Rachunkowość - ćwiczenia

Prof. Edward Tomczyk

Podręczniki: wszystkie podręczniki do rachunkowości wydane po roku 1995

Zaliczenie ( w formie testu ):

• struktura finansów

• podstawowe operacje na kontach

Zadania, funkcje i zasady rachunkowości:

Rachunkowość - sposób zapisywania zdarzeń finansowych

Zdobyć druk bilansowy

Zakres przedmiotowy i podmiotowy ustawy o rachunkowości

Zakres podmiotowy - kogo dotyczy ustawa

1. Podmioty które w poprzednim roku bilansowym uzyskały przychód powyżej
   800 000 € bez względu na formę prawną

2. Osoby prawne

3. Wszystkich którzy chcą ( firmy starające się o koncesje )

Zakres przedmiotowy - co zawiera ustawa

1. Dokumentacja

2. Księgi rachunkowe
   - księga główna ( obrót kont syntetycznych )
   - księgi pomocnicze ( analityka )
   - zestawienie obrotów i sald

3. Inwentaryzacje ( weryfikacja stanu magazynowego z papierami )
   - weryfikacja stanów
   - porównanie dokumentów

4. Wycena aktywów pasywnych

5. Rachunek kosztów

6. Sprawozdanie finansowe składa się z:
   - bilansu ( aktywa i pasywa )
   - rachunku zysków i strat ( rachunku wyników )
   - informacji dodatkowej
   - sprawozdania z przepływu środków pieniężnych

7. Badanie i ogłaszanie sprawozdań finansowych

Funkcje rachunkowości ( prawo bilansowe )

1. Informacyjna

2. Kontrola wewnętrzna

3. Sprawozdawczość

4. Analityczno-interpretacyjna

5. Statystyczna

Struktura rachunkowości

Rachunkowość z punktu widzenia produktu i odbiorców dzieli się na:

1. rachunkowość finansową

2. rachunkowość zarządczą

Istota i znaczenie nadrzędnych założeń i zasad rachunkowości

MSR - Międzynarodowa Standaryzacja Rachunkowości

Dyrektywy Unii Europejskiej

Faktoring - ?

Forefaiting - ?

Zasady podstawowe ( nadrzędne )

Aktywa	Pasywa
	4 000 Kapitał
Bank 4 000	4 000 Zysk
Towar 4 000	8 000 Zysk
Kasa 8 000
Towary 8 000

1. zasada podwójnego zapisu - każda operacja gospodarcza zapisywana jest co najmniej na dwóch kontach po przeciwnych stronach tych kont w tej samej wysokości. Wynika to z dwoistego traktowania majątku i źródeł finansowania
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   

2. zasada przedmiotowości - księgi rachunkowe prowadzi się dla każdego podmiotu gospodarczego

3. zasada rzetelnego i wiernego obrazu - rachunkowość musi odzwierciedlać rzetelny, a więc rzeczywisty i wiarygodny obraz stanu majątkowego

4. zasada periodyzacji - okresy sprawozdawcze

Zasady szczegółowe:

1. zasada dokumentacji

2. zasada kompletności - w sprawozdaniu nie może być pominięte żadne zjawisko gospodarcze ani żaden składnik majątku, jeżeli dotyczy danego okresu sprawozdawczego i wchodzi w zakres tematyczny sprawozdania

3. zasada jasności ( czytelności ) - ujęcie danych sprawozdawczych w takich układach, które ułatwiają stwierdzenie ich wzajemnych powiązań i zależności

4. zasada ostrożności ( zasad ostrożnej wyceny ) - wycena aktywów i pasywów jednostki musi być dokonana tak, aby nie został zniekształcony wynik finansowy.

5. zasada przewagi treści nad formą

6. zasada porównywalności

7. zasada bezstronności

8. zasada istotności - takie zorganizowanie ewidencji, aby zapewniała ona wyodrębnienie tych wszystkich operacji gospodarczych, które mają istotne znaczenie dla oceny sytuacji majątkowej, finansowej, wyniku finansowego i rentowności jednostki oraz podejmowania decyzji

9. zasada periodyzacji ( zasada główna ) - wynika z konieczności dzielenia działalności firmy na okresy.
   pojęcie roku obrachunkowego - kolejne, następujące po sobie
   12 miesięcy

10. zasada ciągłości - zapewnia identyczności informacji na początek danego okresu z identycznością informacji na koniec okresu poprzedniego.

11. zasada memoriałowa - należy ujmować w księgach rachunkowych i zaliczać
    do wyniku finansowego wszystkie dotyczące danego roku obrotowego osiągnięte przychody oraz koszt związane z tym przychodami, niezależnie od terminu wpływu należności i zapłaty zobowiązań

12. zasada kasowa

Zgodnie z ustawą najważniejsze zasady rachunkowości to:

1. zasada memoriału

2. zasada kontynuacji działalności

3. zasada ostrożnej wyceny

4. zasada ciągłości

5. zasada istotności

2001-01-05

Bilans majątkowy - operacje gospodarcze

Zestawienie majątku i źródeł jego pochodzenia tworzy bilans majątkowy

Aktywa - majątek

Pasywa - źródła jego pochodzenia

Aktywa ( po lewej )

Pasywa ( po prawej )

Aktywa ( majątek ) - można rozpatrywać z punktu widzenia formy ( postaci )

Pasywa ( majątek ) - można rozpatrywać z punktu widzenia finansowego

Aktywa bilansu zbudowane są wg rosnącej płynności

Pasywa zbudowane są wg stopnia wymagalności ( pilności zwrotu )

Aktywa	Pasywa
Majątek trwały Majątek obrotowy	Kapitał własny Kapitał obcy

Majątek trwały:

1. wartości niematerialne i prawne
   - nabyte oprogramowanie komputerowe
   - patenty, licencje
   - koszty prac rozwojowych

2. wartość firmy
   - znaki firmowe, pozycja na rynku itp.

3. koszt założenia spółki akcyjnej

4. rzeczowy majątek trwały
   - środki trwałe
   - inwestycje rozpoczęte

Finansowy majątek trwały:

1. akcie, obligacje

2. udziały w innych firmach

3. należności długoterminowe ( głównie sprzedaż na raty )

Majątek trwały - składnik majątkowy o stosunkowo wysokiej wartości o okresie użytkowania powyżej 1 roku zużywający się stopniowo, sukcesywnie przekazujący swoją wartość produktom lub usługom

Majątek obrotowy - składnik majątkowy o nie znaczniej wartości, zużywający się
w 1 lub co najwyżej w 3 cyklach produkcyjnych.

Zaliczamy do niego:

- zapasy
- należności
- krótkoterminowe papiery wartościowe
- środki pieniężne

Kapitał własny - wniesiony i zarobiony

Kapitał obcy - stanowi własność innych podmiotów ( kapitał pożyczony )
lub zobowiązania

Dzieli się na:

- zobowiązania krótkoterminowe ( do 1 roku )
- zobowiązania długoterminowe ( powyżej 1 roku )

Wszystkie składniki majątku przedsiębiorstwa i źródła jego pochodzenia są ujmowane
w bilansie majątkowym zgodnie z podstawową metodą rachunkowości - metodą bilansową, która polega na tym, że poszukuje się równowagi w stanie i zmianach majątku przedsiębiorstwa tak aby suma aktywów równała się sumie pasywów

Moment bilansowy - data na którą ustala się wartość poszczególnych składników aktywów i pasywów

Operacje gospodarcze

Operacje gospodarcze - czynności i zjawiska gospodarcze wywołujące w:
- pasywach
- aktywach
- pasywach i aktywach

Typy operacji gospodarczych:

1. operacja I typu - zmiany wyłącznie w aktywach. Wzrost jednego składnika aktywów powoduje spadek drugiego składnika aktywów

2. operacja II typu - wywołuje zmiany wyłącznie w pasywach. Wzrost jednego składnika pasywów powoduje spadek drugiego składnika pasywów

3. operacja III typu - wzrost aktywów i wzrost pasywów

4. operacja IV typu - spadek aktywów i spadek pasywów

Zadanie

Firma z dysponuje następującym bilansem na dzień 01.01.2000

Aktywa		Pasywa
1)Majątek trwały	400000	1)Kapitał udziałowy	440000
2)Towary	60000	2)Zysk za rok ubiegły	80000
3)Rachunek bankowy	80000	3)Zobowiązanie wobec dostawców	40000
4)Kasa	20000
RAZEM	560000		560000

Operacje gospodarcze:

1. podjęto gotówkę z banku do kasy 28000 zł

2. przeznaczono część zysku za rok ubiegły na podwyższenie kapitału zapasowego

3. zakupiono towary - rachunek zostanie zapłacony później

4. spłacono część zobowiązań wobec dostawców przelewem z rachunku bankowego 32000 zł

po każdej operacji sporządzić bilans

1) A3=52000 zł , A4=48000 zł

Aktywa		Pasywa
1)Majątek trwały	400000	1)Kapitał udziałowy	440000
2)Towary	60000	2)Zysk za rok ubiegły	80000
3)Rachunek bankowy	52000	3)Zobowiązanie wobec dostawców	40000
4)Kasa	48000
RAZEM	560000		560000

2) P2=40000 zł, P4=40000 zł

Aktywa		Pasywa
1)Majątek trwały	400000	1)Kapitał udziałowy	440000
2)Towary	60000	2)Zysk za rok ubiegły	40000
3)Rachunek bankowy	52000	3)Zobowiązanie wobec dostawców	40000
4)Kasa	48000	4)Kapitał zapasowy	40000
RAZEM	560000		560000

3) A2=84000 zł, B3=64000 zł, Razem=560000 zł + 24000 zł = 584000 zł

Aktywa		Pasywa
1)Majątek trwały	400000	1)Kapitał udziałowy	440000
2)Towary	84000	2)Zysk za rok ubiegły	40000
3)Rachunek bankowy	52000	3)Zobowiązanie wobec dostawców	64000
4)Kasa	48000	4)Kapitał zapasowy	40000
RAZEM	584000		584000

4) A3=20000 zł, B3=32000 zł, Razem=584000 zł - 32000 zł = 552000 zł

Aktywa		Pasywa
1)Majątek trwały	400000	1)Kapitał udziałowy	440000
2)Towary	84000	2)Zysk za rok ubiegły	40000
3)Rachunek bankowy	20000	3)Zobowiązanie wobec dostawców	32000
4)Kasa	48000	4)Kapitał zapasowy	40000
RAZEM	552000		552000

Obok operacji bilansowych ( prostych ) występują także operacje bardziej złożone
( wynikowe ) związane z powstawaniem wyniku finansowego firmy:

- przychody
- koszty
- zyski
- straty nadzwyczajne

Zadanie

Po operacjach bilansowych sporządzono bilans końcowy a następnie zaszły pewne operacje wynikowe:

1. Otrzymano rachunek za energię 5000 zł

2. Wypłacono z kasy płace dla pracowników 10000 zł

3. Dokonano odpisu - anulowano część zobowiązań wobec dostawców 2000 zł

4. Sprzedano towary - należność w terminie późniejszym 55000 zł.
   Wartość towaru w cenie zakupu 30000 zł

5. Otrzymano przelew bankowy - odsetki od lokat 5000 zł

Koszt		Przychód
1	5000	2	2000
3	30000	3	55000
4	10000	5	5000
45 000,00 zł		62 000,00 zł

Aktywa					Pasywa
Lp	Treść	St.pocz	Zmiany	St. końc.	Lp	Treść	St.pocz	Zmiany	St. końc.
1	Majątek trwały	400000		400000	1	Kapitał udziałowy	440000	0	440000
2	Towary	84000	-30000	54000	2	Kapitał zapasowy	40000	0	40000
3	Należności	0	55000	55000	3	Zysk za ubiegły rok	40000	0	40000
4	Rachunek bankowy	20000	5000	25000	4	Zobowiązania wobec dost.	32000	5000 -2000	35000
5	Kasa	48000	-10000	38000
RAZEM		552000	20000	572000	RAZEM		552000	3000	555000

Obok bilansu w przedsiębiorstwie sporządza się zestawienie przychodów i kosztów nazywane rachunkiem wyników i strat

Na następne zajęcia znać układ bilansu

Zaliczenie ( test ) - 2001-03-17

Zasady funkcjonowania kont wynikowych

Proces powstawania wyniku finansowego

Poprawianie błędów księgowych

Pochodzenie kont:

• konta syntetyczne

• konta analityczne

• konta główne

Zakładowy plan kont i jego funkcje

Zespoły kont ( 6-8 )

Formy księgowości:

1. tradycyjne
   - tabelaryczne
   - przebitkowe
   - rejestracyjne

Podstawy księgowości komputerowej:

• notyfikacja programu

• utrwalanie danych ( trwałe i nietrwałe nośniki )

• wydruk księgowy ( tabulogram )

Wartość początkowa - dotychczasowe umorzenie = wartość netto

Amortyzacja -

Stawki amortyzacyjne od 1,5% do 50%

KŚT - klasyfikacja środków trwałych

Metody amortyzacji:

1. Liniowa - odpisy amortyzacyjne przez cały okres
   Przykład
   wartość 10000, stawka amortyzacyjna 30%
   Oblicz roczny odpis amortyzacyjny i miesięczny
   
   
   
   Plan amortyzacyjny - każda jednostka zobowiązana jest do planu amortyzacji
   

2. Degresywna metoda amortyzacji przyspieszonej - polega na tym, że stawkę amortyzacji dla danego środka trwałego można pomnożyć przez 2 lub 3.
   Przykład:
   10000 - zespół komputerowy - stawka 30%, współczynnik 2. Oznacza to,
   że można stosować stawkę 30% * 2. W takim przypadku trzeba liczyć metodą degresywną.
   
   I rok
   
   
   Jeśli odpis amortyzacyjny w danym roku liczony metodą degresywną jest niższy niż liczony metodą liniową to przyjmuje się dalszą amortyzację metodą liniową
   Przykład:
   Wartość 40000 stawka roczna 20%
   
   

Ewidencja środków trwałych w przedsiębiorstwie prowadzona jest w oparciu o dokumenty
OT, LT. Pt

Podstawą ewidencji środków trwałych jest księga inwentarzowa i karty analityczne

Podział kont i zasady funkcjonowania

Konta można podzielić na:

• bilansowe - służą do ujęcia elementów majątku

• wynikowe

• korygujące - powstają w celu korekty kont bilansowych lub wynikowych

• rozliczeniowe - do rozliczania złożonych operacji gospodarczych

• pozabilansowe - uzupełnienie ewidencji na kontach bilansowych

Konta bilansowe dzielą się na:

• konta aktywne

• konta pasywne

• konta aktywno-pasywne

Ewidencja środków trwałych

Klasyfikacje środków trwałych wydaje GUS

KŚT ( grupy od 0 do 9 )

Środki trwałe
+ wartość początkowa 10.000	-

Środki trwałe ewidencjonuje się na koncie środki trwałe według wartości początkowej

Umorzenia			Amortyzacja
	3.000		3.000
	:		:
	10.000		10.000

wartość netto = wartość początkowa - wartość umorzenia

Pozostała działalność operacyjna - np. sprzedaż środków trwałych

Majątek obrotowy - do 1 roku

Majątek trwały - do 3 lat

Majątek obrotowy - gospodarka środkami pieniężnymi

Środki pieniężne krajowe i zagraniczne:

• środki w kasie

• środki na rachunkach bankowych

• lokaty

• czeki i weksle obce ( do 3 miesięcy )

• przeznaczone do obrotu papiery wartościowe

• kredyty

• metale szlachetne ( jeśli nie są surowcem lub towarem )

Rozliczenia

Gotówkowe	Bezgotówkowe
gotówka czek gotówkowy	polecenie przelewu polecenie pobrania czek rozrachunkowy akredytywa rozliczenia planowe karty kredytowe

Ograniczenia obrotu gotówkowego:

• przedsiębiorca musi posiadać konto bankowe

• przedsiębiorcy muszą w formie bezgotówkowej realizować każdą płatność której wartość przekracza 3.000 EURO

• jeżeli przedsiębiorcy w poprzednim miesiącu realizowali pomiędzy sobą obrót powyżej 10.000 EURO to w miesiącu następnym limit obrotów bezgotówkowych spada do 1.000 EURO

Przelewy:

• polecenie przelewu ( nauczyć się wypełniać na następne zajęcia )

• polecenie pobrania

• akredytywa ( w rozrachunkach międzynarodowych )

• rozliczenia planowe

Ewidencja operacji kasowych

Kasa - kasjer, urządzenia, dokumentacja

Operacje kasowe muszą być dokumentowane na bieżąco w raporcie kasowym RK
- nie rzadziej niż raz w miesiącu

KP - kasa przyjmie - asygnata

KW - kasa wyda - asygnata rozchodowa

JO - jednostka obliczeniowa równa 120 wielokrotności średniego wynagrodzenia

Pogotowie kasowe - suma gotówki która może zostać w przedsiębiorstwie
po zakończeniu działalności

Rachunki i kredyty bankowe ( opracować )

Analiza bilansu

Zakres i sposób zaliczenia ( 2001-04-06 ):

Zagadnienia:

• wszystko co było na wykładach

Kryteria zaliczenia:

• zagadnienia ogólne

• co najmniej 2 zasady księgowości
  - zasada ostrożnej wyceny
  - zasada memoriałowa

• majątek trwały i jego struktura

• majątek obrotowy i jego struktura ( wymienić 2 lub 3 elementy wartości niematerialnych i prawnych )

• funkcje, znaczenie, treść i układ bilansu

Kapitał własny = Majątek własny ( aktywa ) - Kapitał obcy

Dochód = Przychód - Koszty

---