1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI

Nazwa produktu: Tytan - sproszkowany, suchy

Wzór chemiczny: Ti

Producent:

Dostawca:

Użytkownik:

Telefon awaryjny: (042) 631 47 24 (informacja toksykologiczna w Polsce)

2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH

Składnik stwarzający zagrożenie:

Nazwa chemiczna

% wag.

Nr CAS

Nr EINECS

Symbole ostrzegawcze

Symbole zagrożenia (R)

tytan - sproszkowany, suchy

100

7440-32-6

231-142-3

F

15-17

3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

Substancja niebezpieczna w myśl dyrektywy 1999/45/EEG.

Zagrożenie pożarowe: Sproszkowany, wysuszony tytan może spontanicznie zapalić się w kontakcie z powietrzem, kurzem lub wilgocią. Pod wpływem ogrzewania tworzą się toksyczne dymy.

Zagrożenie toksykologiczne: Sproszkowany tytan jest szczególnie szkodliwy jeżeli przedostanie się do układu oddechowego człowieka.

Zagrożenie ekotoksykologiczne: Stopień bezpośredniego zagrożenia dla zwierząt lądowych i wodnych jest minimalny.

4. PIERWSZA POMOC

1. Oparzenia skóry natychmiast po oparzeniu zmywać obficie wodą, a następnie założyć na

opatrzyć gazą z maścią borną lub zwilżoną 6% roztworem taniny. Oparzonej osobie zapewnić

leżenie, spokój i ciepło.

  1. Oczy należy obficie i długo przemywać tylko zimną wodą, starając się wywijać powieki.

Wpuścić 1-2 krople oleju rycynowego dla złagodzenia bólu. Oczy osłonić gazą. Poszkodowanej

osobie zapewnić jak najszybciej pomoc okulisty.

3. W razie osłabienia i niemiarowości tętna podać podskórnie kofeinę lub kardiamid.

4. Przewieźć do lekarza w pozycji leżącej, w opatrunkach ochronnych z luźno nałożonej gazy.

5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU:

Szczególne zagrożenia:

Tytan sproszkowany, suchy (silnie rozdrobniony) może spontanicznie zapalać się w kontakcie z powietrzem lub wilgocią. Pod wpływem ogrzewania tworzą się szkodliwe dymy. Reaguje gwałtownie z mocnymi utleniaczami i innymi metalami.

Środki gaśnicze:

Gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym metale

Zalecenia szczegółowe:

Strażacy powinni być wyposażeni w ubrania ognioodporne i niezależne aparaty oddechowe.

6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA

Zalecenia ogólne:

W przypadku wydostania się większej ilości tytanu sproszkowanego do środowiska, skażony teren należy wyizolować z otoczenia, a poza jego obręb wyprowadzić osoby postronne. Tytan pokryć proszkiem gaszącym metale.

Środki ochrony osobistej:

Stosować ubrania ochronne z tkanin powlekanych, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, ochrony dróg oddechowych. Należy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów cząsteczkowych (filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P2).

Zalecenia szczegółowe:

Zabezpieczyć opakowania (pojemniki) przed wydostaniem się tytanu sproszkowanego do środowiska.

Zabezpieczenie środowiska:

Brak zaleceń

7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE

Zapobieganie zatruciom:

Podczas stosowania tytanu sproszkowanego nie jeść, nie pić, unikać kontaktów z tytanem, unikać wdychania produktów reakcji z wilgocią, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu. Przechowywać w zamknięciu, poza zasięgiem dzieci.

Zapobieganie pożarom / wybuchom:

Surowo przestrzegać zasad bezpiecznego przechowywania tytanu sproszkowanego.

Magazynowanie:

Tytan sproszkowany należy przechowywać w miejscu suchym i chłodnym, w temperaturze 8 - 15oC i wilgotności 20 - 60%. Opakowaniami są bębny stalowe lub aluminiowe, drewniane skrzynie. Opakowania powinny być natłuszczone. Magazyny muszą być wykonane z materiałów niepalnych. Na opakowaniach umieścić napis: „Chronić przed wilgocią”. Pomieszczenia wyposażyć w gaśnice do gaszenia sproszkowanych metali. Do gaszenia pożaru, pod żadnym warunkiem nie używać wody. Personel magazynowy musi być wyposażony w niezbędne ochrony osobiste, w tym dróg oddechowych.

Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400.

8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Rozwiązania techniczne: Ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania tytanu sproszkowanego lub w kawałkach. Sprawna wentylacja i urządzenia odsysające.

Najwyższe dopuszczalne stężenie w środowisku pracy - NDS:

NDS - 10 mg/m3, NDSCh - 30 mg/m3

Ochrony osobiste

Drogi oddechowe

Maski ochronne z filtrami pyłów P2.

Ręce

Rękawice ochronne, powlekane.

Oczy

Okulary ochronne w szczelnej obudowie, maski ochronne.

Skóra i ciało

Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne.

Inne informacje

Higiena pracy: obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Unikać bezpośredniego kontaktu powierzchni ciała i dróg oddechowych z pyłem tytanu. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy dokładnie wymyć powierzchnię ciała. Nie jeść, nie pić podczas pracy. Natychmiast usuwać wszelkie rozsypy.

Metody oceny narażenia w środowisku pracy:

PN-86/Z-04050.01 - Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne.

PN-89/Z-04008.07 - Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników.

PN-93/Z-04233.02

Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości tytanu i jego związków. Oznaczanie tytanu i jego związków na stanowiskach pracy metodą spektrofotometryczną z nadtlenkiem wodoru.

Ocena narażenia: Zgodnie z normami polskimi dotyczącymi tytanu sproszkowanego

9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE

9.1

Masa atomowa: 47,88 g/mol

9.2

Postać fizyczna, barwa, zapach, inne: Tytan jest pierwiastkiem chemicznym należącym do grupy 4 (IV pobocznej) układu okresowego (tytanowce). Posiada pięć izotopów trwałych 46Ti, 47Ti, 48Ti, 49Ti, 50Ti. Zawartość tytanu w skorupie ziemskiej wynosi 0,63%. W warunkach normalnych tytan jest srebrzystobiałym, plastycznym metalem, o dużej wytrzymałości mechanicznej. Tytan krystalizuje w układzie hekswagonalnym. W związkach występuje w stanie utlenienia +2,+3,+4. Pierwiastek w przyrodzie rozproszony. Występuje jako domieszka glinokrzenianów i boksytów.

9.3

Temperatura topnienia: 1688oC

9.4

Temperatura wrzenia: 3260oC

9.5

Gęstość: 4,51 g/cm3 (20oC)

9.6

Gęstość usypowa: ok. 1260 kg/m3 (20oC)

9.7

Temperatura zapłonu: Pierwiastek wysoce łatwopalny.

9.8

Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach: Tytan w wodzie nie rozpuszcza się. Jest rozpuszczalny w zimnym kwasie siarkowym(VI), gorącym kwasie solnym i kwasie fluorowodorowym.

9.9

Stopień zagrożenia wód: Minimalny

9.10

Reaktywność: Silnie aktywny chemicznie. Tytan sproszkowany reaguje z wodą, przy czym z gorącą gwałtownie, z wydzieleniem wodoru.

9.11

W przyrodzie tytan jest rozproszony. Występuje jako domieszka glinokrzenianów i boksytów. Do rzadkich minerałów należy ilmenit FeTiO3, rutyl TiO2 i tytanit CaTi[SO4/O] Tytan otrzymywany jest prze redukcję związków tego pierwiastka sodem, wapniem lub magnezem, w atmosferze gazu obojętnego, np. helu lub argonu albo przez elektrolizę stopionego jodku tytanu.

10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ

Stabilność i reaktywność:

Sproszkowany tytan reaguje gwałtownie z wodą, przy czym wydziela się wodór. Tytan sproszkowany gwałtownie reaguje z silnymi utleniaczami, halogenowymi węglowodorami i wieloma innymi substancjami. W mieszaninie z fosforem lub siarką łatwo eksploduje.

Właściwości korozyjne:

Brak

11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

Drogi narażenia człowieka: Wdychanie pyłów, spożycie, kontakt ze skórą i z oczami.

Informacja ogólna: Sproszkowany tytan jest szczególnie szkodliwe jeżeli przedostanie się do układu oddechowego człowieka.

Działanie miejscowe:

Wdychanie pyłów: Wdychanie sproszkowanego tytanu może być przyczyną wystąpienia chorób dróg oddechowych, w tym bronchitu, zapalenia oskrzeli, zapalenia płuc. Wdychanie dymów może być przyczyną wystąpienia tzw. gorączko metalowców.

Spożycie: Występują nudności, wymioty i dezorientacja W ciężkich przypadkach pojawia się zaburzenie widzenia, drżenie mięśni, utrata przytomności z powodu uszkodzenia organów wewnętrznych.

Kontakt ze skórą: Mogą pojawić się podrażnienia i zaczerwienienia, w szczególności w kontakcie ze skórą wilgotną i składnikami kwaśnymi potu.

Kontakt z oczami: Widoczne podrażnienie i zaczerwienienie. Może wystąpić uszkodzenie oka.

12. INFORMACJE EKOLOGICZNE

Działanie związków tytanu na organizmy wskaźnikowe:

Niższe organizmy: Bakterie (Eschrichia coli) znoszą stężenie 1 g/dm3 bez widocznej szkody. Próg szkodliwości wynosi dla glonów (Scenedesmus) 2 mg/dm3, dla rozwielitek 4,6 mg/dm3.

Stopień zagrożenia wód: minimalny

13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI

Metody unieszkodliwiania:

Zgodnie z ustawą z dnia 27.04.2001r. o odpadach (Dz.U.62 poz.628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27.09.2001r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz.1206).

Zawartość opakowania, wg:

rodzaju 06 13 99 - inne nie wymienione odpady.

Sposób likwidacji B2: Procesy utleniania i redukcji

Opakowania, wg:

rodzaju 15 01 04 - opakowania z metalu,

rodzaju 15 01 07 - opakowania ze szkła.

15. DANE TRANSPORTOWE

14.1

Numer ONZ :

2546

14.2

Klasa RID/ADR/IMO:

4.2

14.3

Grupa pakowania:

II

14.4

Numer rozpoznawczy zagrożenia:

40

14.5

Symbole niebezpieczeństwa (R):

15-17

14.6

Symbole bezpieczeństwa (S):

2-7/8-43

14.7

Nalepka ostrzegawcza wg ADR/RID Nr 4.2:

0x01 graphic

  1. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH

Kartę wykonano zgodnie z:

Na etykietach należy zamieścić następujące informacje:

Symbole ostrzegawcze na opakowaniu jednostkowym:

0x08 graphic

Napis ostrzegawczy na opakowaniu jednostkowym:

„Substancja wysoce łatwopalna.”

Symbole zagrożenia

R 15

W kontakcie z wodą wyzwala skrajnie łatwopalne gazy.

R 17

Samorzutnie zapala się w powietrzu.

Symbole bezpieczeństwa

S 2

Chronić przed dziećmi.

S 7/8

Przechowywać pojemnik szczelnie zamknięty w suchym pomieszczeniu

S 43

W przypadku pożaru używać proszku gaszącego metale. Nigdy nie używać wody.

16. INNE INFORMACJE

  1. Chemiczne określenie produktu:

Tytan sproszkowany, suchy

16.2 Znaczenie symboli:

Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych

F

Substancja wysoce łatwopalna

Numer rozpoznawczy zagrożenia

40

Materiał stały, zapalny

Znaczenie oznaczeń transportowych

Klasa RID/ADR: 4.2-II

Materiał stały, zapalny - niebezpieczny

Numer ONZ: 2546

Tytan sproszkowany, suchy

Uwaga: Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacja zawarta w powyższej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa użytkowania substancji. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do określonych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy użytkownika. Karta charakterystyka nie może być traktowana jako gwarancja właściwości substancji.

* * * * *

Zgodnie z rozporządzeniem MZ z dnia 03.07.2002 r. , PN-ISO 11014-1 i Dyrektywą 91/155/EEC

KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI

Wydanie: I

Data wydania 10.01.03

Strona/stron 7/7

Nazwa:

TYTAN - sproszkowany, suchy

Tytan