Scenariusze lekcji języka polskiego i religii

w klasach I - II gimnazjum.

(oprac. Agnieszka Pawelec i Andrzej Szladowski

Publiczne Gimnazjum nr 2 w Opolu)

Lekcje otwarte oparte na korelacji elementów języka polskiego, religii i sztuki, miały na celu stworzenie takiej sytuacji, w której uczeń zmuszony jest do samodzielnego poznawania i właściwego interpretowania otaczającej go rzeczywistości.

W toku zajęć staraliśmy się spełniać rolę bardziej doradcy, niż narzucającego swój punkt widzenia nauczyciela. Staraliśmy się być przewodnikami po dość skomplikowanym i niejasnym świecie symboliki. Ciche wskazówki, delikatne sugestie sprawiły, że uczeń samodzielnie kształcił swe kompetencje odbioru różnorodnych dzieł kultury.

Tworząc wspólne dzieła uczniowie uczyli się współpracy, kompromisu, przydzielania ról i zadań a także przekazywania swojej wizji i interpretacji. Młodzież samodzielnie snuła refleksje, odnosiła się do rzeczywistości, właściwie interpretowała teksty kultury i wysnuwała jednoznaczne wnioski. Uczniowie, delikatnie tylko naprowadzani przez nauczyciela, nie mieli trudności z odczytywaniem sensów metaforycznych, przenośnych i wspaniale przenieśli się w świat wartości.

Zaproponowaliśmy młodemu człowiekowi inne spojrzenie na świat, na teksty kultury. Połączyliśmy treści nauczania, ponieważ niewątpliwie uzupełniają się i stają się pomocne nauczycielowi do tworzenia takich sytuacji edukacyjnych, dzięki którym współczesny młody Polak przekona się o jedności i ciągłości procesów kulturowych oraz wzbogaci swój świat wartości, którym będzie wierny.

Zachęcamy do skorzystania z naszej propozycji. Życzymy powodzenia i czekamy na Państwa opinie dotyczące przeprowadzonych lekcji.

mgr Agnieszka Pawelec

mgr Andrzej Szladowski

Klasa I

TEMAT: O Bogu, pracy i człowieku- na podst. fr. „Chłopów”

Wł. St. Reymonta i „Przypowieści o siewcy”.

Zadania lekcji:

Uczeń:

• uczeń kształci umiejętność wyrażania opinii;

• wyjaśnia tytuł „Siewca” i odnosi go do przypowieści;

• analizuje i ocenia postawę Boryny;

• wyjaśnia symbole obecne w opisie pracy bohatera powieści;

• wyjaśnia symbole przedstawione a obrazie;

• określa związek człowieka umiejętność naturą;

• dostrzega wartości wpisane umiejętność teksty kultury;

• kształci umiejętność odbioru dzieł literackich i innych wytworów sztuki;

• rozumie tekst;

• zna pojęcie - archaizm;

• snuje refleksje nad światem i własną w nim obecnością;

Typ lekcji: ćwiczeniowa.

Metody: problemowa, rozmowa wstępna, hipoteza interpretacyjna, praca z tekstem kultury, dyskusja.

Formy organizacji pracy: jednostkowa, zbiorowa, praca w grupach.

Środki dydaktyczne: Pismo Św., Wł. St. Reymont „Chłopi” (fr.), foliogramy, plansze, szary papier, pisaki

Integracja: filozofia, religia, sztuka.

I.Tok lekcji.

1. Przypomnienie treści „Przypowieści o siewcy”.

- Omówienie symboliki przypowieści;

- Kogo przypomina siewca? (Jest gospodarzem, który sieje ziarno słowa Bożego.)

2. Obraz V. van Gogha pt. „Siewca”- foliogram:

- W jakiej przestrzeni malarz sytuuje siewcę?

- Jaka jest pora dnia i roku?

- Jaki związek ma obraz z biblijnym przekazem? (W centrum znajduje się się siewca jako wykonawca planu Bożego.)

3. Krótka informacja o patronie naszej szkoły Wł. St. Reymoncie

( Nawiązanie do Święta Szkoły, nagroda Nobla, epoka literacka, w której żył i tworzył).

4. Piękne odczytanie fr. „Chłopów”. Wskazówki nauczyciela dotyczące nierozerwalnych więzi człowieka z naturą, dyktowanie przez przyrodę sposobu życia człowieka, stosunku człowieka do ziemi, jej darów.

5. Analiza tekstu. Podział na grupy:

I grupa:

1. Kim jest Boryna? Napisz krótką informację na temat bohatera.

2. W jaki sposób wykonuje swoje prace- określenia.

3. Przeczytaj tekst przypowieści. Wykonaj rysunek ilustrujący podane cytaty.

II grupa

1. Na czym polega związek Boryny z naturą. Określ: emocje bohatera i reakcje natury. Wypisz: personifikacje, porównania, animizacje.

2. .Wypisz z tekstu 3 archaizmy i zastąp je współcześnie używanymi wyrazami, zwrotami lub wyrażeniami.

3. Przeczytaj tekst przypowieści. Wykonaj rysunek ilustrujący podane cytaty.

III grupa

1. Za pomocą 5 zdań opisz reprodukcję obrazu V.van Gogha (zwróć uwagę m.in. na: kompozycję, światło, gesty postaci).

2. Znajdź w słowniku wyraz „sakralizacja”, odczytaj jego artykuł hasłowy a następnie określ w 3 zdaniach na czym polega sakralizacja przestrzeni we fr. „Chłopów”?

3. Przeczytaj tekst przypowieści. Wykonaj rysunek ilustrujący podane cytaty.

6. Grupy prezentują swoje prace. Wyciągają wnioski. Odczytują symbolikę.

7. Praca domowa: Czy padające ziarno trafi na dobrą rolę? Autorefleksja.

8. Ocenić aktywność.

9. Ewaluacja.

Klasa II

TEMAT: „Cicha noc...” w literaturze, religii, sztuce i moim domu.

Zadania lekcji:

Uczeń:

• kształci umiejętność wyrażania opinii;

• dostrzega istnienie tradycji jako nieodłącznego elementu życia;

• redaguje mini- wywiady zgodnie z formułą, stylem i językiem;

• kształci umiejętność odbioru dzieł literackich i innych wytworów sztuki;

• rozumie tekst;

• zna pojęcie - archaizm;

• snuje refleksje nad światem i własną w nim obecnością;

• operuje pojęciem- tożsamość narodowa;

• umie współpracować w grupie;

• dostrzega wartości wpisane w różnorodne teksty kultury;

• integruje się z najbliższymi;

• umie nazywać własne emocje;

• potrafi doceni pomoc i wsparcie najbliższych w sytuacjach codziennych;

• wyraża swoja wdzięczność;

Typ lekcji:

• lekcja ćwiczeniowa, warsztatowa;

Metody:

• problemowa, rozmowa wstępna, hipotezy interpretacyjnej, praca z tekstem, praca na symbolach;

Formy organizacji pracy:

• jednostkowa, zbiorowa, praca w grupach, praca z rodzicami;

Środki dydaktyczne:

• Wł. St. Reymont „Chłopi” (fr.), foliogramy, plansze, szary papier, płyta kompaktowa z tekstem kolędy „Cicha noc”, kredki, flamastry;

Integracja:

• literatura, filozofia, sztuka, religia

Tok lekcji:

1. Wstępna pogadanka dotycząca sposobu przeżywania Świąt Bożego Narodzenia.

2. Definicja wyrazu „tradycja”. Refleksja , dotycząca kultywowania tradycji polskich, narodowych. Jaka rolę pełni tradycja w dzisiejszym świecie?

3. Refleksja na temat fragmentu „Chłopów” Wł. St. Reymonta- Boże Narodzenie w Lipcach. Przypomnienie o 79 Rocznicy Śmierci Patrona.

4. Jakie zwyczaje przetrwały do dziś? Czy można dostrzec różnicę w przeżywaniu tego czasu?

5. Wykonanie ćwiczenia:

A)Fragment powieści „Chłopi” Wł. St. Reymonta, ilustruje tezę, że choć minęło wiele wieków od narodzin Chrystusa, to ludzie ……………………………………..

B)Tradycja to ..................................................................................................... ………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………..

C)Zachowanie tradycji, wierność obrzędom, to wyznaczniki ……………………..

………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………….

D)Narodziny Pańskie to stały element w różnych dziedzinach sztuki, np. w malarstwie. Obrazy o tej tematyce zachwycają nas ………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………….

6. Praca w grupach:

GRUPA I

Przedstaw graficznie i opowiedz krótko, ale ciekawie i oryginalnie o:

- wolnym miejscu przy wigilijnym stole;

- tradycji przygotowania żłóbka;

- przeprowadź krótki (3 pytania) wywiad ze swoimi najbliższymi, obecnymi na lekcji, na temat ich świątecznych wspomnień z dzieciństwa.

GRUPA II:

Przedstaw graficznie i opowiedz w krótko, ale ciekawie i oryginalnie o:

- choince;

- dzieleniu się opłatkiem;

- przeprowadź krótki (3 pytania) wywiad ze swoimi najbliższymi, obecnymi na lekcji, na temat ich świątecznych wspomnień z dzieciństwa.

GRUPA III:

Przedstaw graficznie i opowiedz w krótko, ale ciekawie i oryginalnie o:

- 12 potrawach;

- obdarowywaniu się prezentami;

- przeprowadź krótki (3 pytania) wywiad ze swoimi najbliższymi, obecnymi na lekcji, na temat ich świątecznych wspomnień z dzieciństwa.

GRUPA IV:

Przedstaw graficznie i opowiedz w krótko, ale ciekawie i oryginalnie o:

- sianku pod obrusem;

- czytaniu Ewangelii;

- przeprowadź krótki (3 pytania) wywiad ze swoimi najbliższymi, obecnymi na lekcji, na temat ich świątecznych wspomnień z dzieciństwa.

7. Grupy prezentują swoje prace. Pozostali odczytują, odgadują rebusy, krzyżówki, zagadki. Wyciągają wnioski. Odczytują symbolikę.

8. Praca domowa: Czy należy pielęgnować tradycję, zwyczaje? Porozmawiaj o tym w domu ze swoimi najbliższymi. Autorefleksja.

9. Ocenić aktywność.

10. Ewaluacja.

---