/w kontekście przygotowania do matury (i nie tylko)
Porządek realizowania programu w szkole może być:
- chronologiczny
- problemowy
Praca z tekstem jako zasada organizacji każdej lekcji:
od tekstu do kontekstu
(wszelkie uogólnienia interpretacyjne muszą wypływać z analizy utworu lub jego fragmentów)
kontekstem będzie zarówno tekst literacki, jak i obraz malarski, rzeźba, film, sztuka teatralna, utwór muzyczny
Na lekcji ma nastąpić spotkanie z tekstem - czytanie literatury jest poszukiwaniem wiedzy o mentalności człowieka z poprzednich epok, o jego uczuciach, niezmienności kodeksu moralnego… itd.
Lekcje języka polskiego mogą być spotkaniem z literaturą, by poznać samego siebie (podstawą byłaby tutaj hermeneutyka jako filozofia kultury).
Interpretacja - jest rodzajem ,,negocjacji sensu”, który pojawi się na przecięciu ,,ja” tekstowego i ,,ja” interpretatora.
III część Dziadów A. Mickiewicza:
Rozdanie grupom fragmentów Wielkiej Improwizacji do zanalizowania - ten rodzaj pracy powoduje oswajanie i przybliżanie tekstu przez zabawy psychoanalityczne; uczeń zrozumie, na czym polegają i jakie są cechy bohatera romantycznego (Konrada), zrozumie problem indywidualności , samotności, nauczy się czytać sens wypowiedzi na podstawie tego, co i w jaki sposób zostało w utworze sformułowane.
Polecenie może brzmieć: Określ cechy osobowe człowieka, który tak formułuje swoje myśli i uczucia. Zwróć uwagę na to, co i jak mówi.
Analityczny ogląd języka wypowiedzi Konrada zmierza do odkrycia sposobu myślenia, postawy i poglądów bohatera.
Uczniowie budują samodzielnie wizerunek bohatera, którego cechy rozumieją jako romantyczne (zapisują propozycje na tablicy; nauczyciel powinien być otwarty na propozycje nazwania cech osobowości Konrada, podane przez uczniów).
W domu - uczniowie mogą np. wyszukać jak największą liczbę cytatów, które charakteryzują Konrada.
W trakcie tak zorganizowanej lekcji uczniowie nabywają sprawności analityczno-interpretacyjne; swoje wnioski powinni na koniec skonfrontować
z wybranymi wywodami popularnonaukowymi i naukowymi.