dr Lech Górniak

Wykład

WPŁYW SPOŁECZNY

Rodzaje wpływu społecznego

• Uleganie
  - kary i nagrody

• Utożsamianie się / Identyfikacja
  - efekt wujka Karola, efekt idola

• Uwewnętrznianie / Internalizacja
  - pragnienie, aby mieć słuszność

• Reguły R. Cialdiniego

• Konformizm jako forma uległości

• Posłuszeństwo
  - wpływ autorytetu, władza…

Reguły wpływu społecznego
R. Cialdini

Wyzwalacze „automatycznych” zachowań: klik, wrr…

Sześć reguł:

• Wzajemność

• Konsekwencja

• Społeczny dowód słuszności

• Sympatia

• Autorytet

• Niedostępność

Konformizm to…

…zmiana zachowania wskutek rzeczywistej lub wyimaginowanej obecności innych osób.

… jest to „wpływ bez udziału intencji”

Dwa rodzaje konformizmu

• Konformizm informacyjny

• Konformizm normatywny

Konformizm informacyjny to inaczej…

…informacyjny wpływ społeczny

• pojawia się wtedy, gdy ludzie nie wiedzą

jak się mają postąpić, by ich zachowanie było

poprawne (lub najlepsze) w danej sytuacji

Konformizm informacyjny

Zachodzi zwykle…

• w nowych, zaskakujących albo groźnych

warunkach, gdy okoliczności nie są jasne

Zachowanie innych staje się ważną wskazówką,

jakie działanie podjąć

 szczególna rola ekspertów

Prowadzi zazwyczaj do tzw. prywatnej akceptacji
- zaczynamy wierzyć, w to co dostrzegamy

Gdy warunki są groźne (kryzysowe)

Strach, zakłopotanie i panika (patrz: wykres, prawa Y-D) zwiększają prawdopodobieństwo ulegania konformizmowi informacyjnemu

Uwaga na
panikę i efekt indukowania zachowań,

gdy silne emocje i wynikające z nich zachowania szybko rozchodzą się w dużej grupie

zjawisko psychozy tłumu

Zapobieganie nieuzasadnionemu konformizmowi informacyjnemu

• Chwila zatrzymania i refleksji
  stop, co chce zrobić

• Uważnie spójrz na okoliczności
  ścisły kontakt z rzeczywistością

• Zapanuj „fizycznie” nad swoim organizmem głęboki oddech

• Uruchom zdrowy rozsądek i własne zasady moralne

Konformizm normatywny

Podporządkowywanie się innym z powodów normatywnych, aby uniknąć wykluczenia z grupy, społeczności itp.

• Zazwyczaj kończy się tzw. publicznym konformizmem (na pokaz, dla innych), który jest krótkotrwały

Przyczyny konformizmu normatywnego

• By dorównać innym członkom grupy, aby nas akceptowali

• Gdy chcemy nadal czerpać korzyści wynikające z uczestnictwa w danej grupie

• Gdy pragniemy uniknąć ośmieszenia czy odrzucenia

Normatywny wpływ społeczny może pojawić się nawet w jednoznacznych sytuacjach
eksperyment M. Sherifa
eksperyment S. Ascha (porównywanie odcinków)

Eksperyment Muzafera Scherifa
- efekt autokinetyczny

Eksperyment Salomona Ascha

Posłuszeństwo
- eksperymenty Stanleya Milgrama

• Reguła autorytetu raz jeszcze

• Zagrożenia społeczne wynikające
  z bezrefleksyjnego poddawania się wpływom autorytetów

• Empatia jako czynnik zapobiegający bezrefleksyjnemu uleganiu autorytetom…

Davis / Wymiary empatii

www.lech.gorniak.biz /testy/skalaed

• Przyjmowanie perspektywy
  

• Empatyczna troska
  

• Osobista przykrość
  

• Fantazja / wyobraźnia
  

Asertywność,
czyli stanowczość, która nie rani

• Obrona własnego „terytorium psychologicznego”
  - moje uczucia, opinie, przekonania, potrzeby, myśli, decyzje, dobra osobiste

• Obrona swoich praw w sytuacjach społecznych

• Obrona swoich praw w kontaktach ze znajomymi
  - "luźne" kontakty prywatne

• „Wyrażanie siebie” w bliskich kontaktach z innymi

• Wyrażanie i przyjmowanie krytyki i pochwał

• Wyrażanie próśb, uczuć, opinii

• Wystąpienia publiczne
  - przed większą grupą mało znanych osób

• Kontakt z osobą, którą uważamy za ważniejszą od siebie

• Reagowanie na czyjeś „wejście na nasz grunt"
  - próby wtrącania się w nasze sprawy, komenderowania nami

Uległość

Rywalizacja

Bierność / Apatia

Życzliwość
- podstawa zachowań asertywnych

Proaktywność

• Wpływanie na okoliczności zewnętrzne w taki sposób, aby sprzyjały osiąganiu naszych celów

• Odpowiedzialność

• Strefy wpływu…
  

Kurs: Psychologia społeczna / UEK / 2012-13
________________________________________________________________________________________________________________

­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­__________________________________________________________________________________________
Prowadzący wykład: dr Lech Górniak
Katedra Psychologii i Dydaktyki, Pawilon A, IV p. pok. 409 (Tel. [phone]), sekretariat, pok. 411 (tel. [phone]) 5