Cele Systemu Rachunków Zdrowia

• Ograniczenia wynikające ze stosowania zupełnie odmiennych klasyfikacji, różność definiowania kategorii, a także sposobu raportowania wydatków na ochronę zdrowia uniemożliwia prowadzanie dokładnych analiz, które porównywałyby wydatki na ochronę zdrowia pomiędzy krajami.

• Z racji braku szczegółowego określenia kategorii w temacie ochrony zdrowia uniemożliwione jest całkowite zestawienie narodowych statystyk.

• Produkcja dóbr i usług medycznych przez instytucje, które nie zawsze są zaliczane do sfery ochrony zdrowia prowadzi do rozbieżności pomiędzy całkowitą produkcją brutto systemu opieki zdrowotnej
  a sumą spożycia końcowego w zakresie zdrowia.

• Trudne jest uzyskanie wysokiej zgodności pomiędzy danymi systemów narodowych rachunków
  (w tym ochrony zdrowia), z uwagi na fakt, iż zagregowane statystyki systemów rachunków narodowych cechują się ograniczoną porównywalnością, np. z powodu odmiennego ujęcia gospodarki nieformalnej

• Kompleksowym ujęciem wydatków na ochronę zdrowia stal się sposób pozwalający na porównanie środków finansowych w sferze gospodarki pomiędzy krajami.
  W tym celu powstały wytyczne, założenia i dyrektywy, do realizacji, których powinny dążyć kraje prowadzące prace nad wprowadzeniem Systemu Rachunków Zdrowia.

Cele Systemu :

• zdefiniowanie narodowych granic sektora ochrony zdrowia, związanych z ujednoliconymi na poziomie międzynarodowym

• wdrożenie, porównywalnych na poziomie międzynarodowym, rachunków zdrowia w formie standardowych tablic;

• rozróżnienie funkcji bezpośrednio związanych z ochroną zdrowia

• prezentacja tablic umożliwiających analizę strumieni pieniężnych w ochronie zdrowia wraz
  z klasyfikacją różnego rodzaju funduszy ubezpieczeniowych i innych form finansowania;

• określenie struktury zagregowanych danych do celów badań porównawczych na poziomie mezo i mikro w systemie ochrony zdrowia;

• zaproponowanie spójnej struktury sprawozdawczej systemu opieki zdrowotnej, odpornej na zmiany zachodzące w czasie;

• monitorowanie ekonomicznych następstw reformy systemu ochrony zdrowia i polityki zdrowotnej;

• umożliwienie analizy systemu ochrony zdrowia z ekonomicznego punktu widzenia, zgodnej
  z zasadami prowadzania rachunków narodowych;

• przedstawienie ekonomicznego modelu podaży oraz wykorzystania dóbr i usług ochrony zdrowia jako narzędzia pokazującego logiczne związki pomiędzy systemem rachunków zdrowia i systemem rachunków narodowych.

Zasady Systemu Rachunków Zdrowia :

• Ekonomiczna struktura i zasady rachunków

• Podstawowe kryteria w Systemie Rachunków Zdrowia

• System Rachunków Zdrowia oraz analiza w zakresie satelitarnych rachunków zdrowia

• Wydatki na ochronę zdrowia

• Różnice między SHA i SNA / ESA w zakresie systemów informacji stanowiących ich podstawę

Ekonomiczna struktura i zasady rachunków

• System Rachunków Zdrowia (SHA) zaleca stosowanie w rachunkach zdrowia, wszędzie tam gdzie zostanie to uznane za właściwe,

• Zasady prowadzenia rachunków, które metodologicznie odpowiadają europejskiemu systemowi rachunków narodowych i regionalnych (ESA 1995) który to system jest w pełni zgodny z systemem rachunków narodowych (SNA 93)

• dokładność i międzynarodowa porównywalność wydatków na ochronę zdrowia, które zależą
  od precyzyjnych definicji w zakresie ekonomicznej natury transakcji

• podwójnego liczenia jak i nieuwzględniania niektórych wielkości statystycznych pomagają uniknąć precyzyjne definicja., co niesie korzyści w budowie wewnętrznie spójnego systemu.

• spójności pomiędzy SNA i SHA są wymagane przy powiązaniu statystyk SHA z innymi danymi
  o charakterze społeczno-ekonomicznym.

Podstawowe kryteria w Systemie Rachunków Zdrowia

Wspólny cel Rachunków Zdrowia i Rachunków Narodowych :

• Wszechstronność

• Wewnętrzną spójność

• Kompatybilność

• Porównywalność rachunków na poziomie międzynarodowym

• Aktualność i precyzję

Wszechstronność - System Rachunków Zdrowia (SHA):

• strukturalnie logiczną i wszechstronną baza dla prowadzenia rachunków zdrowia w zakresie działalności całego sektora ochrony zdrowia.

• wszelkie działania, programy i przedsięwzięcia podejmowane w celu świadczenia usług z zakresu ochrony zdrowia

• poprawa statusu zdrowotnego przy pomocy interwencji medycznych, powinny być ujęte, bez względu na to, czy krajowe statystyki definiują te działania, jako dziedzinę ochrony zdrowia, czy też nie.

Wewnętrzną spójność

• Tworzenie baz danych w ramach kwalifikacji ICHA , które będą w większym stopniu porównywalne między krajami i w większym stopniu spójne w czasie.

• Przyporządkowanie danych z narodowych klasyfikacji wydatków do poszczególnych kategorii Międzynarodowej Klasyfikacji dla Rachunków Zdrowia powinno uczynić proces gromadzenia danych mniej podatnym na zmiany w czasie narodowych definicji.

Wewnętrzną spójność

• Możliwość monitorowania zmian strukturalnych w przeszłości, w celu obrania punktu wyjścia dla budowy modeli symulacyjnych i prognozowania sytuacji w okresach przyszłych.

• SHA jest wewnętrznie spójny dzięki zastosowaniu zasad prowadzenia rachunków pozwalających na sprawdzenie uzyskanych szacunków wydatków w różnych wymiarach SHA.

• Raportowanie danych w zakresie produkcji , spożycia i finansowania dóbr i usług ochrony zdrowia w sposób wewnętrznie spójny

Kompatybilność

• System Rachunków Zdrowia (SHA) powinien być, tam gdzie istnieje taka możliwość, kompatybilny z systemem rachunków narodowych (SNA).

• Każdy termin powinien być w bezpośredni lub pośredni sposób przypisany do odpowiedniej kategorii SNA.

• Metodologiczna zgodność z SNA jest wymagana zarówno przy obliczaniu udziału poszczególnych składników w wydatkach ogółem jak i przy międzynarodowych porównaniach.

Kompatybilność

• Zróżnicowane zasady prowadzenia narodowych rachunków zdrowia,

• Określony stopień odpowiedniości SHA z SNA może być środkiem do uzyskania porównywalności z innymi ekonomicznymi i społecznymi statystykami (indeksy, cen, dane) dotyczące wartości dodanej w działalności sektora ochrony zdrowia niezbędne w procesie dalszego rozwijania rachunków w kierunku satelitarnego rachunku zdrowia.

Porównywalność rachunków na poziomie międzynarodowym

• Proponowane definicje i klasyfikacje powinny ułatwiać statystykom przekształcenia krajowych obserwacji na dane porównywalne na poziomie międzynarodowym.

• Wspólne granice funkcjonalne w zakresie ochrony zdrowia są warunkiem koniecznym przy kalkulacji narodowych wydatków na ochronę zdrowia na poziomie międzynarodowym.

Aktualność i precyzję

• Precyzja nawiązuje do minimalnego poziomu szczegółowości uznanego za konieczny w regularnych raportach.

• Za sytuacją idealną dla uznania badania statystycznego za aktualne, jest uzyskanie wstępnych danych najpóźniej sześć miesięcy po zakończeniu okresu, którego dotyczą.

• Tworzenie dla celów analizy polityki zdrowotnej wstępne prognozy tendencji.

• W sytuacji ograniczonych środków, szczegółowe badania mogą być prowadzone wyłącznie raz na kilka lat, z interpolacją za lata pomiędzy badaniami i ekstrapolacją na następne okresy.

System Rachunków Zdrowia oraz analiza w zakresie satelitarnych rachunków zdrowia

• Metodologiczna zgodność rachunków zdrowia z zasadami rachunków narodowych (SNA 93) jest warunkiem koniecznym, by rachunki zdrowia spełniały podstawowe wymogi porównywalności w czasie, między krajami oraz z ogólną statystyką gospodarczą.

• System rachunków narodowych (SNA) opisuje wszechstronny i spójny obraz całej gospodarki.

• Wprowadzenie w kilku krajach rachunków satelitarnych w zakresie ochrony środowiska, rolnictwa, edukacji i nauki czy turystyki przyśpieszyło proces rozwiązywania problemów metodologicznych związanych z rachunkami satelitarnymi .

• Nie ma fundamentalnych różnic między SHA i satelitarnym rachunkiem zdrowia, różnią się one raczej priorytetami i kolejnością zadań do realizacji.

• Podstawowa różnica między SHA i satelitarnym rachunkiem zdrowia leży w stopniu integracji podstawowych systemów oceny i w źródłach statystycznych, na których opierają się SHA i satelitarne rachunki zdrowia

• Szacunki przeprowadzane w ramach SHA dokonywane są w oparciu o wszystkie dostępne źródła informacji w zakresie analizy organizacji, świadczenia i finansowania ochrony zdrowia,

• Rachunki satelitarne koncentrują się na uzgadnianiu tablic nakładów/wyników, tworzonych wg centralnego schematu SNA

• Rachunki satelitarne w elastyczny sposób odpowiadają na potrzebę zwiększenia zdolności analitycznych rachunków narodowych w wybranych obszarach zainteresowania społecznego.

Zwykle rachunki satelitarne pozwalają na:

• Dostarczenie dodatkowych informacji o charakterze funkcjonalnym lub intersektoralnym, na temat bieżącej działalności w dziedzinach szczególnego zainteresowania społecznego;

• Zwiększenie obszaru analizy kosztów i korzyści związanych z wszelką działalnością człowieka;

• Dalszą analizę danych przy pomocy bardziej precyzyjnych wskaźników i wielkości zagregowanych;

• Powiązanie danych fizycznych z danymi wyrażonymi wartościowo.

Wspólne elementy zasad SNA w Satelitarnych Rachunkach Zdrowia i Rachunków Zdrowia :

• Możliwość dezagregacji łączonych usług na odrębne pozycje,

• Odmienne traktowanie dotacji dla dostawców opieki zdrowotnej, które nie są ujęte w spożyciu finalnym, w centralnej strukturze rachunków narodowych;

• Potrzeba uwzględnienia gospodarstw domowych jako dostawców opieki długoterminowej, co w swej funkcji odpowiada pewnym rodzajom pieniężnych świadczeń społecznych.

Dostosowanie w sposób elastyczny struktury ekonomicznej SHA do zasad satelitarnego rachunku zdrowia wymaga:

• Wszechstronnego wykazu dóbr i usług uważanych za charakterystyczne dla sektora ochrony zdrowia;

• Określenia sektorowych granic świadczenia usług w celu zdefiniowania wydatków ogółem na ochronę zdrowia;

• Wskazania sposobu i miejsca ujęcia wydatków inwestycyjnych;

• Identyfikacji szczególnych rodzajów transakcji;

• Szczególnej analizy transferów jako integralnej części rachunków zdrowia;

• Identyfikacji końcowych użytkowników i końcowych płatników wydatków w ochronie zdrowia.

Wydatki na ochronę zdrowia

• Punktem wyjścia dla Systemu Rachunków Zdrowia (SHA) jest definicja dóbr i usług, których spożycie finalne stanowi podstawową funkcję krajowego systemu ochrony zdrowia.

• SNA rekomenduje ich dalszy podział na dobra i usługi charakterystyczne oraz dobra i usługi pomocnicze. Dobra i usługi charakterystyczne dla zdrowia to takie, przy których strona produkcyjna jest badana z określonym stopniem szczegółowości, przynajmniej poprzez przyporządkowanie dóbr i usług do instytucji zaangażowanych w ich wytworzenie.

• Zarówno w Systemie Rachunków Zdrowia, jak i w satelitarnych rachunkach zdrowia, te dobra
  i usługi odpowiadają wydatkom ogółem na ochronę zdrowia. Wydatki ogółem na ochronę zdrowia mierzą spożycie finalne dóbr i usług ochrony zdrowia oraz wydatki inwestycyjne instytucji świadczących usługi zdrowotne,

• Dobra i usługi pomocnicze to takie, których warunki produkcji nie wymagają szczegółowego monitoringu,

• Kwoty wydatkowane na te dobra i usługi można traktować, w szerszym sensie, jako wydatki na zdrowie.

WYDATKI

• Stanowią część produktu krajowego brutto, nie powinny one obejmować eksportu usług opieki zdrowotnej, tj. usług świadczonych przez krajowych dostawców cudzoziemcom, lecz powinny obejmować import tych usług,

Przy porównywalności międzynarodowej istotne przy szacowaniu wydatków ogółem
są następujące zagadnienia:

• gdzie należy przeprowadzić granicę świadczenia usług ochrony

• w jakich kategoriach należy traktować dotacje i inne transfery do dostawców dóbr i usług ochrony zdrowia;

• jak mierzyć produkcję rynkową i nierynkową w sektorze ochrony zdrowia;

• jak ujmować międzynarodową wymianę w zakresie dóbr i usług medycznych;

• kiedy rejestrować wydatki i jak je ujmować w rachunkach

Różnice między SHA i SNA / ESA w zakresie systemów informacji stanowiących ich podstawę

• Definicje w zakresie podstawowych kategorii dóbr i usług ochrony zdrowia są w dużym stopniu nieprecyzyjne.

• W krajach OECD niewystarczające zasoby przeznaczano na cele związane z prowadzeniem badań w zakresie standardowych rachunków ekonomicznych.

• Ostatnio, coraz większa liczba krajów OECD zaczęła zwiększać środki finansowe przeznaczane na kompleksowe badania, dotyczące usług ochrony zdrowia oraz instytucji świadczących te usługi, jak również aspektów społeczno-ekonomicznych działalności tego sektora.

• Rozwinięcie SHA w kierunku satelitarnego rachunku zdrowia może stać się pożądanym narzędziem polityki zdrowotnej oraz analizy struktury ekonomicznej wydatków w średnim okresie. Jednak ocena pełnego obrazu struktury wartości dodanej w sektorze ochrony zdrowia nastręcza wiele trudności wynikających z niejednorodnego charakteru instytucji świadczących usługi w rozpatrywanym sektorze.

Dodatkowe koncepcje rachunków, których wdrożenie może stanowić rozwinięcie SHA
w kierunku satelitarnego rachunku zdrowia oraz towarzyszących temu rachunkowi analiz:

• Rachunek produkcji i wartość dodana według instytucji świadczących usługi z zakresu ochrony zdrowia;

• Nakłady pośrednie w działalności sektora ochrony zdrowia według rodzajów tych nakładów;

• Akumulacja brutto kapitału w sektorze ochrony zdrowia/ wartość brutto kapitału;

• Tablice nakładów/ wyników w sektorze ochrony zdrowia.

---