Prognoza- oparty na naukowych przewidywaniach najbardziej prawdopodobny bieg lub obraz zjawisk (stanów) i procesów rozwoju oraz kierunków osiągnięcia przyszłych stanów i rozwoju przedmiotów prognozowania. Cel- przewidywanie prawdop. przebiegu zjawisk i procesów (pod względem jakościowym i ilościowym), wspomaganie podejmowania decyzji. Techniki: prognozowanie intuicyjne (metody heurystyczne, np. burza mózgów), jakościowe (gdy konkretne dane są mało dostępne lub trudne do wykorzystania), ilościowe.

Błędy prognozy- niezgodność lub odstępstwa od założonych 100%. Błąd można mierzyć bezwzględnym odchyleniem przeciętnym- średnia wartość bezwzględnych wszystkich odchyleń.

Diagramy break-even (wykres zysku)- w sprawozdaniach zakładowych oddzielnie wykazane będą KS i KZ. Możemy wyznaczyć pkt. pokrycia pełnych kosztów prod. (kiedy przychody ze sprzedaży dokładnie pokrywają całk. koszty przedsięb.). Dostarcza dyrekcji przedsięb.kadrze kierowniczej skoncentrowanej info dla podejmowania lepszych decyzji w przyszłości. Diagram można wykorzystać do: określenia planowanego zysku, ustalenia poziomu zatrudnienia, wyboru takiej grupy produktów, która przyniesie przedsięb. największy zysk, podejmowania decyzji w sprawie ilości produkowanego wyrobu, sprawdzania polityki cenowej, decyzji inwestycyjnych, badania inwestycji modernizacyjnych, określenia obrotu dającego pełne pokrycie kosztów, określenia odcinka bezp., ustalenia współ. bezp.

Punkt, w którym nie osiąga się ani zysków, ani nie ponosi strat nazywa się granicznym punktem rentowności i na wykresie przedstawia się jako punkt przecięcia 2 prostych:

- OA - przychód w zależności od wielkości produkcji,

- BC - koszty w zależności od wlk. prod.

Przy niskim poziomie produkcji koszty są większe od przychodu, a przy wysokim poziomie prod. - odwrotnie.

W pkt. G koszty są identyczne z przychodami.

Jeżeli założona w budżecie wlk. produkcji znajduje się poniżej punktu granicznego (tzn. mniej niż Q), oznacza to, że organizacja założyła, że budżetu nie wykona i poniesie straty. Częstsza jest sytuacja, gdy wartość budżetu znajduje się powyżej punktu granicznego (tzn. przekracza Q) i organizacja zakłada osiągnięcie zysku. Zmiany w wielkości przychodu lub kosztów spowodują zmianę nachylenia prostych, co z kolei spowoduje przesunięcie granicznego punktu rentowności w górę lub w dół.

Wymagania związane z produktem, koszty funkcji produktu (analiza wartości)- technika redukcji kosztów i kontroli oparta na badaniu samego wyrobu (usługi), a nie na ulepszaniu metod wytwarzania. Identyf. niepotrzebnych kosztów przez analizę funkcji wyrobu. Funkcja- własność wyrobu (usługi) pozwalająca na jego funkcjonowanie lub sprzedaż. Funkcja pierwotna- najważniejsza. Należy zident. funkcję produktu, a potem zbadać dostępne alternatywne sposoby uzyskania tych funkcji i wybrać najtańszy sposób wytwarzania. Przeprowadza się w zespołach. Wartość wymiany= w. użytkowa+ w. moralna. Wartość faktyczna- suma wszystkich kosztów poniesionych podczas dostarczania produktu na rynek. W. faktyczna- w. wymiany= zysk.

Typy produkcji- jednostkowa- pojedynczy produkt np. budowa domu; małoseryjna- praca rzemieślnicza polegająca na wytwarzaniu kilku podobnych produktów, seryjna- wytwarzanie dużych serii wyrobów powtarzalnych, masowa- wytwarzanie dużej liczby identycznych produktów, ciągła- np. rafinacja ropy naftowej, produkcja papieru.

	Jednostkowa	Małoseryjna	Średnioseryjna	Wielkoseryjna	Masowa
Liczba operacji, detali na stanow. roboczym	Nieokreślona	20-50 (100)	5(10)-20	2-5(10)	1

jednostkowa - słabo rozwinięty techniczny podział pracy, b. rozbudowane planowanie operatywne czyli planowanie na krótkie okresy na pojedyncze wyroby (detale z których składa się dany wyrób), wymóg wysoko wykwalifikowynych pracowników -wysokie płace pracowników, wykorzystanie maszyn i urządzeń niskie, uniwersalne maszyny o dużej elastyczności, przystosowanie aparatur wytwórczego. Ten typ produkcji zakłada jednocześnie niskie wykorzystanie maszyn, ogólne przygotowanie, duży udział przerw w procesie prod., wytworzenie wyrobu jest drogie. seryjna- Długi cykl prod., niski stopień mechanizacji pracy, mała stabilność stanowiska pracy, mała specjalizacja stanowisk (na jednym stanowisku robi się wiele rzeczy operacji). masowa: b. rozwinięty techniczny podział pracy ,konieczność instalowania b. wyspecjalizowanych maszyn- brak elastyczności, b. wysoki stopień oprzyrządowania, wysoki stopień wykorzystania narzędzi i maszyn- łatwość przejścia na automatyzację produkcji i przechodzenia do krótkich cykli produkcyjnych i niskich kosztów jednostkowych, wysoka stabilność stanowisk roboczych, z punktu widzenia zarządzania produkcją istotne znaczenie ma podział na wyroby proste i złożone (sprzęt AGD), dużo komórek organiz., pracownicy mogą mieć niskie kwalifikacje, relatywnie krótkie cykle prod. .
Formy organizacji produkcji- stacjonarna - polega na wykonaniu całkowitego zadania przez robotnika lub grupę robotników; cechy: prosta organizacja, wymaganie różnorodnych umiejętności pracowników, szybka realizacja zadań i szybki przyrost wartości dodanej, niskie wykorzystanie wyposażenia produkcyjnego, łatwe dostosowanie zadań do potrzeb klienta; niepotokowa - proces danego zadania jest podzielony na części lub operacje, każdą z operacji wykonuje się na wszystkich zadaniach całej serii, zanim rozpocznie się realizację następnej operacji; celem jest skoncentrowanie kwalifikacji oraz osiągnięcie wysokiego wykorzystania maszyn i urządzeń; cechy: trudna organizacyjnie, specjalistyczne kwalifikacje ludzi i sprzętu, znaczne wykorzystanie sprzętu, powolne tempo realizacji prac; potokowa - zakłada etapowe wykonywanie zadań, po zakończeniu realizacji etapu natychmiastowe przekazanie zadania do realizacji następnego etapu, tak więc czasy niezbędne do realizacji każdego z etapów zadania muszą być jednakowe; warunki stosowania: stabilność popytu, znormalizowane wyroby i usługi, materiały o czasie i zgodne ze specyfikacją, zdefiniowane wszystkie operacje; zalety: oszczędność czasu, znaczna powtarzalność, a przez to dokładność i precyzja wykonania wyrobów, uproszczenie kontroli, obniżenie zakresu manipulacji i przeładunków; grupowa - polega na szukaniu podobieństw; podobne zadania (wyroby) grupuje się i tworzy się z nich rodziny, będące przedmiotem przetwarzania odpowiednich grup zasobów. Występują 3 aspekty grup autonomicznych: techniczny, społeczny, kierowniczy. Krótszy czas przygotowania gniazda do pracy, szybsze tempo uczenia się, a więc krótszy czas wykonania, większa wydajność wskutek normalizacji.

UKŁAD GNIAZDOWY -rodzaj organizacji produkcji, w którym: drogi przebiegu przedmiotów na terenie hali produkcyjnej nawracają, zmieniają kierunek przebiegu i przenikają wzajemnie w drodze międzyoperacyjnej, podobieństwo org- technol. przedmiotów jest małe, poszczególne pozycje asortymentowe składają się na obciążenie stanowisk roboczych, występuje szeregowo- równoległy lub szeregowy przebieg przedmiotów przez stanowiska robocze. UKŁAD LINIOWY- takie zgrupowanie stanowisk roboczych, w których ich rozstawienie jest zgodne z kolejnością operacji w marszrucie technol. przedmiotów. W związku z tym każda pozycja asortymentowa (wykonywana powtarzalnie) przebiega sztuka za sztuką lub w partiach transportowych nieprzerwalnie i jednokierunkowo przez stanowisko robocze. Stosowany jest przebieg równoległy.

Struktury systemu prod.- układ jednostek prod. i formy ich wewnętrznych powiązań kooperacyjnych w procesie produkcji. Elementy składowe struktury systemu prod.: jednostki prod. (JP) o różnych stopniach złożoności (0- stanowisko robocze, I- gniazdo, linia, II- oddział, III- wydział itp.). Jednostka organizacyjna- jednostka prod., administracyjna, adm.-prod. Jednostka prod. I stopnia złożoności JP₁- jednostka specjalizowana przedmiotowo.

Rodzaje cykli wytwórczych- Cykl wytwórczy- czas od rozpoczęcia podstawowego procesu produkcji do momentu jego zakończenia i przekazania wyrobu do dyspozycji odbiorcy. cykl przygotowania produkcji (badania i rozwoju) - w sferze informatycznej i materialnej (przygotowanie czynników produkcji i zdolności prod.), zaangażowanie kapitału inwestycyjnego. cykl wytwarzania- głównie w sferze materialnej, zaangażowanie kapitału inwestycyjnego i obrotowego. cykl dystrybucji i sprzedaży- głównie w sferze materialnej, zaangażowanie kapitału obrotowego. Metody realizacji cykli: szeregowa- najmniej efektywna, najdłuższa, najprostsza. szeregowo-równoległa, równoległa- najbardziej efektywna z pkt. widzenia czasu i kapitału, najtrudniejsza do realizacji.

SKP- Metody SKP wykorzystuje się do uzyskania info o zdolności procesu i utrzymania jego stabilności. Powinny być one wspomagane przez zaangażowanie kierownictwa i dobrą organizację. Techniki tej kontroli badają zmienność charakterystyk wyrobów, usług i procesów przy wykorzystaniu reprezentatywnych próbek. Kontrola nie powinna być biernym narzędziem wykrywania złej jakości, a narzędziem zapobiegającym niezgodnością procesu z jego specyfikacją. Konieczność istnienia procedur SKP spowodowana jest zmiennością charakterystyk wyrobów i usług. Jej czynniki są analizowane na kartach kontrolnych (np.rozstępu R, średniej x, x-R). Wskaźniki zdolności jakościowej procesu: c_p- miara potencjalnych możliwości procesu, c_pk- miara rzeczywistych (bieżących, aktualnych) zdolności jakościowych procesu.

---