SUBKULTURY MŁODZIEŻOWE
Kultura - normy zachowania, postępowania, całokształt materialnego i niematerialnego dorobku człowieka.
Subkultura - kultura o mniejszym zasięgu, wyrasta z kultury, ale przeciwstawia się jej; czerpie z niej, ale zmienia ją.
Subkultura - to grupa osób, która przeciwstawia się ogólnemu dorobkowi kulturalnemu.
Anomia - przestają obowiązywać dotychczas obowiązujące wartości, a jeszcze nie ukształtowały się nowe. Następuje apatia społeczna, rozluźnienie kontroli społecznej, upadek norm, brak autorytetów społecznych, ludziom towarzyszy uczucie zagubienia.
W anomii najczęściej tworzą się subkultury, sekty.
HIPISI
Tło historyczne:
Po II wojnie światowej gospodarka USA prężnie funkcjonuje, ludzie dobrze zarabiają, kształcą się , żyje im się dobrze. Zaczyna się wyścig szczurów. Powoli dobrobyt zaczyna ich męczyć. Są konserwatywni, skostniali młodzieży się to nie podoba - szukają czegoś innego, głębszego. Stawiają na: miłość, wolność, tolerancję, równość, prawda, rozwój świadomości. Pierwsze grupki hipisów powstają już na początku lat 60-tych, ale dopiero wojna w Wietnamie nasila ten ruch - wojna budzi niechęć, bunt, sprzeciw.
14.01.1967r zjazd młodej, zbuntowanej inteligencji Pierwsze Światowe Połączenie Człowieka w Golden Gate Park w San Francisco. Wystąpili Timothy Leary /prof. psychologii klinicznej wyrzucony z Harvardu za LSD/ i poeta Allan Ginsberg .
Poglądy
Głosili:
- Śmierć dotychczasowym bogów USA - pracy, pieniędzy i początek ery miłości, wolności, braterstwa, która stanie się nową religia + LSD = osiągnięcie nirwany.
Wystąpili ubrani w hinduskie szaty, z wymalowanymi symbolami oka opatrzności.
- Miłość, nie wojna;
- LSD;
- Wszyscy ludzie są jednością;
- Power flower
Pacyfka - symbol pokoju i wolności.
Rozwój świadomości - kim jestem, po co żyję, uwolnienie się od nakazów, zakazów, norm, wolność szeroko rozumiana - byłeś nie szkodził drugiemu. Żyj kolorowo. Pokój, wolność, tolerancja, akceptacja, wolność seksualna, szacunek dla natury, życie chwilą obecną, nie planowanie. Z wiary czerpali dużo, zwłaszcza z buddyzmu, wierzyli w Boga, ale czerpali tylko powierzchowne obrzędy: szaty, kadzidełka, dzwonki, medytacje. Podróżowali poszukując prawdy, natchnienia, narkotyków np. do Indii - stan Goa zakładali tam komuny i niektórzy żyją tam po dziś dzień.
Wygląd zewnętrzny:
Ubrani kolorowo, zwiewne szaty, opaski na włosach, emblematy, koraliki, paciorki, długie włosy, brody, koszule w kwiaty, dzwony, rozkloszowane, długie spódnice tzw bananówy, luz.
Mieszkali w komunach - kilkadziesiąt osób osiedla się na farmach, wszystko wspólne, mieli być samowystarczalni, uprawiali ziemię, każdy robił co umiał: szył, grał. Totalnie wolne związki, często dochodziło do zbiorowych aktów.
Używki:
Głównie miękkie narkotyki: LSD, marihuana, haszysz, grzyby zawierające substancje psychoaktywne - dawały wizje, halucynacje.
Muzyka:
Jimmy Hendrix, Janis Joplin, Jim Morrisom /The Doors/ , John Lenon, Bob Dylan, LED Zeppelin - narodził się ROCK. Gitary elektryczne, perkusja, organy Hammonda, muzyka transowa - tworzona i grana pod wpływem narkotyków, śpiewano protest-songi, ballady.
Ruch ten występował także w Europie: Francja, Dania, Szwecja.
Upadek:
Zakończyła się wojna wietnamska. Policja likwiduje komuny, zamyka hipisów w szpitalach psychiatrycznych. Dziesiątkują ich choroby / głównie weneryczne/ i narkotyki. Starzeją się.
Do kultury ogólnej wnieśli liberalizację norm społecznych, upowszechnili narkotyki, zmianay w sposobie ubierania się.
PUNKI
Tło historyczne:
Zaczęło się w USA i Wielkiej Brytanii, ale miało inny przebieg. W połowie lat 70-tych świat ogarnia kryzys paliowy /energetyczny/, cena ropy rośnie a to powoduje spowolnienie gospodarcze.
Anglia to przemysł ciężki, dotyka go kryzys, wielu ludzi traci pracę, są słabo wykształceni, nie mogą znaleźć pracy.
Ideologia:
Ludzie zaczynają się buntować, nie chcą zmieniać świata, czynić go innym, lepszym - pokazują: tacy jesteśmy: brudni, źli, śmiecie. Bunt poprzez wycofanie, wyatutowanie.
Hołdują brzydocie, prymitywizmowi.
Hasła:
NO FUTURE - nie ma przyszłości
PUNKS NOT DEAD - punk nie umiera, jest wieczny
Urządziliście nas tak, że nie mamy szans na rozwój, pracę, pieniądze - to dobrze, tacy będziemy, w tej biedzie, brudzie, nędzy.
Jesteśmy jak zgniłe śmieci, wyrzutki, prostytutki. To styl, który ma drażnić.
Wygląd:
Stare ubrania po dziadku, mundury, ordery, dziurawe, niemodne. Fryzura: na łyso lub pół głowy na cukier, łańcuchy, kłódki, obroże, agrafki, byle jakość. Ksywki - każdy miał ksywkę: brudny, żyleta.
Slang - unikali słów o zabarwieniu pozytywnym.
Na początku była to zabawa, kpina.
Grupa punków - załoga, ufają ludziom z załogi, z jednej ulicy.
Swastyka - nosili dla prowokacji.
Muzyka:
Sex Pistols - Malcolm Mclaren - otwiera sklep z gitarami - jestem antychrystem, jestem anarchistą.
Johny Rotter , UK Subs, GBH
Piosenki - fuck e system - pieprzyć system, śpiewali o braku nadziei, przyszłości, wulgaryzmy, prymitywna, prosta muzyka.
Tańczą pogo .
W Polsce festiwal Jarocin 1983-84 - zdominowany przez muzykę punkową.
Dezerter, WC, Sedes, Moskwa, Siekiera, Szambo, Brygada Kryzys, Śmierć Kliniczna, Defekt Mózgu.
Używki:
Piwo, kleje, rozpuszczalniki, jabole - wszystko co tanie.
Upadek:
Początek lat 80-tych koniec tej subkultury - sytuacja w Anglii poprawia się, ludzie lepiej żyją, bogacą się - ustała przyczyna buntu. Komercjalizacja zjawiska.
W Polsce ustały przyczyny /protest p/ komunie, milicji, rządowi/ , komercjalizacja, moda minęła.
Pozostałości:
Ruch anarchistyczny, ruch ekologiczny, wulgaryzmy w piosenkach.
OJ! - street punk, punk uliczny - podgatunek w obrębie muzyki punk. W zamierzeniu miał podtrzymywać proste, "uliczne" korzenie punk rocka i dawać wyraz solidarności członków subkultury ze środowiskiem wielkomiejskich robotników, z którego w większości się wywodzili. Związek ten podkreślała sama jej nazwa. Pierwotne określenie street punk zostało wyparte przez słowo Oi!, w robotniczym slangu oznaczające coś niespodziewanego, używane również jako pozdrowienie.
SKINHEAD
Początki tej subkultury sięgają początku lat 60-tych, gdzie w Wielkiej Brytanii. Młodzi z biednych, robotniczych rodzin zaczęli przychodzić do „czarnych klubów”. Tam zafascynowali się jamajską muzyką i siła, odwagą i odpornością na ból ich czarnoskórych rówieśników. Wówczas do języka angielskiego weszło słowo cool - czyli odporny na ból. Zaczęli naśladować ich nie tylko strojem, ale również językiem /slangiem/. Chcieli jednak odróżniać się od biednych czarnych przybyszów dlatego zaczęli nosić oryginalne dżinsy Levisy, wysokie sznurowane buty Marteny i lotnicze kurtki - Fleyers.
Ruch ożywa ponownie w latach 70 tych, liberalna polityka rządów angielskich, kryzys naftowy, były przyczynami zubożenia robotników. Ciężka sytuacja wynikała także z faktu, że miejsca pracy zabierali im ciemnoskórzy emigranci.
Ideologia:
Chcieli zmian / w przeciwieństwie do punków/: Anglia dla Anglików, porządkować kraj, aktywnie zmieniać społeczeństwo, chcą drastycznych zmian, budowa silnego państwa.
Nienawiść do: obcokrajowców, emigrantów, odmienności /stroju, muzyki, seksu/, idea czystości rasowej. Państwo ma być silne, dobrze zorganizowane, z silną policją, policją polityczną, na czele ma stać wódz - silny nieskalany człowiek. Do chrześcijaństwa odnoszą się z rezerwą, raczej nie należą do żadnego kościoła. Wierzą w boga lub ateiści.
W latach 70-tych głoszą hasła: rasistowskie, nazistowskie, mocno faszyzujące.
Hasła : Żydzi do gazu, White power , Polska dla Polaków.
Rodzina: mężczyzna silny, chroni, broni, jest wojownikiem. Kobieta- dom, dzieci a rzadko aktywista stojąca na równi z mężczyzną.
Tworzą bardzo zorganizowane struktury: załogi, oddziały, grupy - rozmawiają o ideologii, czytają książki, wydają Skinziny - gazetki.
Dla skinów nazistów biblia Mein Kampf .
Rekrutacja: wyszukują ludzi i próbują ich zarazić swoją ideami, wciągają ich w swoje szeregi.
Symbole:
Wygląd zewnętrzny:
Skin - skóra, head - głowa byli wygoleni na łyso lub krótko przystrzyżone włosy, glany lub martensy, wojskowe spodnie, kurtki typu "fleyers", czarne koszulki.
Muzyka:
UK ---> Skrewdriver
21:06:29
w PL -----> Szwardon 97, Konkwista 88, Honor
zespoły muzyczne, grające agresywne odmiany muzyki rock. Teksty utworów mają charakter patriotyczny lub ideologiczny, nawołując do walki z Murzynami, Arabami i Żydami, a także Niemcami. ?Do najważniejszych zespołów skinujących należą: Honor, Zacier, Front Terror, Auschwitz, Grunwald, Legion, Baranki Boże, Cyklon B.
SZALIKOWCY
Stara i nadal nieźle funkcjonująca w całym świecie subkultura, kojarzona ze sportem, głównie piłką nożną czy hokejem.
Anglia, lata 50-te - zaczyna dochodzić do bójek między kibicami drużyn /utożsamiają się z miejscową drużyną/ . Ja jestem lepszy, silniejszy i muszę to udowodnić tym drugim, demonstruję to przywiązanie robiąc krzywdę innym.
Londyn /Liverpool, Manchester/ - środowisko robotnicze, biedne, niewykształcone, nie przyzwyczajone do rozrywek „wyższego lotu” jak opera, teatr - to idę na mecz z ludźmi, których znam, takimi jak ja, z którymi lepiej się czuję. Tu bójki po meczach.
Hooligan - rodzina przestępców, ich potomków zaczęto nazywać chuliganami. Skini też brali udział w meczach, by zrobić zadymę.
To zjawisko w latach 80-tych rozprzestrzenia się na kraje europejskie. Obecnie najwięcej szalikowców w: Holandii, Polska, Włochy, Rosja, Serbia, Bośnia. Niewielkie nasilenie w krajach skandynawskich, nie występuje w ogóle w Niemczech /więcej w byłym NRD/.
Ideologia:
Równość w grupie /nie liczy się zawód, pieniądze, wykształcenie/, braterstwo, najważniejszy klub i jego logo, barwy, wszystko kręci się wokół klubu.
Sport wyzwala duże emocje, a każdy klub ma prostą symbolikę, barwy klubowe, stadion - łatwo znaleźć obiekt identyfikacji. Skupia ludzi słabych, niewykształconych, biednych, bezrobotnych, prostych, nie mają innych zainteresowań - dostają gotowca - konkretną drużynę z prostymi barwami, emblemat, szalik - i traktują to jak coś swojego, to skupia podobnych ludzi. Łatwo trafić do tej grupy, nie trzeba mieć żadnych umiejętności. Przejrzystość zasad w klubie, żyje się od meczu do meczu. Kiedyś kibicem było się tylko na meczu - teraz rozciąga się to na całe życie codzienne.
Najgorszy wróg - policja.
1981r stadion Heizel w Brukseli - mecz Juventus Turyn - Liverpool - dochodzi do zamieszek i w efekcie ginie 40 osób, a mecz odbywa się dalej - najbardziej tragiczne wydarzenie.
Podgrupy:
- ultras - oprawa meczu: flagi, bębny, śpiew, efekty pirotechniczne;
- bojówka - najbardziej radykalni, idą po to by robić zadymy;
- psychofani - szalony doping, jeśli trzeba to się biją, ale są tak agresywni.
Pozycja klubu, wynik meczu nie ma znaczenia, klub jest tylko punktem, który skupia wokół siebie kinoli. Wiedza o klubie jest niewielka.
Zjawisko ustawki - umówiona bójka pomiędzy zwolennikami 2 klubów. Ustala się ile osób, jakie narzędzia /często bez/, umawiają się w ustronnym miejscu, ustala się czas trwania lub ilu padnie, ustala się taktykę, robi trening. Często biorą w ustawkach udział ludzie bogaci żądni adrenaliny, czasem też studenci, a nawet policjant, czy ksiądz.
Atrybuty:
Szalik /na szyji lub ręce/ w klubowych barwach, jest też najważniejszym trofeum /pali się go na następnym meczu lub wiąże na nodze/, flaga - też trofeum, emblematy, śpiewy.
Nomenklatura:
- kosa - stan wojny między kibicami 2 drużyn;
- sztama - zgoda, sojusz między kibicami dwóch drużyn, raczej od siebie oddalonych
Nienawidzi się: policji, kibiców drużyny przeciwnej, sędziego, PZPN.
Aby ukrócić to: monitoring stadionów, bilety imienne / należy do klubu kibica, jest zarejestrowany, wiadomo, gdzie kto siedzi/, bardzo wysokie kary finansowe, zakaz stadionowy, trzeźwość, kontrola osobista. W innych krajach kary i sankcje są nieuchronne, nakaz stawienia się na policji w czasie trwania meczu.
