KARTA KREDYTOWA

Karta kredytowa to karta płatnicza, której wydanie jest związane z przyznaniem limitu kredytowego przez bank. Operacje wykonane przez posiadacza karty rozliczane są w ciężar limitu. Zwykle do wydania karty nie jest potrzebne posiadanie konta w banku wydającym kartę. Okresowo, najczęściej co miesiąc, bank przysyła posiadaczowi karty wyciąg z dokonanych operacji wraz z informacjami dotyczącymi spłaty. Limit kredytowy związany z kartą jest często oprocentowany o wiele wyżej niż linie kredytowe przyznawane do rachunków bieżących/oszczędnościowo-rozliczeniowych, za to powszechną praktyką wydawców kart jest ustalanie terminu (tzw. grace period), w którym spłata 100 % zadłużenie powoduje anulowanie lub nienaliczenie żadnych odsetek od kredytu kartowego

Podstawowym kryterium może być podział ze względu na bank wydający daną kartę. Takich instytucji na świecie jest kilkadziesiąt tysięcy, a w Polsce przeszło 40.

Budowa karty kredytowej

Jeżeli chodzi o wygląd karty, to może być ona;

• wypukła (embosowana) - na tej karcie jest wytłoczony numer karty kredytowej, data ważności oraz nazwa jej posiadacza. Karty wypukłe są zabezpieczone paskiem magnetycznym i/lub chipem. Można nią płacić przez Internet czy w terminalach off-line (tzw. żelazkach)

• karty z paskiem magnetycznym - na takiej karcie nośnikiem informacji jest pasek magnetyczny na którym zapisane są na dwóch ścieżkach informacje pozwalające na dokonanie transakcji. Na karcie kredytowej z paskiem magnetycznym nie jest zapisywany numer PIN, który służy do autoryzacji transakcji.

• chipowe - są to karty kredytowe z układem elektronicznym. Karty chipowe są bezpieczniejsze od kart kredytowych z paskiem magnetycznym Chip ma uniemożliwić przestępstwo polegające na kopiowaniu paska magnetycznego, co jest zjawiskiem występującym coraz częściej.

• karty hybrydowe — stanowią swoisty pomost pomiędzy kartami magnetycznymi a mikroprocesorowymi. Karty kredytowe hybrydowe są wyposażone zarówno w pasek magnetyczny jak i mikroprocesor (chip) po to, aby mogły w okresie przejściowym być akceptowane przez jak największą ilość urządzeń.

Aspektem pokrewnym jest także sposób autoryzacji — w zdecydowanej większości kart odbywa się ona poprzez wprowadzenie kodu PIN, ale nierzadko dokonanie transakcji użytkownik karty potwierdza poprzez złożenie podpisu.

Kolejną kwestią jest organizacja płatnicza, w jakiej funkcjonuje dana karta. Na polskim (ale nie tylko) rynku najpopularniejsze są: Visa i MasterCard. Ponadto z liczących się w różnych częściach globu organizacji wymienić można: American Express, Diners Club, JCB i Discover. W Polsce transakcje kartami Visa i MasterCard to około 95% wszystkich, jakie wykonujemy plastikowymi pieniędzmi. Można więc mówić o zdecydowanej dominacji tych dwóch podmiotów. Na całym świecie tendencja jest podobna: VISA i MasterCard dominują, chociaż w różnych krajach zamieniają się one pozycją lidera.

Przechodząc do jeszcze konkretniejszego podziału, mamy do czynienia z różnymi rodzajami kart wewnątrz poszczególnych organizacji płatniczych. Visa wydaje karty:

• Classic (standardowa karta wypukła);

• Silver (karta wypukła z nieco wyższym progiem minimalnych dochodów niż dla Classic);

• Gold (karta prestiżowa);

• Platinum (karta prestiżowa);

• Infinite (najbardziej prestiżowa karta VISA).

Tego typu rozróżnienie występuje (pod innymi nazwami) także w innych organizacjach. Poza standardowymi kartami kredytowymi wydawanymi przez ban- ki istnieją na rynku także:

• karty partnerskie (we współpracy banku z inną firmą — np. Citi Handlowy i Lot);

• karty affinity (we współpracy banku z instytucją niekomercyjną, np. Pekao SA i WOŚP). Na rynku występują też karty kredytowe typu „char- ge”, gdzie w określonym terminie należy spłacić całość zadłużenia (nie ma spłaty minimalnej). Karty można też podzielić ze względu na długość okresu bezodsetkowego, który w Polsce można zawrzeć w przedziale od 0 do 116 dni.

Pierwszą wydaną w Polsce kartą kredytową była karta Express M wydawana przez Bank

Podział kart kredytowych płatniczych ze względu na zasięg

• karty kredytowe międzynarodowe - ważne na całym świecie, w każdym punkcie handlowo-usługowym lub bankomacie oznaczonym logo danej karty.

• karty kredytowe krajowe - mogą być wykorzystywana wyłącznie w państwie, na terenie którego znajduje się bank - wydawca karty.

• karty kredytowe lokalne - funkcjonują w ramach jednego lub kilku banków bądź w ramach jednego systemu ich akceptacji, ograniczonego najczęściej do sieci sklepów tej samej firmy.

Rynek kart kredytowych w Polsce

Karta kredytowa to bardzo pożyteczny i wbrew pozorom tani środek płatniczy. Pod warunkiem, że wiemy, jak z niego korzystać. Przedstawiciele banków i innych instytucji finansowych oferujących karty kredytowe nie zawsze mówią o tym klientom, bo:

a) myślą, że klient to wie;

b) myślą, że klient tego nie zrozumie;

c) taka jest polityka instytucji.

Kart do wyboru jest coraz więcej, a dobra decyzja na pewno przyniesie wiele korzyści w przyszłości. Dynamika wzrostu liczby kart kredytowych w Polsce jest także zdecydowanie wyższa od wzrostu ogólnej liczby wszystkich kart płatniczych.

Na co zwrócić szczególnie uwagę przy wyborze karty kredytowej:

• czy wydanie karty będzie wymagało dodatkowych opłat,

• ile wyniesie limit karty uwzględniając nasze dochody,

• jaka jest opłata za pobranie gotówki z automatu,

• jaka jest oprocentowany kredyt na karcie i jakie kary poniesiemy za opóźnienie w spłacie,

• czy istnieją dodatkowe opłaty na przykład ubezpieczenie kredytu na karcie lub ubezpieczenie karty,

• przy wyborze karty kredytowej dla dziecka lub studenta warto zapoznać się również z ofertą kont młodzieżowych oraz dołączanych do nich kart kredytowych.

Szczegółowe porównanie kart kredytowych dostępnych na polskim rynku obejmuje:

• wielkość limitu kredytowego,

• maksymalny limit,

• wymagany dochód,

• długość okresu bezodsetkowego.

Korzystając z karty kredytowej trzeba pilnować terminów spłacania naszego zadłużenia. Zwykle pieniądze wyciągnięte z karty nie są oprocentowane przez około 50 dni jednak, jeśli ten termin minie i nie spłacimy w porę karty nasze zadłużenie staje się kredytem z bardzo niekorzystnym oprocentowaniem. Podobnie sprawa wygląda, jeśli spłacimy tylko kwotę minimalna, która pokryje w zasadzie tylko odsetki za dany miesiąc.

Zalety kart kredytowych:

• nie trzeba nosić przy sobie gotówki, mając jednocześnie środki do dokonania zakupu

• można kupować rzeczy lub korzystać z usług, które były by niedostępne bez posiadania karty kredytowej np. wynajęcie samochodu czy pokoju w hotelu

• można przy jej użyciu kupować w Internecie

• podnosi prestiż i zwiększa wiarygodność jej posiadacza

Co zrobić w przypadku kradzieży kart kredytowej?

Na odwrocie karty kredytowej znajduje się numer całodobowej pomocy. Dobrze jest zanotować sobie ten numer lub wpisać do komórki, ponieważ w przypadku kradzieży dzięki niemu możemy błyskawicznie zgłosić chęć zablokowania lub zastrzeżenia karty. Kiedy zablokujemy kartę a następnie ją odnajdziemy i mamy pewność, że nie była w niepowołanych rękach możemy ją odblokować i korzystać z niej dalej. Jeśli jednak mamy, choć cień podejrzeń, że ktoś spisał numery naszej karty powinniśmy ją zastrzec i zniszczyć. W przeciwnym razie może się okazać, że pieniądze z naszej karty zaczną znikać. Warto pamiętać, że do większości transakcji internetowych nie potrzeba naszego podpisu lub pinu, dlatego złodziej może dokonać zakupów naszą kartą mając tylko jej numery.