![]() | Pobierz cały dokument jezyk.polski.pozytywizm.i.mloda.polska.lo.jezyk.doc Rozmiar 104 KB |
Pozytywizm to nurt, stanowisko, szkoła myślenia, która znalazła szczególne upodobanie w tym, co pozytywne. To, co pozytywne, jest w opozycji do filozofii abstrakcyjnej i spekulatywnej. Pozytywna jest zbiorowość (ludzkość) - jednostka w indywidualnej perspektywie zdolna jest jedynie do uprawiania metafizyki, która musi podlegać weryfikacji zbiorowości.
Kilka znaczeń terminu "pozytywny": pozytywny, czyli realny - w przeciwieństwie do tego, co cudowne, pozytywny, czyli użyteczny, pozytywny, czyli pewny i ścisły, a nie problematyczny i nieokreślony, pozytywny, a więc względny - w przeciwieństwie do absolutnego, pozytywny, czyli socjalny, dotyczący społeczeństwa, a nie jednostki, pozytywny, czyli zajmujący się faktami (fizycznymi), pozytywny, czyli obiektywny (antypsychologiczny), pozytywny, czyli naukowy, a jako taki probabilistyczny, tzn. potrafiący przewidywać przyszłość, dalsze fakty, mogący zdobywać wiedzę, aby móc przewidywać, pozytywna wiedza polega jedynie na doświadczeniu (eksperymencie). Zwolennicy pozytywizmu chętnie nazywali siebie młodymi (młoda prasa) lub postępowcami, stronnictwem postępu, później pozytywistami, realistami, a ich przeciwnicy nazywali ich najczęściej materialistami.
Połączenie wszystkich myśli i kierunków nie było łatwe, a do tego pełne pułapek, częstych nielogiczności, braku konsekwencji, wewnętrznych sprzeczności. Pozytywizm jako system jest więc w zasadzie, wbrew intencji twórcy, dość abstrakcyjny. Kim więc jest pozytywista? Przede wszystkim jest człowiekiem, który zaufał nauce, przy czym nie określamy jego profesji. Może być filozofem, literatem, ziemianinem, studentem, prawnikiem, malarzem, lekarzem, inżynierem. Najczęściej jest to człowiek piszący, a na pewno człowiek mnóstwo czytający, człowiek eksperymentujący, człowiek kształtujący się permanentnie, zwłaszcza w zakresie nauk przyrodniczych, ale nie lekceważący niczego, co ma jakiś związek z nauką. Odrzuca wszystko to, co nienaukowe, pseudonaukowe, stworzone na przekór rozumowi i rozsądkowi. Pozytywista to ktoś, kim kieruje poznawcza ciekawość.
Pozytywistyczny światopogląd obejmował: scjentyzm - zaufanie do nauki opartej na doświadczeniu i rozumowaniu jako jedynym źródle rzetelnej wiedzy i skutecznych dyrektyw słusznego postępowania; monizm przyrodniczy, który ujmuje historię jako swoistą odmianę procesu przyrodniczego, a historię rozpatruje jako coś przebiegającego w sposób deterministyczny, a zarazem stopniowy, ewolucyjny i przynoszący w każdej następnej fazie postęp w stosunku do faz poprzednich; czynniki materialne, które mają w tym światopoglądzie znaczenie bardzo doniosłe.
![]() | Pobierz cały dokument jezyk.polski.pozytywizm.i.mloda.polska.lo.jezyk.doc rozmiar 104 KB |