I. Ustawa prawo ochrony środowiska

1.Planistyczne (planistyczno-programowe) instrumenty ochrony środowiska.

Od początku tego wieku w Polsce stworzono szereg instrumentów planistyczno-programowych, czyli instrumentów o charakterze normatywnym i nienormatywnym. Najbardziej powszechnym instrumentem, oprócz miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jest instytucja tzw. programów ochrony środowiska, które są tworzone na wszystkich poziomach administracyjnego podziału kraju: czyli programy gminne, programy powiatowe, programy wojewódzkie tworzone przez samorząd województwa oraz program krajowy, który nazywa się polityką ekologiczna państwa. Programy te uchwala odpowiednio sejmik województwa, rada powiatu albo rada gminy.

Minister Środowiska, po zasięgnięciu opinii marszałków województw, opracowuje projekt polityki ekologicznej państwa.

Politykę ekologiczną państwa uchwala Sejm na wniosek Rady Ministrów.

Polityka ekologiczna państwa, na podstawie aktualnego stanu środowiska, określa w szczególności:

1) cele ekologiczne;

2) priorytety ekologiczne;

3) rodzaj i harmonogram działań proekologicznych;

4) środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym mechanizmy prawnoekonomiczne i środki finansowe.

2. Politykę ekologiczną państwa przyjmuje się na 4 lata, z tym że przewidziane w niej działania w perspektywie obejmują kolejne 4 lata.

Konstrukcyjnie jest to tak stworzone, że program gminny powinien odpowiadać - programowi powiatu, województwa i programowi krajowemu czyli polityce ekologicznej państwa, program powiatu powinien odpowiadać programowi województwa i polityce ekologicznej państwa, a program województwa powinien odpowiadać - programowi krajowemu (polityce ekologicznej państwa).

Regulacja tych programów w ustawie jest uboga; określają one istniejący stan środowiska oraz zamierzenia w zakresie ochrony środowiska w perspektywie krótko, średnio i długoterminowej - czyli w tych programach piszemy co jest i co zamierzamy za kilka lat. Jest to dokument o dużym stopniu ogólności. Nie ma sankcji za niezrealizowanie tych założeń.

Projekty programów ochrony środowiska podlegają zaopiniowaniu przez:

1) ministra właściwego do spraw środowiska - w przypadku projektów wojewódzkich programów ochr.śr.

2) organ wykonawczy województwa - w przypadku projektów powiatowych;

3) organ wykonawczy powiatu - w przypadku projektów gminnych

Równolegle z programem ochrony środowiska jest tworzony (najczęściej dołączony do programu ochrony środowiska)

-plan gospodarki odpadami - charakter identyczny jak program ochrony środowiska - ale jednej strony to nie jest prawo, a z drugiej strony są to akty o charakterze normatywnym. Nakłada na mieszkańców gminy, powiatu czy województwa prawa i obowiązki) ciekawostka

Oprócz programu ochrony środowiska, zwłaszcza ustawa o ochronie środowiska przewiduje szereg innych dokumentów służących ochronie środowiska, czyli instrumenty, które mają charakter aktów prawa miejscowego - ich realizacja ma służyć doprowadzeniu środowiska do stanu właściwego. Dziedzina, która jest tutaj najbardziej rozbudowana w zakresie ochrony środowiska to ochrona powietrza przed zanieczyszczeniem. Przewiduje ona stworzenie przynajmniej 3 aktów prawa miejscowego, do których zaliczamy:

a. program ochrony powietrza przed zanieczyszczeniem -przyjmowany w drodze uchwały przez sejmik województwa. Określa on podstawowe nakazy i zakazy, których realizacja może doprowadzić do poprawy stanu czystości powietrza. Tego typu dokument może oddziaływać w dwojaki sposób:

-albo poprzez kształtowanie wielkości emisji

-albo poprzez przestrzenne kształtowanie emisji, czyli rozmieszczenie przestrzenne emisji.

b. tzw. plan działań krótkoterminowych - jego istotą jest szybkie i radykalne obniżenie poziomu zanieczyszczeń w powietrzu, w przypadku wystąpienia tzw. sytuacji smogowych. Dopuszczalne poziomy zanieczyszczenia powietrza można podzielić na 2 grupy:

- normalne - podawane w telewizji

- alarmowe stężenia zanieczyszczeń-występuje tzw.SMOG

W tym planie określa się maksymalne stężenia substancji oraz działania jakie muszą być natychmiast podjęte w przypadku przekroczenia tych stężeń - takim działaniem -np. zakaz poruszania się samochodów w centrum miasta lub nakaz wstrzymania eksploatacji niektórych instalacji.

c. uchwałę określającą dopuszczalne dostosowania, rodzaje i gatunki paliw - uchwała ta nigdy nie została podjęta. Służy ona ochronie zabytków i ma określać, że na obszarach architektonicznych każdy będzie mógł stosować tylko określony rodzaj węgla i uchwała ta ma też określić sposób kontroli wykonania obowiązku.

2. Obszary ograniczonego użytkowania - instrument o charakterze generalnym; tworzone są wokół niektórych kategorii instalacji:

I - instalacje infrastruktury komunikacyjnej - drogi, linie kolejowe

II - instalacje związane z przetwarzaniem lub unieszkodliwianiem odpadów - składowiska odpadów, spalarnie odpadów, kompostownie

III - instrumenty emitujące promieniowanie elektromagnetyczne - instalacje radiolokacyjne, radionawigacyjne, radiokomunikacyjne - nadajniki radiowe, nadajniki GSM

(Obszar ograniczonego użytkowania dotyczy także niektórych „starych” instalacji wymagających pozwolenia zintegrowanego. Obowiązkowo jest także tworzony wokół obiektu jądrowego)

1. Wyliczenie to ma charakter zamknięty!

2. Obszar ograniczonego użytkowania tworzy rada powiatu w drodze uchwały,

a w przypadkach instalacji zaliczanych do przedsięwzięć zawsze mogących znacząco oddziaływać na środowisko i dla których wymagany jest raport oddziaływania na środowisko (przedsięwzięcia kategorii Gr.I) obszar ograniczonego użytkowania tworzy sejmik województwa w drodze uchwały.

3. Akt tworzący taki obszar powinien m.in. określać przebieg jego granic oraz obowiązujące na jego terenie nakazy bądź zakazy dotyczące sposobu wykorzystywania, zagospodarowania nieruchomości np. zakaz uprawiania marchewki, zakaz zabudowy) i jest to ochrona przed skutkami zanieczyszczeń.

Ustanowienie takiego obszaru powoduje ograniczenie prawa własności. Kolejnym skutkiem jest to, że właściciele nieruchomości mogą żądać od prowadzącego instalację odszkodowania bądź wykupu tych nieruchomości przez prowadzącego instalację.

4. Uwarunkowania te są wiążące dla miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz decyzji ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu.

3. Strefy przemysłowe - drugi instrument o charakterze generalnym

Strefa przemysłowa (wprowadzona do ustawy o ochr. śr. w 2005r.) - instrument, który tak naprawdę nie służy ochronie środowiska, tylko zezwala na dodatkowe jego zanieczyszczanie.

1. Ta strefa może zostać ustanowiona na terenach przeznaczonych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego na działalność przemysłową bądź gospodarowanie odpadami oraz faktycznie na ten cel wykorzystywanej.

2. Istotą strefy przemysłowej jest to, że wszyscy właściciele nieruchomości położonych w planowanej strefie przemysłowej, wyrażają zgodę na to, że na ich nieruchomościach będą przekraczane dopuszczalne normy oddziaływania na środowisko (np. decyzja o dopuszczalnym poziomie hałasu, jeżeli się je przekroczy, to płaci się karę. Szkodliwe oddziaływanie nie może zagrażać życiu i zdrowiu człowieka oraz nie może naruszać normatywnego oddziaływania na środowisko pracy - normy BHP.

3. Z wnioskiem o ustanowienie strefy przemysłowej występuje jeden z właścicieli nieruchomości tej strefy i do wniosku musi dołączyć zgody wszystkich właścicieli - zgodę na utworzenie wydaje sejmik województwa w drodze uchwały wraz z Wojewódzkim Inspektorem Ochrony Środowiska (WIOŚ).

4. Skutki utworzenia strefy przemysłowej: 2 rodzaje

1. na tym terenie będzie można bezkarnie do pewnego momentu przekraczać dopuszczalne stężenia oddziaływania na środowisko

2. właściciele nieruchomości objętych strefą przemysłową nie będą mogli żądać odszkodowania z tytułu przekroczenia dopuszczalnych oddziaływań (stężeń)-skutek przeciwny niż obszar ograniczonego użytkowania

4. Pozwolenia w ustawie prawo ochrony środowiska. Sa to tzw. pozwolenia emisyjne

1. Prowadzenie działalności w wyniku której występuje ponad normatywne oddziaływanie na środowisko w świetle prawa polskiego wymaga uzyskania stosownego pozwolenia. Pozwolenie to w drodze decyzji jest wydawane przez właściwy organ ochrony środowiska i co do zasady tym organem może być albo starosta bądź marszałek województwa.

3. Rodzaje działalności wymagającej uzyskania pozwolenia:

• działalność powodująca wprowadzenie gazów i pyłów do powietrza

• wprowadzenie ścieków do wód lub do ziemi,

• wytwarzanie odpadów (w ilości większej niż 5 tysięcy ton odpadów rocznie)

4. Pozwolenie może zostać udzielone w 2-ch formach:

1.pozwolenia sektorowe czyli:

a-pozwolenie na emisję gazów bądź pyłów do powietrza

b-pozwolenie wodno-prawne na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi

c-pozwolenie na wytwarzanie odpadów

2.pozwolenie zintegrowane ( IPC ) - to pozwolenie zawiera w sobie wszystkie 3 w/w pozwolenia sektorowe

Marszałek województwa - zawsze jest właściwy w odniesieniu do tzw. przedsięwzięć zawsze mogących znacząco oddziaływać na środowisko, czyli do przedsięwzięć Gr.I a w pozostałych przypadkach - organ właściwy to starosta

(przyjęcie dokumentu - sejmik województwa) (czyli jak wydanie decyzji to organem wł. jest starosta a jak podjecie uchwały - rada powiatu).

Ad. 4 Pozwolenia -dodatkowo

Pozwolenie na wprowadzanie zanieczyszczeń do powietrza - jest zawsze konieczne w przypadku emisji zanieczyszczeń z instalacji. Regułą jest, ze pozwolenia na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza wymagają eksploatacji instalacji.

* Instalacja - to stacjonarne urządzenie techniczne, zespół stacjonarnych urządzeń technicznych bądź budowla której eksploatacja powoduje wprowadzenie zanieczyszczeń do środowiska.

1. Jednakże Minister Środowiska w drodze rozporządzenia określa przypadki kiedy uzyskanie pozwolenia nie jest wymagane:

* (instalacje służące do energetycznego spalania paliw o mocy nominalnej nie większej niż 5 megawatów (MWt) termicznych.

* w odniesieniu do źródeł niskiej emisji

* Decyzja określająca dopuszczalny poziom hałasu - ta decyzja jest wymagana w sytuacji, jeżeli hałas powodowany przez instalacje przekracza dopuszczalne (natężenia) poziomu hałasu. Te poziomy są bardzo zróżnicowane, w zależności od miejsca oraz pory dnia i nocy.

* Zgłoszenia, czyli notyfikacje

W niektórych sytuacjach gdy nie jest wymagane zezwolenie to ustawodawca zakłada konieczność przed rozpoczęciem eksploatacji niektórych instalacji dokonania tzw. zgłoszenia. Jeśli korzystanie ze środowiska będzie dokonywane przez osobę fizyczną wówczas organem właściwym do przyjęcia zgłoszenia będzie: Wójt, Burmistrz bądź Prezydent Miasta. Instytucja ta jest podobna do zgłoszenia zamiaru przystąpienia do robót budowlanych nie wymagających pozwolenia na budowę.

Wykaz instalacji zawiera Rozporządzenie Ministra Środowiska:

• instalacje energetycznego spalania paliw o mocy 1 megawata,

• instalacje służące do wprowadzania do wód lub do ziemi podczyszczonych ścieków w ilości nie większej niż 5 m³ na dobę ( np. przydomowa oczyszczalnia ścieków ).

W terminie 30 dni od daty zgłoszenia właściwy organ w drodze decyzji może wyrazić swój sprzeciw i nie będziemy mogli rozpocząć instalacji. Od tej decyzji możemy się odwołać do SKO.

5.Pozwolenia zintegrowane czyli pozwolenia IPC

Pozwolenie IPC - cechą charakterystyczna jest że zawiera ono w sobie wszystkie pozwolenia sektorowe, a dodatkowo powinno ono określać dopuszczalny poziom hałasu do środowiska.

Pozwolenia zintegrowanego wymaga prowadzenie instalacji, które mogą powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości. Rozporządzenie Ministra Środowiska wskazuje instalacje , które wymagają pozwolenia zintegrowanego. Są to najczęściej duże zakłady chemiczne, duże obiekty energetycznego spalania paliw (spalanie paliw w celu uzyskania energii) oraz zakłady przetwarzania odpadów.

Cechą charakterystyczną IPC jest to, że:

1. określamy tam oddziaływanie na środowisko - z wszystkich pozwoleń sektorowych (pozwolenie na emisję gazów bądź pyłów do powietrza, pozwolenie na wytwarzanie odpadów, pozwolenie wodno-prawne na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, pozwolenie na emisję hałasu) - inaczej potrzebne by było kilka pozwoleń sektorowych, a tak jest tylko jedno pozwolenie zintegrowane, bo jest na terenie jednego zakładu.

2. pozwolenie będzie obejmować wszystkie instalacje położone na terenie 1 zakładu, jeżeli właścicielem będzie 1 osoba (1 podmiot) - jest to decyzja skierowana do konkretnego podmiotu.

Podmiot ubiegający się o IPC musi spełniać szereg kryteriów:

1.musi wykazać, że stosowana przez niego instalacja spełnia wymagania wynikające z tzw. standardów BAT (Najlepsza Dostępna Technika )- to taka technika, która jest najkorzystniejsza dla środowiska w danym momencie, przy uwzględnieniu kosztów ekonomicznych wprowadzenia tej techniki.

Jednocześnie wnioskodawca jest zobowiązany do uiszczenia tzw. opłaty rejestracyjnej, której wysokość określa w drodze rozporządzenia Minister Środowiska, a jej wysokość nie może być wyższa niż 3 tysiące euro.

2. Pozwolenie wydaje marszałek lub starosta działający w porozumieniu z Wojewódzkim Inspektorem Ochrony Środowiska

3. Wniosek o wydanie IPC, a następnie samo pozwolenie jest przesyłane Ministrowi Środowiska, który prowadzi rejestr wydanych pozwoleń zintegrowanych.

4. przed wydaniem pozwolenia zintegrowanego konieczne jest przeprowadzenie postępowania z udziałem społeczeństwa.

5. Pozwolenie wydawane jest na czas oznaczony, nie dłuższy niż 10 lat.

6. Opłaty w ustawie Prawo ochrony środowiska.

To instrumenty o charakterze ekonomicznym.

Opłaty- ich cechą charakterystyczną jest to, że ponoszone są przez tzw. podmioty korzystające ze środowiska, za działalność legalną. Działalność legalna-jeżeli działalność wymaga pozwolenia i mamy to pozwolenie, i przestrzegamy jego postanowień lub jeśli prowadzimy działalność nie wymagającą pozwolenia.

Istnieje ścisła definicja tego, za kogo uważamy Podmioty korzystające ze środowiska to np.

• przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy o działalności gospodarczej

• jednostki organizacyjne nie będące przedsiębiorcami np. szkoły wyższe, urzędy adm.

• osoby wykonujące zawody medyczne w ramach indywidualnej praktyki medycznej

• osoby wykonujące najstarszy zawód świata (rolnicy),

• osoby fizyczne wtedy gdy korzystają ze środowiska w takim zakresie w jakim wymaga to uzyskania pozwolenia.

OPŁATY PONOSIMY ZA:

• wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza,

• wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi za pobór wód.

• składowanie odpadów,

Górne stawki opłat określa ustawa, a stawki opłat są określane w rozporządzeniu Rady Ministrów. Stawki te każdego roku podlegają waloryzacji o wskaźnik inflacji. Min. Środowiska do 31 paźdz. każdego roku ogłasza w Monitorze Polskim, podwyższone stawki obowiązujące w roku następnym.

W Polsce wprowadzono mechanizm samonaliczania opłat za korzystanie ze środowiska. Po upływie okresu rozrachunkowego, który wynosi pół roku, podmiot we własnym zakresie ustala opłatę i wnosi ją na rachunek właściwego urzędu marszałkowskiego.

Co do zasady, marszałek województwa właściwy ze względu na miejsce korzystania ze środowiska.

WYJĄTEK! Dotyczy wprowadzania zanieczyszczenia do powietrza - wówczas właściwym jest marszałek właściwy dla miejsca rejestracji przedsiębiorcy.

Opłaty te nie są związane z instalacjami.

Zadania Marszałka Województwa:

1.Kontroluje czy wyliczenie dokonane przez podmiot korzystający ze środowiska jest prawidłowe. Jeżeli uzna, że wyliczenie to budzi wątpliwości wówczas w drodze decyzji wymierza należną opłatę w wysokości stanowiącej różnicę tego co należało zapłacić, a co zapłacono.

2. Do pewnego stopnia kompetencją Marszałka woj. jest również możliwość podejmowania decyzji w przedmiocie odroczenia terminu płatności czy też rozłożenie na raty tzw. podwyższonej opłaty za korzystanie ze środowiska.

3. Wpływy z opłat (jak i kar pieniężnych)są przeznaczone na fundusz narodowy i wojewódzki.

Od dnia 01.01.2010 roku zlikwidowano fundusze powiatowe i gminne

7. Opłaty podwyższone.

1. Opłata podwyższona - jest ona ponoszona za działalność nielegalną, polegającą na prowadzeniu działalności bez wymaganego pozwolenia w przypadku powietrza i ścieków, a w przypadku odpadów jest ona ponoszona za składowanie odpadów w miejscu na ten cel nie przeznaczony albo za składowanie odpadów bez decyzji zatwierdzającej instrukcje składowiska odpadów.

2. Te opłaty są wyższe od opłat normalnych - w przypadku powietrza i ścieków - podwyższenie o 500% czyli płacimy 600% (100% opłaty normalnie + 500% podwyższenia).

3. Inaczej w przypadku odpadów - opłata podwyższona jest uzależniona od tego gdzie nielegalnie składujemy odpady - może wynosić od 5% stawki opłaty za każdą dobę nielegalnego składowania do 100-krotności opłaty w sytuacji, jeżeli pozbędziemy się odpadów poprzez wrzucenie ich do wód powierzchniowych.

4. Tryb ustalania tych opłat jest identyczny jak w przypadku opłat zwykłych, czyli opłatę podwyższoną powinien sobie sam naliczyć podmiot korzystający ze środowiska.

8. Kary pieniężne.

1. Kary pieniężne - są to instrumenty o charakterze sankcyjnym wobec podmiotu, który zdaniem ustawodawcy, zachowuje się w sposób niewłaściwy. Jest to sankcja o charakterze administracyjno-prawnym. Przesłanką wymierzenia tych kar jest obiektywnie pojęta bezprawność administracyjna.

2. Kary wymierza się za:

* naruszenie warunków korzystania ze środowiska określonych w pozwoleniu emisyjnym

* przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu (art.115a ust. o ochr. śr.) - w decyzji określającej

dopuszczalny poziom hałasu.

3. Organem właściwym do wymierzenia tych kar jest - Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska.

Mamy 3 metody ustalania wysokości kar pieniężnych:

• w przypadku powietrza, ścieków i wód - 10-krotność stawki opłaty

• w przypadku odpadów - (pochodna procentowa) 5% za każdą dobę nielegalnego składowania

• w przypadku hałasu - stawkę kary określono kwotowo, bo nie ma opłat i nie może być procentowo

4. Kary biegnące - są one wymierzane za okres trwania przekroczenia. Samo wymierzenie kary pieniężnej następuje zasadniczo w drodze wydania 2 lub więcej decyzji. Kary ustalane są za godzinę albo dobę naruszenia (stawka godzinowa lub stawka dobowa).

* w przypadku powietrza, hałasu ( i ścieków) - kara godzinowa - karę tą ustala się, gdy WIOŚ stwierdzi przekroczenie. Przeprowadza on kontrolę i potem sporządza z niej protokół. Następnie 1 egzemplarz protokołu przesyła kontrolowanemu z zawiadomieniem jakie przekroczenie stwierdzono.

Wówczas kontrolowany może przedstawić WIOŚ własne wyniki pomiarów i jeżeli WIOŚ w ciągu 30 dni nie zakwestionuje wyników tych pomiarów, to kara będzie liczona od przekroczenia, które wynika z pomiarów przedstawionych przez kontrolowanego. Jeśli WIOŚ stwierdzi, że próbowaliśmy go oszukać, to wymierza wtedy sankcje, która polega na tym, że kara będzie podwyższona o 100% przez okres 60 dni.

5. Wpływy z opłat i kar pieniężnych - są przeznaczane na fundusze:- narodowy- wojewódzki

6. Odroczenie terminu płatności kar pieniężnych - ta instytucja jest także stosowana w opłatach podwyższonych, ale tylko w części podwyższenia (czyli dotyczy 500%). Odroczenie terminu płatności kary pieniężnej może nastąpić wtedy, gdy ukarany zobowiąże się, że w terminie nie dłuższym niż 5 lat zrealizuje inwestycję, która usunie przyczynę wymierzenia kary.

Trzy możliwości wymierzania kar:

1. - wariant optymistyczny -Zrealizowano przedsięwzięcie i skutek środowiskowy (ekologiczny) został osiągnięty - płaci się tą karę, ale od kwoty kary odejmuje się kwotę środków własnych wydatkowanych na realizację przedsięwzięcia (np.koszt filtrów 100zł - środki własne 50zł = 50zł po 5 latach) (środki własne nie mogą pochodzić od dotacji, ale kredyt z banku, to jest środek własny)

2. - wariant optymistyczno-pesymistyczny- Zrealizowano przedsięwzięcie, ale skutek środowiskowy nie został osiągnięty Powstaje obowiązek zapłaty całości kary powiększony o opłatę prolongacyjną (50% odsetek)

3. - wariant pesymistyczny -Podmioty, które chciały oszukać WIOŚ - WIOŚ decyduje o karze wraz z odsetkami, stosowane są przepisy Ordynacji Podatkowej

II. Ustawa o dostępie do informacji w dziedzinie ochrony środowiska, udziale społeczeństwa, ocenach oddziaływania na środowisko …. Ustawa z 2008r.

9(-1-). Dostęp do informacji o środowisku.

Organy administracyjne, które posiadają informacje o środowisku i jego ochronie mają obowiązek ich udostępniania.

Zakres podmiotowy tego prawa:

-każdy ma prawo żądać informacji o środowisku i jego ochronie bez potrzeby wykazywania interesu prawnego lub faktycznego (Ustawa nie określa żadnych wyłączeń o char. podmiotowym),

Zakres przedmiotowy:

-wykaz informacji podlegających udostępnieniu jest niezwykle obszerny -udostępnieniu podlegają wszystkie informacje, za wyjątkiem informacji zawartych w ustawie, które tworzą katalog zamknięty spraw niepodlegających udostępnieniu( czyli każda informacja , za wyjątkiem obligatoryjnych i fakultatywnych)

Organ adm. nie udostępnia obligatoryjnie informacji o środow. i jego ochronie, jeżeli informacje dot. np.

a)spraw objętych toczącym się postępowaniem sądowym, dyscyplinarnym lub karnym, jeżeli udostępnienie informacji miałoby zakłócić przebieg postępowania;

b)dokumentów lub danych, których udostępnienie mogłoby spowodować zagrożenie dla środowiska lub bezpieczeństwa ekologicznego kraju;

c)dokumentów lub danych złożonych przez osoby trzecie mniemające obowiązku ich dostarczenia, a które zastrzegły ich nieudostępnianie;

d) obronności i bezpieczeństwa państwa

Ustawa przewiduje również fakultatywną formę odmowy udzielenia informacji czyli:

organ adm. może odmówić udostępnienia informacji o środowisku i jego ochronie, jeżeli:

a)wymagałoby to dostarczenia dokumentów lub danych: będących w trakcie opracowywania lub przeznaczonych do wewnętrznego komunikowania się

b)wniosek jest w sposób oczywisty niemożliwy do zrealizowania lub gdy jest sformułowany zbyt ogólnikowo

Na sprostowanie wniosku przysługuje 7 dni.

Odmowa zawsze w drodze decyzji.

Organ udostępnia informację bez zbędnej zwłoki, nie później niż w ciągu miesiąca od dnia otrzymania wniosku. Może on zostać wydłużony do 2 miesięcy w sprawach skomplikowanych. Natomiast jeśli informacja znajduje się w publicznie dostępnych wykazach, to udziela się ją w dniu złożenia wniosku i jest ona bezpłatna.

Jeżeli informacja wymaga wyszukiwania, przygotowania organ pobiera opłatę odpowiadająca poniesionym kosztom.

Szczegóły reguluje rozporządzenie Min. Środowiska za porozumieniem Ministra właściwego ds.finansów.

Informacje udostępnia się w formie ustnej, pisemnej, wizualnej, dźwiękowej, elektronicznej lub innej formie.

10(-2-). Udział społeczeństwa w postępowaniach dotyczących ochrony środowiska.

Instytucja udziału społeczeństwa ma miejsce nie tylko przy wydawaniu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach , ale także gdy przepis tak stanowi.

Mamy 3 formy partycypacji publicznej:

1)procedura składania uwag i wniosków

2)rozprawa otwarta dla społeczeństwa (ale nie z udziałem społeczeństwa)

3)udział w postępowaniu organizacji ekologicznych

Ad.1 Procedura składania uwag i wniosków-wszczynając postępowanie wymagające udziału społeczeństwa, organ administracji publicznej powinien poinformować społeczeństwo o wszystkich działaniach podejmowanych w ramach postępowania ooś (oceny oddziaływania na środowisko). (Przede wszystkim powinno zostać powiadomione o wpłynięciu wniosku; o postępowaniach nakazujących przeprowadzenie oceny, sporządzenie raportu; o opiniach i uzgodnieniach i wreszcie o wydaniu samej decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.

Społeczeństwo jest informowane poprzez podanie informacji do publicznej wiadomości. Przede wszystkim jest to informowanie w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie. Powinno to nastąpić w miejscu planowanego przedsięwzięcia , a jeżeli przedsięwzięcie jest realizowane na terenie innej gminy niż znajduje się siedziba organu…reszta z ustawy.

W tym ogłoszeniu wskazuje się 21-dniowy termin, w którym każdy może złożyć uwagi i wnioski dotyczące przedsięwzięcia. Można je składać pisemnie, ustnie do protokołu lub za pomocą poczty elektronicznej-przy czym nie jest tu potrzebny podpis elektroniczny. Ustawodawca nie definiuje czym są uwagi i wnioski. Uwaga to może być zastrzeżenie , a wniosek to propozycja.

Do procedury składania uwag i wniosków nie stosuje się przepisów kpa, co oznacza, że osobie składającej uwagę lub wniosek nie odpowiadamy.

W uzasadnieniu wydanej decyzji ooś, czy innej decyzji z udziałem społeczeństwa, należy omówić jakie uwagi i wnioski wpłynęły oraz jak się organ do nich ustosunkował. Informacja o wydaniu tejże decyzji jest podana do publicznej wiadomości i można zapoznać się z jej treścią.

Ad.2 Rozprawa otwarta dla społeczeństwa -tutaj każdy może na nią wejść, jest to rozprawa otwarta dla społeczeństwa ale nie z udziałem społeczeństwa- społeczeństwo nie jest stroną.

Społeczeństwo mogło się wcześniej wypowiedzieć, składając uwagi lub wnioski.

Ad.3 Udział w postępowaniach organizacji ekologicznych

Organizacja ekologiczna to organizacja społeczna, której statutowym celem jest ochrona środowiska.

Organizacja ekologiczna, która zgłosi swój udział w postępowaniu z udziałem społeczeństwa uczestniczy w nim na prawach strony. Uprawnienia organizacji jeśli występuje na prawach strony to ma wszystkie uprawnienia co strona tylko nie może wnosić o wszczęcie postępowania, o zawieszenie postępowania.

Organ nie może odmówić uczestniczenia na prawach strony organizacji ekologicznej.

Organizacje ekologiczne mogą złożyć odwołanie od decyzji oraz mogą złożyć skargę do sądu nawet wtedy, gdy nie uczestniczyły w postępowaniu.

Na postanowienie o odmowie dopuszczenia do udziału w postępowaniu organizacji ekologicznej służy zażalenie.

Wszystkie rozprawy z udziałem społeczeństwa są publikowane w BIP.

11(-3-). Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach.

Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach określa środowiskowe uwarunkowania realizacji przedsięwzięcia. Postępowanie w sprawie wydania takiej decyzji wszczyna się na wniosek podmiotu planującego podjęcie realizacji przedsięwzięcia. Wydanie decyzji musi nastąpić przed uzyskaniem pozwolenia inwestycyjnego.

Uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest wymagane dla planowanych:

1) przedsięwzięć zawsze mogących znacząco oddziaływać na środowisko - Gr. I - PZMZOŚ

2) przedsięwzięć potencjalnie mogących znacząco oddziaływać na środowisko -Gr. II - PPMZOŚ

Przy czym przy wydawaniu decyzji dot. przedsięwzięć gr. I - zawsze będziemy przeprowadzać OOŚ, a przy przedsięwzięciach z Gr. II - OOŚ będziemy przeprowadzać tylko jeśli organ prowadzący

postępowanie tak postanowi.
Przedsięwzięcie - ingerencja w środowisko, polegająca na zmianie przeznaczenia terenu tj. budowa, wydobywanie kopalin ze złóż i inne działania wymagające jednego tzw. pozwolenia inwestycyjnego czyli:

* decyzji o pozwoleniu na budowę, o zatwierdzeniu projektu budowlanego oraz decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych

* decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu

* decyzji określającej szczegółowe warunki wydobywania kopaliny

* pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie urządzeń wodnych

* decyzji o zmianie lasu na użytek rolny

* decyzji o ustaleniu lokalizacji autostrady

Decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach wymyślono w celu umożliwienia przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko.

Przedsięwzięcie Gr.1 - procedura: składamy wniosek →ooś→decyzja

Przedsięwzięcie Gr.2 - wniosek→przeprowadzenie ooś→decyzja

W przypadku Gr.1 organ postanawia o przeprowadzeniu ooś

W przypadku Gr.2 organ stwierdza, że nie trzeba przeprowadzać ooś czyli jest wniosek→decyzja i jest to tzw. pusta decyzja

4 Decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach wydaje:

• Wójt, burmistrz, prezydent miasta- najczęściej

• Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska; (RDOŚ)

• Dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych;

• Starosta w przypadku scalania i wymiany gruntów.

Na czym polega procedura przeprowadzenia ooś

Jeżeli postanowiono że ta ocena nie będzie przeprowadzona to wówczas wydaje się tzw. pustą decyzję środowiskową bez przeprowadzenia dodatkowych procedur.

-Jeśli jednak w ramach postępowania jest przeprowadzona ocena oddziaływania na środowisko to podstawą jest przygotowanie dokumentu który nazywa się „raportem o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko”. Ten raport - opracowanie o charakterze inżyniersko-przyrodniczym zawierające analizę istniejącego stanu środowiska oraz ewentualne skutki, jakie realizacja przedsięwzięcia może spowodować dla środowiska.

Polskie prawo zakłada, że taki raport może sporządzić każdy, czyli brak jest szczególnych wymagań formalnych, jakim musi odpowiadać osoba sporządzająca raport.

Kolejnym elementem procedury, po sporządzeniu raportu będzie przeprowadzenie postępowania z udziałem społeczeństwa.

Trzecim elementem procedury wydawania decyzji jest współdziałanie z innymi organami. Taka decyzja wymaga zawsze uzgodnienia z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska (chyba, że organem do wydania decyzji jest RDOŚ-wówczas do niego nie występujemy). Czasami musimy wystąpić o opinie do właściwego inspektora sanitarnego. I dopiero po uzyskaniu raportu, uzyskaniu uzgodnień i opinii można wydać decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach.

Współdziałanie to przyjmuje postać postanowienia na które nie przysługuje zażalenie !!!

12(-4-).Ocena oddziaływania na Obszary „Natura 2000”. (np. Dolina Rospudy)

1. Procedura ocen oddziaływania na środowisko będzie dotyczyła innych przedsięwzięć niż te w odniesieniu, do których wydaje się decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach, czyli:

- będą to pozwolenia na wnoszenie i wykorzystanie sztucznych wysp,

- zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów.

2. Ustawodawca nie przewiduje katalogu zamkniętego przedsięwzięć w odniesieniu, do których te oceny się przeprowadza. Jest to katalog otwarty. W odniesieniu do „obszarów natura 2000” nie ma katalogu przedsięwzięć co do, których konieczne jest przeprowadzenie takiej oceny. Procedura tej oceny jest znacząco inna niż procedura wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.

Uczestniczy w niej:

• organ właściwy do wydania pozwolenia na realizację przedsięwzięcia

• oraz Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska- RDOŚ

(Np. chcemy wybudować domek jednorodzinny na obszarach „Natura 2000” - to nie wydaje się decyzji. Procedura - występujemy o pozwolenie na budowę, starosta dostaje wniosek i np. stwierdza, że to może negatywnie wpływać na „Naturę 2000” , wysyła kartę informacyjną Regionalnemu Dyrektorowi Środowiska i on postanawia czy konieczna jest ocena przeprowadzenia, wydaje on postanowienie stwierdzające konieczność przeprowadzenia takiej oceny. On przeprowadza ocenę z udziałem społeczeństwa za pomocą Starosty. I on wydaje kolejne postanowienie co do pozwolenia o budowie albo tak albo nie.)

3. Sporządzony raport o ochronie środowiska przesyłany jest do RDOŚ, dalej RDOŚ przeprowadza postępowanie z udziałem społeczeństwa za pomocą starosty. Jeśli RDOŚ się nie zgadza to wydaje decyzję odmowę wyrażenia zgody na którą nie przysługuje zażalenie. Starosta w takim wypadku nie wydaje pozwolenia na budowę . Zażalenie przysługuje od decyzji Starosty nie od decyzji RDOŚ.

4. Nie wolno realizować przedsięwzięć mogących niekorzystnie wpłynąć na obszar „Natura 2000”.Ustawa zabrania podejmowania wszelkich niekorzystnych działań, które mogą wpłynąć na genotypy, dla których utworzono obszary „Natura 2000”.

5. Wydanie zgody na realizację takiego przedsięwzięcia jest możliwe tylko w jednym przepadku, jeżeli jest to uzasadnione nadrzędnym; interesem o charakterze społecznym lub gospodarczym i brak jest rozwiązań o charakterze alternatywnym. Ale wówczas należy przeprowadzić tzw. kompensację przyrodniczą.

Obszary Natura 2000 to ciało obce w naszym systemie prawnym, zostały wprowadzone na mocy dyrektywy siedliskowej w związku z przystąpieniem naszego kraju do UE. Ochronie tu podlega nie obszar ale podlegają genotypy (gatunki roślin i zwierząt ze względu na występowanie w którym utworzono ten obszar).

Tryby tworzenia obszarów Natura 2000.

• Organizacje pozarządowe zgłaszają regionalnemu dyrektorowi ochrony środowiska propozycje obszaru do objęcia ochroną. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska prowadzi wykaz takich obszarów - „lista cieni”. Zamieszczenie danego terenu na liście wymaga opinii właściwej gminy. * Następnie lista cieni jest zatwierdzana przez Radę Ministrów, następnie jest wysyłana do Komisji Europejskiej i KE zatwierdza ją w drodze decyzji.

• Lista wraca do Polski a obszar Natura 2000 tworzy Minister środowiska w drodze rozporządzenia. Ochronie podlegają także projektowane obszary „Natura 2000” (obszar ten jest zamieszczony na liście cieni)

• Te wszystkie oceny oddziaływania mogą być uzupełnione o tzw ocenę oddziaływania o charakterze transgraniczym.

13(-5-). Ponowna ocena oddziaływania na środowisko

Przesłanki, gdy:

-W decyzji środowiskowej organ stwierdzi ponowną ocenę oddziaływania na środowisko,

- albo o ponowną ocenę działania na środowisko wystąpi sam wnioskodawca.

-Albo organ właściwy do wydania pozwolenia inwestycyjnego stwierdził, że pomiędzy wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach a wystąpieniem o pozwolenie inwestycyjne, nastąpiły zmiany przedsięwzięcia (gdy projekt uległ zmianie)

Ponowna ocena oddziaływania na środowisko dot. Przedsięwzięć- art. 72 ust. 1 pkt. 1,10 i 14

1) decyzji o pozwoleniu na budowę, decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego

oraz decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych

10) decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej

14) decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego

Jak wygląda postępowanie:

Organ właściwy do wydania pozwolenia inwestycyjnego występuje do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska o uzgodnienie realizacji przedsięwzięcia, przesyłając jednocześnie odpowiednią dokumentację (przede wszystkim raport). Następnie RDOŚ występuje do organu właściwego do wydania pozwolenia inwestycyjnego o przeprowadzenie postępowanie z udziałem społeczeństwa (np. w pozwoleniu na budowę

postępowanie to przeprowadza starosta, który zbiera uwagi i wnioski, i wszystko to przekazuje RDOŚ-iowi)

RDOŚ następnie ocenia realizacje przedsięwzięcia- wydaje postanowienie.

Organ właściwy do wydania pozwolenia inwestycyjnego, może wydać tylko na takich warunkach, jakie wydaje RDOŚ.

14(-6-). Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko czyli ooś planów i programów

1. Przeprowadzenia strategicznej oceny wymagają wszystkich dokumenty planistyczno -programowe, których realizacja może wpłynąć na środowisko. Nie ma katalogów, w których wskazuje się iż przeprowadzenie oceny oddziaływania jest konieczne.

2. Takich dokumentów w naszym kraju jest niezwykle dużo: programy ochrony środowiska, plany gospodarki odpadami, plany rozwoju energetyki, plany rozwoju infrastruktury komunikacyjnej, rolnictwa, rybołówstwa, turystyki; polityki, strategii i planów, które mogą znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000.

3. Procedura strategicznej oceny oddziaływania n a środowisko jest b.prosta. Składa się ona z 3 etapów:

1. organ przygotowujący projekt takiego dokumentu jest zobowiązany do opracowania tzw. prognozy oddziaływania na środowisko.

2. Ta prognoza jest następnie poddawana procedurze konsultacyjnej w której udział biorą zarówno inne organy administracji publicznej jak również społeczeństwo.

3. Wyniki tych konsultacji nie mają charakteru wiążącego jednakże organ przyjmujący projekt dokumentu powinien wziąć je pod uwagę.

4. Organami właściwymi do opiniowana w ramach strategicznych ocen są Generalny Dyrektor Ochr.Środ. i RDOŚ. Wydają opinię w terminie 30 dni.

III. Ustawa z 2004r. o ochronie przyrody

14. Formy Ochrony Przyrody

1. Organy administracji publicznej są obowiązane do zapewnienia warunków prawnych, organizacyjnych i finansowych dla ochrony przyrody.

Organami w zakresie ochrony przyrody są:

1) minister właściwy do spraw środowiska (czyli Min. Środowiska)
2) wojewoda;
3) starosta;
4) wójt, burmistrz albo prezydent miasta.

Formy przyrody w naszym kraju:

• parki narodowe,

• rezerwaty przyrody,

• parki krajobrazowe,

• obszary Natura 2000,

• 
  obszary chronionego krajobrazu,

• stanowiska dokumentacyjne, mogą być tworzone przez Rady Gminy

• 
  użytki ekologiczne, w drodze Uchwały

• pomniki przyrody.

• zespoły przyrodniczo - krajobrazowe,

ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów

Kompetencje w tym zakresie Rady Gminy

1. Rada Gminy na nieruchomościach stanowiących jej własność, w przypadku nieruchomości nie będącej jej własnością na wniosek albo za zgodą właściciela może ustanowić tzw . park gminny. W Uchwale w tym temacie określa zasady korzystania z tego parku gminnego

2. Gmina posiada również kompetencje w zakresie wykorzystywania niektórych instrumentów ochrony przyrody, chodzi o tworzenie tzw. form ochrony przyrody

15. Ochrona Drzew, Krzewów i Terenów Zieleni.

IV. Ustawa z 1996r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach

1. Utrzymanie czystości i porządku w gminach należy do obowiązkowych zadań własnych gminy. Gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą warunki niezbędne do ich utrzymania. Każda gmina zatem ma obowiązek stworzenia warunków niezbędnych do utrzymania czystości i porządku na swoim terenie.

2. Ustawa ta reguluje 3 problemy, do których zaliczamy:

1. zadania gmin w zakresie utrzymania czystości i porządku,

2. obowiązki właścicieli nieruchomości w zakresie utrzymania czystości i porządku,

3. problematykę wydawania zezwoleń na prowadzenie działalności regulowanej ustawą.

Zadania te można podzielić na:

• zadania o charakterze organizatorskim;

• zadania gminy jako właściciela nieruchomości;

• zadania rady gminy w zakresie wydawania aktów prawa miejscowego określających sposób utrzymania czystości i porządku

Ad1. W tym zakresie kompetencji - RG winna podjąć 4 rodzaje uchwał - przy czym jedna z nich ma harakter obligatoryjny - mowa tu o uchwale w sprawie regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy uchwała musi zostać podjeta:

• uchwałę określającą zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy (przy udziale Powiatowego Inspektora Sanitarnego), określa ona podstawowe zasady obowiązujące na terenie gminy dotyczące utrzymania czystości i porządku. Wskazuje się tam między innymi rodzaje pojemników na odpady, w które swoje nieruchomości muszą wyposażyć właściciele nieruchomości.

• uchwałę dot. górnych stawek opłat ponoszonych przez właścicieli nieruchomości m.in. za usuwanie odpadów komunalnych,wywóz nieczystości ze zbiorników bezodpływowych

• uchwałę w sprawie sposobu dokonywania przez właścicieli nieruchomości korzystania z usług firm zajmujących się usuwaniem odpadów komunalnych i nieczystości ciekłych (wójt ma również obowiązek prowadzenia ewidencji szamb i oczyszczalni ścieków),

• RG może również w drodze uchwały, na podstawie akceptacji mieszkańców wyrażonej w przeprowadzonym uprzednio referendum gminnym, przejąć od właścicieli nieruchomości wszystkie lub wskazane obowiązki. Przejmując obowiązki, RG ustala opłatę ponoszoną przez właścicieli nieruchomości za wykonywanie przejętych obowiązków.

3. Szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy określa regulamin, który uchwalany jest przez RG po zasięgnięciu opinii państwowego powiatowego inspektora sanitarnego. Regulamin ten jest aktem prawa miejscowego i musi być zgodny z gminnym planem gospodarki odpadami.

Ad.2- obowiązki właścicieli nieruchomości w zakresie utrzymania czystości i porządku,

Właściciele nieruchomości (użytkownik wieczysty, dzierżawca) mają obowiązek zapewnić porządek i czystość na terenie nieruchomości poprzez:

• Zaopatrzenie się w odpowiedni pojemnik na odpady komunalne,

• Utrzymywanie tego pojemnika w należytej czystości;

• Umieszczanie odpadów komunalnych w tymże pojemniku;

• Usuwanie odpadów poprzez przekazanie ich podmiotowi świadczącymi usługi w zakresie utrzymania czystości i porządku.,

• Uprzątanie chodników z zalegającego śniegu i błota. Nie można zwolnić z tego obowiązku chyba, że jest to odpłatne parkowanie pojazdów, wówczas obowiązek spoczywa na administratorze,

• Podłączenie nieruchomości do istniejącej kanalizacji odpływowej.

Na żądanie organów gminy (wójta, burmistrza, prezydenta miasta) właściciel nieruchomości powinien wykazać się zawarciem umowy z tego typu podmiotem oraz dowodach płacenia za te usługi tejże firmie. W sytuacji jeśli nie udokumentujemy korzystania z usług takiego podmiotu obowiązki w zakresie utrzymania czystości porządku przejmuje gmina pobierając od nas z tego tytułu stosowną opłatę.

Ad.3- problematyka wydawania zezwoleń na prowadzenie działalności regulowanej ustawą

Wydawanie zezwoleń na wykonywanie usług regulowanych ustawą obejmuje:

• Odbiór odpadów komunalnych;

• Usuwanie nieczystości ciekłych;

• Prowadzenie schronisk dla bezdomnych zwierząt;

• Prowadzenie grzebowisk bądź spalarni zwłok zwierzęcych bądź ich części;

Jeżeli chcemy prowadzić działalność w jednym z tych zakresów musimy uzyskać stosowne zezwolenie. Tego zezwolenia udziela wójt, burmistrz, prezydent miasta w drodze decyzji.
Od uzyskania tego zezwolenia są zwolnione jedynie gminne jednostki organizacyjne, przy czym muszą one spełniać te same kryteria jakie stawia się podmiotom, które muszą uzyskać zezwolenie

---