Przyczyny zużycia środków trwałych i jego pomiar w rachunkowości

Zużycie środków trwałych

Jest to proces sukcesywnego obniżania się wartości środków trwałych spowodowanych zniszczeniem i długotrwałą eksploatacją.

Wyróżniamy dwie przyczyny zużycia aktywów trwałych:

• zużycie fizyczne (techniczne),

• zużycie ekonomiczne (moralne).

Zużycie fizyczne (techniczne)

Oznacza zużycie się materiałów, z których wykonana jest dana maszyna lub urządzenie na skutek trwałego użytkowania. W czasie eksploatacji środek trwały „starzeje się”, staje się zawodny, wykazuje większą awaryjność. Tempo zużycia zależy:

• rodzaju środka trwałego,

• jakości środka trwałego,

• intensywności eksploatacji,

• warunków eksploatacji,

• jakości obsługi technicznej i konserwacji

Zużycie ekonomiczne (moralne)

Oznacza trwałą utratę wartości maszyn
i urządzeń na skutek postępu techniczno-technologicznego. Wzmożony rozwój sprawia, iż nowe środki trwałe są coraz doskonalsze, pozwalają produkować lepiej, szybciej i taniej, czego rezultatem jest wypierane z obiegu swoich poprzedników.

Środki trwałe - pomiar w rachunkowości

Zużycie środków trwałych jest odzwierciedleniem amortyzacji
i umorzenia, komplementarnych tworów rachunkowości.

Amortyzacja

Sukcesywne pomniejszanie wartości środków trwałych. Jest to wartość kosztowa dla przedsiębiorstwa, rozliczana co miesiąc, która przenoszona zostaje na usługi lub produkty gotowe wytwarzane przez maszyny i urządzenia, czego wyrazem jest wyższa cena sprzedaży dóbr i usług.

Wysokość odpisów amortyzacyjnych uzależniona jest od:

• planowanego okresu użytkowania środka trwałego,

• wartości początkowej,

• przyjętej metody amortyzacji

Wyróżniamy dwie wartości środków trwałych:

• Wartość początkową (wartość brutto), która jest równa cenie nabycia gotowego środka trwałego bądź kosztu jego wytworzenia

• Wartość bieżącą (wartość netto), równą wartości początkowej pomniejszonej
  o umorzenie środka trwałego.

Umorzenie

Wartość dotychczas zamortyzowanej części środka trwałego. Poprzez umorzenie koryguje się wartość dobra kapitałowego, doprowadzając go do wartości netto, która następnie wykazywana jest w bilansie przedsiębiorstwa.

Metoda liniowa

Jest najprostszą i najczęściej używaną
z metod amortyzacji stosowaną zarówno dla celów podatkowych, jak i bilansowych. Polega na równomiernym rozłożeniu wartości środka trwałego w czasie. Oznacza to, że użytkowany obiekt zużywa się proporcjonalnie przez cały czas jego eksploatacji, czego wyrazem jest stała stawka amortyzacyjna.

Metoda degresywna

Polega na tym, że odpisy amortyzacyjne
w poszczególnych latach użytkowania środków trwałych są zróżnicowane.
W pierwszych latach odpisy te są najwyższe, ale w miarę upływu czasu maleją. Charakterystyczną cechą jest naliczanie odpisów amortyzacyjnych
w pierwszym roku od wartości początkowej środka trwałego,
a w następnych od wartości netto.

Metoda progresywna

Jest odwrotnością metody degresywnej. Charakteryzuje się tym, iż odpisy amortyzacyjne w pierwszych latach użytkowania są niższe, a w miarę upływu czasu wykazują charakter rosnący.

Metoda naturalna

Polega na ustaleniu kosztu amortyzacji na jednostkę naturalną , na przykład na jedną wyprodukowaną sztukę lub jedną maszynogodzinę.

Odpisy jednorazowe

Metodę tę stosuję się w odniesieniu do środków trwałych o niskiej wartości jednostkowej, która nie ma znaczącego wpływu na wynik działalności przedsiębiorstwa.

---