Ćw 1 Metody I cele rozwoju stanu zdrowia i zachowań zdrowotnych w populacji.

RODZAJE WSKAŹNIKÓW(MIERNIKÓW):

1. Negatywne

2. Pośrednie

3. Pozytywne

Odn. A . Negatywne

• Umieralność= ^{zgony z powodu określonej przyczyny}

^{całkowita liczba zgonów}

• Śmiertelność= ^{zgony z powodu określonej przyczyny}

^{liczba uczestników w wypadkach lub liczba osób u których zdiagnozowano chorobę}

• Zachorowalność -liczba nowych przypadków zachorowań w danym czasie , miejscu w przeliczeniu na jednostke statystyczna

• Chorobliwość- liczba chorych bez względu na czas występowania choroby

Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów i chorobliwości

14-16- wysoka śmiertelność, lekomyśność

Odn. B Pośrednie

• Średnia długość życia kobiet 79,2., mężczyzn 71,1

• Jednym z czynników wpływających na różnice w długości życia u kobiet i mężczyzn są hormony. Męski hormon testosteron nie tylko wzmaga agresywność i zachowania

konfrontacyjne u młodych mężczyzn. Podnosi także poziom "złego"

cholesterolu we krwi, wzmagając ryzyko zawału lub udaru.

Odn.C Pozytywne

• Wskaźniki oceniające dojrzewanie organizmu

1. Osobniczy(bilans)

2. Populacja

Wskaźniki oceniające poziom fizyczny

1. Dojrzałośc zębowa

2. Dojrzałość płciowa

3. Dojrzałość kostna (w uzasadnionych wypadkach)

3. Oceniające sprawność i wydolność organizmu

1. Do oceny śluzą testy, przed zadaniami dokonuje się pomiary ciśnienia itp. , po wykonani ćwiczeń ponownie wykonuje się pomiary.

Z każdym 10-leciu obserwuje się przyrost wzrostu 3 cm.

Kostnienie, proces przetwarzania szkieletu chrzęstnego czy też błoniastego w szkielet kostny. Kostnienie śródchrzęstne odbywa się na modelu chrzęstnym kości, w którym tkanka chrzęstna zostaje zamieniona na tkankę kostną.

Chrząstka wzrostowa, element chrzęstny zlokalizowany wewnątrz tkanki kostnej, to miejsce, w którym rośnie kość.

Akceleracja,
1) Zjawisko przyspieszania się naturalnego tempa rozwoju dzieci i młodzieży w kolejnych pokoleniach. Dotyczy głównie rozwoju fizycznego i przejawia się osiąganiem w coraz wcześniejszym wieku określonych etapów rozwojowych i wskaźników dojrzałości

2) Przyspieszanie, pobudzanie rozwoju dziecka za pomocą odpowiednich oddziaływań dydaktyczno-wychowawczych.

Wiek kalendarzowy a wiek biologiczny.

Wiek kalendarzowy (inaczej wiek metrykalny) określa liczbę lat od czasu urodzenia.
Wiek biologiczny jest realnym wskaźnikiem kondycji organizmu, niezależnie od wieku metrykalnego. Wartość jego może być wyższa, niższa lub porównywalna z wiekiem metrykalnym. Wiek biologiczny można oznaczyć za pomocą określonych badań i testów.

Ćw 2 Rozwój układu ruchu

1. Rozwój układu kostnego

1. Kształtowanie się krzywizn kręgosłupa w rozwoju osobniczym (ontogenetyczny)

<filogenetyczny- pokoleniowy>

Ryc. 1. Kręgosłup cały - AP.
Ryc. 2. Kręgosłup cały - widok z boku.

Odcinki kręgosłupa :

• szyjny (a),

• piersiowy (b),

• lędźwiowy (c),

• krzyżowy (d),

• guziczny (e).

Fizjologiczne krzywizny kręgosłupa :

• lordoza szyjna (f)

• kyfoza piersiowa (g),

• lordoza lędźwiowa (h).

Kształtowanie się krzywizn kręgosłupa w trakcie ontogenezy przebiega w sposób następujący: w okresie płodowym występuje ogólna kifoza tylnej ściany tułowia. Noworodek posiada kręgosłup w kształcie C. W wyniku pracy mięśni karku towarzyszących podnoszeniu głowy kształtuje się lordoza szyjna (ok.3-4 miesiąca życia), jej pogłębienie następuje przy siadaniu i raczkowaniu. Siadanie (ok.6 miesiąca) przyczynia się do kształtowania rozległej kifozy piersiowej. Ok.9-12 miesiąca życia, w efekcie pionizacji, następuje wysunięcie ku przodowi talerzy biodrowych przy równoczesnym cofnięciu klatki piersiowej ku tyłowi. Powoduje to powstanie lordozy lędźwiowej.
Krzywizny kręgosłupa początkowo nie są stałe. Ich względna stabilizacja następuje od 3 roku życia, ale znaczny wzrost tułowia przy słabych mięśniach utrzymujących kręgosłup powoduje ciągłe modyfikacje krzywizn. W wieku 4-6 lat dominuje kifoza piersiowa, charakterystyczny jest również wypukły brzuch w związku z bardzo słabymi mięśniami, wchodzącymi w skład jego ścian. O ukształtowaniu się przednnio-tylnego wygięcia kręgosłupa, a w tym również typu postawy dziecka, można mówić dopiero w wieku ok.7 lat. W wieku 8-11 lat wraz ze stopniowym rozwojem silnych mięśni grzbietu następuje u większości dzieci (zwłaszcza u chłopców) znaczne pogłębienie lordozy lędźwiowej. W okresie skoku pokwitalnego obserwujemy często pogłębienie się kifozy piersiowej (tzw. kifoza

młodzieńcza) spowodowane dystonią mięśni grzbietu w tym okresie rozwojowym. Właściwy dla człowieka sposób trzymania się ustala się ostatecznie w okresie młodzieńczym, tj. około 18 roku życia. .

Skolioza- boczne skrzywienie kręgosłupa

2. Okresy krytyczne w kształtowaniu się postawy ciała u dzieci

• Rozpaczęcie edukacji w szkole

• Skok pokwitania

Przebieg rozwoju kości

• Grubość

• Długość

Wzrost kości - okres wzrostu szkieletu kostnego trwa do 25 roku życia i charakteryzuje się stałym przyrostem masy kostnej. Przyrost tkanki kostnej jest stymulowany hormonalnie poprzez; hormon wzrostu, żeńskie i męskie hormony płciowe (estrogeny, testosteron), hormony tarczycy i kalcytoninę.
Sposób wzrastania kości uzależniony jest od typu kości.

Wzrost kości kończyn na długość odbywa się poprzez rozplem komórek chrzęstnych znajdujących się w okolicy chrząstki nasadowej (struktura położona między trzonem kości a jej nasadą).

Namnażające się komórki przechodzą szereg przemian w wyniku, których powstaje tkanka kostna.

W momencie zakończenia procesu wzrastania kości na długość chrząstka nasadowa ulega przekształceniu w kość. Na tempo wzrostu kości mają wpływ różne czynniki; dziedziczne, hormonalne, odżywcze oraz mechaniczne.

Wzrost kości odbywający się na grubość następuje poprzez odkładanie się kolejnych warstw kości od okostnej oraz poprzez przebudowę wewnętrznej struktury kostnej.

---