Wykład 9. Modele pracy socjalnej

Podejścia do pracy socjalnej (wybór z perspektywy podejść do pracy socjalnej z jednostką)

Podejście	Cel działania	Możliwość zmian	Rola pracownika socjalnego	Metoda (dominująca)
Funkcjonalne	Wyzwolenie energii	„W” jednostce	Rola „katalizatora” tego, co podopieczny może zrobić	Angażująca podopiecznego
Psychospołeczne (diagnostyczne)	Diagnostyczny (słabe i silne punkty)	Jednostka usytuowana w kontekście	Diagnosta i prognostyk	Oparta na relacji case work
Podejście zorientowane na rozwiązaniu problemu	Rozwiązanie problemu i promocja zdolności (umiejętności) rozwoju	Jednostka i jej problem	Stymulacja do zmiany	Praca indywidualna
Podejście zorientowane na zmianie zachowania (podejście behawioralne)	Widoczna zmiana	Zachowanie uwarunkowane przez innych	„Strażnik bezpośredniej zmiany zachowania”, „w roli nauczyciela”	Kontrakt i kontrola
Interwencji w sytuacji kryzysowej	Powrót jednostki do równowagi	„W” jednostce	Towarzyszy osobie kryzysie ( wyjaśnia, wspiera, pomaga w tworzeniu nowych relacji)	Budowanie relacji - mediacja
Podejście uczestniczące (partycypacyjne)	Partycypacyjne wykonania zadania	Jednostka i system	Pomocnik, sekretarz	Metody relacyjne skoncentrowane na zadaniu, kontrakt
Podejście zorientowane na przekształcanie i pomoc (towarzyszenie) w rozwoju, i na rozwój społeczności	Zmiana i towarzyszenie w pokonywaniu przeszkód doświadczanych przez jednostkę i społeczność	Związana z siłami ludzkimi i walorami środowiska	Przewodnik, towarzyszący zmianom	Pomoc w rozwoju, towarzyszenie, animacja i organizowanie społeczności

Źródło: E. Marynowicz-Hetka (2006), s.385

1. Podejście funkcjonalne
   

Pracownik socjalny kieruje się w swojej pracy psychologią wzrostu, nastawioną na rozwój i afirmację samego siebie, co jest punktem wyjścia do zmian. Proponuje on rozwiązania, które mogą przyczyniać się do rozwoju oraz ułatwia przebieg tego procesu.

2. Podejście diagnostyczne lub psychospołeczne
   

Pracownik socjalny nie ogranicza się tylko do roli diagnosty, ale współpracuje bezpośrednio z jednostką i jej środowiskiem. Kładzie nacisk na pomaganie jednostce w zrozumieniu sytuacji, w jakiej się znalazła.

3. Podejście skoncentrowane na rozwiązaniu problemu
   

Bazę teoretyczną stanowi psychologia indywidualna, głównie E. Eriksona. Podejście to bazuje na postrzeganiu możliwości rozwiązania problemu, przy założeniu cykliczności faz i kryzysów rozwojowych, do których pokonywania trzeba mieć wystarczająco rozwinięte siły. Siły te ulegają rozwojowi między innymi podczas stosowania ich w poprzednich fazach przy pokonywaniu wydarzających się wówczas kryzysów.

4. Podejście behawioralne

Skoncentrowane jest na zmianie zachowania jednostki. W podejściu stosowany jest kontrakt z podopiecznym.

5.Podejście zorientowane na interwencję w sytuacji kryzysowej

Oparte jest na teorii kryzysu indywidualnego i stresu. Celem postępowania jest przywrócenie stanu równowagi, zaburzonej w danej sytuacji. Zadaniem pracownika socjalnego jest tworzenie relacji, pomoc w postrzeganiu i ocenie powstałej sytuacji oraz uaktywnianiu zasobów podopiecznego przy ocenie i przezwyciężaniu kryzysu.

6.Podejście skoncentrowane na zadaniu

Rola pracownika socjalnego jest złożona i polega między innymi na analizowaniu wspólnie z podopiecznym trudności powodujących wystąpienie problemu, wspólne określenie celów działania, planowaniu zadań do wykonania oraz pomoc przy ich realizacji.

7.Podejście zorientowane na pomoc w rozwoju i przekształcanie

Odwołuje się do społeczno - pedagogicznego wymiaru pracy socjalnej. Jest to inaczej relacyjny model pracy socjalnej.

---