Zagospod. turystyczne- obejmuje takie elementy naturalne środowiska geograficznego (zagospodarowania przestrzennego), które przeznaczone są do zaspokojenia potrzeb turystycznych

Środowisko geograficzne- to elementy środowiska przyrodniczego i antropogenicznego.

Zagospodarowanie turystyczne- stanowi składnik zagospodarowania przestrzennego: miejscowości, regionu, kraju.

Zakres rzeczowy zagospodarowania turystycznego ma charakter historyczny i stąd jest otwarty- zmienia się i zależy od wielu czynników; jak:

• rozwój potrzeb społecznych

• potrzeb turystycznych

• możliwości ekonomicz i technicznych

• procesu możliwości i kształtowania środowiska

Zakres zagospodarowania turystycznego uzależniony jest od położenia geograficznego miejscowości, regionu itd.

Zagospodarowanie turystyczne jest definiowane w literaturze przedmiotu różnorodnie, sformułowano wiele różniących się definicji:

M. Band Bowy (1966) nie podaje definicji zagospodarowania turystycznego lecz wymienia jego składniki:

• dostępność komunikacyjna

• infrastruk. ogólna- środki komunikacji wew regionu

• urządzenia administracyjne, kulturalne, socjalne

• infrastruktura turystyczna- obiekty infrastruktury ogólnej powstałe po nadaniu gminie, miejscowości charakteru turystycznego

• trwałe zagospod. turystycz. dla wyżywienia turystów i personelu obsługującego

• urządzenia sportowe i rozrywkowe

• zagospod. turystyczne handlowe

• zagospod. w zakresie recepcji i informacji

• urządzenia lecznicze

Olaf Rogalewski (1966) Zagospod. turystycznym nazywamy wyposażenie określonego regionu, miejscowości lub obszaru w zespół urządzeń do obsługi ruchu turystycznego.

Olaf Rogalewski (1974) Zagospod. turystycznym stanowi działalność mającą na celu przystosowanie środowiska geograficznego do potrzeb turystyki.

Lech Andrzej Dębski (1978) Zagospod .turystyczne to działalność mająca na celu przystosowanie środowiska geograficznego dla:

• potrzeb ruchu turystycznego

• zapewnienia dojazdu do miejscowości turystycznej

• wyposażenie w odpowiednią bazę podstawową i towarzyszącą

J. Warszyńska, A. Jackowski (1979) Pod pojęciem zagospodarowanie turystyczne rozumie się wynik działalności mającej na celu przystosowanie przestrzeni dla potrzeb ruchu turystycznego. W działalności tej zawierają się 3 tendencje:

1. ochrona i przystosowanie dla potrzeb turystów

2.zapewnienia dostępności komunikacyjnej obszarów, miejscowości i obiektów stanowiących cele wyjazdów turystycznych

3.zapewnienie turystom niezbędnych warunków egzystencji w miejscu lub na szlaku będącym celem podróży, poprzez ich wyposażenie w odpowiednie urządzenia obsługowe

Zagospodarowanie turystyczne określa się mianem infrastruktury turystycznej.

Infrastruktura turystyczna- to zespół obiektów i urządzeń, stanowiących wyposażenie określonego obszaru, szlaku lub miejscowości, umożliwiających zaspokojenie potrzeb ruchu turystycznego.

INFRASTRUKTURA

TURYSTYCZNA:

-KOMUNIKACYJNA

-NOCLEGOWA

-ŻYWIENIOWA

-TOWARZYSZĄCA

INFRASTRUKTURA

TURYSTYCZNO-KOMUNIKACYJNA:

• Sieć oraz stan techniczny urządzeń komunikacyjnych (drogi, stacje obsługi)

• Wyposażenie urządzeń komunikacyjnych w środki transportu (stan autobusów miejskich)

• Organizacja ruchu komunikacyjnego

• Stan zabezpieczenia techniczno-usługowego transportu

INFRASTRUKTURA (BAZA)

NOCLEGOWA TURYSTYKI:

Charakter użytkowania bazy

-stała

-sezonowa

Dostępność bazy

-otwarta

-zamknięta (środowiskowa- np. baza wojskowa, baza stowarzyszeń np. aktorów polskich)

Stan i warunki materiałów technicznych

-trwała

-lekka (kempingi, drewniane obiekty, sezonowa)

INFRASTRUKTURA

TOWARZYSZĄCA:

*Urządzenia umożliwiające korzystanie z walorów turystycznych (informacja turystyczna)

*Urządzenia rozrywkowe (kasyno, kawiarnia z parkietem a sama

kawiarnia do gastronomii już)

*Urządzenia usługowe (fryzjer)

*Urządzenia ułatwiające uprawianie turystom turystyki i sportu

Marek Łabaj (1977) Zagospod. turyst.- to zaplanowane, dynamiczne, kształtowanie układów przestrzennych poprzez uzasadnione ekologicznie, ekonomicznie i społecznie działania inwestycyjne na obszarach atrakcyjnych turystycznie w celu utworzenia zrównoważonej ze środowiskiem i harmonijnej z krajobrazem infrastruktury, zapewniającej odpowiednim segmentom ruchu turystycznego interesujący produkt.

TURYSTYCZNE JEDNOSTKI PRZESTRZENNE:

1)region turystyczny

2)obszar turystyczny

3)rejon turystyczny

4)miejscowość turystyczna

5)zespół jednostek krajobrazowych

6)zespół obiektów turystycznych

7)obiekt turystyczny

8)szlak turystyczny

ad.1) region turystyczny:

• obszar o wysokich walorach turystycz., na którym koncentruje się ruch turystyczny

• obszar odznaczający się pewną jednorodnością cech środowiska geograficz. oraz wewnętrznym i powiązaniami usługowymi

• jednostka administracyjna nawiązująca najczęściej do tradycyjnych krain historycznych, (albo)- wyróżniająca się kraina fizjograficzna (np. Region Karpacki, Region Sudecki), (albo) wyraźnie już ukształtowana pod względem funkcji turystycznej jednostka przestrzenna

• wprowadzono II stopniową regionalizację obszaru Polski nazywając regionami obszary o jednostkowym typie środowiska geograficznego:

• wydzielono 7 obszarów turystycznych:

-1 nadmorski (Wybrzeże)

-2 górskie (Sudety, Karpaty)

-1 wyżynny (Wyżyna Małopolska)

-3 pojezierne (Pojezierza: Pomorskie, Mazurskie i Wielkopolskie)

W ich obrębie ponad 40 mniejsze jednostki- rejony turystyczne.

*Klasyfikacja uwzględnia:

-zagospodarowanie turystyczne (specyfika)

-rzeczywisty układ ruchu turystycznego (segmenty ruchu turystycznego przyjeżdżające do tego regionu)

-warunki środowiskowe (atrakcje, walory turystyczne)

ad.3) rejon turystyczny

Zespół miejscowości turystycznych posiadających określone walory turystyczne:

• wypoczynkowe

• krajobrazowe

• lecznicze

• itd.

powiązane ze sobą wspólnym węzłem rozrządowym ruchu turystycznego i bazą zaopatrzeniową.

ad.2) obszar turystyczny

Jednostka przestrzenna o jednorodnym typie kompleksu walorów i jednakowej randze walorów, mająca dobre potencjalne warunki rozwoju turystyki.

ad.4) miejscowość turystyczna

Jednostka osadnicza, która ze względu na:

• walory turystyczne

• zagospodarowanie turystyczne

• dostępność transportową

stanowi punkt docelowy lub etap podróży turystycznej.

Miejscowości turystyczne dzielą się na 3 typy zróżnicowane ze względu na istotne dla planowanie zagospodarowania turystycznego cechy:

1. wielkość miejscowości

2.walory poznawcze (wpływające na wielkość ruchu turystycznego)

3.czas pobytu turystów (uwzględniający optymalny program zwiedzania)

TYPOLOGIA MIEJSCOWOŚCI

TURYSTYCZNYCH

Miejscowości turystyczne

1. Miejscowości wypoczynkowe

2. Kurorty

3. Miejscow.i wypoczynkowe lub urlopowe

4.Miejscow. wypoczynku podmiejskiego z wypoczynkiem codziennym i dłużnym weekendowym

1. Miejscow. z atrakcjami turystycznymi

2. Centra rozrywki

3. Miejscow. ze szczególnymi placówkami

TYPOLOGIA MIEJSCOWOŚCI

TURYSTYCZNYCH

Miejscowości turystyczne

Centra Komunikacji:

-Żeglugowe

-Kolejowe

-Samochodowe

-Lotnicze

Centra kształcenia:

-Placówki naukowe oświatowe

-Miejsca kongresowe

Centra administracji:

-Stolice i główne miasta

-Miejscowości szczególnych imprez, placówki polityczne

Centra gospodarcze:

-Centra przemysłu lub handlu

-Miejscowości szczególnych imprez, placówki gospodarcze

ad.5) zespół jednostek krajobrazowych

Obszar o zbliżonym ukształtowaniu i pokryciu terenu.

(szatą roślinną lub antropogenicznie)

ad.8) szlak turystyczny

Droga lub ścieżka prowadząca przez atrakcyjne obszary, miejscowości i obiekty turystyczne, przystosowane do potrzeb określonych form wędrówek turystycznych.

Rodzaje szlaków turystycznych:

• piesze (górskie, nizinne)

• wodne

• narciarskie

• drogi turystyczne kołowe (motorowe, rowerowe)

• szlaki konne

WYMAGANIA STAWIANE URZĄDZEN. DLA DZIECI:

Urządzeniom stosowanym na terenach zabaw stawia się wiele różnych wymagań.

• Z punktu widzenia rodziców sprzęt powinien być przede wszystkim bezpieczny, dostosowany do potrzeb dzieci, zawierać walory kształcące a także mieć przyjemny, estetyczny wygląd.

• Administracja placów zabaw zwraca uwagę, aby urządzenia były tanie, trwałe i łatwe do konserwacji.

• Dla producentów urządzeń rekreacyjnych najważniejsze są nieskomplikowana konstrukcja oraz dostępność materiałów, z których zaprojektowano wyposażenie.

• Dla bezpośrednich użytkowników terenów rekreacyjnych- dzieci, jedynym naprawdę ważnym kryterium jest atrakcyjność wyposażenia (*wskaźnik wykorzystania mierzony w min.)

ATRAKCYJNOŚĆ URZĄDZEŃ

Badacze, zarówno teoretycy, jak i empiryści, zajmujący się problematyką projektowania terenów zabaw, zgodnie wymieniają następujące atrybuty atrakcyjnych urządzeń:

*Złożoność (Z)

*Nowość (N)

*Kameralność (K)

*Tematyczność (T) (np. urządzenia wyobrażające pracę rodziców, moda, książka, telewizja; ich wpływ)

*Barwność (B) (czerwony, żółty, zielony, niebieski; kolejność lubiana przez dzieci)

*Lokalizacja (L)

*Antropometryczność (A)- niedostosowanie do wieku psychofizycznego dziecka np. za wysokie chuśtawki)

*Ekologiczność (E)

*Bezpieczeństwo

PROGRAMOWANIE ZAGOSPOD. PRZESTRZENNEGO GMINY W ASPEKCIE TURYSTYCZNYM.

PLAN ZAGOSPODAROWANIA TURYSTYCZNEGO:

I. audit turystyczny

II.określenie funkcji turystycznych obszaru

III.pojemność turystyczna, chłonność turystyczna, przepustowość turystyczna

IV.zagospodarowanie turystyczne wg koncepcji modułowej (modularnej)

A.T F.T P.T Z.T

CH.T. K.M

Ad.I.) AUDIT TURYSTYCZNY

Składa się on z:

a) walory i atrakcje turystyczne (gminy)

b) aktualne zagospod. turyst. (infrastruktura turystycz)

c) ruch turystyczny (kto i skąd, wszystko o turystach)

ad a) walory:

• walory przyrodnicze

1.ukształtow. terenu (rzeźba, topografia)

2.szata roślinna (lasy, świat roślin, zieleń)

3.wody powierzchniowe (hydrografia)

4.klimat

• walory antropogeniczne

1.walory materialne (dworki, pałace, etc.)

2.walory niematerialne (tradycje, folklor, obrzędy, kuchnia regionalna)

Inny podział:

• walory wypoczynkowe

1.wypoczynek wakacyjny

2.wypoczynek weekendowy (codzienny krótki, codzienny dłuższy) tu decydują takie walory jak bliskość miasta, przyroda.

• walory krajoznawcze

1.walory przyrodnicze

2.walory kulturowe

• walory specjalistyczne

1.skałki

2.jaskinie

3.bagna do uprawiania turystyki ornitologicznej

METODY OKREŚLAJĄCE WALORY TURYSTYCZNE:

1)opisowe

2)bonitacje punktowe (określonemu komponentowi środowiska przyrodniczego daje się określoną ilość punktów)

3)modelowe (środowisko przyjmujemy jako model- teoria doskonałego środowiska)

AdII)FUNKCJE TURYSTYCZNE:

1)funkcje turystyczne

a)lecznicza

b)wypoczynkowa (profilaktyczna, rekreacyjna)

c)krajoznawcza

2)rodzaje wypoczynku:

1.wypoczyn. wakacyjny dłuższy 14-dniowy

2.weekendowy 2-3 dni

3.codzienny dłuższy do 5 godzin

4.codzienny krótki około 2-3 godzin

Ad.III.) POJEMNOŚĆ TURYST., CHŁONNOŚĆ TURYST., PRZEPUSTOWOŚĆ TURYSTYCZNA

Wyznaczenie barier ochronności środowiska wyrażonych chłonnością lub pojemnością czyli bez szkody dla środowiska organizujemy obszary recepcji turystów.

Ad.IV.)

moduł- zbiór elementów, który możemy wyjąć i wymienić na inny.

*KONCEPCJA MODUŁOWA:

Na podstawie koncepcji danego terenu ile może przebywać na danym terenie turystów.

Np. 5 000 tyś TURYSTÓW

z tego:

2 500 tyś- wakacyjni

1 500 tyś- weekendowi

1 000 tyś- passant (tranzytem)

Moduł A

Obiekt noclegowy 500 miejsc → jeżeli nie starczy miejsc to wdrażamy Moduł B.

Daje to, że w przypadku pomyłki można z czegoś zrezygnować lub coś dodatkowo zrobić (wybudować) (średni, niższy standard) na początku, następnie lux.

Przyjmujemy najniższy moduł np. dla 500 osób baza noclegowa, hotelowa, gastronomiczna.

!!! nie ma obszarów, na którym rozwinęłaby się tylko 1 funkcja turystyczna.

*METODA BONITACJI PUNKTOWEJ:

• potrzebna do tego jest mapa w skali: 1:25 000 lub 1:50 000

• przygotowujemy 4 kalki technicz., które kratkujemy, a bok takiego jednego kwadracika odzwierciedla 1 km² gmina i jej przyznajemy punkty za:

1. Lasy

2. Wody powierzchniowe

3. Rzeźba terenu

(ocena walorów od 0-5 punktów- czyli de facto 6 pkt)

Krzywikiem (wojskowy przyrząd)- ustawionym na 1:25 000 lub 1:50 000 przejeżdżamy po linii brzegowej np. lasu. Można także posłużyć się nitką lub cyrklem kroczkiem.

Ad 1). Atrakcyjność rekreacyjna terenu warunkowana stopniem lesistości:

Stopniowania atrakcyjności terenu z uwagi na lesistość dokonano wg następujących zasad:

-teren 1 km² o linii brzegowej lasu

dłużej niż 5 km 5 pkt

- równej 2,1 - 2,5 km 4 pkt

- równej 1,6 - 2 km 3 pkt

- równej 1,1 - 1,5 km 2 pkt

- równej 0.5 - 1 km 1 pkt

Pozostały teren, którego każdy km² wykazuje mniejszą lesistość od wykazanej powyżej otrzymuje 0 pkt.

Ad 2). Atrakcyjność rekreacyjna terenu warunkowana topografią:

Stopień atrakcyjności terenu z uwagi na zróżnicowanie wysokościowe określono w skali 5-cio pkt., przyjmując zasadę:

-teren 1 km², w którym różnica wysokości wynosi więcej niż 25 m 5 pkt

- 21 - 25 m 4 pkt

- 16 - 20 m 3 pkt

- 10 - 15 m 2 pkt

- 5 - 10 m 1 pkt

Kwadratom, w którym różnica wysokości nie przekracza 5 m przypisano 0 pkt

Ad 3). Atrakcyjn. rekreacyjna terenu warunkowana wodami powierzchniowymi:

-długość linii brzegowej jest większa niż 0,5 km 5 pkt

- krótsza niż 0,5 km 4 pkt

-przepł. rzeka o czyst.i II lub I klasy 3 pkt

-przepł rzeka niższa klasa czyst. niż II 2 pkt

-na którym znajdują się jakiekolwiek strumienie 1 pkt

-bez zbiorników wodnych 0 pkt

Rzeka powinna mieć szer. przynajmniej 8 m, aby się nadawała w turystyce.

(strumyki zaznaczamy ciemnym niebieskim cienkim paskiem, a rzeki na brzegach ciemnym paskiem niebieskim a wypełnienie jasnym niebieskim).

!!! Później nakładamy te wszystkie kalki na siebie i sumujemy punkty każdego kwadrata.

Wady i zalety metody bonitacji punktowej:

+ można szybko w czasie ocenić walory nie będąc w tym terenie

+ możemy porównać różne 2 gminy

-mapa może zostać przedawniona

(dawno temu została zrobiona i jest już w rzeczywistości coś tam innego niż na mapie)

-różni badacze przyjmują różne kryterium oceny

ZINTEGROWANY SYSTEM WSPOMAGANIA DECYZJI:

FORMUŁOWANIE FUNKCJI TURYSTYCZNYCH

Rodzaj walorów Wartość

Walory przyrodnicze

Walory ekologiczne

Walory kulturowe

Walory rozrywkowe

Walory handlowe

Baza noclegowa

Baza gastronomiczna

Dostępność komunikacyjna

*arkusz wspomagania decyzji (AWD) (ocena atrakcyjności dla określonej gminy)

*METODA MODELOWA

y =

0 - y - 1

1. Lesistość

2. Wody powierzchniowe

3. Rzeźba terenu

P- potencjał lesistości, wód powierzch., rzeźby terenu w (danej) jakiejś gminie

O- opór

Np. y_l - potencjał lesistości

0 - y - 1

0 - 0,5 - 1

Wskaźnik służący do tego aby szybko porównać gminy w powiecie.

FUNKCJE TURYST. JAKIE MOŻE SPEŁNIAĆ (dla poszczególnych sfer):

TYPY TSR i PODTYPTY:

1. Leczniczy

1. Klimatyczny

2. Zdrojowy

3. Borowiny

4. Balneologiczny

5. Inny

2. Profilaktyczny

1. Kąpielowo-plażowy

2. Spacerowy

3. Inny

3. Zawodniczy

1. Sportowy

2. Turystyczny

3. Inny

4. Poznawczy

1. Przyrodniczy

2. Kulturowy

3. Inny

5. Rozrywkowy

1. Muzyczny

2. Plastyczny

3. Obrzędowy

4. Inny

6. Utylitarny (turysta ma z tego jakieś korzyści finansowe a nie tylko duchowe)

1. Faunistyczny (wędkarstwo, myślistwo)

2. Florystyczny (zielarstwo, grzybobranie)

3. Mineralistyczny (szukanie złota, bursztynów)

4. Archeologiczny (prowadzenie wykopalisk)

5. Inny

TSR- terytorialne systemy rekreacyjne = ORT- obszary recepcji turystycznej.

Walory Atrakcje Urządzenia:

1. Klimat

2. Wody zdrojowe

3. Borowiny

4. Góry

5. Jeziora, rzeki

6. Lasy

7. Obszary chronione

8. Zabytki kultury materialnej

9. Folklor, tradycje, obrzędy

10. Teatry, kina, muzea

11. Etc.

RODZAJE WYPOCZYNKU

*Leczniczy

*Profilaktyczny

*Zawodniczy

*Poznawczy

*Rozrywkowy

*Utylitarny

CZYNNIKI WYZNACZAJĄCE STREFY:

Do czynników, które wyznaczają zasięg i rozmieszczenie stref i urządzeń wypoczynkowych zalicza się:

• częstotliwość zapotrzebowania na określone rodzaje wypoczynku,

• czas wolny jakim dysponuje mieszkaniec,

• rodzaj środka komunikacyjnego będącego do dyspozycji,

• racjonalny czas jaki można przeznaczyć na dojazd do miejsca wypoczynku,

Przyjmując, że czas przeznaczony na dojazd w obie strony powinien nie przekraczać 20% czasu przeznaczonego na wypoczynek, otrzymuje się następujące wyznaczniki dla określenia poszczególnych sfer wypoczynku.

cd.Ad.III.)CHŁONNOŚĆ I POJEMNOŚĆ TURYSTYCZNA:

Naturalne granice korzystania ze środowiska przyrodnicz. wyznaczają 2 wskaźniki:

1. wskaźnik naturalnej chłonności terenu

2. wskaźnik pojemności turystycznej obszaru oba te pojęcia stosowane są zamiennie.

Chłonność turystyczna- jest to optymalna liczba turystów, którzy mogą równocześnie przebywać na danym obszarze, nie powodując zniszczenia i degradacji środowiska przyrodniczego.

Pojemność turystyczna (obiektu, miejscowości, regionu, przestrzeni) to pojemność:

• bazy noclegowej (liczba miejsc noclegowych),

• bazy gastronomicznej (liczba miejsc konsumpcyjnych, wydawanych posiłków)

• bazy towarzyszącej (liczba miejsc lub powierzchni),

określająca max liczbę turystów, mogących równocześnie korzystać z urządzeń, nie przyczyniając się do zmniejszenia zakresu, poziomu i podaży usług turystycznych oraz dezorganizacji życia społeczn-gospodarcz.

Wskaźnik chłonności- to wielkość obciążenia na jednostkę powierzchni (wyraża się ją liczbą osób na ha), która:

• zapewni optymalne warunki wypoczynku turystom,

• stanowi górną granicę dopuszczalnego obciążenia środowiska.

Przepustowość- liczba osób mogących korzystać z tych samych walorów w warunkach optymalnego odbioru wrażeń i swobody ruchu w określonej jednostce czasu.

RODZAJE POJEMNOŚCI:

BEZZOLA 1975 r.

1. pojemność fizyczna

2. pojemność wynikowa

3. pojemność ekologiczna

4. pojemność socjopsychologiczna

5. chłonność

STAUSKAS W.P. 1977 r.

1. pojemność bioekologiczna

2. pojemność technologiczna (funkcjonalna)

3. pojemność psychologiczna

Pojemność fizyczna- określa granicę max otwarcia terenu na turystykę, ze względu na stojące do dyspozycji zasoby przyrodnicze. Granica ta określana jest przez kryteria:

-ekologiczne (nie zniszczyć środowiska)

-społeczne (za przyzwoleniem ludności miejscowej)

-ekonomiczne (z korzyścią finansową dla ludności miejscowej)

Pojemność ekologiczna- określa granice użytkowania rekreacyjnego terenu przez:

-turystów

-podmioty gospodarcze

Pojemność ekologiczna stanowi granicę:

-turystycznego otwarcia terenu na inwestycje turystyczne,

-przyjmowania ruchu turystycznego aby rozmiar szkód ekologicznych wynikających z tego użytkowania nie groził utratą atrakcyjności turystycznej.

Pojemność socjopsychologiczna- jest granicą, poza którą rozpoczyna się spadek liczby przejeżdżających gości w przeliczeniu na jednostkę powierzchni.

Pojemność socjopsychologiczna w odniesieniu do:

-turysty jest subiektywnym odczuciem spadku atrakcyjności pobytu na danym terenie, połączona z rezygnacją odwiedzania tego terenu,

-ludności miejscowej jest subiektywnym poczuciem uciążliwości wynikającym z różnych rodzajów aktywności uprawianych przez przyjeżdżających gości, a także niedogodności i obciążenia poziomu życia, wynikające z przeinwestowania terenu w obiekty i urządzenia turystyczne.

Pojemność wynikowa- zależna jest od wydolności istniejącej infrastruktury techniczno-ekonomicznej, a zwłaszcza sieci zaopatrzenia w:

• wodę

• energię

• gaz

• urządzenia oczyszczające

• infrastrukturę transportową

• inne

Pojemność wynikowa zależy od uwarunkowań przyrodniczych:

• klimat, który może nie pozwalać na rozwój określonych form turystyki

zależy od:

• rezerw siły roboczej, które mogą być wykorzystywane w dalszej ekspansji turystyki

Na podstawie analizy planowania systemów rekreacyjnych pojemność można określić

3- ma podziałowymi kryteriami:

1. bioekologicznym, opierającym się na wytrzymałości biotopu obszaru,

2. technologicznym (funkcjonalnym) wynikającym z fizycznych i higienicznych wymagań w odniesieniu do krajobrazu poszczególnych rodzajów działalności rekreacyjnej i przystosowania,

3. psychologicznym, opartym na potrzebach zajęć rekreacyjnych dla psychologicznego komfortu,

METODOL OBLICZ. POJEMNOŚCI TUR. TERENU:

Metody:

1. wskaźnikowe

2. intuicyjne

3. fitosocjologiczne

4. programowania liniowego

ad 3) metoda Kostrowickiego

W odniesieniu do niewielkich kompleksów (do ośrodka wczasowego idealna)

ad 4) metoda Stalskiego

cd ad 3) metoda Kostrowickiego

- pojemność naturalna

O - wskaźnik odporności szaty roślinnej ujęty wzorem:

O = 50 p1 + 20 p2 + 1 p3 + pz

W którym:

-„p” oznacza pokrycie terenu przez gatunki z różnych klas odporności na zniszczenie,

-a liczby: 50, 20, 1 są dolnymi granicami odporności gatunków w poszczególnych klasach - i „pz” jest procentowym udziałem powierzchni pozbawionej roślinności.

S- współczynnik spoistości gruntu (od 0.1 dla gruntów najmniej spoistych (czyli są piaszczyste) do 1 dla najbardziej spoistych (żyźniejszych)

N- współczynnik nachylenia terenu (do 10º równa się jedności, powyżej 10º połowie nachylenia w stopniach)

5- współczynnik wymieralności (równy liczbie osób mogących zadeptać 1 ha powierz. w ciągu 8 h)

OBLICZANIE CHŁONNOŚCI TURYSTYCZNEJ:

cd ad 4) wzór Stalskiego

gdzie:

- chłonność max

- powierzchnia terenu (duże pi)

- współczynnik odporności

- współczynnik obciążenia (dla każdej formy ruchu i ) = 1,2,...,n

- struktura ruchu- układ liczb (S1, S2,..., Sn) oznaczający procentowy udział każdej formy ruchu

Zagospod. turystyczne wg koncepcji modularnej:

W założonym przedziale wielkość ośrodka turystycznego - od 500 do 2500 miejsc pobytowych- mieści się od 1 do5 jednostek modularnych, po 500 miejsc każda.

Umożliwia to:

• klasyfikację ośrodków w oparciu o liczbę jednostek modularnych,

• oparcie zasady wzrostu nowo powstałych ośrodków na etapowaniu, polegającym na dodawaniu kolejnych jednostek modularnych.

W związku z tym założeniem przewiduje się 5 typów ośrodków o różnej wielkości:

• typ A-500 miejsc pobytowych (wyjściowa jednostka modularna)

• typ B - 1000

• typ C - 1500

• typ D - 2000

• typ E - 2500 (granica wielkości rozpatrywanego zespołu jednostek modularnych)

ZAGOSPODAROWANIE TURYSTYCZNE STREFY NADMORSKIEJ:

Strefa nadmorska jest najmniejszą obszarowo geograficzną strefą lokalizacji urządzeń turystycznych.

• Zainteresowanie inwestycjami w tej strefie wzrasta.

TENDENCJE AGLOMER. W PASIE NADMORSKIM

• Obserwuje się tworzenie wielkich linearnych aglomeracji wczasowych .

• Tendencją dalszego rozwoju przestrzennego tych aglomeracji jest

-wytwarzanie się układów większych od dotychczasowych

-dalsza intensyfikacja zabudowy

-przedłużenie sezonu wczasowego

-wzbogacenie oferty

-poprawianie dostępności komunikacyjnej.

TRADYCYJNE OŚRODKI WCZASOWE

• ośrodki tego typu stanowią aglomeracje domów wczasowych

• ośrodki te to pozostałości dawnego systemu prowadzenia działalności socjalnej przez zakłady pracy

• ośrodki te są aglomeracjami wczasowymi obiektów mieszkalnych i gastronomicz. o zróżnicowanym standardzie

• zwykłe obiekty stałe

• brak miejsca na urządzenia rekreacyjne

IDEALNY UKŁAD ZAINWEST. STREFY POMORZA

TRADYCJA :

*zagęszczenie zabudowy w miarę zbliżania się do morza

*intensyfikacja zabudowy w rejonie akwenu morskiego:

-zrost powierzchni zabudowanej

-spiętrzenie

• skutkiem takiego zagospodarowania przestrzennego jest:

-stworzenie przegrody pionowej odcinającej teren w głębi lądu od korzystnego wpływu mikroklimatu morskiego

-zmniejszenie otwartej przestrzeni rekreacyjnej

-zanieczyszcz. pyłowe i gazowe powietrza

-zanieczyszczenie ściekami wód wybrzeża

-zakłócenie hałasem .

ZMODYFIKOWANY UKŁAD STREFOWY

* Strefa I ( 0 - 500 m od brzegu ) użytkowanie turystyczne bez trwałej bazy noclegowej

1. plaże piaszczyste naturalne i sztuczne

2. zbiorniki podgrzanej wody morskiej

3. plaże trawiaste i zieleń plażowa z urządzeniami służącymi grom rekreacyjnym na wolnym powietrzu

* Strefa II ( 500 - 1000 m od brzegu ) użytkowana pod zabudowę turystyczną ekstensywną o największym standardzie

1. indywidualne domy wypoczynkowe w sprzyjających warunkach fizjograficznych tzw. „rybackie”

2. obiekty służące żegludze

3. sklepy i obiekty handlu detalicznego

* Strefa III ( 1000 - 2000 m od brzegu ) użytkowana pod zabudowę turystyczną średniej wielkości, intensywności i średniego standardu

1. obiekty 3-4 kondygnac. typu bungalow

2. parkingi i urządzenia rekreacyjne z zielenią towarzysząca na wyodrębnionych parcelach poszczególn. gestorów

* Strefa IV ( 2000 - 5000 m od brzegu ) użytkowana pod zabudowę intensywną

1. obiekty o wysokości 5-10 kondygnac. i średnio niskim standardzie bez wyodrębnionych parcel

2. wspólne obiekty usługowe w formie przestrzennej kojarzącej funkcje:

- gastronomiczne, handlowe, rozrywkowe, rekreacyjne.

* Strefa V ( 5000 - 1000 m od brzegu ) użytkowana na cele zieleni leśnej rekreacyjnej

1. punktowe rozmieszczenie obozowiska

2. obiekty

-inżynieryjne

-gospodarcze

-mieszkalne ( dla personelu )

c) powinien odbywać się ruch kołowy zbierający ruch lokalny z poszczególnych ośrodków turystycznych.

Uwagi:

Przedstawiona koncepcja podziału strefowego zainwestowania pasa nadmorskiego ma charakter układu ideowego i musi być każdorazowo dostosowywana do realiów:

*ukształtowania fizjograficznego

*istniejącego zagospodarowania

Zróżnicowany program świadczonych usług turystycznych przemawia za przestrzennym wyodrębnieniem ośrodków wg wiodącej funkcji:

• ośrodki wczasowe

• ośrodki żeglarskie

• ośrodki rozrywkowe

• ośrodki uzdrowiskowe

WYPOCZYNK. OŚRODKI ŻEGLARSKIE:

1. Żeglarskie miasteczka wakacyjne

2. Żeglarskie wioski

3. Ośrodki regatowe

• Ośrodki żeglarskie preferują aktywny model rekreacji nadmorskiej.

• Specyfiką ich rozwiązań są urządzenia umożliwiające uprawianie żeglarstwa i sportów motorowodnych.

Ad.1. Żeglarskie miasteczka wakacyjne

• Elementami składowymi są:

-rozbudowane porty jachtowe

-funkcjonalnie związane z nimi kompleksy zabudowy noclegowej

• Porty jachtowe

Do urządzeń standardowych portów jachtowych zalicza się:

-oznakowane miejsca cumowania, wyposażone w trap, instalację wodociągową, elektryczną i telefoniczną

-sanitarny (WC, natryski)

-system usuwania śmieci i opadów (odpowiednie pojemniki na lądzie)

-zbiorowe parkingi dla samochod. i przyczep na łodzie

-stacje paliw usytuowane w sposób umożliwiający zarówno zatankowanie łodzi jak i samochodów

-skipy i urządzenia do transportowania łodzi na lądzie

-tereny składowania łodzi na wolnym powietrzu i hangary

-stacje obsługi mechanicznej (silniki) i warsztaty konserwatorskie (kadłuby)

-obiekty socjalne dla żeglarzy, grupujące pomieszczenia klubowe, szatnie, poczekalnie, sejfy

-obiekty handlowe: sklepy części zamiennych i sprzętu żeglarskiego, artykułów spożywanych i codziennego użytku

-pralnie

-obiekty administracyjne: biura zarządu portu, urządzenia telekomunikacyjne

-urządzenia służące żegludze: maszty sygnałów flagowych, tablice ogłoszeń itp.

ZAGOSPODAR. TUR. STREFY POJEZIERNEJ

TRADYCYJNY UKŁAD PRZESTRZENNEJ INFRAST.

1. Strefa akwenu

1.1 Obszar wód otwartych (kajaki, łodzie wiosłowe, rowery wodne)

1.2 Pas płytkich wód przybrzeżnych ( pływające baseny kąpielowe, pływające i trwałe pomosty, hangary na sprzęt pływaj.)

2. Strefa zieleni urządzonej

2.1 Pas plaż piaszczystych i trawiastych.

Urządzenia: przebieralnie, kioski z napojami , kosze na śmieci

2.2 Pas zieleni trawiastej z enklawami zieleni średniej i wysokiej

Urządzenia: place zabaw dla dzieci boiska do gier rekreacyjnych.

3. Strefa zabudowy noclegowej

3.1 Pas zabudowy noclegowej ( 1-2 kondygnacyjne pawilony mieszkalne ) grupowane w zespoły o różnym układzie przestrzennym oraz indywidualne domki wczasowe.

3.2 Pas zabudowy ogólnousługowej wraz z zapleczem gosp. i parkingami dla turystów

4. Strefa zieleni leśnej lub łęgowej, która nie jest objęta indywidualnym sposobem użytkowania.

4.1 Pas zieleni izolacyjnej (tereny zabudowy od tras ruchu krajowego)

4.2 Droga dojazdowa biegnąca stycznie do terenów użytkowanych turystycznie

4.3 Obszar zieleni leśnej okalającej, przystosowanej do penetracji ruchu turystycz.

Wady: utrudniony dostęp do akwenu turystów spoza ośrodka, brak atrakcyjnych nadjeziornych terenów spacerowych, nieracjonalne użytkowanie obrzeży

Zalety: dostrzegane przez grupy wybranych turystów

ZMODERNIZOWANY UKŁAD TRADYCYJNEJ PRZYWODNEJ INFRASTRUKTURY TURYSTYCZ.

Od tradycyjnego różni się posiadaniem ogólnodostępnych terenów spacerowych.

1. Strefa akwenu

1.1 Obszar wód otwartych

1.2 Pas płytkich wód przybrzeżnych

2. Strefa zieleni urządzonej

2.1 Pas plaż piaszczystych i trawiastych

2.2 Pas zieleni trawiastej

3. Strefa ogólnodostępnej komunikacji pieszej w zieleni

3.1 Aleja spacerowa na skarpie trasowana wzdłuż terenów o największych wartościach widokowych

3.2 Zieleń okalająca

4. Strefa zabudowy noclegowej

4.1 Pas zabudowy noclegowej

4.2 Pas zabudowy ogólnodostępnej wraz z zapleczem gospodarczym parkingami

5. Strefa ogólnie użytkowanej zieleni leśnej

5.1 Pas zieleni izolacyjnej ( małe ogólnodostępne parkingi dla samochodów osób korzystających ze spacerów po skarpie )

5.2 Droga dojazdowa

5.3 Zieleń leśna przystosowana do penetracji przez turystów

Pozytywy: Przeprowadzenie alei spacerowej na górnym trasie wzdłuż krawędzi spadku i przy zachowaniu odpowiednio szerokich pasów dwustronnie okalającej zieleni umożliwi kontemplację walorów widokowych oraz wewnętrzną komunikację pieszą między terenami różnych użytkowników nie nakładająca się na dojazdową komunikację kołową.

Negatywy:

-utrudnienie turystom korzystającym z noclegów dostępu do akwenu

-przeprowadz. terenów pasem spacerowym

ZALECANY UKŁAD PRZESTRONNY PRZYWODNEJ INFRASTRUKTURY TURYSTYCZNEJ

Różni się posiadaniem ogólnodostępnych terenów okalających akwen

1. Strefa akwenu

1.1 Obszar wód otwartych

1.2 Pas wód przybrzeżnych (różnica - wspólne kompleksy przestrzenne kompensacja urządzeń służących kąpieli w rekreacji; dostępny dla wszystkich)

2. Strefa urządzonej zieleni ogólnodostepn.

2.1 Plaże piaszczyste i trawy

2.2 Aleje spacerowe w otoczeniu zieleni, przy alei urządzone miejsca odpoczynku, punkty widokowe, w określonych odstępach połączenia alei ruchu pieszego z miejscami parkowania przy trasie dojazdowej.

3. Strefa urządzonej zieleni zamkniętej i terenów zieleni trawiastej z elementami zieleni parterowej i wysokiej

4. Strefa zabudowy noclegowej

4.1 Pas zabudowy wczasowo - hotelowej

4.2 Pas zabudowy ogólnousługowej z zapleczem gospodarczym i parkingowym dla gości.

5. Strefa zieleni leśnej

5.1 Pas zieleni izolacyjnej z parkingami dla turystów

5.2 Droga dojazdowa

5.3 Zieleń okalająca przystosowanie do penetracji ruchu pieszego

UWAGI!:

-przedstawione warianty stanowią uporządkowane przestrzennie i funkcjonalnie wersje układów stosowanych w praktyce

-układy można poprawić drogą eliminacji niektórych obiektów urządzeń zaplecza gospodarczo- technicznego jak magazyny, kotłownie, osadniki itp.

PREFEROWANY UKŁAD PRZYSZŁOŚCIOWY PRZYWODNEJ INFRASTRUKTURY TURYSTYCZ.

Wariant trudno nazwać strefowym.

1. Strefa akwenu

2. Strefa leśno-parkowa zieleni ogólnodostępnej

3. Strefa zabudowy noclegowej [tak samo tylko zabudowana w formie gniazd a między gniazdami przejścia]

OBSZARY CHRONIONE W POLSCE:

I. Rezerwat przyrody

II. Parki narodowe

III. Parki krajobrazowe

IV. Obszary chronionego krajobrazu

V. Inne formy ochrony przyrody

1.ochrona gatunkowa roślin i zwierząt

2. ochrona pojedynczych obiektów

1. pomniki przyrody

2. użytki ekologiczne

3. zespoły przyrodniczo-krajobrazowe

4. stanowiska dokumentacji przyrodniczych

Podział obszarów chronionych przez Światową Unię Ochrony Przyrody IUCN zatwierdzony w 1994 r. przez Zgromadzenie Generalne w Buenos Aires.

I. Rezerwat przyrody

• ścisły rezerwat przyrody (1a)

• obszar dzikiej przyrody (1b)

II. Park narodowy

III. Pomnik przyrody

IV. Obszar zagospodarowanych siedlisk

V. Krajobraz chroniony

VI. Obszar chroniony zagospodarow. zasobów

Porównanie podziału Światowej Unii Ochrony Przyrody z obowiązującymi w Polsce:

I. Ścisłe rezerwaty przyrody- nie występują w Polsce.

II. Parki narodowe- zaliczono większość parków w Polsce (wyjątki: Ojcowski PN, Wigierski PN)

III. Pomniki przyrody- odpowiednik w Polsce

IV. Obszar zagospodarowania siedlisk- należą niektóre rezerwaty przyrody (Jezioro Oświn, rezerwat Śłońsk, rez. Krajobrazowy W. Szafera w Puszczy Białowieskiej)

V. Krajobraz chroniony- występuje w Polsce- Ojcowski Wigierski PN.

VI. Obszar chroniony zagospodarowanych zasobów- nie ustalono wykazów takich obiektów.

Konkluzje:

Udział obszarów chronionych w Polsce nie jest dostosowany do podziału stosowanego przez Światową Unię Ochrony Przyrody.

Zagospodarowanie turystyczne ŚUOP stanowi:

• cel główny (II. Parków narodowych, III. Pomników przyrody, V. Obszarów chronionego krajobrazu)

• cel drugorzędowy (1b obszarów dzikiej przyrody)

• cel trzeciorzędowy (IV. Obszarów zagospodarowanych siedlisk, VI Obszarów chronionych zagospodarowanych zasobów)

ZAGOSPOD. TURYS. OBSZARÓW CHRONIONYCH:

Zagospodarowanie turystyczne obszarów chronionych:

• położenia względem źródeł ruchu turystycznego

• dostępności transportowej

• aktywności miejscowego środowiska

• mody na określone formy turystyki

Możliwości zagospodarowania turystycznego obszarów chronionych uzależnione są od ich sankcji ochronnych.

TYPY PRODUKTU TURYST. NA OBSZARACH CHRONIONYCH:

I. Wędrówki po szlakach turystycznych:

• wędrówki piesze szlakami turyst. z noclegami w schroniskach, zwiedzanie rezerwatów przyrody, podglądanie zwierzyny

• spływy kajakowe

• wędrówki konne

• wędrówki rowerowe szlakami turystycz.

II. Produkty turystycz. związane z pobytami:

• wczasy w ośrodkach wypoczynkowych z programem usług sportowo- rekreacyjnych, związanych z formami wypoczynku przy- i nawodnego oraz penetracją sąsiednich terenów leśnych.

• wczasy w siodle

• pobyty zdrowotne

• pobyty szkoleniowe

III. Produkty związane z obiektami i urządzeniami w strefie brzegowej zbiorników wodnych, przystosowanych do obsługi form wypoczynku świątecznego:

• 1-dniowy wypoczynek nad jeziorem bez noclegu

• świąteczny wypoczynek z noclegami

KORZYŚCI EKONOMICZNE Z ROZWOJU TURYSTYKI NA OBSZARACH CHRONIONYCH:

Dochody z turystyki zasilają budżety:

1. Dyrekcji parków narodowych

2. Gmin

3. Podmiotów gospodar. obsługi turystyki

4. Miejscowej ludności

DOCHODY BUDŻETU DYREKCJI PN ZWIĄZANE Z TURYSTYKĄ pochodzą z różnych źródeł:

Źródła dochodów PN:

-sprzedaż biletów wstępu

-sprzedaż materiałów informacyjnych z wydawnictw, książek

-sprzedaż biletów za korzystanie z urządzeń

-organizatorzy usług turystycznych, sportowych, rekreacyjnych

-opłaty za przewodnictwo

-dzierżawa obiektów turystycznych

DOCHODY BUDŻETOWE JEDNOSTEK SAMORZĄDOWYCH położonych na obszarach chronionych z działalnością turystyczną (parki krajobrazowe i obszary chronionego krajobrazu):

Dochody budżetowe jednostek samorządowych:

1. Bezpośrednie:

• z podatków nieruchomości i gruntów użytkowanych turystycznie

• dzierżawy obiektów i terenów gminnych na cele turystyczne

2. Pośrednie: (pity, city)

POŁOŻENIE OBSZARÓW CHRONIONYCH WZGLĘDEM ŹRÓDEŁ RUCHU TURYSTYCZ.:

Źródła:

1. skupiska ludności miejskiej

1. peryferyjne

2. sąsiedzkie

2. tereny koncentracji ruchu turyst.

PN położone w sąsiedztwie dużych aglomeracji: Ojcowski, Kampinoski, Wielkopolski

Wielkość PN oraz parków krajobrazowych stanowi teren intensywnego użytkowania turystycznego lub położony jest w sąsiedztwie terenów natężenia turyst. (parki górskie, nadmorskie, za wyjątkiem Magurskiego PN)

REZERWAT PRZYRODY:

Jest obszarem obejmującym zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym:

• ekosystemy

• określony gatunki roślin i zwierząt

• elementy przyrody nieożywionej

mające istotną wartość ze względów:

-naukowych

-przyrodniczych

-kulturowych

-krajobrazowych

CEL OCHRONY- w ustawie brak jest zapisu odnośnie celu wyznaczania tej kategorii obszarów chronionych.

URZĄDZENIA TURYSTYCZNE:

1. na obszarze rezerwatu (trasa zwiedzania, punkty widokowe, urządzenia do odpoczynku, urządzenia sanitarne, urządzenia informacyjne, dydaktyczne)

2. urządzenia w strefie bezpośrednio przylegającej (dojście piesze, pawilon muzeum rezerwatu, informacja o rezerwacie)

3. urządzenie poza strefą uciążliwości (pawilon muzeum rezerwatu, parkingi, bazy: noclegowa, gastronomiczna, komunikacyjna, towarzysząca)

PARK NARODOWY:

PN obejmuje obszar chroniony, wyróżniający się szczególnymi wartościami:

-naukowymi

-przyrodniczymi

-społecznymi

-kulturowymi

-wychowawczymi (edukacyjnymi)

o powierzchni nie mniejszej niż 1000 ha, na którym podlega całość przyrody swoiste cechy krajobrazu

CEL OCHRONY- nadrzędnym celem PN jest poznanie i zachowanie całości systemów przyrodniczych danego terenu wraz z warunkami ich funkcjonowania oraz odtworzenia zniekształconych ogniw rodzimej przyrody

UŻYTKOWANIE- wszelkie działania na terenie PN podporządkowane są ochronie przyrody i mają pierwszeństwo przed innymi działaniami. PN udostępniany jest do zwiedzania.

ZAGOSPOSPOD. TURYST. PARKÓW NARODOWYCH:

Zagospodarowanie turystyczne PN:

1. Na obszarze parku

1. brama parku

2. muzea

3. WC

4. ścieżki przyrodnicze:

-geologiczne

-florystyczne

-faunistyczne

2. W otulinie parku

1. parkingi

2. drogi

3. gospodarstwa agroturystycz.

3. W sąsiedztwie

1. baza noclegowa

2. baza gastronomiczna

3. baza towarzysząca: (urządzenia sportowe, rekreacyjne, kulturalne, inne)

ZAGOSPOD. TURYST SFERY GÓRSKIEJ

Obszar gór i pogórza jest najbardziej atrakcyjny pod względem

-zdrowotnym

-krajobrazowym

-możliwość uprawiania sportów zimowych .

Obszar ten posiada największe zróżnicowanie środowiska przyrodnicz. w zakresie:

-wysokości względnej

-klimatu

-szaty roślinnej

-świata zwierzęcego

-dysponuje największymi zasobami mineralnymi surowców leczniczych.

STAN ŚRODOWISKA GEOGRAFICZNEGO DLA POTRZEB ZAGOSP. TUR.

Strefa górska obejmuje 2 odrębne regiony

• Karpaty

• Sudety .

REGION KARPACKI

*Większa powierzchnia , w zagospodarowaniu regionu karpackiego dostrzega się układ pasmowy , nieco zniekształcony w zachodniej części Beskid Śląski , Makowski, Mały, Żywiecki .

*Możliwe dla kompleksowej działalności inwestycyjnej w zakresie infrastruktury turystycznej pozostają tereny głównie : Beskidu Wysokiego i Bieszczad.

*Na pozostałym obszarze Karpat Zachodnich tereny przydatne dla celów budownictwa turystycznego posiadają charakter małych np. w rejonie Babiej Góry w Beskidzie Żywieckim w rejonie Gorców i Pienin .

*W najwartościowszym rejonie Tatr niekontrolowane są procesy urbanizacyjne , zaszły już tak daleko że dalsze inwestowanie będzie się łączyć ze stratą.

REGION SUDECKI

*Znacznie mniejszy i mniej atrakcyjny turystycznie do Rejonu Karpackiego.

*Posiada korzystniejsze usytuowanie względem emisji i ruchu turystycznego.

*Region ten posiada lepsze zagospodarowanie i infrastrukturę . Duże uprzemysłowienie i zurbanizowanie.

IDEALNY UKŁAD INFRASTR. TURYSTYCZ.( Góry).

Układem sieciowym infrastruktury turystycznej w strefie górskiej w pełni rozwiniętym jest układ o konfiguracji rozproszonej gniazdowej.

W regionie alpejskim układy tego typu występują na poziomie 1500 - 2000 m. n.p.m.

Podobne warunki śniegowe spotkać można na poziomie 1300 m n p m

• Tatry

• Beskidy zachodnie

• Rejon Śnieżka

• część Karkonoszy.

Układ programowo - funkcjonalny jest trójstopniowy:

I. OŚRODEK ROZRZĄDOWO ZAOPATRZENIOWY

Podstawą sieci jest położony najniżej ośrodek rozrządowy.

Do tego ośrodka powinna docierać szybka komunikacja.

Ośrodek rozrządowo zaopatrzeniowy stanowić powinny

-osiedla mieszkaniowe dla zatrudnionego w aglomeracji personelu

-zaopatrzenie i dystrybucja artykułów żywnościowych paliw i wyposażenia dla podporządkowanych obiektów turystycznych

-stacja elektroenergetyczna

-ujecie wody

-oczyszczalnie ścieków

-zakład utylizacji odpadów

-inne.

II. OŚRODEK ROZRZĄDOWO - CENTRALNY

Powinien być powiązany z drogami kołowymi wyżej położonymi w górach ośrodkami turystycznymi.

Ośrodki turystyczne uzależnione od ośrodka centralnego , grupować powinny na swym terenie :

-budownictwo hotelarskie

-budownictwo drugich domów

-zespoły urządzeń rekreacyjnych.

Połączenia między ośrodkami schroniskami wysokogórskimi powinny być realizowane drogą budowy wyciągów nadpowietrznych typu krzesełkowego i gondolowego.

III. SCHRONISKA WYSOKOGÓRSKIE

Schroniska są trzecim elementem składowym sieci.

W krajowych warunkach przyjmują funkcje alpejskich stacji narciarskich.

Obiekt noclegowy napełniają takie urządzenia jak:

-górskie stacje wyciągów

-tereny narciarskie

-obiekty gastronomiczne.

Schroniska stanowią takie punkty etapowe na górskich szlakach pieszych. W przypadku intensyfikacji sieciowej infrastruktury technicznej terenowych urządzeń sportowo rekreacyjnych, układ sieciowy zabudowy turystycznej przeradza się w aglomerację rozproszoną typu gniazdowego.

GÓRSKIE AGLOMERACJE ...

Przykładem układu zabudowy turystycznej bardziej zintegrowanej w stosunku do aglomeracji rozproszonej jest układ tworzący aglomerację łańcuchową .

W ZALEŻNOŚCI OD WIODĄCEJ FUNKCJI WYRÓŻNIC MOŻNA:

*aglomerację wypoczynkową

*aglomerację uzdrowiskową.

ŁAŃCUCHOWE AGLOMERACJE WYPOCZYNKOWE

Są to zespoły ośrodków preferujących wypoczynek letni względnie traktując teren wypoczynku jako równorzędne z zimowym.

Mają mniejsze wymagania w zakresie:

-zróżnicowania terenu

-zaleganie pokrywy śnieżnej

W Karpatach najodpowiedniejszą lokalizacja są Beskid Niski i Bieszczady.

W Sudetach G. Izerskie, Kaczawskie, Stołowe, Bystrzyckie.

Wymienione tereny mogą służyć do realizacji aglomeracji łańcuchowych o funkcjach mieszanych osadnictwo turystyczne + uzdrowiskowe +tradycyjne osadnictwo górskie. Wyrazem przestrzennych aglomeracji półzwartych jest łańcuch

-osiedli wypoczynkowych

-osiedli uzdrowiskowych

osiedli ludności miejscowej.

Przylegających do ruchu kołowego. Jedno lub dwa osiedla mają charakter usługowo - zaopatrzeniowy , a pozostałe mieszany.

REPREZENTOWANYM W PEŁNI UKŁADEM OSADNICZYM TWORZĄCYM AGLOMERACJĘ PÓŁZWARTĄ jest łańcuch osiedli o zróżnicowanych funkcjach wypoczynkowych i leczniczych rejonu WISŁA - USTROŃ - JASZOWIEC.

AGLOMERACJA TYPU ZWARTEGO powstaje w wyniku sukcesywnego narastania substancji hotelowych, rekreacyjnych uzdrowiskowych oraz mieszkalnej wokół starej osady najczęściej alpejskiego charakteru.

Stara osada położona jest centralnie na terenie aglomeracji i zmienia charakter stając się ośrodkiem usługowym

- usługi handlowe

- usługi administracyjne

- usługi komunikacyjne.

MIASTECZKO WCZASOWE jest to układ wyraźnie przestrzennie wyodrębnionym zespole obiektów ogólnousługowych umożliwiających świadczenie usług w ilości większej od liczby przebywających w ośrodku turystów. W układach tego typu występuje także funkcja - administracyjna mieszkalna.

UKŁAD PRZESTRZENNY MIASTECZKA można podzielić na mniejsze części funkcjonalne o pojemności turystycznej 5-7 tys

DOMINACJA OKRESLONYCH FUNKCJI POZWALA NA PODZIAŁ:

-miasteczka sportów zimowych

-miasteczka wczasowe

-miasteczka uzdrowiskowe

MIASTECZKA SPOTÓW ZIMOWYCH to miasteczka o charakterze stacji narciarskich:

-stanowią zespoły funkcjonalno - przestrzenne obiektów hotelowych i towarzyszących im urządzeń rekreacji zimowej

-nie są jednakowe w wyrazie architektoniczno - urbanistycznym

WYSTĘPUJA 3 UKŁADY PRZESTRZENNE:

-układ amfiteatralny

-układ pasmowy

-układ rozczłonkowany

UKŁAD AMFITEATRALNY

-miejsce centralne tworzy recepcja narciarzy

-obszar położony u stóp wzgórza stanowiący

a) miejsce lokalizacji dolnych stacji gwieździście ku górze wybiegających wyciągów

b) miejsce kończące trasy zjeżdżalne

-otacza ten obszar amfiteatralna zabudowa hotelarska różnego typu

UKŁAD PASMOWY Posiada ośrodek zlokalizowany na terenie najwyższym w stosunku do reszty zabudowy stanowiący rozgraniczenie pomiędzy niżej trasowo rozbudowaną zabudowa hotelową i terenem kończącym zjazdy narciarskie.

UKŁAD ROZCZŁONOWANY Posiada linearnie w dolinie ukształtowane centrum , od którego po stokach zlokalizowane są na przemian pasma zabudowy noclegowej i pasma terenów zjazdowych wyposażonych w wyciągi.

1

1

---