Rada Unii Europejskiej

Główny organ decyzyjny Unii Europejskiej, posiada siedzibę w Brukseli, a jedynie w kwietniu, czerwcu i październiku spotkania mają miejsce w Luksemburgu. Dawniej była nazywana Radą Ministrów lub Radą Ministrów Unii Europejskiej.

Rada UE przybrała obecną nazwę na mocy własnej decyzji w 1993 roku. Jednakże w traktatach stanowiących podstawę Unii cały czas widnieje nazwa Rada (gdyż do 30 listopada 2009 roku była oficjalnie nie organem Unii, ale Wspólnot Europejskich).

Organizacja Rady

Rada składa się z ministrów spraw zagranicznych każdego z państw członkowskich Unii Europejskiej (Rada Ogólna), bądź z ministrów innego resortu (Rada Branżowa). Rada zajmuje się sprawami: ogólnymi, zagranicznymi, gospodarczych i finansowych, wymiaru sprawiedliwości i wewnętrznych, zatrudnienia, polityki społecznej, zdrowia i ochrony konsumentów, konkurencyjności, transportu, telekomunikacji, energii, rolnictwa, rybołówstwa, środowiska, edukacji, młodzieży i kultury.

Przewodniczącym Rady jest minister z kraju sprawującego aktualnie prezydencję. Prezydencja Rady przypada co pół roku na kolejne państwo członkowskie.

Kompetencje

Prawodawcze:

• wydawanie rozporządzeń, dyrektyw, decyzji, zalecenia, opinie, memoranda, stanowiska

• wzywanie Komisji Europejskiej do określonych działań, w tym do inicjatywy ustawodawczej

• zmiana traktatów założycielskich

• kompetencje w zakresie zawierania umów międzynarodowych - negocjuje je Komisja Europejska

• decyzje dotyczące zawierania wzmocnionej współpracy

Kreacyjne:

• zatwierdzanie list członków Komitetu Ekonomiczno-Społecznego

• prawo składania wstępnego projektu budżetu przysługuje Komisji i jest on następnie przedkładany Radzie, która działając większością kwalifikowaną ustala projekt budżetu, przesyłając go następnie do Parlamentu, aby ten wydał opinię. Rada Unii Europejskiej decyduje o kształcie wydatków obligatoryjnych, Parlament Europejski zaś o nieobligatoryjnych.

• koordynuje politykę gospodarczą w przypadku braku kompetencji wyłącznych Wspólnoty

• realizuje politykę w ramach

Kontrolne:

• może kierować skargi do ETS o stwierdzenie nieważności aktów prawa wspólnotowego, oraz skargi na bezczynność organów

Tryb funkcjonowania Rady Unii Europejskiej

• Obrady mogą być tajne lub jawne; jawne są posiedzenia, podczas których Rada obraduje i głosuje nad projektem aktu prawodawczego.

• Członkowie Rady reprezentują interesy poszczególnych państw.

• Przedstawiciele państw muszą uczestniczyć osobiście (wyjątkowo dopuszczalny jest pełnomocnik).

• Posiedzenia Rady są przygotowywane przez Komitet Stałych Przedstawicieli (COREPER) składający się z ambasadorów państw członkowskich akredytowanych przy Wspólnotach. Decyzje w mniej kontrowersyjnych sprawach są podejmowane przez COREPER i tylko formalnie zatwierdzane przez Radę.

• W przypadku głosowania większością kwalifikowaną każdemu z państw przypisuje się pewną liczbę głosów ważonych

• W zależności od istotności sprawy Rada podejmuje decyzje w trojaki sposób:

• większością zwykłą - jest to domyślny sposób podejmowania uchwał, jednak w praktyce stosuje się go tylko do spraw technicznych;

• większością kwalifikowaną - obecnie uchwala się tak większość decyzji merytorycznych (zobacz niżej);

• jednomyślnie - dawniej sposób stosowany najczęściej, po zmianach wprowadzonych przez jednolity akt europejski, traktat amsterdamski, traktat nicejski i traktat lizboński stopniowo ograniczono jego używanie na rzecz większości kwalifikowanej; wstrzymanie się od głosu nie stoi na przeszkodzie do jednomyślnego podjęcia uchwały.