1. Co to są finanse?

• Ogół zjawisk ekonomicznych związanych z gromadzeniem i podziałem dóbr pieniężnych

• Pieniężny mechanizm podziału i wymiany wartości materialnych

2. Omów pojęcie finansowej gospodarki, wymień jej etapy.

• To wszystkie formy świadomego działania w dziedzinie kształtowania pieniężnych stosunków wymiany i podziału

• Etapy

• Przygotowanie, realizacja, ocena

3. Co to jest pieniądz?

• Jest wyrazem wartości innych towarów, jest nośnikiem wartości wymiennej

• W świecie producentów towarów stosunek posiadacza pieniądza do posiadacza towarów jest stosunkiem dysponenta, który w każdej chwili może zamienić skrzep pracy ogólnospołecznej zawarty w postaci pieniądza w skrzep pracy konkretnej zawarty w wartości użytkowej dowolnie wybranego towaru

4. Wymień elementy klasyfikacji zjawisk finansowych, omów jedną z nich.

• Klasyfikacja podmiotowa

• Klasyfikacja funkcjonalna

• Klasyfikacja przedmiotowa

• Związek między ruchem pieniądza, a ruchem wartości materialnych (dóbr i usług) będących przedmiotem podziału pieniężnego.

• Dotyczy strumieni finansowych wpływających i wypływających z podmiotów gospodarczych

5.Omów pojęcie klasyfikacji przedmiotowej zjawisk finansowych.

• Przyjmujemy związek między ruchami pieniądza a wartościami pieniądza (dóbr i usług) będących przedmiotem podziału pieniężnego

• Ta klasyfikacja składa się ze strumieni finansowych wpływających i wypływających z podmiotów gospodarczych

1. Dochody i wydatki typu materialnego

2. Dochody i wydatki typu redystrybucyjnego

3. Dochody i wydatki typu kredytowego

6. Omów pojęcie klasyfikacji podmiotowej zjawisk finansowych.

• Opiera się na rodzajowym zróżnicowaniu podmiotów gospodarczych

• Grupy podmiotów

1. Dochody i wydatki przedsiębiorstw

2. Finanse ludności

3. Finanse publiczne

4. Finanse banków i instytucji kredytowych

5. Finanse instytucji ubezpieczeń majątkowych (bez ZUS)

7. Wymień funkcje zjawisk finansowych, omów jedną z nich.

• Funkcja parametryczna

• Funkcja układu zasilania

• Funkcja układu pobudzania

• Zjawiska finansowe służące do modyfikowania postaw podmiotów bezpośrednio zatrudnionych w produkcji zgodnie z przyjętym modelem zarządzania (premia, pochwała, udział w zyskach), działa poprzez

8. Wymień elementy polityki finansowej, omów jedną z nich.

• Skuteczność

• Społeczna akceptacja

• Spójność polityki finansowej z innymi politykami szczegółowymi (polityka finansowa jest polityką służebną w stosunku do naczelnej polityki społeczno-gospodarczej)

9. Wymień podstawowe warunki prowadzenia prawidłowej polityki finansowej.

• Cele muszą być możliwe do osiągnięcia w danych warunkach i danym czasie

• Cele muszą być wzajemnie niesprzeczne

• Środki realizacji muszą być dostosowane do celu

10. Wymień funkcje kredytu, omów je.

• Emisyjna - każde udzielenie kredytu powoduje wyemitowanie na rynku nowej siły nabywczej, każda spłata powoduje likwidację siły nabywczej

• Dochodowa - jeżeli w danym momencie czasu, część wydatków materialnych i redystrybucyjnych została zrealizowana dzięki środkom kredytowym

• Kontrolna - polega ona na wykorzystywaniu stosunku kredytowego powstałego między kredytodawcą a kredytobiorcą

11. Omów pojęcie pożyczki i kredytu.

• Pożyczka

• Podpisując umowę, jedna ze stron (pożyczkodawca) zobowiązuje się przenieść na własność drugiej osoby (pożyczkobiorcy) określoną kwotę pieniędzy lub rzecz. Ten, kto otrzymuje pożyczkę, zobowiązuje się ją zwrócić w określonym terminie.

• Kredyt

• Udzielany jest zawsze przez bank, celowy, odpłatny i zwrotny

12. Wymień podstawowe zasady kredytowania, omów jedną z nich.

• Zasada ograniczenia kredytu handlowego

• Zasada bezpośredniości kredytowania

• Zasada celowości kredytowania - kredyt powinien być przyznawany wyłącznie na cel, który przyniesie spodziewane korzyści, szczegółowo opisane we wniosku kredytowym

• Zasada zwrotności kredytowania

13. Jakie są tryby kredytowania?

• Antycypacyjny - środki finansowe są stawiane przez bank do dyspozycji kredytobiorcy przed zrealizowaniem zadania, na które zostały udzielone

• Refundacyjny - kredytobiorca realizuje cześć lub całość zadania z własnych środków

14. Jakie są typy kredytów ze względu na to co jest finansowane?

• Inwestycyjne - służą poparciu procesów inwestycyjnych, których celem jest powiększenie zasobów środków trwałych

• Obrotowe - służą finansowaniu bieżących kosztów działalności gospodarczej

• Konsumpcyjne - służą finansowaniu bieżących potrzeb ludności

15. Jakie są typy kredytów z punktu widzenia cenzury czasowej?

• Długoterminowe

• Krótkoterminowe

• Średnioterminowe

• Kredyty długoterminowe są zawsze wyżej oprocentowane, gdyż bank nie może obracać pieniędzmi, które zostały udzielone jako kredyt

16. Wymień warunki związane z udzielaniem kredytu.

• Złożony wniosek kredytowy

• Dokładna charakterystyka kredytobiorcy

• Kwota kredytu

• Termin spłaty kredytu

• Okres karencji

• Inne bliżej nieokreślone informacje

17. Wymień formy zabezpieczania zwrotności kredytu, omów jedną z nich.

• Osobowe

• Rzeczowe (związane z majątkiem kredytobiorcy)

• Hipoteczne

• Ustanowienie zastawu na nieruchomościach

• Trzeba mieć prawo własności nieruchomości lub prawo wieczystego użytkowania

18. Wymień osobowe formy zabezpieczania kredytu, omów jedną z nich.

• Poręczenie

• Poręczyciel, który w przypadku, kiedy kredytobiorca nie wypełnia swoich zobowiązań wobec banku musi bank "zaspokoić". Jest to przymusowa windykacja należności.

• Przelew wierzytelności

• Pełnomocnictwo dla banku wystawione przez kredytobiorcę

• Wystawienie na bank własnego weksla in blanco

19. Wymień rzeczowe formy zabezpieczania zwrotności kredytu, omów jedną z nich.

• Zastaw ogólny na rzeczach ruchomych

• W momencie ustanowienia tej formy, bank rezerwuje sobie możliwość dochodzenia swoich roszczeń bez względu na to, czyją są one własnością

• Przewłaszczenie na zabezpieczenie

• Bankowy zastaw

20. Omów hipoteczną formę zabezpieczenia zwrotności kredytu.

• Hipoteka - ustanowienie zastawu na nieruchomościach np. budynkach, działkach

• Trzeba mieć prawo własności nieruchomości lub prawo wieczystego użytkowania

• Co trzeba zrobić aby uzyskać kredyt hipoteczny

• Uzyskać w sądzie wypis z księgi wieczystej

• Udać się do banku w celu złożenia wniosku o kredyt hipoteczny

• Bank ustanawia swojego rzeczoznawcę

• Otrzymanie od banku promesy kredytowej

• Przelanie przez bank na konto klienta określonych środków

21. Wymień techniki prowadzenia kredytów na rachunkach kredytowych, omów jedna z nich.

• Kredytowanie na rachunku rozliczeniowym

• Polega na zezwoleniu jednostce na dokonywanie wypłat w kwotach przewyższających aktualny stan środków na rachunku rozliczeniowym do wysokości przyznanego limitu kredytowego

• Kredytowanie na rachunku kredytowym

• Kredytowanie na specjalnym rachunku kredytowym

22. Wymień uwarunkowania prawne pieniądza, omów jedno z nich.

• Jednostka pieniężna

• Suma pieniężna

• Jest to abstrakcyjna wielkość wartości, oznacza dla jego posiadacza podmiotowe prawo do dokonywania zapłaty. Istota zapłaty to przenoszenie pieniędzy między podmiotami abstrakcyjnej wielkości wartości

• Znak pieniężny

• Znak pieniężny pozorny

23. Wymień podstawowe założenia regulujące operacje gotówkowe.

• Obowiązek odprowadzania do kas bankowych wszystkich wpływów gotówkowych

• Obowiązek realizacji wypłat gotówkowych wyłącznie ze środków pobranych na ten cel z kas bankowych

• Obowiązek składania bankom szczegółowych raportów kasowych

• Zakaz przetrzymywania gotówki w kasach podręcznych powyżej kwoty określonej przez Ministra Finansów

24. Jakie są rodzaje operacji bezgotówkowych? Omów jedną z nich.

• Bankowe inkaso należności

• Jest formą płatności polegającą na wydaniu dokumentów handlowych w zamian za zapłatę ustalonej sumy pieniężnej lub uzyskanie innego zabezpieczenia zapłaty np. weksla

• Przelewy bankowe

• Czeki rozliczeniowe

• Akredytywa bankowa

25. Omów istotę bankowego inkasa należności.

• Jest formą płatności polegającą na wydaniu dokumentów handlowych w zamian za zapłatę ustalonej sumy pieniężnej lub uzyskanie innego zabezpieczenia zapłaty np. weksla

• Podmioty uczestniczące

• Zleceniodawca

• Bank zleceniodawcy

• Bank odbiorcy

• Odbiorca towaru

26. Omów pojęcie akceptu, wymień jego rodzaje.

• Wyrażenie zgody przez odbiorcę na wyrażenie zgody na zapłatę

• Milczący - jeżeli w okresie przyjętym w umowie zawartej między klientem a jego bankiem nie wpłynie sprzeciw żądania zapłaty

• Wyraźny - każdorazowemu żądaniu zapłaty musi odpowiadać wyraźny na piśmie akcept

27. Wymień formy przelewów bankowych, omów jedną z nich.

• Rozliczenia pojedynczych faktów

• Kompensaty dwustronne

• Występują wtedy, gdy dwa podmioty są równocześnie dla siebie producentami i odbiorcami towarów

• Kompensaty wielostronne

• Rozliczenia planowe

28. Omów podstawowe założenia akredytywy bankowej.

• Pisemne zobowiązanie banku zleceniodawcy (importera) do wypłacenia beneficjentowi (eksporterowi) określonej sumy pieniężnej w zamian za złożenie dokumentów zgodnych z warunkami akredytywy

29. Co to są papiery wartościowe, wymień ich rodzaje?

• Papier wartościowy jest to dokument uznany przez ustawodawcę (sejm). Ustawa „Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi z 21.08.1997 roku

• Rodzaje

• Akcje, prawa do akcji, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne, inne papiery wartościowe wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego i obcego

30. Jaka jest różnica między akcją a obligacją?

• Akcja jest formą finansowania kapitałowego (stajemy się właścicielem obiektu, który wyemitował akcje), obligacja jest udzieleniem pożyczki

31. Wymień typy akcji, omów jeden z nich.

• Imienna

• Nie jest przedmiotem obrotu giełdowego, zawiera dane personalne właściciela, jest ewidencjonowana w księdze akcji imiennych spółki

• Na okaziciela

• Uprzywilejowane

32. Wymień funkcje weksla, omów jedną z nich.

• Płatnicza

• Gdy nabywca reguluje swoja należność z odroczeniem w stosunkach kupna - sprzedaży

• Kredytowa

• Gwarancyjna

33. Omów pojęcie weksla trasowanego i własnego.

• Weksel trata (trasowany) - bezwarunkowe polecenie osoby wystawiającej (Trasanta) skierowane pod adresem innej osoby (Trasata) do zapłacenia przez nią osobie wskazanej na wekslu (beneficjentowi) określonej sumy pieniężnej w oznaczonym czasie

• Weksel sola (własny) - dłużnikiem jest wystawca weksla, wystawia go i płaci ta sama osoba (Trasant jest Trasatem)

34. Jakie są operacje wekslowe, omów jedną z nich?

• Awal = poręczenie

• Przyrzeczenie zapłaty sumy weksla przez inną osobę lub bank. Wyraża się dokonanie awalu tak, że na przedniej stronie weksla umieszczane jest słowo „poręczam” lub jego synonim i zamieszczony jest podpis. Poręczyciel odpowiada solidarnie za wszystkie zobowiązania wekslowe. Dokonanie awalu jest odpłatne.

• Indos

• Dyskonto weksla

• Redyskonto weksla

• Weksel postawiony do protestu (protest weksla)

35. Wymień rodzaje czeków, omów jedną z nich.

• Gotówkowy

• Rozliczeniowy

• Potwierdzony

• Stwierdzenie przez bank odpłatnie, że trasant jest wypłacalny i beneficjent otrzyma kwotę czeku

• Podróżny

36. Omów pojęcie obligacji skarbowych.

• Dłużne papiery wartościowe, emitowane przez skarb państwa, reprezentowane przez Ministra Finansów

37. Czy zdolność kredytowa jest niezbędna do zaciągania kredytów? Wyjaśnij dlaczego.

• Tak, jest to zdolność do spłaty kredytu, spłaty zadłużenia kredytowego wraz z odsetkami oraz należnymi opłatami manipulacyjnymi, w sposób podany w umowie kredytowej z bieżących dochodów podmiotu zaciągającego kredyt po uprzednim zrealizowaniu przez podmiot jego stałych, bieżących płatności

38. Omów pojęcie podatku.

• Podatkiem nazywamy przymusowe świadczenie pieniężne, ogólne, bezzwrotne i nieodpłatne, pobierane przez państwo lub jednostki samorządu terytorialnego na mocy odrębnych przepisów prawa, określających sposób wymiaru oraz warunki i terminy płatności tych świadczeń

39. Kiedy powstają zobowiązania podatkowe?

• Z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym pracodawca związał powstanie obowiązku podatkowego

• Z dniem wydania i doręczenia decyzji organu uprawnionego do określenia wysokości świadczenia podatkowego i jego poboru

40. Omów pojęcie nieodpłatności świadczenia podatkowego.

• Polega na tym, że z tytułu wniesionego podatku nie otrzymujemy świadczenia na zasadzie wzajemności

41. Wyjaśnij różnicę między podatkiem a opłatą.

• Podatkiem nazywamy przymusowe świadczenie pieniężne ogólne, bezzwrotne i nieodpłatne, pobierane przez państwo, a opłata w przeciwieństwie do podatku jest świadczeniem odpłatnym

42. Wymień elementy konstrukcji świadczeni podatkowego, omów jeden z nich.

• Podmiot i przedmiot podatku

• Podstawa opodatkowania

• Jest to wyrażona, najczęściej w pieniądzu, wartość przedmiotu opodatkowania określona w sposób podany w przepisach finansowych

• Stopa, stawka, skala, podatkowa

• Wymiar podatku

• Zwolnienia i ulgi podatkowe

43. Wymień rodzaje skal podatkowych, omów jeden z nich.

• Skala progresywny

• Liniowemu wzrostowi podstawy opodatkowania odpowiada skokowy, gwałtowny wzrost stóp podatkowych

• Rodzaje progresji: globalna, ciągła

• Skala regresywna

• Skala degresywna

• Skala liniowa

44. Wymień rodzaje zwolnień i ulg podatkowych, omów jeden z nich.

• Rodzaje zwolnień

• Zwolnienie o charakterze obligatoryjnym

• Zwolnienie o charakterze fakultatywnym

• Rodzaje ulg podatkowych

• Ulga podmiotowa - oznacza, ze jest ona przyznawana ze względu na jakąś cechę charakteryzującą podmiot podatku, dotyczy podatnika

• Ulga przedmiotowa - przyznawana ze względu na jakąś cechę charakterystyczną związaną z przedmiotem opodatkowania

45. Na czym polega przymusowe wykonanie egzekucji podatkowej?

• Strony

• Wierzyciel - organ uprawniony do wykonania należnego świadczenia podatkowego np. organ gminy

• Organ egzekucyjny - np. Urząd Celny lub US

• Zobowiązany - płatnik, podatnik bądź inna osoba zobowiązana do wykonania świadczenia

• Sposoby

• W przypadku 3 podmiotów - organ egzekucyjny wszczyna egzekucję na wniosek wierzyciela

• Gdy wierzyciel jest jednocześnie organem egzekucyjnym - wszczyna on egzekucję na podstawie tytułu wykonawczego przez siebie wystawionego (np. PIT)

46. Wymień zasady podatkowania Smith'a, omów jeden z nich.

• Równość obciążenia podatkami

• Równość w podatkach to wyłączne uzależnienie wysokości podatku od materialnego położenia podatnika

• Pewność podatku dla opodatkowanego

• Dogodność podatku

• Taniość podatku

47. Wymień zasady skarbowe i moralno - ekonomiczne.

48. Wymień formy budżetowania, omów jedną z nich.

• Forma budżetowania brutto

• W formie takiej, dana jednostka całość swoich zaplanowanych i zatwierdzonych wydatków realizuje dzięki środkom otrzymanym z budżetu i ewentualne dochody uzyskane z prowadzonej działalności gospodarczej

• Forma budżetowania netto

49. Wymień struktury formy netto, omów jedną nich.

• Zakład budżetowy

• jest to jednostka sektora finansów publicznych, w pełni samodzielna pod względem prawnym, organizacyjnym i finansowym, np. przedszkole, muzeum, biblioteka

• Gospodarstwo pomocnicze

• Środki specjalne

• Fundusze celowe

50. Wymień funkcje funduszy.

• Funkcje alokacji środków publicznych

• Funkcje redystrybucji środków publicznych

• Funkcje mobilizacji środków publicznych

• Funkcje racjonalizacji wydatkowania środków publicznych

51. Wyjaśnij różnice między budżetową a funduszową metodą finansowania.

Cecha	Budżet	Fundusz celowy
1. Przedmiot finansowania	Ogólny	Ściśle określony
2. Okres finansowania	Roczny	Nieokreślony
3. Możliwość akumulacji po roku finansowym	Brak	Jest
4. Możliwość mobilizacji dochodów	Minimalna	Znaczna
5. Racjonalizacja wydatków	Ograniczona	Duża
6. Możliwość kontroli ze strony władz przedstawicielskich	Jest	Niewielka
7. Możliwość nieracjonalnego wydatkowania środków w wyniku działania grup nacisku	Jest	Nie ma

52. Wymień źródła środków publicznych.

• Środki kredytowe, na które skarb państwa lub jednostka samorządu terytorialnego udzieliła gwarancji lub poręczeń lub dofinansowała koszty udzielonego kredytu

• Środki pochodzące z opłat abonamentowych i opłat pobieranych za używanie radioodbiorników i telewizorów (zarejestrowanych)

• Środki pochodzące ze składek na ubezpieczenia zdrowotne

53. Omów pojęcie najkorzystniejszej oferty w rozumieniu ustawy o finansach.

• Przez najkorzystniejsza oferta należy rozumieć ofertę z najniższą ceną przy tej samej jakości zamówienia lub ofertę, która przedstawia najkorzystniejszy bilans ceny, kosztów eksploatacji, czasu wykonania lub dostawy oraz innych kryteriów opisanych szczegółowo w specyfikacji istotnych warunków zamówienia publicznego

54. Wymień podstawowe techniki wyłaniania oferentów w rozumieniu ustawy o zamówieniach publicznych.

• Przetarg nieograniczony

• Przetarg ograniczony

• Przetarg dwustopniowy

• Negocjacje z zachowaniem konkurencji

• Zapewnienie o cenę

• Zamówienie z wolnej ręki

55. Wymień uprawnienia / obowiązki zamawiającego wobec oferentów.

• Zbadanie kwalifikacji oferenta

• Oceny spełnienia przez oferenta istotnych warunków zamówienia publicznego

• Domagania się wyjaśnień i ewentualnego uzupełnienia oferty

• Zawarcia umowy z najlepszym oferentem

• Wymienione uprawnienia zamawiającego względem oferentów są jednocześnie jego obowiązkiem względem państwa

56. Wymień prawa oferentów.

• Do uzyskiwania od zamawiającego informacji oraz badania warunków jego wykonania

• Do uzyskania opisu warunków realizacji zamówienia z odpowiednim wyprzedzeniem umożliwiającym opracowanie oferty

• Uczestniczenia przy otwarciu ofert

• Do zapoznania się z protokołem dotyczącym przebiegu procedury przetargowej

• Do składania protestów i odwołań

57. Jakie są podstawowe kryteria przy wyborze banku?

• Pozycja kapitałowa banku

• Struktura sieci oddziałów i ich kompetencje

• Wielkość i struktura funduszy własnych im większa, wyższa tym mocniejsza jest pozycja kapitałowa banku

• Pozycja banku na rynku usług finansowych

• Cena usług

• Jakość obsługi

• Opłacalność lokat

58. Wyjaśnij pojęcie podmiotu prawa finansowego i wymień te podmioty.

• To osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne objęte uprawnieniami lub obowiązkami prawno-finansowymi

• Pierwsza grupa

• Organy państwowe i jednostki samorządu terytorialnego

• Druga grupa

• Osoby lub jednostki organizacyjne posiadające konkretne uprawnienia i obowiązki prawno-finansowe

59. Omów pojęcie Skarbu Państwa.

• Działając w płaszczyźnie majątkowej, państwo działa jako Skarb Państwa

• Jest osobą prawną reprezentującą państwo (RP) w stosunkach majątkowych z osobami fizycznymi i prawnymi

• Jest osobą złożoną, wielopostaciową, składa się z wielu instytucji

• Funkcjonowanie Skarbu Państwa oraz zarządzanie majątkiem Skarbu Państwa określa ustawa

60. Omów pojęcie budżetu państwa.

• Budżet jest planem finansowym, w którym dochody i przychody stanowią prognozę, a wydatki i rozchody-nieprzekraczalny limit

• Jest atutem prawnym, mającym formę ustawy, która zawiera wiążące ustalenia w zakresie rocznych dochodów, przychodów, wydatków, rozchodów

61. Wymień formy wpływów NBP i organy.

• Formy wpływu NBP

• Stopa rezerwy obowiązkowej („podatek bankowy”)

• Wielkość oprocentowania kredytu

• Operacje otwartego rynku

• Organy NBP

• Prezes NBP

• Rada Polityki Pieniężnej

• Zarząd NBP

62. Jaka jest różnica między stopą a stawką?

• Stopa podatkowa - wyrażona w % część podstawy opodatkowania, która w postaci podatku ma być odprowadzana do budżetu

• Stawka podatkowa - przyjęta umownie jednostka miary wykorzystywana dla określenia wielkości podstawy opodatkowania wraz z przypadającą na nią kwotą podatku

63. W jaki sposób NBP oddziałuje na ofertę kredytową banków komercyjnych?

• NBP wpływa na potencjał banków komercyjnych, które nie podlegają NBP w sposób instytucjonalny, ale muszą się stosować do przepisów NBP

64. Co to jest amortyzacja?

• Jest to wyrażona w pieniądzu równowartość zużycia środka trwałego. Amortyzacja może dotyczyć także wartości niematerialnych i prawnych: licencji, znaków towarowych czy praw autorskich.

65. Wymień źródła środków budżetowych oraz kierunki ich rozdysponowania.

• W Budżecie Państwa ujmowane są 3 rodzaje wpływów

• Prywatno-prawne wpływy Skarbu Państwa - dywidendy, czynsze, wpływy z prywatyzacji

• Przymusowo nakładane i pobierane wpływy Skarbu Państwa - podatki, opłaty, kary, akcyzy, grzywna

• Przychody związane z operacjami o charakterze pożyczkowym - realizuje je Skarb Państwa: obligacje skarbowe

66. Wyjaśnij różnice między operacją Repo a Reverse repo

• Operacje Repo (repurchase agreement)

• Są to operacje warunkowego zakupu, które polegają na zakupie przez bank centralny od banków komercyjnych papierów wartościowych, zobowiązując je jednocześnie do odkupienia tych papierów po określonej cenie i w określonym terminie

• Operacje Reverse Repo

• Polegają na tym, że bank centralny sprzedaje papiery wartościowe bankom komercyjnym, zobowiązując je do ich odsprzedaży po określonej cenie i w określonym terminie