STRAŻAK
CZYLI JAK GROMADA ZUCHOWA ZOSTAŁA DRUŻYNĄ STRAŻACKĄ.
Strażacy.
Tru-tu, tru-tu! Trutu, tutu!
Straż ogniowa mknie co tchu.
Trutu, tu-u! Trutu, tu-tu!
Już za chwilę będzie tu.
Pędzi straż ogniowa.
Pod kołami dudni bruk.
Jadą chłopcy dom ratować.
Ogień to strażacki wróg.
(sł. Cz. Janczarski)
Na początku musimy zadać sobie pytanie, czy sprawność „strażak” spełni oczekiwania naszych zuchów, czy wykazują zainteresowanie tym bohaterskim zawodem, i czy na pewno mamy możliwość ukazania zuchom dokładnie pracy strażaków (chodzi o naszą wiedzę i ewentualnie dostęp do remizy - im bliżej, tym lepiej!).
Regulamin sprawności:
1) Byliśmy w remizie strażackiej, gdzie oglądaliśmy sprzęt i rozmawialiśmy z komendantem lub strażakami.
2) Urządziliśmy własną remizę strażacką.
3) Pełniliśmy dyżur w naszej remizie.
4) Zorganizowaliśmy ćwiczenia lub manewry strażackie.
5) Bawiliśmy się w szkołę oficerów pożarnictwa. Złożyliśmy egzamin na kolejne stopnie strażackie.
6) Uczestniczyliśmy w szkoleniu przeciwpożarowym.
7) Zorganizowaliśmy patrole sprawdzające zabezpieczenie przeciwpożarowe w szkole, domach, zuchówce.
8) Wykonaliśmy plakaty przeciwpożarowe, rozwiesiliśmy je na naszym osiedlu, w miasteczku.
9) Uczestniczyliśmy w akcji zabezpieczania lasu przed pożarem (zbieranie szkła, śmieci).
10) Uczestniczyliśmy w akcji ewakuacyjnej-alarmie przeciwpożarowym.
Strażak (ochotnik i zawodowiec) jest zawsze gotowy nieść pomoc innym, jest zręczny, odważny, opanowany, dzielny, zwinny i wytrzymały. Pamiętajmy jednak, o tym, że strażak gasi pożary, ale również pomaga w sytuacjach awaryjnych, klęskach żywiołowych, w wypadkach samochodowych.
Musimy się postarać, aby i nasze zuchy nabyły postawę godną prawdziwego strażaka, były gotowe spieszyć z pomocą innym, ostrożnie posługiwały się ogniem.
Zuch „strażak” zna również numer telefonu do straży pożarnej, umie odpowiednio zawiadomić o wypadku.
Atutem będzie, jeśli zuch także nauczy się udzielać pierwszej pomocy (np. w przypadku skaleczenia, oparzenia).
Mój pomysł na listę obecności podczas zdobywania sprawności „Strażak”:
Gromada otrzymała w prezencie manierki strażackie, każdy zuch podpisał swoją manierkę imieniem, na początku zbiórki obecne zuchy stawiały manierki w umówionym miejscu (możemy wykorzystać również rekwizyty własnoręcznie zrobione-hełmy, sikawki). Na zakończenie zbiórki zuchy odkładają rekwizyty na wyznaczone miejsce.
Przykładowe zbiórki cyklu sprawności STRAŻAK
ZBIÓRKA 1.
Byliśmy w remizie, rozmawialiśmy ze strażakami.
Odwiedziny w remizie stwarzają nam możliwość dokładnego przyjrzenia się pracy bohaterów sprawności (konkretną bazę wiadomości do przygotowywania kolejnych zbiórek). Jeśli nam się uda, możemy nawiązać bliski kontakt ze strażą, może pozwolą przeprowadzić kilka zbiórek w prawdziwej remizie, albo zorganizują (oczywiście z naszą pomocą) mini ćwiczenia strażackie.
Z pewnością będąc w remizie w wielkim mieście zobaczymy inne wyposażenie, aniżeli remizy na wsi. Charakterystyczne dla wszystkich strażaków są m. in. hełm, sikawka, bosak, drabina, wóz strażacki.
Warto na odwiedziny umówić się wcześniej, strażacy przygotowani na nasze przyjście mogą nas czymś zaskoczyć (np. krótkim pokazem gaszenia pożaru).
Właściwie przebieg tej zbiórki zależy od strażaków, którzy nas przyjmą.
Miłym zakończeniem naszej wizyty będą podziękowania wykonane przez zuchy.
Krąg rady: zuchy decydują, że będą zdobywać sprawność „strażaka”.
Strażacki okrzyk:
Strażak Sam - robi wszystko za dwóch!!!
Sam - to prawdziwy zuch!!!
ZBIÓRKA 2.
Budujemy remizę strażacką.
1. Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki.
Zbiórki sprawności „strażak” możemy rozpoczynać apelem typowym dla służb mundurowych.
Na pierwszej zbiórce powołujemy zamiast szóstek-patrole, gromada zostaje drużyną strażaków.
Przykłady nazw szóstek:
Ogniomistrze, sikawkowi, ….
2. Gawęda.
Gawęda-pogadanka, zuchy wykażą się wiedzą o strażakach, powiedzą, jakie są najważniejsze cechy strażaków, co robią strażacy, co ich najbardziej interesuje w tym zawodzie.
3. Majsterka.
Budujemy remizę strażacką, wykonujemy strażackie rekwizyty tj.: hełm, sikawka, wóz, drabina, i inne.
4. Zabawa.
Murarz. Wyznaczamy niezbyt duży teren(prostokąt), pośrodku zostaje wybrany murarz, po jednej stronie pozostałe zuchy. Na umówiony znak zuchy przebiegają na drugą stronę prostokąta. Zadaniem murarza jest przechwycenie jak największej liczby uczestników, przechwycone zuchy dołączają do niego, budują mur przeszkadzający.
5. Piosenka.
Wspólnie z zuchami układamy słowa i melodię, piosenka ta ma nam towarzyszyć aż do końca cyklu sprawności.
6. Obrzędowe zakończenie zbiórki.
ZBIÓRKA 3.
Bawimy się w szkołę oficerów pożarnictwa. Zdobywamy odpowiednie kwalifikacje.
1. Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki.
Apel - wprowadzamy zuchy w tajniki musztry zuchowej (tu na potrzeby sprawności strażackiej).
2. Gawęda - seans filmowy.
Wybieramy z dostępnych źródeł odpowiedni materiał, bohaterem gawędy może zostać strażak Sam, znany z wieczorynek. Dobrym rozwiązaniem będzie także przeczytany fragment książki, opowiadanie o strażaku (polecam „Jak Wojtek został strażakiem”- C. Janczarski).
3. Krąg rady.
Drużynowy proponuje zabawę w szkołę oficerów pożarnictwa. W trakcie rozmowy omawiane są poszczególne osoby, biorące udział w zabawie. Określamy ich cechy i zadania, dobieramy osoby do ról. Dowódca drużyny - drużynowy,
Zastępca- przyboczny,
Dowódcy roty - szóstkowi,
Strażacy - pozostałe zuchy,
Dyspozytor straży - wybrany zuch, ktoś odpowiedzialny, jeśli kogoś takiego nie znajdziemy to role tą przyjmie drużynowy lub przyboczny.
4. Zabawa tematyczna.
Następuje przydział zadań, dowódca dowodzi, wydaje polecenia, prowadzi szkolenia.
Zastępca - kontroluje i nadzoruje pracę rot, współpracuje z dyspozytorem, także uczy strażaków niezbędnych wiadomości.
Dowódcy rot składają raporty dotyczące pracy zespołów.
Dyspozytor - przyjmuje wezwania, wysyła zespoły straży do wypadku.
Strażacy udzielają pomocy, gaszą pożary, itp.
Zuchy wykorzystują wykonane przez siebie rekwizyty, same podejmują decyzje dotyczące wypadków, same przyjmują zadania, spontanicznie udzielają pomocy.
Zabawa tematyczna nie musi trzymać się żadnego scenariusza, kierowanie nią będzie jedynie polegało na wydawaniu poleceń, informowaniu o wypadkach.
Drużynowy nie może w trakcie zabawy pouczać, krytykować.
5. Krąg rady.
Zastanawiamy się nad trudem pracy strażaków, wymieniamy uwagi dotyczące przebiegu zabawy.
6. Obrzędowe zakończenie zbiórki. Piosenka strażacka.
„Polka strażacka, siku siku, usia siusia,
Polka strażacka, siku siku, sik”
Strażackie sygnały nadawane gwizdkiem.
Drużyna do mnie! - Jeden długi gwizdek,
Cisza!- Dwa krótkie gwizdki,
Zbiórka w kręgu! - Trzy krótkie gwizdki,
Zbiórka na apel! - Dwa długie gwizdki i jeden krótki.
(sygnały przykładowe)
ZBIÓRKA 4.
Zorganizowaliśmy ćwiczenia strażackie.
1. Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki. Apel.
2. Gawęda.
Janek miał dopiero 16 lat, był wesołym chłopcem, uparcie dążył do celu. Jego największym marzeniem było zostać strażakiem, takim odważnym, jak jego dziadek.
Codziennie wracając ze szkoły, przechodził obok remizy strażackiej, z zadumą obserwował pracę dzielnych strażaków. Nieraz widział, jak w pośpiechu wyjeżdżali na akcję. Marzył, że kiedyś i on pojedzie gasić pożar.
Pewnego dnia spytał dziadka, jak może zostać strażakiem. Odpowiedź była prosta:
- Musisz dużo ćwiczyć!
Janek jako młody ochotnik uczęszczał na strażackie ćwiczenia, ćwiczył szybkość, zręczność, nauczył się chodzić po drabinie strażackiej. Długi czas przygotowań do wymarzonej roli minął szybko, a prawdziwym sprawdzianem dla Janka był pierwszy ugaszony pożar.
3. Gry i ćwiczenia.
Małe manewry strażackie.
Chodzenie po drabinie. W odległości ok. 30 cm układamy obok siebie równolegle gałązki lub sznurki, tworzące leżącą drabinę. Zadaniem zuchów jest przejść po drabinie nie omijając żadnego ze szczebli.
Wąż strażacki. Leżącą rozwiniętą linę należy zwinąć w „ślimaka”, utrudnieniami będą np. położone na linie przedmioty lub nieregularny układ rozwiniętej liny.
„Załóż mundur”. Naprzeciw uczestników(20 kroków od linii startu), są pozostawione szarfy-mundury strażackie. Istnieją dwie kombinacje: pierwsza-szarfę zuch zakłada od nóg, przeciąga się przez nią, aż do głowy, po czym pozostawia na miejscu; druga-zuch zakłada szarfę rozpoczynając od głowy.
Kłęby dymu. Uczestnicy stają w rozkroku, tworzą z nóg tunel, którym trzeba się przedostać do pożaru, przeszkodą są nogi- dym, który kłębi się nad głową strażaka.
Samochód strażacki. Dobieramy się w pary, jedna osoba jest wozem strażackim, druga strażakiem kierowcą. Wóz porusza się na umówione znaki: ręka kierowcy na lewym ramieniu-wóz jedzie w lewo, ręka na prawym ramieniu- wóz skręca w prawo, ręka na głowie- auto jedzie do przodu. Samochód włączamy kciukiem raz (tak jakby wciskając guzik), wyłączamy dwa razy dotykając kciukiem.
Wyścigi grup ratowniczych. Zuch strażak musi być sprawny i szybki, więc poćwiczymy biegi na niezbyt długim odcinku, skoki na jednej nodze, refleks.
Podaj wiadro. W rzędach zuchy podają sobie wiadro(ewentualnie piłkę).
Gra - zmagania indywidualne zuchów, angażujące całą szóstkę. Udział w grze biorą minimum 2 równe zespoły, ma ona określony przebieg, czas trwania, wyłania zwycięzcę.
Ćwiczenie - zuch sam z sobą walczy, przezwycięża swoje słabości, ćwiczy się, sam stawia sobie wymagania.
Ćwiczenia wywołują chęć zwycięstwa nad samym sobą, a gry nad przeciwnikiem.
4. Krąg rady.
Rozważania na temat sprawności strażaków, ich cech i postaw. Zuchy postanawiają codziennie dbać o formę, naśladować strażaków, być pomocnym każdemu potrzebującemu pomocy.
5. Obrzędowe zakończenie zbiórki. Piosenka strażacka.
ZBIÓRKA 5.
Wykonaliśmy plakaty przeciwpożarowe.
Rozwiesiliśmy je na naszym osiedlu, w naszym miasteczku.
1. Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki. Apel.
2. Gawęda.
Pewnego razu, w małym miasteczku o bardzo krótkiej nazwie Duma, wydarzyło się coś niesamowitego, co zaskoczyło wszystkich mieszkańców. Po południu mała dziewczynka o imieniu Karolina, poszła z pieskiem na spacer. Biegała ze swoim Asem, bawiła jak zawsze. Gdy nadszedł czas powrotu do domu, Karolinka zauważyła straszny dym nad jednym z budynków w miasteczku. As zaczął głośno szczekać. Dym był czarny, ogromny, unosił się najpierw wąską smugą, później ogarniał całe niebo.
Karolinka bardzo się wystraszyła, ale pomyślała, że musi to komuś zgłosić, bo nie słyszała sygnału straży pożarnej. Pobiegła szybciutko do domu, lecz nie zastała tam nikogo. Postanowiła zadzwonić do straży pożarnej, wykręciła szybko numer 998 i opowiedziała o pożarze. Całe miasteczko było z niej dumne, bo uratowała całą rodzinę, do której należał budynek.
3. Majsterka.
Wykonujemy plakaty przeciwpożarowe z alarmowym numerem telefonu 998.
4. Zwiad w poszukiwaniu miejsc zagrożenia pożarem w szkole, w zuchówce. Zwiadu dokonują patrole operacyjne(każdy patrol inne miejsce). Możemy zająć się również lasem, pozbierać śmieci, szkła i inne rzeczy, które mogą spowodować pożar.
5. Krąg rady.
Zastanawiamy się nad przyczynami największej liczby pożarów. Zuchy postanawiają ostrożnie obchodzić się z ogniem, z prądem.
6. Obrzędowe zakończenie zbiórki.
ZBIÓRKA 6.
Uczestniczyliśmy w akcji ewakuacyjnej-alarmie przeciwpożarowym.
1. Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki. Apel.
2. Gawęda.
Wspólne opowiadanie- wszyscy kolejno opowiadają o akcji ewakuacyjnej, zaczyna drużynowy, resztę dopowiadają zuchy (czasem zuchy czerpią inspiracje z filmów, zdarzeń na świecie, wychodzą śmieszna historie).
3. Teatrzyk samorodny. Akcja ewakuacyjna - pożar w zuchówce.
4. Zabawy.
„Brzeg-woda”.
Rozłożona lina na ziemi oznacza ląd-brzeg, ziemia jest wodą.
Aby się uratować na hasło „woda” należy wskoczyć na ląd-brzeg, a na hasło „ląd” uczestnicy wskakują do wody-zeskakują z liny.
„Przewróć- postaw”.
Na komendę „przewróć” zuchy stawiają leżące rekwizyty, na komendę „postaw” przewracają stojące. Dobór rekwizytów zależy od naszej wyobraźni, od możliwości naszego pomieszczenia, itp.
5. Krąg rady.
Opowiadamy, o czym dowiedzieliśmy się podczas zdobywania sprawności „STRAŻAK”, o ich trudnej pracy, o cechach, które posiadają prawdziwi bohaterowie sprawności.
Zapada najważniejsza decyzja o przyznaniu sprawności zuchom.
6. Obrzędowe przyznanie sprawności.
Apel kończący zdobywanie sprawności, uroczyste odczytanie listy „nowych strażaków”.
List gratulacyjny od komendanta, dowódcy roty. Dyplom dla każdego.
7. Obrzędowe zakończenie zbiórki. Piosenka strażacka i okrzyk.
Podczas zdobywania sprawności zespołowej zuchy mają okazję realizować zadania wybranych sprawności indywidualnych, a także zadania na gwiazdki:
Fotoamator - udokumentuje wyprawę gromady do remizy, ciekawe wydarzenia na zbiórkach cyklu;
Higienista - udzielał pierwszej pomocy podczas zabawy tematycznej, opiekował się apteczką gromady;
Kronikarz - opisał zbiórki, na których gromada bawiła się w strażaków, prowadził wówczas kronikę, zanotował najważniejsze, najśmieszniejsze wydarzenia ze zbiórek;
Lekkoatleta - pracował nad kondycją, uczestniczył w ćwiczeniach strażackich, podczas gier i zabaw stosował zasady fair play;
Plastyk - budował remizę, korzystał przy tym z różnych technik plastycznych, wykonał plakat przeciwpożarowy;
Sobieradek - udzielał pierwszej pomocy podczas zabawy w strażaków;
Złota rączka - dekorował zuchówkę podczas zabawy w strażaków, wykonał strażackie rekwizyty;
Inne gry i ćwiczenia do sprawności „strażaka”:
Komendy.
W pracy strażaka bardzo ważne jest wykonywanie różnych komend. Ćwiczymy wykonywanie różnych komend, które strażacy używają na co dzień. Np. drużynowy poleca, aby zuchy ustawiły się w szyku dwójkowym, czwórkowym, itp.
Spostrzegawczość strażaka.
Powołujemy komisję w składzie:… Załogi strażaków przyglądają się różnym przedmiotom, które mogą być im potrzebne. Przez minutę zuchy przyglądają się, po czym drużynowy przykrywa stolik, a załogi zapisują nazwy przedmiotów, które zapamiętali. Wygrywa załoga, która wypisze najwięcej nazw.
Strażackie skojarzenia.
Strażacy poznają w czasie zdobywania sprawności wiele wyrazów i nowych pojęć specjalistycznych. Strażacy w załogach otrzymują zadanie wymyślić jak najwięcej wyrazów kojarzących się ze STRAŻĄ. Po czasie na zastanowienie załogi odczytują po jednym wyrazie. Gra trwa tak długo, aż ekipy mają wyrazy. Wygrywa ta, która jak najdłużej będzie podawała skojarzenia.
Strażackie poszukiwania.
Załogi strażackie muszą dobrze orientować się w terenie. Drużynowy wręcza każdej szóstce kartkę z narysowanym w jednym rogu-strażakiem, a w drugim-wóz strażacki. Zadanie polega na narysowaniu między nimi labiryntu. Następnie prowadzący zbiera kartki i rozdaje innym ekipom, tak by każda drużyna otrzymała cudzy labirynt. Wygrywa ta szóstka, która pierwsza doprowadzi strażaka do wozu.
Strażacy do wozu.
Strażacy mają jak najszybciej wejść do wozu. Wszystkie szóstki stają w rzędach w rozkroku na odległość wyciągniętych ramion. Zuchy stojące na końcu rzędu przechodzą jak najszybciej pod nogami kolegów z szóstki i ustawiają się na początku w rozkroku. Strażacy, którzy najszybciej wsiądą do wozu wygrywają.
Do czego warto jeszcze zajrzeć (bibliografia):
1. Sprawności zuchowe część 1(zdobywane zespołowo)
2. „Poradnik drużynowego gromady zuchowej” red. E. Prędka
3. Janczarski Cz. „Jak Wojtek został strażakiem.”
4. „Zuch muzykant” CAS'82'
5. „Zuchowe wieści”
Co podobało się zuchom?
Zuchy chętnie wykonywały narzędzia strażackie, cieszyły się, że mogą mieć własne, choć ręcznie zrobione, nieprawdziwe
Powstała piosenka gromady do tej sprawności, słowa i melodię ułożyły dziewczyny
Podczas zabawy tematycznej odgrywanie przydzielonej roli było wielką satysfakcją dla zuchów, a zwłaszcza jednego, który marzy, aby w przyszłości zostać strażakiem(czasami dostarczał gromadzie wielu sytuacji do śmiechu, wymyślając swoje własne przygody i historie strażackie „z życia wzięte” -mały marzyciel)
Zuchy z zapałem uczyły się udzielania pierwszej pomocy, jako niezwykle spostrzegawczy obserwatorzy wykazywali się wiedzą o pracy prawdziwych strażaków
Dobrym pomysłem był również plakat przeciwpożarowy, zuchy umieściły na nim nie tylko numer alarmowy (świetnie go w ten sposób zapamiętały), ale plakaty stały się pewnego rodzaju komiksami - historie, które mogą się zdarzyć podczas nieostrożnego obchodzenia się z ogniem, przypominały o alarmowy numerze. Bohaterami tych historyjek były same zuchy lub osoby autentyczne.
Materiał edukacyjny rozdawany bezpłatnie w ramach szkolenia.
Wyszukiwarka