Glikozydy nasercowe i inne leki działające inotropowo dodatnio

Leki stosowane w chorobach serca mogą wywierać następujące działanie:

• inotropowe dodatnie/ujemne

(zwiększanie/zmniejszanie siły skurczu mięśnia sercowego)

• chronotropowe dodatnie/ujemne

(przyspieszenie/zwolnienie czynności serca)

• dromotropowe dodatnie/ujemne

(przyspieszenie/zwolnienie przewodnictwa w układzie bodźcoprzewodzącym

• tonotropowe dodatnie/ujemne

(zwiększenie/zmniejszenie napięcia mięśnia sercowego)

• batmotropowe dodatnie/ujemne

(zwiększenie/zmniejszenie automatyzmu pozazatokowego serca)

1. Glikozydy nasercowe

• zwiększają siłę skurczu mięśnia sercowego (inotropowo +)

• zwiększają pojemność wyrzutową serca

• zwalniają czynność serca (chronotropowo -)

• zwalniają przewodnictwo w układzie bodźcoprzewodzącym (dromotropowo -)

• zwiększają napięcie mięśnia sercowego (tonotropowo +)

• zwiększają przepływ nerkowy i diurezę

• Zastosowanie:

• niewydolność krążenia

• zaburzenia rytmu serca z nadpobudliwości (migotanie przedsionków, trzepotanie przedsionków, tachykardia nadkomorowa)

• Działania niepożądane:

• zaburzenia żołądkowo-jelitowe

(nudności, wymioty, brak apetytu, biegunka)

• zaburzenia rytmu serca i przewodnictwa

(skurcze dodatkowe, bloki przedsionkowo-komorowe, bradykardia)

• zaburzenia neurologiczne

(bóle i zawroty głowy, żółte widzenie w aureoli, omamy, splątanie)

• Przeciwwskazania:

• bradykardia

• blok przedsionkowo-komorowy I i II stopnia

• częstoskurcz komorowy

• migotanie komór

• zespół WPW

• hipokaliemia (niedobór potasu)

• hiperkalcemia (nadmiar wapnia)

• wczesna faza zawału mięśnia sercowego

• zapalenie mięśnia sercowego

• kardiomiopatia przerostowa

• Interakcje

• jony wapnia - nasilają działanie glikozydów

• jony potasu - osłabiają działanie glikozydów

• leki moczopędne - nasilają toksyczność glikozydów

• Preparaty

• Digoxin

• Bemecar

2. Inne leki działające inotropowo +

1. adrenalina („epinefryna”)

Sypmatykomimedyk pobudzający receptory £ i ß (£₂ i ß₂ głównie)

• zwęża naczynia krwionośne skóry i błon śluzowych

• podwyższa ciśnienie skurczowe i obniża rozkurczowe

• pobudza czynność serca

• zwiększa pojemność minutową serca

• rozszerza oskrzela i przyspiesza oddech

• rozszerza naczynia krwionośne mięśni szkieletowych i zmniejsza opory obwodowe

• rozkurcza mięśniówkę pęcherza moczowego i przewodu pokarmowego

• zwalnia perystaltykę jelit

• zmniejsza wydzielanie gruczołów

• rozszerza źrenice

• Zastosowanie:

• reanimacja

• wstrząs anafilaktyczny

• atak dychawicy oskrzelowej

• Działania niepożądane:

• przyspieszenie czynności serca i wzrost zapotrzebowania na tlen

• duszność

• hiperglikemia

• zawroty i bóle głowy

• drżenia mięśniowe

• bladość powłok

• rozszerzenia źrenic

• zaburzenia rytmu serca

• Postać:

• ampułka 1ml/1mg

(tylko w ampułkach)

2. noradrenalina/ levonor („norepinefryna”)

Sympatykomimedyk, silnie pobudzający receptory £ słabiej ß

• zwęża naczynia obwodowe powodując wzrost oporu obwodowego

(nie dotyczy naczyń wieńcowych)

• podwyższa ciśnienie skurczowe i rozkurczowe

• zwalnia czynność serca

• rozszerza źrenice

• rozkurcza mięśnie gładkie oskrzeli, przewodu pokarmowego i pęcherza moczowego

• kurczy zwieracze

• hamuje wydzielanie wszystkich gruczołów

• Zastosowanie:

• ciężka niewydolność krążenia obwodowego

• niedociśnienie tętnicze

• tzw. zapaść krążeniowa (gwałtowne zmniejszenie RR)

• dodatek do leków miejscowo znieczulających

• Występowanie:

• ampułka

• 1mg/1ml (najczęściej)

• 4mg/4ml

(nie występuje w innych postaciach)

3. dopamina

Adrenomimedyk działający na receptory £ i ß zależnie od dawki:

• małe dawki - pobudza receptory ß

• średnie dawki - pobudza receptory £ i ß

• duże dawki - pobudza receptory £

• Działanie:

• pobudza czynność serca

• zwiększa pojemność wyrzutową i minutową serca

• podwyższa RR

• zwiększa przepływ wieńcowy, trzewny i nerkowy

• Zastosowanie:

• wstrząs kardiogenny (głównie w przebiegu zawału mięśnia sercowego)

• wstrząs septyczny, anafilaktyczny i hemolityczny

• niedociśnienie po resesuscytacji lub zabiegach kardiogennych

• Występowanie:

• kroplowy wlew dożylny (najczęściej przy użyciu pompy infuzyjnej)

• nie wolno wstrzykiwać (zbyt silnie działające)

• ampułki

• 1% - 5ml/5mg

• 4% - 200mg/5mg

4. dobutamina/ dobutrex („dobutaminum”)

adrenomimedyk pobudzający głównie receptory ß₁

• zwiększa siłę skurczu mięśnia sercowego (inotropowo +)

• przyspiesza przewodnictwo w mięśniu sercowym

• nie wpływa na naczynia krwionośne i opór obwodowy

• Zastosowanie:

• niewydolność mięśnia sercowego

(w przebiegu zawału mięśnia sercowego, po zabiegach chirurgicznych na sercu)

• zator tętnicy płucnej

• wstrząs toksyczny

• Występuje:

• proszek do wstrzyknięć

• 25mg

3