tww1, Studia, Teoria wychowania, teoria


WYCHOWANIE JAKO PRZEDMIOT REFLEKSJI I DZIEDZINA PRAKTYCZNEGO MYŚLENIA

Teoria naukowa->systemy twierdzeń rzeczowo i logicznie uporządkowanych

Twierdzenia->opis rzeczywistości;są to zdania opisujące związki i zależności zachodzące w przyrodzie i społeczeństwie

Są twierdzenia KATEGORYCZNE i STATYSTYCZNE

(tak jest i koniec) (są pewne stany zdarzające się częściej niż inne)

1.Wyjaśnij pojęcie wychowanie:

Wychowanie->od słowa chować.pedagogia(z gr.)to całość zabiegów i czynnosci związana z kształtowaniem moralnym i umysłowym człowieka. Educare-wyprowadzenie człowieka ku górze

Edukacja->ogól wpływow na jednostki i grupy ,które mająprowadzić do tego, aby człwoiek w max.stopniu stawał się świadomym i twórczym członkiem wspólnoty społecznej, narodowej, globalnej, był zdolny do aktywnej samorealizacji.trwałej tożsamości,do rozwijania własnego "JA".

A.Nalasakowski->wg. Niego wychowanie to proces osadzony w kulturze,który wyzwala ze zniewolenia naturę, uwalnia od poglądów na rzecz organizacji wolnej woli

2.Scharakteryzuj wychowanie rozumiane jako pomoc w:

5 podstawowych wymiarów wychowania

1.Pomoc we wzrastaniu(człowiek jest istotą biologiczną,zagwarantowania jak najlepszych warunków w biologicznym wzrastaniu)

wzrastania->swobodny, spontaniczny,nieukierunkowany celami wychowania rozwój człowieka w ramach życia społecznego.

Tutaj istotny jest respekt dla praw natury , należy dostosować działania dorosłych do etapu rozwoju dziecka i jego zainteresowań.

2.Pomoc w socjalizacji(człowiek zyje wśród innych ludzi i jest skazany na ich pomoc)

Pomoc człowiekowi w opanowaniu społecznych form życia.

socjalizacja->uczenie człowieka wartości i norm, na kórych opiera się życie społeczne, przygotowanie do pełnienia ról społecznych, formowanie sumienia,poznainie społeczne akceptowanych sposobów zaspokajania potrzeb, wyrażania emocji

Zasadą wychowania jako pomoc w socjalizacji jest względnie spójny system wartości i norm

3.Pomoc w inkulturacji(człowiek żyje w kulturze i jest osobą kulturalną

Pomoc człowiekowi w przyswojeniu i tworzeniu kultury

inkulturacja->proces poznawania kultury i wchodzenie w życie kulturowe danej społeczności poprzez opanowanie języka, umiejętności czytania, pisania, myślenia, świadomości,pojęc moralnych.Jest to tez zdolność do przekazywania i tworzenia kultury.Troska o to aby nie wykorzystywac słabości danej kultury i nie podporządkowywać jej bezwzglednie kulturze dominujacej.

[*]

4.Wychowanie jako pomoc w personalizacji

Wazne jest kim jest dla nas człowiek

Przyjmujemy,że człowiek określa samego siebie w działaniu i tworzy swoją sytuację życiową.Człwoek jest nie tylko tym czym ukształtowało go środowisko,kultura.Ma wpływ na to co dzieje sie z nim i wokoło niego.

Jakie jest główne wychowanie->pomaganie człowiekowi w kształtowaniu świadomości bycia osobą i poczucia inywidualnej tożsamości

Personalizacja->kształtowanie indywidualnej tożsamości,budowanie własnego bycia osobą oraz osiąganie autonomii i zdolności do samostanowienia

Warunkiem takiego wych. Jest wybór i akceptacja określonej hierarchii wartości i postępowania wraz z nią

5.Wychowanie jako pomoc w emancypacji

Przyjmujemy, że człowiek jest istotą dążącą do samorozwoju i autonomii

Głowne zadania są takie aby człowiek uświadomił sobie ukryte formy zniewolenia,przymusu i podjał działanie wyzwalajace z tego zniewolenia.

Emancypacja-wyzwolenie proces wyzwolenia sie spod ukrytych form i norm by moc w pelni wykorzystywac swoj potencjał rozwojowy

Warunkiem tego wych. Jest uświadomienie sobie,że percepcja rzeczywistości jest systematycznie zniekształacana przez roznorodne ideologie.

3.Podaj i omów cechy człowieka jako osoby

Człowiek jest istotą b.złożona wiec logiczne jest , że wychowanie też jest procesem bardzo złozonym.Pełne wychowanie bierze pod uwagę wszystkie aspekty wyżej wymienione.

[*]

OSOBA->myśli o myśleniu w przeciwieństwie do zwierząt

->"rozumnej natury jednostkowa substancja"

Personalistyczne myślenie o człowieku.Chodzi o traktowanie człowieka jako osoby.Ma zdolnośc do przekraczania własnych mozliwości.

Myślenie to przyjmuje , że osoba ma pewne cechy.

*Duchowość->rozumność->osoba może poznawać świat i kierować swoimi działaniami stosownie do tego jak ten świat poznaje

->wolność-panowanie nad instynktami. ->wewnętrzna

->zewnętrzna

*Integralność->człowiek jest całością psycho-fizyczno-duchową(jeżeli oddzielimy częśc nie ma człowieka). Zawarte w tym jest też to że jest jedyny i niepowtarzalny

*Wrażliwość na wartości(wartość sama w sobie,nosiciel ma wartości i posrod nich żyje,człowiek jest wartością samą w sobie,jest ich nosicielem np.bo mądry, sprawiedliwy)

*Dynamika->osoba to jest byt,który się zmienia(osobą sie jest i się staje)

*Zdolność do samorozwoju-człowiek rozwija sie od wewnątrz,jest sobie sam sprawcą swojego rozwoju,otoczenie pobudza lub hamuje.Jest budowniczym i budulcem zarazem.

*Zdolność transcedowania->zdolność i przekraczanie samego siebie(spolecznych czy biologicznych uwarunkowań)

*Twórczość-związana ze zdolnościa do transcedowania i zamieniania tego co konieczne w mozliwe

*Skierowanie ku drugiej osobie i swiatu(wspólnotowość,bycie razem tez jest wartoscia)(rozwoj moralny,przez innych,impulsy wysyłane przez innych)

4.Scharakteryzuj główne zadania wychowawcze w każdej z faz rozwoju człowieka wg.koncepcji Eriksona

5.Scharateryzuj 4 dynamizmy rozowju człowieka (los, etos itp)

SKŁADNIKI WYCH WG KUNOWSKIEGO.

BIOS- (życie, pęd życiowy, dynamizm) do naturalnego psychicznego rozwoju organizmu wyrażający się w rozmachu życiowym. Z biosem wiążą się wszelki stany somatyczne (ciała) i psychiczne w zakresie normalnych reakcji i ich zaburzeń oraz utrzymywanie równowagi zdrowia fizjologicznego i psychicznego.

ETHOS - (obyczaj, norma, przyzwyczajeni) -jego moc polega na poziomie moralności grup rodzinnych, szkolnych, zawodowych oraz szerszych organizacji państwowych (moralność powiązana z obyczajem np. przysięga Hipokratesa u lekarzy). W sytuacjach wychowawczych wytwarza się poczucie obowiązku, odpowiedzialności związanego z solidarnością grup i upodabnianiem się przez naśladownictwo innych. W sytuacjach społecznych kształtuje się etos pracy i zabawy, samorządu, nauki, sztuki i kultury. Na skutek działania etosu w różnorodnych dziedzinach życia następuje w wychowaniu tzw. dziedziczenie społeczne lub kulturowe.

AGOS - (gr. - prowadzenie) - nawet zupełnie zdrowy psychicznie i fizycznie wychowanek może ulec wykolejeniu wychowawczemu gdy wejdzie w demoralizujące środowisko, wobec tego zagrożenia w kształtowaniu biosu przez etos nie może zabraknąć korygującego działania wychowawcy nastawionego w kierunku szlachetnych ideałów. Wychowawcy mają wprowadzić wychowanka do wyższej kultury, zbliżyć go do ideału, doskonalić we wszechstronnym rozwoju - siłę tę nazywamy agosem.

LOS - siła niewymierna nie dająca się przewidzieć wpływa "swoimi ciosami" albo "uśmiechami fortuny" na życie, jego rozwój i wychowanie każdego człowieka. Może być traktowana różnorodnie: fatalistycznie jako nieubłagany los przeznaczony nam, wobec którego jesteśmy bezradni; deterministycznie - człowiek ma możliwość wpływania na swój los; indeterministycznie gdy los pojmujemy jako działanie nieszczęśliwego przypadku a nie konieczności - stąd człowiek sam wybiera "Jestem kowalem własnego losu"

WSPÓLCZESNE KONCEPCJE WYCH.

PROSPEKCJA - wychowanie musi patrzeć w przyszłość. Wychowawca przygotowuje wychowanka do następnych faz życia uwzględniając zachodzące zmiany.
INTELEKTUALIZACJA - dąży się do podbudowania każdego działania świadomością, oczywiście na miarę jego rozwoju. Trzeba uczyć nie tylko co, jak robić ale też dlaczego i po co.
INDYWIDUALIZACJA - jeśli szkoła tradycyjna wyrównywała wszystkich do średniej i głosiła encyklopedyzm to szkoła przyszłości w każdym uczniu dostrzeże mistrza, każdego w innej dziedzinie, dbając aby nie pozostał analfabetą w dziedzinach pozostałych.
AUTOEDUKACJA - wychowanek ma być podniesiony do godności podmiotu, jak najmniej być wychowywany, jak najwięcej wychowywać się sam.

6.Scharakteryzuj cechy podmiotu

Człowiek,prócz tego, że jest osobą jest też podmiotem.

Cechy podmiotu: 1Poczucie tożsamości-tożsamość to zbiór samookreślen składający się z cech ,kategorii za pomocą których człowiek opisuje samego siebie.Na tożsamość człowieka składają się wszystkie jego odpowiedzi na pytanie kim jestem?

2)świadomość-oznacza stan czuwania połaczony z orientacją we własnych myślach,przezyciach,motywach,dazeniach,relacjach z otoczeniem.

3.Wolność-bardzo wieloznaczne pojęcie.To nie tylko brak zewnętrznego przymusu.

Czyn wolny to taki,w ktorym opowiadamy sie za rozumowo uzasadnionym postepowaniem(rozpoznalem syt. I mam pragnienie by postepowac tak a nie inaczej)

4.Odpowiedzialność-zaakceptowanie i przyjęcie na siebie konsekwencji sojego czynu.Czesto chcielibysmy jej uniknac

5.Moc sprawcza -ma zdolnosc wplywania na to co sie dzieje z nim i wokol

Piec czynnikow decydujacych o mocy sprawczej czlowieka

a)generatywnosc->skłonnosc do spontanicznych zachowań oraz do wyprobowania nowych schematow myslenia i działania

b)optymizm->oczekiwanie powodzenia sukcesow

c)zaufanie do siebie ->do swych mozliwosci,pomysłow,co zwiazane jest z poczuciem wlasnej wartosci

d)selektywnosc->zdolnosc wartosciowania,ustalania priorytetow,odbior i przetwarzanie informacji

e)poszukiwanie przyczynowosci->nastawienie na wykrywanie zwiazkow miedzy wlasnym działaniem a jego nastepstwem

 7. O jakim wychowaniu możemy powiedzieć, że jest podmiotowe?

PODMIOTOWOSC w wychowaniu mozna rozpatrywac w 3 perspektywach

1.Wartosci w wych

2Cele wych

3 warunek wych

Podmiotowosc jako cel (zamierzony efekt naszego dzialania-chodzi o rozwijanie podmiotowosci,bo od samego poczatku czlowiek jest podmiotem, inicjalną podmiotowosć->od narodzin,podmiotowosc finalną osiagamy w momencie smierci

*podmiotowosc jako warunek->podmiotowosc musi byc zarowno celem i warunkiem wychowania.

  1. Podaj i omów etapy rozwoju moralnego.

Rozwój moralny - proces przemian osobowości człowieka, prowadzących do uformowania się pewnego systemu wartości i odpowiadających mu reguł postępowania. Posiada dwa poziomy - poznawczy (rozumowanie, oceny moralne) i behawioralny (działanie moralne).

Etapy rozwoju moralnego wg Jean'a Piaget'a

  1. anomia moralna (...- 2 rok życia) - amoralizm, brak świadomości i motywacji moralnej;

  2. heteronomia moralna (2-9 r.ż.) - nakazy regulujące zachowanie są dane z zewnątrz, trwałe, niezmienne (sankcje zewnętrzne są głównym powodem przestrzegania reguł moralnych);

  • socjonomia moralna (9-13 r.ż.) - akceptacja norm obowiązujących w grupie, bez uznania ich za własne;