PEDAGOGIKA SPECJALNA, pedagogika


PEDAGOGIKA SPECJALNA

CZĘŚĆ A

Celem kształcenia w zakresie pedagogiki specjalnej jest zapoznanie słuczaczy:

WYKŁADY

I Zagadnienia ogólne.

  1. Wprowadzenie w problematykę pedagogiki specjalnej - wyjaśnienie terminów, problematyka, przedmiot, subdyscypliny; interdyscyplinarny charakter pedagogiki specjalnej

  1. Proces rewalidacji - jego cele, istota, uwarunkowania; wspólne zagadnienia w pro-cesie rewalidacji jednostek niepełnosprawnych.

  1. Kształtowanie środowiska (społecznego i fizycznego) jako jeden z warunków efe-ktywności procesu rewalidacji jednostek niepełnosprawnych - typologia postaw społeczeństwa wobec osób niepełnosprawnych, uwarunkowania i mechanizmy kształtowania się tych postaw, metody oddziaływania prowadzące do zmiany postaw; problem barier architektonicznych.

  1. Systemy kształcenia i wychowania dzieci i młodzieży z odchyleniami od normy -system specjalny i system integracyjny: formy i warunki integracji, ocena systemu integracyjnego.

II Zagadnienia szczegółowe (subdyscypliny).

  1. Tyflopedagogika - klasyfikacja osób z wadami wzroku, etiologia uszkodzeń na-rządu wzroku, charakterystyka rozwoju fizycznego, intelektualnego i psycho-społe-cznego niewidomych; rodzaje zaburzeń percepcji wzrokowej
    u słabowidzących i ich konsekwencje, rewalidacja osób słabowidzących.

  1. Surdopedagogika - definicje wad słuchu, klasyfikacje osób z uszkodzonym słu-chem, rozwój fizyczny, umysłowy i psycho-społeczny głuchych, nauka mowy jako podstawa rewalidacji głuchych (elementy surdologopedii).

  1. Oligofrenopedagogika - rodzaje dysfunkcji intelektu (parcjalne i globalne), klasyfikacja upośledzenia umysłowego, etiologia upośledzenia umysłowego, charakterystyka poszczególnych stopni upośledzenia umysłowego, kształcenie
    i rewalidacja jednostek upośledzonych umysłowo.

  1. Pedagogika terapeutyczna - ogólna charakterystyka konsekwencji rozwojowych przewlekłych chorób i dysfunkcji narządu ruchu, rodzaje terapii pedagogicznej.

ĆWICZENIA

  1. Specjalny system kształcenia i wychowania dzieci i młodzieży z odchyleniami od normy (omówienie, metody ośrodków pracy).

  1. Opracowywanie "ośrodka pracy" (praca w zespołach). Omówienie opracowanych "ośrodków pracy".

  1. Integracyjny system kształcenia i wychowania dzieci i młodzieży niepełnosprawnej (omówienie modelu integracji szkolnej realizowanego w Polsce).

  1. Wczesna rewalidacja dzieci niewidomych i niedowidzących. Prezentacja i omówie-nie Oregońskiego Programu Rehabilitacji dla Dzieci Niewidomych i Niedowidzą-cych od 0-6roku życia

  1. Opracowanie zestawów ćwiczeń kształtujących mechanizmy kompensacyjne i orie-ntację w przestrzeni u dzieci niewidomych (praca w zespołach).

  1. Wczesna rewalidacja dzieci głuchych.

  1. Opracowanie zestawów ćwiczeń rewalidacyjnych dla dzieci głuchych ze szczegól-nym uwzględnieniem ćwiczeń przygotowujących do nauki mowy.

  1. Sposoby porozumiewania się głuchych (język migany - oglądanie filmu video, alfa-bet palcowy, mowa ustna).

  1. Rodzaje zaburzeń mowy i ich korygowanie.

  1. Rewalidacja dzieci upośledzonych umysłowo w różnym stopniu.

  1. Specyfika rozwoju i rewalidacji wybranych przypadków dzieci przewlekle chorych i z dysfunkcjami ruchowymi (dziecięce porażenie mózgowe, epilepsja, autyzm dziecięcy, zaburzenia psychiczne).

LITERATURA

Do wykładów

  1. J. Doroszewska. Pedagogika specjalna. Ossolineum 1989.

  1. A. Mulek, B. Grochmal-Bach (red.). Uczeń niepełnosprawny w szkole masowej. Kraków 1992.

  1. A. Mulek (red.). Pedagogika rewalidacyjna. Warszawa 1977.

  1. I. Obuchowska. Dziecko niepełnosprawne w rodzinie. Warszawa 1995.

  1. Z. Sękowska. Pedagogika specjalna. Warszawa 1985.

  1. Z. Sękowska (red.). Teoria i praktyka pedagogiki specjalnej. Lublin 1990.

  1. T. Witkowski. Rozumieć problemy osób niepełnosprawnych. Poznań 1993.

Do ćwiczeń

  1. E.Bendych, J. Nowak. Przygotowanie dzieci niewidomych do nauki szkolnej. Warszawa 1985.

  1. J. Bogucka, M. Kościelska (wybór i oprac.). Wychowanie i nauczanie integracyjne. Warszawa 1994.

  1. R. Byrne. Pomówmy o zacinaniu. Warszawa 1989.

  1. C. Cunningham. Dzieci z zespołem Downa (poradnik dla rodziców). Warszawa 1994.

  1. G. Demel. Elementy logopedii. Warszawa 1982.

  1. T. Gałkowski, I.Stawowy-Wojnarska. Wychowanie dzieci głuchych w wieku przedszkolnym. Warszawa 1990.

  1. S. Grabis (red.) Głuchota a język. Lublin 1994.

  1. H. Jaklewicz. Autyzm wczesnodziecięcy: diagnoza, przebieg, leczenie. Gdańsk 1993.

  1. T. Krzeszkowski. Gdy dziecko niedowidzi. Bydgoszcz 1993.

  1. J.i J. Kwapiszowie Orientacja przestrzenna i poruszanie się niewidomych i słabowi-dzących. Warszawa 1990.

  1. O. Lovaas Ivar. Nauczanie dzieci niepełnosprawnych umysłowo.Warszawa 1993.

  1. T. Olechowicz. Wyzwalanie aktywności dzieci głębiej upośledzonych umysłowo. Warszawa 1994.

  1. Oregoński Program Rehabilitacji Niewidomych i Niedowidzących w wieku od 0-6 lat (maszynopis).

  1. W. Pietrzak. Język migowy dla pedagogów. Warszawa 1992.

  1. H. Wardaszko-Łyskowska. Zaburzenia psychiczne dzieci i młodzieży i ich rewali-dacja. W: A. Hulek (red.). Pedagogika rewalidacyjna. Warszawa 1977.

CZĘŚĆ B

I. Zagadnienia wprowadzające w problematykę pedagogiki specjalnej
( 6 godz. )

  1. Pedagogika specjalna jako dyscyplina naukowa. Nauki współpracujace z pedago-giką specjalną.

  1. Potrzeba i znaczenie wczesnej rewalidacji dzieci niepełnosprawnych. Podmiotowa rola rodziców w procesie wspierania rozwoju dziecka.

  1. Funkcjonowanie społeczne rodziny. Wspomaganie rodziny w wypełnianiu pod-miotowej roli w wychowaniu i rehabilitacji dzieci.

Literatura:

II. Zagadnienia wprowadzające w problematykę subdyscyplin pedagogiki specjalnej.

Surdopedagogika

  1. Jednostka z uszkodzonym słuchem jako podmiot wychowania - kategorie osób
    z wadą słuchu, klasyfikacje wady słuchu, etiologia zaburzeń słuchu.

  1. Potencjalne konsekwencje psychofizyczne i społeczne wynikające z uszkodzenia słuchu.

Literatura:

Tyflopedagogika

  1. Wprowadzenie w problematykę - kategorie osób z uszkodzonym wzrokiem, kla-syfikacje wady wzroku, postacie niedowidzenia, etiologia.

  1. Psychospołeczne następstwa braku lub uszkodzenia analizatora wzroku. Orienta-cja przestrzenna i lokomocja niewidomych.

Literatura:

Oligofrenopedagogika

  1. Ustalenia terminologiczne - rodzaje dysfunkcji intelektu, klasyfikacje osób upo-śledzonych umysłowo, etiologia.

  1. Główne problemy rozwoju i potrzeb dzieci lekko i głębiej upośledzonych umys-łowo.

Literatura:

-Sękowska Z.: Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej.

Pedagogika terapeutyczna.

  1. Dziecko przewlekle chore i niepełnosprawne ruchowo jako podmiot oddziały-wań wychowawczych. Formy terapii pedagogicznej.

  1. Przewlekła choroba lub kalectwo jako sytuacja traumatyzująca i jej wpływ na rozwój dziecka.

Literatura:

- Sękowska Z.: Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej.

Obuchowska I. ( red.) Dziecko niepełnosprawne w rodzinie.

- Peeters T.: Autyzm. Stowarzyszenie Pomocy Osobom Autystycznym, Gdańsk 1996

- Hulek A. ( red.): Pedagogika rewalidacyjna. PWN, Warszawa 1980.

Pedagogika resocjalizacyjna.

  1. Wprowadzenie w problematykę - podstawowa terminologia, etiologia, objawy niedostosowania społecznego.
    2. Ogólna charakterystyka jednostek niedostosowanych społecznie .

Literatura:

- Sękowska Z.: Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej.

- Pytka L.: Pedagogika resocjalizacyjna: Wybrane zagadnienia teoretyczne
i medyczne.Wyd. WSPS, Warszawa 1991.

- Konopczyński M.: Twórcza resocjalizacja. Wybrane metody pomocy dzieciom
i młodzieży. MEN, EDITIONS SPOTKANIA, Warszawa 1996

  1. Wybrane zagadnienia z zakresu kształcenia osób niepełnosprawnych.

Surdopedagogika

  1. Rola środowiska rodzinnego w rewalidacji dziecka z wadą słuchu. Pedagogizacja rodziców poprzez uświadomienie im istoty niedosłuchu, znaczenia wczesnej re-walidacji językowej, stymulacyjnej roli mowy, wspólnych wysiłków komunikacyjnych i prób ćwiczeń usprawniających począwszy od momentu wykrycia u dziecka wady słuchu.

  1. Wychowanie dziecka z uszkodzonym słuchem w wieku przedszkolnym. Ćwicze-nia rewalidacyjne stosowane w terapii mowy.

Literatura:

- Gałkowski T., Stawowy-Woynarowska I.: Wychowanie dzieci głuchych w wieku przedszkolnym. WSiP, Warszawa 1990.

- Eckert U.: Przygotowanie dziecka z wadą słuchu do nauki szkolnej. WSiP, warszawa 1986.

Tyflopedagogika

  1. Praca rewalidacyjna z dzieckiem niewidomym w wieku przedszkolnym.

Literatura:

- Bendych E., Nowak J.: Przygotowanie dzieci niewidomych do nauki szkolnej. WSiP, Warszawa 1985.

  1. Nauczanie niewidomych i słabowidzących orientacji przestrzennej
    i samodzielności w poruszaniu się.

Literatura:

Oligofrenopedagogika

  1. Podstawowe założenia, zasady i metody postępowania w rehabilitacji osób upo-śledzonych umysłowo.

Główne aspekty w pracy rewalidacyjnej z dzieckiem upośledzonym umysłowo w stopniu lekkim i głębszym.

Literatura:

Pedagogika terapeutyczna

  1. Rewalidacja wybranych przypadków dzieci przewlekle chorych
    i niepełnosprawnych ruchowo ( autyzm, padaczka, zaburzenia psychiczne, choroba reumatyczna, dziecięce porażenie mózgowe ).

  2. Cele i formy terapii wychowawczej.

Literatura:

Pedagogika resocjalizacyjna

  1. Opieka nad dzieckiem i młodzieżą niedostosowaną społecznie. Cele, zasady, wybrane metody wychowania resocjalizującego.

Literatura:

IV Wybrane zagadnienia z zakresu kształcenia niepełnosprawnych

( 12 godz.)

  1. Aktualne tendencje i perspektywy w rewalidacji i edukacji dzieci i młodzieży niepełnosprawnej w Polsce.

Literatura:
- Pańczyk J. ( red.): Roczniki Pedagogiki Specjalnej. Tom 7, Wyd. WSPS, Warszawa 1996

  1. System kształcenia specjalnego w Polsce.

Metody ośrodków pracy jako forma nauczania globalnego.

Literatura:

  1. Dziecko niepełnosprawne na tle integracyjnego systemu kształcenia
    i wychowania.

Literatura:

Zaliczenie przedmiotu - 2 godziny


Wyszukiwarka