Informacje o podstawowych prawach i obowiązkach pacjentów szpitali psychiatrycznych
Oto podstawowe informacje dot. praw i obowiązków pacjentów szpitali psychiatrycznych wynikających z ustawy o ochronie zdrowia psychicznego z 19 sierpnia 1994r. oraz innych przepisów prawnych aktualnie obowiązujących.
Prawa pacjenta
Pacjent ma prawo do:
świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom współczesnej wiedzy medycznej,
poszanowania jego intymności i godności w czasie udzielania mu świadczeń zdrowotnych,
uzyskania informacji od lekarza o celu przyjścia do szpitala psychiatrycznego, swoim stanie zdrowia, proponowanych czynnościach diagnostycznych i leczniczych oraz o dających się przewidzieć skutkach tych działań lub ich zaniechania;
wyrażania zgody lub odmowy jej udzielania na określone świadczenia - po uzyskaniu odpowiedniej informacji, chyba że na mocy odrębnych przepisów możliwe jest stosowanie odpowiednich świadczeń bez wyrażenia zgody;
kontaktu osobistego, telefonicznego i korespondencyjnego z osobami z zewnątrz w granicach wyznaczonych regulaminem szpitala; korespondencja pacjenta nie podlega kontroli;
opieki duszpasterskiej;
leczenia w środowisku jak najmniej ograniczającym swobodę oraz przy pomocy metody jak najmniej uciążliwej spośród dostępnych,
uzyskania zgody ordynatora na okresowe przebywanie poza szpitalem bez wypisywania pacjenta z zakładu, jeżeli nie zagraża to jego życiu lub zdrowiu innych osób (urlop, przepustka);
leczenia i opieki opartej na indywidualnie przygotowanym planie omówionym z pacjentem;
sprawiedliwego udziału w zyskach i nagrodach przekazywanych placówce psychiatrycznej z tytułu pracy pacjenta w ramach zajęć rehabilitacyjnych;
kontaktu z sędzią wizytującym szpital;
wysłuchania przez sąd;
dostępu do dokumentacji medycznej; przepis brzmi: "Zakład udostępnia dokumentację pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu bądź osobie upoważnionej przez pacjenta za pośrednictwem lekarza prowadzącego";
Obowiązki pacjenta
Pacjent jest zobowiązany do:
odnoszenia się z szacunkiem do innych pacjentów i personelu;
przestrzegania regulaminu szpitala, a w szczególności stosowania się do przepisów o bezpieczeństwie i higienie (np. może palić tylko w miejscu dozwolonym, przestrzegać ciszy w godzinach nocnych);
przestrzegania całkowitej abstynencji na terenie szpitala.
Postępowanie bez zgody
1. Przymus bezpośredni
Przymus bezpośredni polega na przytrzymywaniu, przymusowym zastosowaniu leków, unieruchomieniu i izolacji. Przymus można stosować tylko wtedy, kiedy osoba z zaburzeniami psychicznymi dopuszcza się zamachu przeciwko życiu lub zdrowiu własnemu lub innych, bezpieczeństwu powszechnemu bądź w sposób gwałtowny niszczy lub uszkadza przedmioty w jego otoczeniu. Można ten przymus stosować w celu dokonania niezbędnych czynności leczniczych wobec osoby leczonej bez zgody (np. podania iniekcji z przytrzymaniem pacjenta) lub gdy ta osoba chce samotnie opuścić szpital.
O zastosowaniu przymusu decyduje lekarz, a jeśli nie jest możliwe uzyskanie natychmiastowej decyzji lekarza, o zastosowaniu przymusu decyduje pielęgniarka, która natychmiast zawiadamia o tym lekarza.
2. Przymusowe badanie
Przymusowe badanie osoby z zaburzeniami psychicznymi może być dokonane tylko wtedy, gdy zachowanie tej osoby wskazuje, że z powodu tych zaburzeń może ona zagrażać bezpośrednio swojemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób bądź nie jest zdolna do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych. 
3. Przyjęcie bez zgody
Przymusowa obserwacja osoby z zaburzeniami psychicznymi w szpitalu psychiatrycznym jest dopuszczalna tylko wtedy, gdy dotychczasowe jej zachowanie wskazuje, że z powodu tych zaburzeń zagraża bezpośrednio swojemu życiu albo życiu i zdrowiu innych osób, a nasuwają się wątpliwości, czy jest ona chora psychicznie. Celem obserwacji (nie dłuższy niż 7 dni) jest wyjaśnienie tych wątpliwości.
Przymusowe przyjęcie do szpitala w trybie nagłym osoby chorej psychicznie jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy jej dotychczasowe zachowanie wskazuje, że z powodu choroby zagraża bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób.
Przymusowe przyjęcie na leczenie w trybie wnioskowym. Osoba chora psychicznie może być przyjęta do szpitala psychiatrycznego bez zgody na podstawie poprzedzającego orzeczenia sądu opiekuńczego, wtedy gdy:
po pierwsze - dotychczasowe jej zachowanie wskazuje, że nieprzyjęcie do szpitala psychiatrycznego spowoduje znaczne pogorszenie jej stanu zdrowia psychicznego, albo
po drugie - gdy jest ona niezdolna do zaspokajania podstawowych potrzeb, a uzasadnione jest przewidywanie, że leczenie w szpitalu psychiatrycznym przyniesie poprawę jej stanu zdrowia.
Pacjent przyjęty i leczony bez zgody, na podstawie ustawy nie powinien oddalać się ze szpitala bez zgody lekarza. W wypadku oddalenia się jego ze szpitala, lekarz może żądać, aby pogotowie ratunkowe lub policja przywiozły go z powrotem.
O wypisaniu ze szpitala psychiatrycznego osoby przebywającej tam bez zgody decyduje ordynator, jeżeli uzna, że ustały przyczyny przyjęcia i pobytu tej osoby w szpitalu psychiatrycznym bez jej zgody.
Kontrola przestrzegania praw pacjenta w szpitalu psychiatrycznym i gwarancje prawne.
1. Gwarancje administracyjno-medyczne
Decyzję o przyjęciu bez zgody do szpitala psychiatrycznego w trybie nagłym podejmuje lekarz dyżurny po osobistym zbadaniu pacjenta i zasięgnięciu w miarę możliwości opinii drugiego lekarza psychiatry albo psychologa. Lekarz obowiązany jest także wyjaśnić choremu przyczyny przyjęcia do szpitala bez zgody i poinformować go o jego prawach.
Przyjęcie bez zgody wymaga zatwierdzenia przez ordynatora (lekarza kierującego oddziałem) w ciągu 48 godzin od chwili przyjęcia. Kierownik szpitala zawiadamia o powyższym sąd opiekuńczy w ciągu 72 godzin od chwili przyjęcia.
2. Gwarancje sądowo-procesowe
W sprawach przyjęć do szpitala psychiatrycznego bez zgody orzeka sąd opiekuńczy po przeprowadzeniu rozprawy, która powinna się odbyć nie później niż w terminie 14 dni od dnia wpływu wniosku lub otrzymania zawiadomienia.
3. Gwarancje sądowo - kontrolne
Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego przewiduje, że sędzia ma prawo wizytacji szpitala o każdej porze dnia i nocy. Kontroluje on legalność przyjmowania pacjentów oraz stosowania przymusu bezpośredniego, a także prawidłowość dokumentacji, warunki bytowe itp.
Do działań kontrolnych sędziego należy także wysłuchanie osoby przyjętej do szpitala bez zgody. W razie stwierdzenia, że pobyt danej osoby w szpitalu jest całkowicie bezzasadny, sędzia zarządza natychmiastowe jej wypisanie ze szpitala.
Uwagi końcowe
Personel szpitalny zobowiązany jest do zachowania w tajemnicy wszystkiego, o czym poweźmie wiadomość w toku czynności leczniczych. Od obowiązku zachowania tajemnicy może być zwolniony tylko przez odpowiednie akty prawne.
Personel szpitali psychiatrycznych ma obowiązek znać i respektować prawa pacjenta.
Pacjentowi należy umożliwić (na jego życzenie) dostęp do ustawowych przepisów regulujących jego prawa , tzn.:
ustawa o zakładach opieki zdrowotnej z dnia 14.10.91 r.
(warto wiedzieć):
Załącznik nr 1 do uchwały Zarządu PFRON nr 33/2000 z dnia 31 stycznia 2000 r. (zasady udzielania pomocy finansowej w formie dofinansowania do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapłacenie podatku VAT, w części podlegającej zwrotowi.)
- program którego celem programu jest przygotowanie osób niepełnosprawnych do pracy zawodowej poprzez zapewnienie optymalnych warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych na szkoleniach lub przekwalifikowaniach organizowanych w formach edukacji pozaszkolnej.
Papirus - program celowy
Wyszukiwarka