PRZYRODA KL. 5

Temat lekcji - Poznajemy właściwości metali.

Cele operacyjne

Wiadomości:

1.Poznanie właściwości metali.

2.Odróżnianie metali szlachetnych od nieszlachetnych.

3.Znajomość wykorzystywania metali przez człowieka.

Umiejętności:

1.Umiejętność badania właściwości metali.

2.Umiejętność wyciągania wniosków z obserwacji.

3.Umiejętność pracy samodzielnej i grupowej.

Cele wychowawcze

1.Rozwijanie dociekliwości poznawczej.

2.Świadomość wykorzystywania nauki w praktyce dnia codziennego.

3.Zachowanie bezpieczeństwa przy wykonywaniu doświadczeń.

Metody:

1.Pogadanka

2.Doświadczenie,eksperyment

3.Dyskusja

Formy pracy:

1.Praca samodzielna

2.Praca w grupie

3.Praca w zespole klasowym

Środki dydaktyczne:

Metalowe płytki (miedziana, ołowiana, cynkowa, żelazna), palniki spirytusowe, metalowe szczypce, tygielki porcelanowe, druciki (platyna, złoto), zlweka z gorącą wodą, parafina, aparatura do zestawienia obwodu

elektrycznego (bateria płaska, żarówka, przewody elektryczne zakończone

„ krokodylkami „), karty pracy do określenia właściwości metali.

TOK LEKCJI

• FAZA PRZYGOTOWAWCZA

I zespół czynności:

1.Przygotowanie teoretyczne

- przypomnienie właściwości fizycznych substancji

- przypomnienie podziału substancji

- wymienianie przykładów substancji prostych metalicznych i

niemetalicznych

- wykorzystanie metali przez człowieka

2.Stworzenie sytuacji problemowej

- obserwujemy przedmioty metalowe w klasie, zastanawiamy się

dlaczego metale w nich nie są zastąpione innymi substancjami

- prosimy ucznia o przekrojenie twardego jabłka nożem metalowym i

plastikowym

3.Wyłonienie i sformułowanie problemu

- Dlaczego człowiek wytwarza tak wiele narzędzi swojej pracy z metali ?

4.Sformułowanie hipotez

- Nóż metalowy jest skuteczniejszy od plastikowego, nie odkształca się i

nie łamie się przy krojeniu.

- Właściwości metali sprzyjają wykorzystywaniu ich w życiu codziennym

człowieka.

5.Projektowanie badań

- omówienie 6 stanowisk badawczych:

1. obserwacja stanu skupienia, barwy, połysku, zapachu poszczególnych metali

2. badanie twardości metali

3. obserwacje reakcji metali z tlenem

4. badanie topliwości metali

5. badanie przewodnictwa cieplnego metali

6. badanie przewodnictwa elektrycznego metali

- każdy uczeń samodzielnie lub grupowo w klasach integracyjnych ma

przeprowadzić doświadczenie i obserwację na każdym stanowisku

badawczym według instrukcji przy stanowisku

6.Sporządzenie wykazu środków dydaktycznych

- uczniowie wymieniają pomoce potrzebne do przeprowadzenia badań

właściwości metali

7.Planowanie sposobu rejestracji i ilustracji wyników badań

- obserwacje z doświadczeń każdy uczeń zapisuje w karcie pracy

uzupełniając zgodnie z obserwacją podane w niej zdania

II zespół czynności:

1.Zebranie i dobór środków dydaktycznych

- przyniesienie i pogrupowanie środków dydaktycznych

2.Przygotowanie stanowiska pracy

- ustawienie stanowisk badawczych

FAZA REALIZACYJNA

III zespół czynności:

1.Przeprowadzenie doświadczenia

- uczniowie odwiedzając poszczególne stanowiska badawcze

przeprowadzają na nich ćwiczenia

st. a) określają stan skupienia, barwę, zapach, połysk poszczególnych metali

st. b) próbują zarysować powierzchnię jednej płytki metalowej o drugą innego

rodzaju - ustalają twardość metali

st. c) ogrzewając metale w obecności tlenu z powietrza sprawdzają czy zachodzi

reakcja utleniania (na podstawie tworzącego się lub nie nalotu na

powierzchni metalu)

st. d) w tygielkach porcelanowych badają topliwość żelaza i ołowiu

st. e) wkładają zagięte blaszki metali ma końcu których jest kulka parafiny do

gorącej wody sprawdzając jakie jest przewodnictwo cieplne metali

st. f) podłączając blaszki metalowe do obwodu z prądem, po zapaleniu się w

nim żaróweczki sprawdzają przewodnictwo elektryczne metali

2.Rejestrowanie wyników badań

- uzupełnianie karty pracy

a) Metale (z wyjątkiem rtęci) w temperaturze pokojowej są................................

(ciałami stałymi, cieczami, gazami)

Większość metali z wyjątkiem miedzi i złota wykazuje barwę...........................

(zieloną, srebrzystoszarą, czarną)

Metale. ..............................charakterystycznym połyskiem.

(wykazują się, nie wykazują się)

U metali. ...........................charakterystyczny zapach.

(występuje, nie występuje)

b) Metale są różnej twardości. Metalem twardym jest. ...................., metalem

miękkim jest. ....................... (ołów, żelazo)

c) W obecności tlenu metale ulegają utlenieniu i pokrywają się nalotem tlenków

metali - wyjątek stanowią metale. .......................

d) Metale mają różne temperatury topnienia. Najszybciej nad płomieniem

palnika topi się. .....................

e) Metale w różnym stopniu przewodzą ciepło. Lepszym przewodnikiem ciepła

jest. ..................... niż. ...................... (miedź, żelazo)

f) Metale są. ........................ przewodnikami prądu elektrycznego

(dobrymi, złymi)

IV zespół czynności:

1.Analiza i opracowanie wyników badań

- dyskusja do jakich celów w gospodarce człowieka można wykorzystać

poznane właściwości metali

2.Weryfikacja hipotez

- Właściwości metali decydują o ich szerokim zastosowaniu w gospodarce

człowieka.

3.Wnioskowanie końcowe

- Człowiek znając twardość, topliwość i przewodnictwo cieplne oraz

elektryczne metali może korzystać z tych cech przy wykonywaniu z nich

narzędzi ułatwiających i przyspieszających jego pracę.

• FAZA KONTROLNA

V zespół czynności:

1.Kontrola i ocena poprawności działań oraz stopnia dokładności badań

- kilku uczniów czyta swoją kartę pracy i wnioski końcowe

- pozostała część klasy sprawdza poprawność odpowiedzi i ocenia

kolegów

2.Formułowanie nowych problemów i hipotez

- Jeśli metale spełniają tak ważną rolę w naszym życiu, jak chronić

ich powierzchnie przed pokrywaniem się rdzą (tlenkami) ?