W Polsce przed 5 tys. lat nie odczuwano działalności człowieka na środowisko, a na świecie przed 12 tys. lat.

W II połowie XX w. nastąpiła degradacja środowiska przez człowieka.

Nekrozy i chlorozy na szpilkach i liściach drzew

Chloroza - choroba roślin objawiająca się odbarwianiem i odpadaniem liści, niedorozwój na skutek zaburzeń produkcji chlorofilu lub zahamowania tejże produkcji. Spowodowana niedoborem pierwiastków- Fe, Mg, S, N, nadmiarem Ca, ale też pod wpływem SO_2, NO, ozonu, azotanu nadtlenku acetylu. Atakowany jest miękisz asymilacyjny.

Pod wpływem niskich stężeń.

Nekroza- martwica komórek w organizmie żywym, spowodowana czynnikami zewnętrznymi np. patogenicznymi.

Z chloroz roślina może jakoś wyjść, ale w wypadku nekrozy i wysokich stężeń jest juz nie do odratowania.

Pod koniec lat 80-tych klęska w czarnym trójkącie. Pd-zach Polska, pn. Czechy, Pd-wsch Niemcy. /Sudety, góry izerskie/

To też się działo w Europie.

Izolinie kwaśnego deszczu określane są na podstawie defoliacji drzew (odlistowienie).

W całej Europie ocena stanu drzew jest robiona tka samo.

Wpływ antropogeniczny:

Korozja (zniszczenie rzeźb)

Antropogeniczne obciążenia środowiska

Zmiany jakości powietrza

Zmiany ilości i jakości wody

Zmiany areału i jakości gleb

Zmiany jakości i ilości zasobów biotycznych

Zmniejszona produktywność ekosystemów

Zmiany jakości estetycznych krajobrazu

Zmiany innych pozamaterialnych wartości środowiska

Skutki pośrednie

Straty w produktywności przemysłu

Straty w produkcji rolnej i leśnej

Straty w gospodarce rybackiej i łowieckiej

Straty w gospodarce mieszkaniowej komunalnej

Straty w drogownictwie, łączności, transporcie

Inne straty materialne

Pogorszenie warunków pracy

Pogorszenie warunków rekreacji i wypoczynku

Pogorszenie warunków zdrowia ludności

Utrudnienia w twórczym (naukowym) i oświatowym wykorzystywaniu środowiska

Inne skutki pozamaterialne

!!!MUSISZ UMIEĆ WOJEWODZSTWA!!!

Co to jest antropopresja?

Całkowity wpływ człowieka na środowisko:

Odwet ekologiczny:

nie przewidziane, szkodliwe następstwa przekształcania środowiska wynikające z jednostkowych działań np. Zapora np. Czorsztyn - Dunajec

Siemianowice (koło Białegostoku) -uzdatnianie tam jest bardzo drogie.

Kryzys ekologiczny:

względnie trwały stan społeczno - gospodarskich….(..)

całokształt niebezpieczeństw i zagrożeń wynikający z istniejącego stanu powiązań i zależności między…(…)

Oznacza stan środowiska w którym stopień ingerencji człowieka w przyrodę oraz intensywność jej przekształceń przekraczają jego zdolność do samodzielnej kompensacji zmian.

Katastrofa ekologiczna:

Oznacza daleko posuniętą degradację środowiska, że podjęcie środków zaradczych nie jest możliwe lub super trudne. Środowisko przestaje pełnić swe podstawowe funkcje- staje się nieprzydatne do zaspakajania ludzkich potrzeb i zatraca zdolność reprodukcji zasobów odnawialnych.

Oznacza nagłe zdarzenie, powodujące wprowadzenie do środowiska dużej ilości substancji szkodliwych

Zjawiska wpływające na współczesny kryzys ekologiczny:

- globalne ocieplenie

- niszczenie ozonosfery w stratosferze

- wycinanie lasów tropikalnych

- niszczenie lasów poprzez emisje przemysłową, można powiedzieć ze w Europie się zmniejszyła

- kwaśnie deszcze (konwecjia genewska)

- awarie urządzeń jądrowych około 10 takich jak w Czarnobylu było na Uralu

- produkcja i składowanie odpadów radioaktywnych

- erozja głownie Europa południowa, u nas też ale nie bardzo

- pustynnienie w Polsce nie ma / 41% lądów Ziemi to pustynie

- wzrastające zasolenie gleb - skutek rolnictwa i przemysłu

- zanieczyszczenie mórz i oceanów

- eutrofizacja wód słodkich

- rozprzestrzenienie pasożytów

Wskaźniki stanu Ziemi	Zmiany
Pokrywa leśna	Powierzchnia lasów tropikalnych zmniejsza się o 11 mln ha/rok. 31 mln ha lasu w krajach uprzemysłowionych wykazuje oznaki zniszczenia najprawdopodobniej spowodowane przez kwaśne deszcze.
Warstwa orna gleby	Corocznie traci się 26 mln ton warstwy ornej na obszarach rolnych
Jeziora	Na części terytoriów Afryki, Chin, Indii i Ameryki Pn. poziom wód spada a zapotrzebowanie na wodę przewyższa zdolność podnoszenia się lustra wody.
Różnorodność gatunkowa	Kilka tys. gatunków roślin i zwierząt corocznie ginie, ocenia się że w ciągu następnych 20 (gdybania) lat może ulec zagładzie ¼ gatunków
Jakość wód gruntowych	50 rodzajów pestycydów powoduje…(..) …nie znane w skali światowej
Klimat	Prawdopodobnie do 2050r temperatura wzrośnie o 1,5-4,5 stopnia C
Poziom mórz	Do 2100r wzrośnie poziom wód morskich od 1,4 do 2,2m
Warstwa ozonu w górnych partiach	Dziura nad Antarktyką w okresie…(…)
Obszary pustynne	W wyniku złej gospodarki ziemią każdego roku powstaje 6 mln ha nowych pustyń

Ozon w troposferze jest zły.

Emisja niektórych metali ciężkich do atmosfery:

Pierwiastek	Źródła naturalne ton/rok	Źródła antropogeniczne ton/rok
Arsen	12 000	???
Kadm	13 000	18 820
Chrom	44 000	7 570
Miedź	28 000	30 480
Rtęć	2500	3560
Nikiel	30 000	55 650
Ołow	12 000	323 350
Cynk	45 000	131 880

Popatrz- w przypadku kadmu różnica jest duuuża

Ołów - dramat

Cynk x3

---