INTERAKCJE LEKOWE

Czynniki warunkujące - duża zmiennośc:

• Zależne od pacjenta:

1. uwarunkowania genetyczne (acetylatory)

2. specyfika choroby

3. dieta

4. papierosy (szybszy metabolizm)

5. alkohol

• Wpływ leków:

1. dawka

2. czas leczenia

3. czas przyjęcia

4. kolejność przyjmowania leków

5. droga podania

6. sposób dawkowania

PODZIAŁ:

1. interakcje farmaceutyczne - zachodzą podczas przygotowania leku, np. podczas mieszania leków w roztworach infuzyjnych

2. interakcje farmakokinetyczne - zachodzą po podaniu leku w organizmie organizmie dotyczą:

• wchłaniania

• dystrybucji

• metabolizmu

• wydalania leku

3. interakcje farmakodynamiczne - zachodzą na poziomie receptorowym, np.przy podaniu antagonistów i agonistów tego samego receptora

Ad. 1. (interakcje farmaceutyczne)

1. Hamowanie HEPARYNY:

• penicylina

• erytromycyna

• gentamycyna

• kanamycyna

• streptomycyna

• tetracykliny

• chlorpromazyna

• promazyna

2. Hamowanie DEKSTRANU

• chloropromazyna

• barbiturany

• ampicylina

• prometazyna

3. Hamowanie STERYDÓW i PENICYLIN

• aminolikozydy

Ad. 2. (interakcje farmakokinetyczne)

1. WCHŁANIANIE

• tetracykliny - nie stosować z witaminami, solami Fe, Mg i Al - powstaje niewchłanialny kompleks. Aby dobrze czuć się po tetracyklinach należy je popić bardzo dużą ilością przegotowanej wody.

• Cholinomimetyki - NIE stosować z lekami przeczyszczającymi, bo powodują spadek wchłaniania leków

• Cholinolityki - powodują wzrost wchłaniania leków (podobnie leki zapierające!)

• Leki zobojętniające - np. omeprazol, famotydyna, zwiększają wchłanianie leków zasadowych (morfiny, aminofiliny), zmniejszają wchłanianie leków kwaśnych (ASA, ibuprofenu, indometacyny)

2. DYSTRYBUCJA

Wypieranie się wzajemne z połączeń z białkami osocza (albumina, kwaśne glikoproteiny), prowadzi do ↑ wolnej frakcji leku, który uległ wyparciu.

LEKI WYPIERAJĄCE:

• Chloramfenikol

• Nitrofurantoina

• Chinidyna

• Werapamil

• Amiodaron

• Sulfonamidy p/bakteryjne

• NLPZ !

LEKI PODATNE NA WYPIERANIE:

• Doustne leki p/cukrzycowe

• Penicyliny

• Hydrokortyzon

• Doustne środki antykoncepcyjne

• Metotreksat

• Leki p/zakrzepowe

• Digoksyna

• Leki p/padaczkowe

3. METABOLIZM CYTOCHROMOWY

CYP 3A4:

• leki p/depresyjne

• neuroleptyki

• benzodiazepiny

• leki nasenne

• leki p/bólowe

• antybiotyki

• leki p/padaczkowe

• leki p/arytmiczne

• antagoniści Ca²⁺

• sterydy

• statyny

• IPP

LEKI POBUDZAJĄCE CYTOCHROM (CYP 3A4) - powodują znaczne przyspieszenie metabolizmu, leki działają wolniej, słabiej!

• Karbamazepina

• fenobarbital

• fenytoina

• deksametazon

• wyciągi z dziurawca

• rifampicyna

LEKI HAMUJĄCE CYTOCHROM (CYP 3A4) - spowalniają metabolizm, leki działają silniej!

• SSRI

• sok grejpfrutowy

• zafirlukast

• werapamil

• metadon

• metyloprednizolon

• cyklosporyna

• dilitiazem

• bromokryptyna

• fluorochinolony

• doustne leki p/grzybicze (pochodne imidazolowe)

• makrolidy

• nafazodon

3