Studia kulturowe i badania kultury popularnej
Studia kulturowe nie są jednolite, ciągle się rozwijają. Ich wyróżnikiem był zawsze spór i niezgoda. Studia te i ich przedmiot są zawsze wytworem społecznym. Każdemu tekstowi zawsze można przypisać kilka znaczeń, które często stają się przedmiotem konfliktów. Tym samym tekst kulturowy staje się miejscem walki o ideę, . Walcząc o nią można zdobyć hegemonię lub ją utracić.
Teoria hegemoni o której pisze Hall nazywa „ niezwykle użyteczną metaforą hegemonii”. Porównuje on tekst do produkcji a czytelnika do konsumenta. Produkcje tworzymy przez wiele odczytań tekstu.
Tworzenie kultury popularnej (dalej KP) może działać do podporządkowania ale również sprzeciwu wobec aktualnego porządku świata. Nie zawsze jest ona (KP) silna. Nie jest to tylko kultura nastawiona na zysk i służąca kontroli. Na KP wpływ na wszystko: historia, atmosfera i nastroje społeczne. Związek między odbiorcą a tekstem popularnym jest zawsze aktywny. Żaden tekst nie daje pewności co do efektu jaki wywoła.
TELEWIZJA
Telewizja (dalej T) (dziś obok Internetu) jest jedną z najbardziej powszechnych form spędzania czasu. Przeciętny Amerykanin spędza przed T. 7 lat życia.
Znaczenia i przekazy telewizyjne są nie przekazywane, ale wytwarzane: przez tego zakodowywuje surowy materiał z życia codziennego oraz przez odbiorcę i jego miejsce w dyskursach. Skutki (oglądania) telewizji mogą być inne od zamierzonych. Specjaliści od kodowania życzą sobie aby dekodowania było zgodne z kodowaniem, nie mogą tego jednak zagwarantować.
Telewizja i „ideologia kultury masowej”
Ien Ang opowiada w tym rozdziale o doświadczeniu jakie zrobił, korzystając z pisa „Viva” na początku lat 80'. Napisał artykuł w którym mówił dlaczego tak bardzo lubi, popularną w ówczesnym czasie operę mydlaną Dallas. (Coś jak moda na sukces). Oglądalność tego serialu utrzymywała się przez cała emisję serii na poziomie 52% (!).
W tym artykule stawia pytanie „jakie są rezultaty przyjemności?” a raczej „jakie są mechanizmy przyjemność, jak ona powstaje”. Tak naprawdę, to czy dany program postrzega się jako dobry bądź zły, zależy od tego czy jest dla nas realny, czy nierealistyczny. Serial Dallas można rozumieć na dwóch poziomach: denotacji( dosłowna treść, relacje między bohaterami itd.) i konotacji(asocjacje i implikacje wynikające z wątku i relacji między postaciami wyłącznie) tworzą one tzw. Realizm emocjonalny. Potem podaje przykłady w jaki to sposób ludzie nie odczytują tego serialu : Szczęście otwiera nieuchronnie drogę cierpieniu.
Czytelnicy czytali seria na trzy możliwe sposoby. Pierwszy) wykazujący silną niechęć do serialu, skłaniają się ku ideologizmowi: negatywny odbiór jako kultura masowa oraz użycie ideologii jako sposoby wyjaśnienia. Wynikało to często z bezkrytycznego myślenia (Tak samo jak dziś każdy chce być wyjątkowy, żeby nie być szara masą, ale tak naprawdę bez jakikolwiek głębszych idei). Drugi) oglądający serial, stwierdzający, że jest on głupi i śmieszny bo realizuje kulturę popularną. Przeobrażamy go z dramatu (jaki był gł. zamysłem scenariusza) w komedię, śmieszną dla nas. (Tak samo, jak oglądamy jeden odcinek Mody na sukces, i śmiejemy się w tym momencie kiedy babcia jest wzruszona. No i oglądamy regularnie z babcią od poniedziałku do piątku o 17:45 w TVP1) ostatnim sposobem są fani którzy po prostu lubią serial i żyją w pełnej świadomości, że zostali oszukani przez kulturę popularną. Fani Dallas stosują dwie strategię, aby się bronić, przed tym, że serial po prostu jest głupi. Pierwsza z nich: uwewnętrznienie ideologii oraz potwierdzenie „niebezpieczeństw” Dallas: „ Celem jest po prostu zgarnięcie pieniędzy, wielkich pieniędzy. I wykorzystujemy do tego: seks, urodę, bogactwa. I zawsze są ludzie którzy dają się na to nabrać”. Druga: stawia opór kulturze masowej: „Wiele osób uważa, że Dallas nie ma żadnych wartości, ja jednak uważam, że serial takie wartości ma!”. Wkłada ona serial w opozycję: dobry/zły, wartościowy/bez wartości.
Wszystkie strategie obrony wskazują na to, że nie istnieje wyraźna alternatywna ideologia, której można użyć przeciwko kulturze masowej, ponieważ zawsze wchodzimy z nią w dyskurs. Gust nie podlega osądom. Ang stwierdza na koniec, że przyjemność jest kluczowa dla kultury popularnej, w których kobiety postrzega się jako bierne ofiary oper mydlanych.
Dwie ekonomie telewizji
Wg John'a Fiska wystepują dwie ekonomie telewizji: finansowa i kulturowa, między którymi zachodzą interakcje. Finansowa dotyczy wartości wymiennych , kulturowa stosowania: znaczeń, upodobań i tożsamości zbiorowych. Odbiorcy stanowią najważniejszą rolę, w ekonomii telewizji. Ekonomie różnią się od siebie. O ile można posiadać bogactwo(e.finansowa) to trudno zawładnąć znaczeniami i upodobaniami(e.kulturowa).
Fiske uznaje kulturę popularną za miejscie walki, a w ludzkiej energii i żywotności odkrywa dowody na możliwość zmiany społecznej.
FIKCJA LITERACKA
F.R. Levis ostro krytykują literaturę popularna (dalej KP) za dostarczanie uzależniających form kompensacji i rozrywki. Czytanie romansów porównują do narkotyków, który może doprowadzić do nieprzystosowania się do życia. W roku 1989 zmieniono ten punkt widzenia, stwierdzono, że czytanie kultury popularnej ma znaczący wpływ w analizie kulturowej. Nie należy już traktować KP jak złego narkotyku, a fanów Harleikna jak ćpunów.
Ideologia i czytanie oznakowe
Podrozdział poświęcony jest pojęciu problematyczności: to struktura teoretyczna, ideologiczna, tworzona z krzyżujących się ze sobą dyskursów. Problematyczność utworu wiąże się z historycznym czasem w jakim powstał. Zdaniem krytyka jest dekonstrukcja tekstu, czyli czytanie znakowe. Wg metody Markasa jest to czytanie dwutorowe: najpierw czytamy tekst dosłowny, następnie, (przez braki, niedopowiedzenia i przemilczenia) tekst dosłowny, czyli wydobycie problematyczności. Jeden z krytyków stwierdził, że czytelnik nigdy nie popełnia „błędu interpretacyjnego”. Tekst wg niego ma zawsze jedno znaczenie, które ma odkryć krytyka. Tekst to nie łamigłówka o ukrytym znaczeniu, lecz wielorakość znaczeń.
W kwesti formalnej: tekst zaczyna się zawsze od problemu do rozstrzygnięcia. Macherey stwierdza, że między powstaniem problemu a jego zakończeniem zawsze jest pęknięcie, nigdy nie występuje gładkie przejście. To pęknięcie, to głos języka ideologii i historii. Macherey wskazuje trzy intencje tekstu: projekt ideologiczny, realizacja i nieświadomość( wydobycie prawdy).
Sposoby czytania
Za przykładem Bonda opisywane są zmienne i stałe jego cechy, jako przykłady bohatera popularnego, na podstawie ksiązki Bond and Beyond. Autorzy utrzymują że literatura pop[ularna to czysta ekonomia. Przyjmują oni, że Bond to rasista i seksista, jednak tam tego bohatera można odbierać bez zbędnego zagłębienia się. Po głębszej analizie stwierdzamy, że jednak tak nie jest(?). Wg autorów sukces Bonda polega na umiejętności łączenia kwestii kulturowych i politycznych (wschód-zachód, komunizm-kapitalizm itd.) Bond funkcjonuje jako zmienny element historyczny. To bohater angielski. Opisana jest cała historia jak Bond powstawał od lat 50 do współczesności. Na wikipedi sobie sprawdźcie chyba, że już ACTA podpiszą. Wniosek końcowy, jest taki, że Bond się zmienia, jak zmienia się KP. Zdaniem autorów ksiązki, czytelnicy są kulturowo zaktywowani. Tekst i czytelnik wzajemnie się przenikają i tworzą spójną jedność. Rygory między-tekstowości rzutują na sposób czytania tekstu. Tekst i kontekst nie są oddzielnymi tworami, nie da się ich analizować oddzielnie. Nie teksty konstruują podmioty, lecz rygory między tekstowości.
Czytanie romansów
FILM
Rozdział nie będzie poświęcony historii filmu, ani nie jest stanem badan nad filmoznawstwem. Dotyczy związku między filmem popularnym, a studiami kulturowymi.
Strukturalizm i film popularny
Badania kulturowe filmów zostały zdominowane przez strukturalizm. Strukturalizm związany jest z de Saussurem. Dzieli on język na dwie części składowe, które tworzą razem trzecią, Gdy piszemy napis KOT ukazuje się napis KOT na tablicy, ale tez wyobrażenie KOTA. Było już to mówione 1000razy u innych prowadzących. Znaczące i znaczone.. itd.
Podział na Lange i Parole. Lange- system języka, konwencje, reguły. Parole- wypowiedź indywidualną, jednostkowe użycie języka. Właśnie tekst jest badany jak język, na tych dwóch płaszczyznach wypracowanych przez De Saussure'a. Reguły i konwencje (langue) znaczenia (Parole).
Levi Strauss pisze, o mitach. Mówi, że mają funkcje społeczno-kulturową. Czynią świat zrozumiałym. Rozwiązują sprzeczności. Dzięki nim świat nadaje się do życia.
Potem pisze o westernie-zapraszam do skorzystania z wikipedi. Porównuje western w kategoriach mitu.
Poststrukturalizm i film popularny
Wg post-struktualistów znaczenie nieustannie staje się, nic nie trwa wiecznie. To tylko moment. To co postrzegamy, to chwilowe zatrzymanie się. W przeciwieństwie do De. S. twierdzili, że znaczące nie tworzą znaczonych, tworzą natomiast więcej znaczących. Derida pisze z kolei, że : zobaczenie jest obecne i nieobecne zarazem. Jeszcze mniej zrozumiale pisze Lacana, co zaraz udowodnię: Wg niego, przechodzimy przez trzy stadia rozwojowe. 1)faza lustra, 2) gra fort-da, 3) kompleks Edypa. Tłumaczenie: Nasza jedność z matką jest doskonała i całkowita. , potem tylko sporadyczna, jak wyjdziemy z łona i chcemy być zaspokojeni, będąc karmionymi z piersią. Potem spoglądamy w lustro i tworzymy poczucie jaźni (między 6 a 18 miesiącem życia) Tu zaczynamy widzieć siebie jako inną jednostkę. Frond- da: odwołuje się do Freuda. Mówi, że pomyślał tak (Freud) kiedy widział swego wnuka który odrzuca i przyciąga kłębek włóczki. Kłębek nad którym ma symboliczną władze, to symbol matki:].
Właśnie w ten sposób osiągamy ludzką podmiotowość. Jaźń mamy dzięki językowi którym się posługujemy. Jest ona bardzo krucha (poczucie jaźni) . Sumując: przychodzimy na świat w stanie „braku” całe życie próbujemy to przezwyciężyć ale i tak odchodzimy z tego świata z poczuciem braku. Autor stawia na sam koniec pytanie: Były dwa wielbłądy, jeden z nich był zielony, ile waży piasek gdy jest ciemno?
1