M. Buber warunki

1. spotkanie drugiego

2. spotkanie w wolności

3. otwartość bezwarunkowa akceptacja

4. miłość - Caritas

 M. Buber trzy typy dialogu

1. dialog prawdziwy

2.dialog techniczny

3.dialog jest zamaskowanym monologiem

Ks. J. Tarnowski

1. autentyczność

2. wymiar personalny

3. zaangażowanie

Rodzaje dialogu:

Metoda sposób komunikowania się

Proces zawiera komponent poznawczy, emocjonalny, komponent prakseologiczny

Postawa gotowość otwierania się

Formy dialogu:

Rzeczowy dążenie do wartości prawdy

Personalny bazuje na wartości wolności i dobra

Egzystencjalny bazuje na wartości miłości

 

Kredo pedagogiczne Ks. J. Tarnowski

1. wejście w jego świat (z autentycznym zainteresowaniem)

2. Uczeń jest partnerem (symetria relacji)

3. Relacja U - N. zmierza do przyjaźni

4. Wsłuchiwanie się w wychowanka

5. Pomóc U. określić jego tożsamość

 

J. Rutkowiak „dialog”  „Odmiany myślenia o edukacji”

Dialog informacyjny jako konstrukcja pytań i odpowiedzi

Dialog - negocjacyjny (z arbitrem lub bez)

Dialog hermeneutyczny

T. Gadacz

Proponuje dwie optyki:

1. Funkcjonowania

2. Bycia

Wychowanie i dialog powinny być wspólna wędrówką mistrza i ucznia. Ma ona służyć odkrywaniu, poznawaniu i urzeczywistnianiu wartości.

 

Prof. Koć - Seniuk lekcja jako dyskurs

Kanały:

Mówienia

Słuchania

Komunikacji medialnej

 

 Personalizm składnikiem współczesnych koncepcji pedagogicznych.

personalizm amerykański

personalizm francuski

personalizm niemiecki

personalizm polski

 

Personalizm dotyczy tych wszystkich prądów i nurtów, które jednoznacznie eksponują w swoich poglądach osobę, jako istotę autonomiczną, jej godność i rozumność.

 Osoba

Trzy wymiary:

Strukturalny

Społeczny

Transcendentny

Kim jest osoba?

Właściwe znaczenie - XIX wiek (druga połowa XIX) Anglia, Niemcy USA

 

Szkoły myśli personalistycznej:

- personalizm fenomenologiczny i historyczny (M. Scheller, R. Ingarden, R. Guardini)

Ingarden odrzuca wartości religijne, według niego wartości moralne są dla człowieka najważniejsze.

 personalizm egzystencjalny (jaki jest sens naszego bycia i życia) G. Marcel, K. Jaspers,

Macintosh - egzystencja współczesnego człowieka powinna być wielowymiarowa i wielokulturowa.

 personalizm neotomistyczny - J. Maritain, M. Gogacz, M.A. Krąpiec

 personalizm filozoficzno - religijny H. Cohen, M. Buber,

 personalizm absolutystyczny Green, Taylor,

- psychosocjologia personalistyczna E. Durkheim,

 

Charakterystyka personalizmów:

 

PERSONALIM AMERYKAŃSKI                                                         I.Dewey

Wyrósł na gruncie myśli proletariackiej, określany jako:                           

 personalizm idealistyczny

 personalizm pragmatystyczny

- personalizm demokratyczny

 

Powiązany  ideałami amerykańskiej demokracji. G.P. Bowne w 1908 r.„Personalizm”, staje się ona pierwsza światową  kolebka personalizmu.

Tezy:

1. Największa wartość - jest wolna i odpowiedzialna osoba.

2. Osoba znajduje wyjaśnienie w osobowym Bogu

3. Osoba jest rozumiana dynamicznie rozwija się sama, wewnętrznie, dopełnia się w innych osobach rozwija się zewnętrznie

4. Żyjemy we wspólnym świecie

 

Założenia demokratyzmu:

1.Osoba jest najwyższa osobą demokracji

2. ustrój, aby osoba mogła istnieć i rozwijać się we wszystkich dziedzinach: psychicznej, fizycznej i duchowej

3.Wolność (wewnętrzna i obywatelska). Musi ona wystąpić z samokontrolą, dyscyplina i ograniczeniem.

  

PERSONALIZM FRANCUSKI

wyrósł na katolicyzmie, ma charakter indywidualne, społeczny i antropologiczny, o wyraźnych wpływach tomizmu. E. Mounier (1950)

 

Rozumienie osoby

Osoba to zjawisko niedefiniowalne - to byt duchowy, osoba to wymiar wcielenia ducha w konkretny świat.

Podstawowe cechy osoby:

        duchowość

        inteligencja

        wolność

Osoba wyraża się poprzez działanie i czyn.

4 formy działania osoby wg Mouniera:

1. Działania organizujące świat (świat rodzinny, lokalny, społeczny)

2. Działania kształtujące świat wartości (moralność w szczególności )

3. Działania gromadzenia się we wspólnotę

4. Działania zaangażowania się (osobiste)

 

 PERSONALIZM NIEMIECKI

Skupia sie na wymiarze osoby strukturalnym lub transcendentnym. M. Scheller, R.Guardini, R.H. Lotz - hierarchia :

Bóg

Osoba

Rośliny

Zwierzęta

1. Osobę wiąże ściśle z wartościami, z prawdą i sumieniem etycznym

2. Wartościom przypisuje się znaczenia obiektywne, dzięki temu można je poznawać i realizować

3. Wartości i treści umysłowe(intelekt) odróżnia osobę ludzką od świata zwierzęcego.

4. Najwyższym postulatem moralnym jest realizacja człowieka jako osoby

 

PERSONALIZM POLSKI

S. Wyspiański, S. Wyszyński, K. Olbrycht, K. Wojtyła

Personalizm w ujęciu Karola Wojtyły (1920-2005)

Założenia K.Wojtyły

1. Osoba jest podmiotem (nie tylko istnieniem ale przede wszystkim podmiotem)
ma strukturę:

- bytowanie w sobie

- świadomość i samoświadomoć

- autocelowość

- autodeterminacja

- samospełnienie

- odniesienie do wspólnoty

- autotranscendencja (wewnętrzne przekonanie samego siebie)

2.Podmiotowość osoby wyraża się w działaniu.

Dynamizm wewnętrzny: duchowy, rozumny, wolny, moralny

Dynamizm zewnętrzny: twórczość, praca, kultura

- ekonomia

3. Naczelnym aktem osoby jest miłość (Bardziej być niż mieć)

4. Osoba jest relacją do innych osób i do Boga, ale jest to relacja obdarowana dużą miara wolności.

 

 KONCEPCJE:

Ks.Prof. M. Gogacz: jest autorem „Pedagogiki osoby” itp.,

Człowiek jest bytem osobnym i samodzielnym i wysokim stopniu samowystarczalnym.

Relacje osobowe w procesach

1. Miłość:  podstawowa życzliwość, uczucie, przyjaźń, miłość Caritas, powiązana z cierpieniem (amor), miłość Boga do człowieka (agape)

2. Wiara - buduje się na wartości prawdy, oznacza wzajemność, zaufanie, otwartość na drugą osobę.

3. Nadzieja - to co wywołuje dobro, oczekiwanie, że osoba, którą obdarowaliśmy miłością, wiara i życzliwością podejmie te relacje, odwzajemni je i będzie je chronić.

4. Humanizm i religia - to podstawowe środowiska życia człowieka

 

 

PEDAGOGIKA REALISTYCZNA

 Miłość, wiara, nadzieja, humanizm i religia tworzą podstawowe założenia pedagogiki realistycznej. Opiera się na 2 zjawiskach: na wychowaniu i wykształceniu.

Wykształcenie - to uzyskanie sprawności (rozpoznawanie tego co prawdziwe i dobre)

Wychowanie - to uzyskanie harmonii i wewnętrznego ładu.

Wykształceniu i wychowaniu podlegają : intelekt, wola, i uczucie. Kształtujemy i wychowujemy nasza wolę i uczucia.

Skutkami wychowania i wykształcenia człowieka jest jego wewnętrzna przemiana czyli metanoja.

 

 PEDAGOGIKA HERMENEUTYCZNA

 

Pojęcie hermeneutyki:

Hermeneutyka - z j. Greckiego- związana z osobą Hermesa, Hermes był pośrednikiem pomiędzy bogami a ludźmi, interpretował wyroki bogów. Hermeneutyka zajmuje sie interpretacją znaczenia i sensu.

Hermeneutyka to nauka interpretacji tekstów (pisanych i mówionych) i wypowiedzi, która poprzez wyraz dąży do zrozumienia sensu. To podstawowa definicja, to jeden ze sposobów.

Hermeneutyka była już w starożytności. Była wykorzystywana przez teologów żydowskich. Trzeba stosować dwie zasady:

1. Zawsze trzeba odwoływać się do historycznego, miejsca powstania teksu

2. do autora tekstu.

Herbart, Wygotski, Hessen itp.

 

Kierunki nowożytnej hermeneutyki:

Hermeneutyka jako:

1. teoria nterpretacji tekstu mówionego i pisanego (Schleiermacher, Baumgarten)

2. epistemologia(nauka o poznaniu)(metodologia) rozumienia (W.Dilthey)

3. ontologia rozumineia (Heidegger, Husserl)

4. filozofia rozumienia, swoiście pojęta teoria poznania i epistemologia nowego typu (H.G.Gaddamer)

5. teoria refleksyjna „hermeneutyka hermeneutyki” (P.Ricoreur)

6. teoria komunikacji symbolicznej (J.Hobernas, K.O.Apel)

7. interpretacja egzystencjalna (Bultman, Gnitecki) sens życia współczesnego człowieka

 Procesy wyjaśniania i rozumienia:

Funkcje pedagogiki jako nauki: II grupy funkcji

1. Funkcje poznawcze (dochodzenie do prawdy)

2. Funkcje praktyczne

 

Funkcje poznawcze:

1. opis - deskrypcyjność (prowadzenie obserwacji uczniów i opis stanów aktualnych i przeszłych danego zjawiska oraz rozmowa z rodzicami, stany przeszłe i opis) idiografia - jednostkowy opis - i opis klasyfikacyjny, w stosunku do grupy

2. wyjaśnianie - pytanie dlaczego dane zjawisko zachodzi

3 typy wyjaśnień:

1. wyjaśnienie nomologiczno - dedukcyjne

2. wyjaśnienie probabilistyczne (rachunek prawdopodobieństwa)

3. wyjaśnienie funkcjonalne -jaka funkcję pełnią na przykład formy kształcenia w nauczaniu zintegrowanym, funkcje założone i rzeczywist

przedrozumienie  i nadanie sensu z jednej strony a z drugiej interpretator i autor

 Interpretacja dokonuje się też przez nasze doświadczenia i przeżycia.

 

 

Główne obszary pedagogiki hermeneutycznej:

1. Proces rozumienia tekstu

2. Rozumienie historii w pedagogice

3. Rozumienie rzeczywistości pedagogicznej

a) rozumienie wychowanka przez wychowawcę

b) rozumienie procesu rozumienia - uczenia się dziecka

c) rozumienie postawy wychowawczej

d) rozumienie roli instytucji

e) rozumienie rzeczywistości wychowawczej w kontakcie poza wychowawczych środowisk

f) rozumienie wzajemności teorii i praktyki

4. Hermeneutyka jako formułowanie hipotez

 

---