nadto służebności gruntowe powinny być ustanawiane na gruntach sąsiedzkich nie koniecznie graniczących ze sobą

• Powinny też przynosić gruntowi władnącemu trwałe korzysci

15. Ktore ze sposobow nabycia rzeczy sa pierwotne a ktore pochodne?

• Pochodne (mancipatio, In iurecessio, traditio,tradio brevi manu-własnosc przechodzi na posiadacza, constitutum possessorium własność przechodziłą na nabywcę bez wydania), tradio symbolica, traditio longa manu -nieruchomości)

• Pierwotne: zasiedzenenie=usucapio, zawłaszczenie=occupatio, połącznie=Accessio, przetworzenie= specificatio, znalezienie skarbu= thesaurus, pożytki = fructus)

16. Posiadanie a detencja . Czym się różnia?
17. Interdykty chroniace posiadanie

• Ochrona posesoryjna

• Interdykty retinendae possessionis- do utrzymania naruszonego posiadania - uti possidetis -nieruchomości, utrupi -ruchomości

• Interdykty recuperandae possessionis- utrata posiadania nieruchomości - unie vi- wyzutemu przemocą, de vi armata-jeśli wyzuty zastosował siłę…, de precario-przeciwko osobie która nie oddała rzeczy oddanej w prekarium

• Interdykty adipiscendae possessionis( służace do nabycia posiadania) - salwiański -wejscie w posiadanie zastawionego inwetarza), quorum bonorum -dla dziedziców prawa pretorskeigo

18. Posiadanie wadliwe i niewadliwe - wadliwe -prekaryjnie, potajemnie, siła
19. 3 formy prawa zastawu

• Zastaw ręczny- pignus, fiducja, zastaw umowny -hipoteka

20. Klauzula przypadku -lex commisoria, w razie zwłoki dłużnika na wierzyciela przechodzi własność zastawionej rzeczy

21. Rodzaje kontraktow (literalne, werbalne, konsensualne, realne
22. Rodzaje zobowiazan wynikające z kontraktów, jakby kontraktów, deliktów, jakby deliktów
23. Cechy kontraktow ( np. emptio venditio: odplatny, realny, konsensualny, rownoczesny)
24. Co jest przedmiotem pozyczki? Pieniądze lub inne rzeczy zamienne
25. Jeżeli uzywasz rzeczy w komodacie lub pozyczce to ponosisz za nia odpowiedzialnosc
26. Pozyczka zawsze musi byc zwrocona
27. Depozytariusz nie moze uzywac rzeczy
28. Sam kontrakt kupna sprzedazy nie przenosi wlasnosci a rodzi wierzytelnosc
29. W spolce niezaleznie od wkladu zysk wspolnicy dziela po rowno , tak samo straty. Wyjatek stanowi uprzednie zawarcie odrebnej umowy.

30. Jak wygasa zobowiazanie?

• Wykonanie świadczenia

• Zwolnienie z długu

• Novatio - przemiana w nowe zobowiązanie

• Confusio- połaczenie dłużnika i wierzyciela

• Śmierć dłużnika w zobowiązaniu z delktu lub wierzyciela ( zobowiązania z iniuria)

• potrącenie

31. Jak ugruntowac zobowiazanie?
32. mandatum qualificatum
33. Jakie sa fructum possesionis? A kiedy fructum rei suae? fructum rei suea to jest kradziez posiadania np. zabranie rz. przez zastawce zastawnikowi a to drugie to moze chodzi o furtum usus czyli kradziez uzywania
34. Przeslanki do szkody w majatku?

jesli to jest odpowiedzialnosc za wyrzadzenie szkody w cudzym majatku to jest 6 przeslanek
1)szkoda musiala powst. w wyniku bezposredniego oddzialywania samego sprawcy na rzecz
2)Szkoda musiala nastapic w wyniku dzialania sprawcy.dzialanie to musi byc bezprawne.
3)rz. musiala byc rzeczywiscie zniszczona lub uszkodzona
4)okreslenie wys. poniesionej szkody wg rynkowej wartosci, a nie wg wartosci jaka mogla miec dla poszkodowanego
5)ustawa nie odnosila sie do odpowiedzialnosci za szkody majatkowe wyrzadzone na ciele os.wolnej
6) do wniesienia skargi EX LEGE AQUILIA byl poczatkowo uprawniony tylko wlasciciel kwirytarny rzeczy
35. Kto przeprowadza dowod w procesie?
36. Proces kontradyktoryjny?
37. Na co opiewal wyrok?
38. Kto ponosi odpowiedzialnos za wyrzucenie czegos przez okno?

39. A teraz pare kazusow przykladowych dla zabawy:
I. Gaius pozycza Sepiusowi 1000 sestercow , chce spowrotem 1100, Sepius kiwnal glowa aby wyrazic zgode. Po namysle jednak Sepius nie chce Gaiusowi dac tych 100 dodatkowych. Kto wygra spor? ( Jasne , ze Sepius bo w prawie rzymskim aby czerpac korzysci z pozyczki trzeba bylo sporzadzic osobna umowe dot. odsetek)
II. Gaius dal Rumulusowi konia na przechowanie. Kon zostal ukradziony. Kto, jaka skarga i do kogo?
III.Romus umowil sie z Sextusem , ze ten mu wykopie dol. Sextus prace wykonal ale w nocy spadl deszcz. Czy Sextus ma prawo domagac sie pieniedzy za wykonane zlecenie?
IV.Romus umowil sie z Sextusem , ze ten będzie pracowal u niego 30 dni. Deszcz sapadl i padal tak niestrudzenie przez caly miesiac. Sextus ma prawo się domagac pieniedzy za prace jesli nie pracowal nie z wlasnej winy? A jakby Sextus balowal w week-endy i nie dal rady w poniedzialek przyjsc do pracy? Jest roznica w swietle prawa rzymskiego czy nie?

---