KONSPEKT PROGRAMU ROCZNEJ TERAPII SŁUCHU I MOWY DZIACKA
Z WADĄ SŁUCHU

Opracowanie: Izabela Młynarczyk

Prowadzenie zajęć: Zajęcia prowadzić będzie Logopeda o specjalności surdologopedczynej i 10-cio letnim doświadczeniem w pracy z dziećmi głuchymi.

Termin prowadzenia zajęć: od 1 marca 2012 roku do 1 marca 2013 roku

Miejsce realizacji zajęć: Prywatna Poradnia Logopedyczna „Uszko”,
ul. Wrocławska 14/2, 21-345 Drelów

1. Informacje o dziecku.

Kasia ma 2 lata, pochodzi z pełnej rodziny, z trzeciej ciąży przebiegającej prawidłowo. Poród siłami natury bez żadnych powikłań.

Matkę zaniepokoiło brak okresu gaworzenia, polegającym na świadomym powtarzaniu dźwięków.

Zdiagnozowano u dziecka znaczny stopień uszkodzenia słuchu: ucho lewe 80 dB, ucho prawe 95dB. W Klasyfikacji BIAP jest to uszkodzenie głębokie drugiego stopnia. Stwierdzono mieszany rodzaj uszkodzenia słuchu. Od chwili diagnozy dziecko oczekuje na aparat słuchowy.

Kasia wydaje mimowolne dźwięki, będące symptomami stanów wewnętrznych, nie posługuje się głosem w sposób zamierzony. Wydawane przez dziecko dźwięki są mało zróżnicowane, przeważają nieartykułowane okrzyki zbliżone brzmieniem do samogłosek oraz wokalizacje przedłużone.

U Kasi stwierdzono również obniżoną sprawność narządów artykulacyjnych i obniżoną sprawność psychomotoryczną.

2. Konspekt zajęć

Konspekt składa się z 4 etapów terapii, w związku z tym na każdym etapie wyróżnione są cele nadrzędne i cele szczegółowe.

Etap I terapii (pierwsze trzy miesiące terapii)

Cele nadrzędne:

- oswojenie dziecka z dźwiękami otoczenia

- nauka koncentracji wzrokowej dziecka (przygotowanie do odczytywania mowy z ust)

- nauka określania lokalizacji dźwięków (wychowanie słuchowe)

- nauka reagowania na własne imię (ćwiczenia fonacyjne)

- usprawnianie narządów artykulacyjnych

- ćwiczenia przygotowujące do mówienia: oddechowe,

- ćwiczenia stymulujące sprawności psychomotoryczne motoryki dużej

Cele szczegółowe:

- dziecko prawidłowo rozpoznaje 5 dźwięków z otoczenia

- dziecko prawidłowo wysuwa i chowa język,

- dziecko prawidłowo przesuwa język do kącików ust

- dziecko prawidłowo unosi i opuszcza język

- dziecko prawidłowo przesuwa język po podniebieniu miękkim

- dziecko prawidłowo otwiera i zamyka usta

- dziecko prawidłowo zwęża usta

- dziecko prawidłowo zaokrągla i rozciąga usta

- dziecko prawidłowo nadyma policzki

- dziecko prawidłowo unosi i opuszcza żuchwę

- dziecko prawidłowo wyczuwa ruchy języczka

- dziecko prawidłowo unosi i opuszcza brzuch w trakcie oddychania

- dziecko prawidłowo puszcza bańki mydlane

- dziecko prawidłowo rozróżnia 3 kształty

- dziecko prawidłowo wyszukuje 3 różnice między obrazkami

- dziecko prawidłowo odróżnia 3 głosy zwierząt

- dziecko prawidłowo lokalizuje dźwięk w 4 lokalizacjach- z prawej, z lewej, z przodu, z tyłu

- dziecko prawidłowo wykonuje 5 czynności z obrazków

Etap II (od trzeciego miesiąca do siódmego miesiąca pracy)

Cele nadrzędne:

- nauka umiejętności nie nabytych w pierwszym etapie

- utrwalanie umiejętności nabytych w pierwszym etapie

- usprawnienie koordynacji wzrokowo-ruchowej

- doskonalenie syntezy i analizy wzrokowej (przygotowanie do odczytywania mowy z ust)

- kształtowanie prawidłowego toru oddechowego

- ćwiczenia dyskryminacji dźwięków (wychowanie słuchowe)

- ćwiczenia przygotowujące do mówienia o zwiększonym stopniu trudności (ćwiczenia fonacyjne)

- ćwiczenia stymulujące sprawności psychomotoryczne motoryki małej

Cele szczegółowe:

- dziecko prawidłowo segreguje 8 (po 2 z każdej kategorii) figur geometrycznych

- dziecko prawidłowo potrafi znaleźć element i ułożyć go w prawidłowym miejscu na obrazku

- dziecko prawidłowo łapie piłkę

- dziecko trafia 3 maskotkami do celu

- dziecko prawidłowo określa 5 różnych dźwięków

- dziecko prawidłowo otwiera 3 pudełka

- dziecko prawidłowo nawleka 5 guzików na nitkę

Etap III (od siódmego miesiąca terapii do dziesiątego miesiąca pracy z dzieckiem)

Cele nadrzędne:

- nauka umiejętności nie opanowanych w etapie I i II

- utrwalanie nabytych w etapie I i II umiejętności dziecka

- ćwiczenia przygotowujące do mówienia o kolejnym powiększeniu trudności (ćwiczenia fonacyjne)

- ćwiczenia identyfikacji dźwięków (wychowanie słuchowe)

- ćwiczenia stymulujące sprawności psychomotoryczne: percepcję wzrokową i dotykową

- ćwiczenia kształtujące i rozwijające stronę leksykalną (ćwiczenia artykulacyjne)

Cele szczegółowe:

- dziecko prawidłowo określa ilość podawanych 5 dźwięków

- dziecko prawidłowo określa długość 5 dźwięków

- dziecko prawidłowo określa tempo nadawania 3 dźwięków

- dziecko prawidłowo określa wysokość 3 dźwięków

- dziecko prawidłowo naśladuje rytm, składający się z 3 dźwięków

- dziecko prawidłowo nazywa 3 zwierzęta i naśladuje ich odgłosy

- dziecko prawidłowo wybiera 5 rysunków zwierząt, które usłyszy

- dziecko prawidłowo nazywa osoby, które widzi na obrazku

- dziecko prawidłowo układa 6 elementowe puzzle

- dziecko prawidłowo układa obrazek z 6 klocków

- dziecko prawidłowo dopasowuje 6 figur do miejsc na planszy

Etap IV ( od dziesiątego miesiąca od 12 miesiąca terapii)

Cele nadrzędne:

- nauka umiejętności nie nabytych w etapie I, II, III

- utrwalanie nabytych w etapie I, II i III

- kolejne podniesienie stopnia trudności ćwiczeń przygotowujących do mówienia

- ćwiczenia stymulujące sprawności psychomotoryczne

Cele szczegółowe:

- dziecko ma prawidłowy tor oddechowy

- dziecko ma prawidłowe ruchy narządów artykulacyjnych

- dziecko prawidłowo odnajduje 6 różnic pomiędzy obrazkami

- dziecko prawidłowo układa 3 przedmioty w kolejności

- dziecko prawidłowo identyfikuje 5 dźwięków

- dziecko prawidłowo lokalizuje 6 dźwięków

- dziecko prawidłowo dyskryminuje 6 dźwięków

- dziecko prawidłowo określa natężenie 6 dźwięków

- dziecko prawidłowo powtarza rytm, składający się z 4 dźwięków

- dziecko prawidłowo przeskakuje 3 przeszkody

- dziecko prawidłowo idzie wyznaczoną trasą

- dziecko prawidłowo rzuca i łapie piłkę 5 razy

- dziecko prawidłowo koloruje obrazek nieznacznie wychodząc za kontur

- dziecko prawidłowo trafia do celu 5 razy

- dziecko prawidłowo segreguje 10 figur

- dziecko określa, który produkt w dotyku najbardziej mu się podoba

- dziecko prawidłowo nazywa i pokazuje 6 obrazków

- dziecko prawidłowo wykonuje 10 poleceń

- dziecko prawidłowo nazywa i pokazuje członków rodziny

- dziecko prawidłowo nazywa i pokazuje 6 przedmiotów

- dziecko prawidłowo nazywa i pokazuje 5 części ciała

Metody pracy:

- metoda usprawniania narządów mowy

- metoda audytywna- uwrażliwienie dziecka na dźwięki otoczenia

- metoda czuciowa- metoda kontroli dotyku i czucia skórnego

- metoda naturalna- naśladowanie naturalnych odgłosów, szmerów

- metoda werbalna

- metoda pokazowa

- metoda pracy zespołowej

Materiały i pomoce:

- lustro, zabawki (miś, lala itp.), maskotki, nagrania dźwiękowe, krem czekoladowy, bańki mydlane, obrazki (grupy obrazków tematycznych), figury geometryczne, opaska na oczy, instrumenty muzyczne, piłka, guziki, koraliki, plastikowe pierścienie, nić, hola-hop, pudełka, gwizdek, miseczki, fasola, ryż, mąka, cukier, makaron, woda, świeca, słomka, zapałki, dwa długie grube sznury, klocki, puzzle, plansza do figur geometrycznych

TERAPIA

W zajęciach uczestniczy matka dziecka, która obserwuje ćwiczenia i sposób pracy logopedy, następnie w domu wykonuje z dzieckiem podobne ćwiczenia, wspomagając rozwój dziecka.

REALIZACJA ETAPU I

Podczas pracy z nagraniami i instrumentami dźwiękowymi stosujemy natężenie 110 dB i częstotliwości wysokie od 2 - 4 kHz.

Czas trwania	Czynności logopedy	Czynności dziecka	Uwagi
Sześć miesiący	1. Usprawnianie narządów artykulacyjnych: - masowanie warg i policzków dziecka - ćwiczenia język: Wysuwanie i chowanie języka Kierowanie wysuniętego języka w stronę kącików ust Unoszenie języka na przemian jak najwyżej do nosa i jak najniżej do brodu Smarowanie dziecku podniebienia miękkiego kremem czekoladowym - ćwiczenia ust: Szerokie otwieranie ust i szybkie zamykanie Dawanie całusków do lusterka Ssanie wargi górnej, następnie dolnej - ćwiczenia warg: Zaokrąglone usta „robienie ryjka”, usta szerokie „szeroki uśmiech” Nadymanie policzków powietrzem i gwałtowne wypuszczanie - ćwiczenia żuchwy: Opuszczanie i unoszenie żuchwy przy zamkniętych ustach - ćwiczenia podniebienia miękkiego: Żucie gumy rozpuszczalnej z wyczuwaniem ruchów języka 2. Ćwiczenia oddechowe - Zabawa „miś w górze, miś w dole” Logopeda kładzie dziecku (leżącemu na plecach) na brzuszku zabawkę, pokazuje wykonanie ćwiczenia i ćwiczy razem z dzieckiem. - Kolorowe bańki Logopeda pokazuje dziecku zabawę puszczania baniek mydlanych 3. Ćwiczenia koncentracji wzrokowej - rozróżnianie kształtów Logopeda pokazuje dziecku figury geometryczne. - szukanie szczegółów na obrazkach Logopeda daje dziecku dwa podobne obrazki, pokazuje sposób wykonania. 4. Ćwiczenia uczące dziecko dźwięków z otoczenia - „odgłosy zwierząt” Logopeda puszcza dziecku nagranie z odgłosami zwierząt i pokazuje obrazek zwierzęcia wydającego dany dźwięk. 5. Ćwiczenia uczące dziecko określania lokalizacji dźwięku - podawanie dźwięków w różnej lokalizacji Logopeda za pomocą grzechotki podaje dziecku dźwięki z prawej, lewej strony, od góry, od dołu, z przodu i z tyłu. 6. Ćwiczenia stymulujące motorykę dużą - Zabawa „Co robi lala?” Logopeda pokazuje dziecku obrazek, na którym lala wykonuje różne czynności. - zabawa z piłką Logopeda gra z dzieckiem w piłkę.	Dziecko wykonuje wszystkie ćwiczenia razem z logopedą - dziecko poddaje się biernie masażowi Dziecko wysuwa i chowa język Dziecko kieruje język w prawy i lewy kącik ust Dziecko unosi i opuszcza język Dziecko próbuje zlizać krem z podniebienia Dziecko otwiera i zamyka usta Dziecko zwęża usta Dziecko ssie dolną i górną wargę Dziecko zaokrągla i rozszerza usta Dziecko nadyma policzki Dziecko opuszcza i unosi żuchwę Dziecko wyczuwa ruchy języka - Dziecko leży na plecach, ma położoną zabawkę na brzuszku, nabiera dużo powietrza i wypycha brzuszek w górę, następnie wypuszcza powietrze i brzuszek opada. - dziecko puszcza bańki mydlane - dziecko ma podzielić na grupy rozsypane figury geometryczne na grupy - dziecko wyszukuje i pokazuje różnice między obrazkami - dziecko słucha nagrań i ogląda obrazki - dziecko z zakrytymi oczami słucha dźwięków nadawanych przez logopedę, ma pokazać przez wyciągnięcie ręki z której strony słyszy dźwięk - dziecko wykonuje te same czynności, które lala na obrazku np. siadanie, skakanie, podrzucanie piłki, wymachy rąk, wymachy nóg, skłony, przysiady - dziecko gra z logopedą w piłkę	Logopeda przez cały czas trwania zajęć mówi do dziecka po imieniu dotykając lekko w tym momencie do brzuszka dziecka w celu oswojenia do z brzmieniem jego imienia i reagowania na nie. - z czasem trwania terapii stopniowe wydłużanie czasu trwania nabierania i przetrzymywania powietrza - wydłużanie fazy oddechowej przez stopniowe zmniejszanie siły wydechu i puszczanie co raz większych baniek mydlanych - w początkowych fazach terapii dziecko dostaje po 3 figury geometryczne tego samego kształtu i koloru stopniowo wprowadzając kolory i różne wielkości figur - na pierwszym etapie dziecko dostaje obrazki z 2-3 szczegółami różniącymi i są to duże różnice, łatwe do wyszukania - w czasie trwania terapii logopeda puszcza różne rodzaje nagrań poczynając od najprostszych do co raz trudniejszych i mniej znanych dziecku z otoczenia - w pierwszym etapie dźwięki są głośne i długie, stopniowo zmniejsza się długość trwania dźwięków i ich głośność zmieniając instrumenty - stopniowe zwiększanie szybkości wykonywanych ćwiczeń w czasie postępowania etapu terapii - stopniowe zwiększanie odległości między dzieckiem i logopedą

REALIZACJA ETAPU II

Przed przystąpieniem do realizacji etapu drugiego oceniamy stopień opanowania przez dziecko umiejętności z etapu pierwszego. Przy założeniu, że dziecko prawidłowo przyswoiło wszystkie zadania postawione w etapie pierwszym przystępujemy do realizacji zadań na etapie drugim. Podczas pracy z nagraniami i instrumentami dźwiękowymi stosujemy natężenie 100 dB i częstotliwości średnie 1-2 kHz.

Czas realizacji	Czynności logopedy	Czynności dziecka	Uwagi
Sześć miesiący	1. Ćwiczenia doskonalenia syntezy i analizy wzrokowej: - figury geometryczne Logopeda daje dziecku różne figury geometryczne. - uzupełnianie obrazków Logopeda daje dziecku dwa obrazki i powycinane elementy. 2. Ćwiczenia koordynacji wzrokowo- ruchowej - zabawa z piłką Logopeda rzuca do dziecka piłkę - zabawa „traf do celu” Logopeda daje dziecku maskotki i kładzie na podłodze hula-hop 3. Ćwiczenia dyskryminacji dźwięków: - określanie dźwięków Logopeda podaje dwa różne dźwięki, np. trójkąt i bębenek. 4. Ćwiczenia stymulujące motorykę małą - Zabawa „Zobacz co jest w środku?” Logopeda kładzie przed dzieckiem kilka pudełek o różnej wielkości i kształcie. - zabawa „zróbmy korale dla mamy” Logopeda daje dziecku guziki, koraliki, pierścienie plastikowe, grubą, sztywną nić.	- dziecko rozkłada figury na grupy tematyczne, względem koloru lub kształtu - dziecko wyszukuje wśród elementów potrzebną część i układa je na swoim obrazku, tak jak na obrazku wzorcowym - dziecko łapie piłkę - dziecko stojąc za linią dywanu rzuca maskotkami w do środka hola-hop - dziecko stwierdza czy podane dźwięki są takie same czy różne - dziecko otwiera pudełka, w których znajduje różne przedmioty - dziecko nawleka na nić guziki, koraliki, plastikowe pierścienie	- figury są różnego koloru i/lub różnej wielkości - ma początku są to 2-3 elementy wycięte, stopniowo zwiększa się liczbę elementów - stopniowe zwiększanie odległości i siły rzutu piłki - stopniowe zwiększanie odległości dziecka od środka celu - stopniowe zmniejszanie różnicy wysokości dźwięków - z czasem trwania terapii pudełka są co raz mniejsze i mają bardziej skomplikowany kształt - z czasem zmniejszamy rozmiar dziurek nawlekanych przedmiotów

REALIZACJA ETAPU III

Przed przystąpieniem do realizacji etapu trzeciego oceniamy stopień opanowania przez dziecko umiejętności z etapów poprzednich. Przy założeniu, że dziecko prawidłowo przyswoiło wszystkie zadania postawione we wcześniejszych etapach przystępujemy do realizacji zadań na etapie trzecim. Na etapie trzecim realizujemy ćwiczenia etapu pierwszego i drugiego zwiększając ich trudność. Na tym etapie główny nacisk kładzie się na ćwiczenia leksykalne i identyfikację dźwięków. Podczas pracy z nagraniami i instrumentami dźwiękowymi stosujemy natężenie 95 dB i częstotliwości niskie 500 Hz -1 kHz.

Czas realizacji	Czynności logopedy	Czynności dziecka	Uwagi
Sześć miesiący	1. Ćwiczenia identyfikacji dźwięków - ilość sygnałów akustycznych Zabawa „Ile razy szczekał pies?” Logopeda puszcza nagranie szczekania psa. - czas trwania sygnału dźwiękowego Zabawa „Jak długo śpiewał ptaszek?” Logopeda daje dziecku dwa patyczki jeden długi, drugi krótki i puszcza nagranie śpiewu ptaka. Zabawa „Jak długo gwiżdże czajnik?” Logopeda daje dziecku dwa sznurki, długi i krótki, następnie gwiżdże w gwizdek. - tempo nadawania dźwięku Zabawa „Bijemy brawa.” Logopeda daje dziecku dwie zabawki, konika i żółwika, klaszcze w dłonie, raz w szybkim tempie pokazując dziecku konika i szybko min poruszając, raz w wolnym poruszając żółwiem. - różnicowanie natężenia dźwięku Zabawa „Bolek i Lolek” Logopeda daje dziecku obrazki Bolka i Lolka i używając instrumentów muzycznych podaje dziecku dźwięk wysoki i niski. - rytm Zabawa „Muzykujemy” Logopeda uderza w bębenek w określonym rytmie. 2. Ćwiczenia leksykalne - Zabawa „Co to za zwierzątko?” Logopeda pokazuje dziecku obrazki zwierząt i puszcza nagrania dźwiękowe wydających przez zwierzęta odgłosów. - Zabawa „Co to za dźwięk?” Logopeda pokazuje dziecku 2-3 obrazki i puszcza nagranie z dźwiękami odgłosów zwierząt - Zabawa „kto to jest?” Logopeda pokazuje dziecku zdjęcia członków jego rodziny. 3. Ćwiczenia stymulujące psychomotorykę wzrokową - zabawa „układamy puzzle” Logopeda daje dziecku puzzle - zabawa „Duplikuj obrazek” Logopeda daje dziecku klocki, układa z nich przykładowy schematyczny obrazek - zabawa „Plansza z figurami” Logopeda kładzie przed dzieckiem planszę z narysowanymi figurami geometrycznymi i powycinane identyczne figury.	- dziecko określa czy pies zaszczekał mało (raz) czy więcej razy, przez pokazanie jednej lub wielu maskotek dziecko pokazując patyczek określa jak długi słyszało dźwięk dziecko określa czy dźwięk był długi czy krótki pokazując odpowiedni sznurek dziecko słucha dźwięków i pokazuje odpowiednią zabawkę w zależności od tego jakie tempo dźwięku usłyszało dziecko pokazując obrazek wysokiego Bolka lub niskiego Lolka określa wysokość usłyszanego dźwięku dziecko naśladuje rytm wystukany przez logopedę uderzając w tamburyn - dziecko nazywa zwierzęta, które widzi i słyszy na obrazku - dziecko wybiera spośród obrazków rysunek zwierzątka, które właśnie słyszy, powtarza odgłos wydawany przez zwierzę i nazywa zwierzątko - dziecko nazywa osoby, które widzi na obrazku, np. mama, tata, imiona rodziców i rodzeństwa - dziecko układa obrazek z puzzli - dziecko układa ze swoich klocków identyczny obrazek - dziecko wyciętą figurę kładzie w odpowiednie miejsce	- musimy wziąć pod uwagę, że dziecko nie potrafi liczyć, więc określamy orientacyjnie czy dziecko prawidłowo określiło ilość podawanych dźwięków - stopniowo zwiększamy trudność ćwiczenia zmniejszając różnicę długości dźwięków - stopniowo zwiększamy poziom trudności skracając nadawane dźwięki i zmniejszając różnicę ich tempa - zwiększamy stopień trudności w czasie trwania terapii przez podawanie co raz bardziej zbliżonych do siebie wysokości dźwięków - w czasie trwania terapii zwiększamy stopień trudności ćwiczenia przez zwiększanie ilości uderzeń i stopniowe zmienianie lokalizacji logopedy wobec dziecka (najpierw naprzeciwko dziecka, potem obok dziecka, następnie na parawanem) - jeżeli dziecko nie jest w stanie wypowiedzieć nazwy zwierząt, naśladuje jedynie odgłosy tych zwierząt - w czasie trwania terapii stopniowo zmniejszamy długość podawania dźwięku - w czasie trwania terapii zwiększamy ilość elementów układanki i zróżnicowanie kolorystyczne puzzli - w czasie postępu terapii zwiększamy ilość klocków i ich różnorodność kształtów - w ramach rozwoju i czasu trwania terapii różnicujemy figury, zmniejszamy ich wielkość i modyfikujemy kształt

REALIZACJA ETAPU IV

Przed przystąpieniem do realizacji etapu czwartego oceniamy stopień opanowania przez dziecko umiejętności z etapów poprzednich. Przy założeniu, że dziecko prawidłowo przyswoiło wszystkie zadania postawione we wcześniejszych etapach przystępujemy do realizacji zadań na etapie czwartym. Na etapie czwartym realizujemy ćwiczenia etapu pierwszego, drugiego i trzeciego zwiększając ich trudność. Na tym etapie główny nacisk kładzie się na utrwalanie i maksymalne zwiększenie trudności ćwiczeń wypracowanych we wcześniejszych etapach. Podczas pracy z nagraniami i instrumentami dźwiękowymi stosujemy natężenia od 90- 110 dB i wszystkie dostępne częstotliwości.

Czas trwania	Czynności logopedy	Czynności dziecka	Uwagi
Sześć miesiący	1. Ćwiczenia oddechowe - dmuchanie świeczki Logopeda zapala świeczkę i stawia przed dzieckiem - unoszenie słomką lekkich przedmiotów Logopeda daje dziecku słomkę i kładzie przed nim skrawki papieru i pudełko. 2. Ćwiczenia aparatu artykulacyjnego: -język: Biegnie konik Logopeda pokazuje dziecku kląskanie. Rurka Logopeda pokazuje dziecku jak zwinąć język w rurkę. - usta: Parskanie jak konik Logopeda pokazuje dziecku jak parska konik Udajemy rybkę Logopeda pokazuje dziecku ułożenie warg do rybki. - żuchwy Jemy jak żyrafa Logopeda pokazuje dziecku ruchy żuchwy w prawo i w lewo w ruchu obrotowym. - podniebienie miękkie Chrapanie Logopeda pokazuje dziecku chrapanie 3. Ćwiczenia koncentracji wzrokowej - Zabawa „Co tu widzimy?” Logopeda daje dziecku dwa obrazki różniące się wieloma szczegółami - Zabawa „Co my tu mamy?” Logopeda kładzie przed dzieckiem różne przedmioty, następnie zmienia ich kolejność. 4. Ćwiczenia słuchowe -rozpoznawanie dźwięków otoczenia Zabawa „Jaki to dźwięk?” Logopeda kładzie przed dzieckiem różne obrazki i puszcza nagrania dźwięków z otoczenia dziecka np. dzwonek do drzwi, gwizdanie czajnika, szczekanie psa itp. - lokalizacja dźwięków „Gdzie to jest?” Logopeda zasłania dziecku oczy, podaje z odległości ok. 2 metrów dźwięk z różnych instrumentów. - dyskryminacja dźwięków Magiczne cymbałki Logopeda uderza w różne blaszki cymbałków. Kombinacja trzech dźwięków. - identyfikacja dźwięków: „Nasza orkiestra” Logopeda daje dziecku dwa patyczki, długi i krótki i obrazki Bolka i Lolka, następnie podaje dźwięk: wysoki i długi, wysoki i krótki, niski i długi, niski i krótki. „Co to za zwierzątko?” Logopeda daje dziecku kilka zabawek- koników i kilka- żółwi. Puszcza dziecku dźwięki szybkie i krótki, szybkie i długie, wolne i krótkie, wolne i długie. Daleko czy blisko? Logopeda puszcza dziecku dźwięki głośne i ciche i daje mu maskotki. W rytmie muzyki. Logopeda wystukuje rytm na bębenku. 4. Ćwiczenia stymulujące sprawności psychomotoryczne - ćwiczenia motoryki dużej Tor przeszkód Logopeda układa tor z dwóch sznurków, ustawia na trasie przeszkody, np. maskotki. Rzucaj i łap Logopeda gra z dzieckiem małą piłeczką. - ćwiczenia motoryki małej Kolorowanie obrazków Logopeda daje dziecku obrazek do pokolorowania Trafianie do celu Logopeda daje dziecku guziki i kładzie pudełka w różnych odległościach od dziecka. - ćwiczenia percepcji wzrokowej Porządki Logopeda rozrzuca przed dzieckiem figury o różnych kolorach, kształtach i wielkości. Co to za obrazek? Logopeda daje dziecku obrazek pocięty na kawałki. - ćwiczenia stymulujące dotyk W kuchni Logopeda stawia przed dzieckiem miseczki z różnymi produktami np. fasola, groch, ryż, makaron, cukier, mąka. Ciepło- zimno Logopeda stawia przed dzieckiem dwie miseczki z wodą ciepłą i zimną. 5. Ćwiczenia leksykalne - nazywanie obrazków Logopeda pokazuje dziecku obrazki. Logopeda prosi, aby dziecko pokazało poszczególne obrazki. - nazywanie członków rodziny Logopeda pokazuje dziecku obrazki osób jego rodziny. Logopeda prosi, aby dziecko pokazało poszczególnych członków rodziny. - nazywanie przedmiotów Logopeda pokazuje dziecku przedmioty codziennego użytku, np. lala, miś, ubrania. Logopeda prosi o podanie wymienionego przedmiotu. - nazywanie części ciała Logopeda pokazuje dziecku różne części ciała na sobie, na dziecku i na zabawkach. Logopeda prosi, aby dziecko pokazało różne części ciała.	- dziecko dmucha na płomień świecy, tak aby nie zgasł - dziecko trzymając słomkę w ustach zasysa skrawki papieru i przenosi je do pudełka Dziecko kląska jak konik Dziecko zwija język w rurkę Dziecko parska jak koni Dziecko udaje rybkę Dziecko naśladuje ruchy logopedy udając jedzenie żyrafy Dziecko chrapie - dziecko prawidłowo odnajduje różnice między obrazkami - dziecko prawidłowo układa pierwotną kolejność przedmiotów Dziecko prawidłowo wybiera obrazek do nadawanego dźwięku, naśladuje dźwięk, nazywa przedmiot, który usłyszało Dziecko prawidłowo określa lokalizację dźwięku, które usłyszało Dziecko określa czy dźwięki były takie same czy inne Dziecko prawidłowo dopiera obrazek i patyczek do słyszanego dźwięku Dziecko słysząc dźwięk szybki i długi kładzie kilka koników, słysząc dźwięk szybki i krótki- jednego konika. Analogicznie z dźwiękami wolnymi. Dziecko słysząc dźwięk głośny kładzie maskotkę blisko siebie, słysząc dźwięk cichy rzuca ją przed siebie Dziecko powtarzając rytm klaszcze lub uderza nóżką o podłogę Dziecko prawidłowo pokonuje tor przeszkód Dziecko prawidłowo łapie i odrzuca małą piłeczkę Dziecko prawidłowo koloruje obrazek, starając się nie wykraczać poza linie konturu Dziecko trafia do pudełek guzikami Dziecko prawidłowo segreguje grupy figur Dziecko prawidłowo układa elementy w całość tworząc obrazek Dziecko wkłada rączki do poszczególnych miseczek określając, który produkt najbardziej mu się podoba Dziecko moczy rączki w wodzie określając, która woda podoba mu się bardziej - dziecko prawidłowo nazywa obrazki i naśladuje dźwięki jakie wydają przedstawione przedmioty lub zwierzęta, dziecko prawidłowo wykonuje polecenia - dziecko prawidłowo rozpoznaje członków swojej rodziny i zna ich imiona, dziecko prawidłowo wykonuje polecenia - dziecko prawidłowo nazywa pokazane przedmioty, dziecko prawidłowo wykonuje polecenia - dziecko rozpoznaje części ciała i potrafi je nazwać, dziecko prawidłowo wykonuje polecenia	Na tym etapie maksymalnie zwiększamy trudność wykonywania wszystkich ćwiczeń

Uwaga!

Wszystkie ćwiczenia oddechowe i artykulacyjne prowadzimy na wszystkich etapach terapii, zwiększając ich długość trwania i intensywność.

Wszystkie ćwiczenia wykonane na poszczególnych etapach powtarza się na następnych etapach zwiększając ich stopień trudność i wprowadzając różnorodność, aby nie znudzić dziecka i zachęcić je do aktywnej pracy.

W czasie trwania terapii Kasia może dostać aparaty słuchowe, wówczas logopeda zmienia rodzaj ćwiczeń i program terapii dziecka.

Wszystkie wymienione w terapii ćwiczenia modyfikujemy w czasie jej trwania do możliwości i umiejętności dziecka.

LITERATURA:

1. Gynia G, Terapia logopedyczna dzieci z zaburzeniami słuchu i mowy, wyd. Impuls, Kraków 2010

2. Błeszyński J, Alternatywa i wspomagające metody komunikacji, wyd. Impuls, Kraków 2008

3. Kuszewska B, Czy moloty czy kłopoty? Ćwiczenia do kształtowania wzorców słuchowych, wyd. Bonomi, Poznań 2004

8

---