dr Lech Górniak
Wykład
WPŁYW SPOŁECZNY
Rodzaje wpływu społecznego
Uleganie
- kary i nagrody
Utożsamianie się / Identyfikacja
- efekt wujka Karola, efekt idola
Uwewnętrznianie / Internalizacja
- pragnienie, aby mieć słuszność
Reguły R. Cialdiniego
Konformizm jako forma uległości
Posłuszeństwo
- wpływ autorytetu, władza…
Reguły wpływu społecznego
R. Cialdini
Wyzwalacze „automatycznych” zachowań: klik, wrr…
Sześć reguł:
Wzajemność
Konsekwencja
Społeczny dowód słuszności
Sympatia
Autorytet
Niedostępność
Konformizm to…
…zmiana zachowania wskutek rzeczywistej lub wyimaginowanej obecności innych osób.
… jest to „wpływ bez udziału intencji”
Dwa rodzaje konformizmu
Konformizm informacyjny
Konformizm normatywny
Konformizm informacyjny to inaczej…
…informacyjny wpływ społeczny
pojawia się wtedy, gdy ludzie nie wiedzą
jak się mają postąpić, by ich zachowanie było
poprawne (lub najlepsze) w danej sytuacji
Konformizm informacyjny
Zachodzi zwykle…
w nowych, zaskakujących albo groźnych
warunkach, gdy okoliczności nie są jasne
Zachowanie innych staje się ważną wskazówką,
jakie działanie podjąć
szczególna rola ekspertów
Prowadzi zazwyczaj do tzw. prywatnej akceptacji
- zaczynamy wierzyć, w to co dostrzegamy
Gdy warunki są groźne (kryzysowe)
Strach, zakłopotanie i panika (patrz: wykres, prawa Y-D) zwiększają prawdopodobieństwo ulegania konformizmowi informacyjnemu
Uwaga na
panikę i efekt indukowania zachowań,
gdy silne emocje i wynikające z nich zachowania szybko rozchodzą się w dużej grupie
zjawisko psychozy tłumu
Zapobieganie nieuzasadnionemu konformizmowi informacyjnemu
Chwila zatrzymania i refleksji
stop, co chce zrobić
Uważnie spójrz na okoliczności
ścisły kontakt z rzeczywistością
Zapanuj „fizycznie” nad swoim organizmem głęboki oddech
Uruchom zdrowy rozsądek i własne zasady moralne
Konformizm normatywny
Podporządkowywanie się innym z powodów normatywnych, aby uniknąć wykluczenia z grupy, społeczności itp.
Zazwyczaj kończy się tzw. publicznym konformizmem (na pokaz, dla innych), który jest krótkotrwały
Przyczyny konformizmu normatywnego
By dorównać innym członkom grupy, aby nas akceptowali
Gdy chcemy nadal czerpać korzyści wynikające z uczestnictwa w danej grupie
Gdy pragniemy uniknąć ośmieszenia czy odrzucenia
Normatywny wpływ społeczny może pojawić się nawet w jednoznacznych sytuacjach
eksperyment M. Sherifa
eksperyment S. Ascha (porównywanie odcinków)
Eksperyment Muzafera Scherifa
- efekt autokinetyczny
Eksperyment Salomona Ascha
Posłuszeństwo
- eksperymenty Stanleya Milgrama
Reguła autorytetu raz jeszcze
Zagrożenia społeczne wynikające
z bezrefleksyjnego poddawania się wpływom autorytetów
Empatia jako czynnik zapobiegający bezrefleksyjnemu uleganiu autorytetom…
Davis / Wymiary empatii
www.lech.gorniak.biz /testy/skalaed
Przyjmowanie perspektywy
Empatyczna troska
Osobista przykrość
Fantazja / wyobraźnia
Asertywność,
czyli stanowczość, która nie rani
Obrona własnego „terytorium psychologicznego”
- moje uczucia, opinie, przekonania, potrzeby, myśli, decyzje, dobra osobiste
Obrona swoich praw w sytuacjach społecznych
Obrona swoich praw w kontaktach ze znajomymi
- "luźne" kontakty prywatne
„Wyrażanie siebie” w bliskich kontaktach z innymi
Wyrażanie i przyjmowanie krytyki i pochwał
Wyrażanie próśb, uczuć, opinii
Wystąpienia publiczne
- przed większą grupą mało znanych osób
Kontakt z osobą, którą uważamy za ważniejszą od siebie
Reagowanie na czyjeś „wejście na nasz grunt"
- próby wtrącania się w nasze sprawy, komenderowania nami
Uległość
Rywalizacja
Bierność / Apatia
Życzliwość
- podstawa zachowań asertywnych
Proaktywność
Wpływanie na okoliczności zewnętrzne w taki sposób, aby sprzyjały osiąganiu naszych celów
Odpowiedzialność
Strefy wpływu…
Kurs: Psychologia społeczna / UEK / 2012-13
________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
Prowadzący wykład: dr Lech Górniak
Katedra Psychologii i Dydaktyki, Pawilon A, IV p. pok. 409 (Tel. 12 293 56 96), sekretariat, pok. 411 (tel. 12 293 52 95) 5