tabela1, MEDYCYNA - ŚUM Katowice, I ROK, Biologia medyczna, 4. PARAZYTOLOGIA


Schistosoma

haematobium

Schistosoma

japonicum

Schistosoma

mansoni

Fasciola

hepatica

Dicrocoelium

dendriticum

Paragonimus

westermani

BUDOWA

Kształt ciała

♂silnie wydłużony, cylindryczny

♀nitkowaty

większe wymiary

niż S. haematobium

mniejsze wymiary niż S. haematobium

listkowaty

lancetowaty

owalny

Powierzchnia ciała

♂pokryta guzkami

(za przyssawką brzuszną)

♀pokryta guzkami

(z przodu i z tyłu ciała)

pokryta nierównomiernie kolcami skierowanymi

do tyłu

gładka

pokryta łuskowatymi kolcami skierowanymi do tyłu

Przyssawki

♂brzuszna większa

♀obie mniejsze niż u (♂)

- wymiary obu porównywalne

- słabo wykształcone,
- brzuszna większa od gębowej

- wymiary obu porównywalne

Układ rozrodczy

il. jaj w macicy:

4-5 jąder

(położone poniżej przyssawki brzusznej)

- brak cirrusa

i gruczołu sterczowego

20-100 jaj

7 jąder

50-300 jaj

6-9 jąder

1-3 jaj

- 2 jądra

(leżą skośnie jedno za drugim)

- cirrus

- gruczoł sterczowy

- jajnik (po prawej str. ciała nad górnym jądrem)

- 2 kuliste jądra,

- kulisty jajnik (położone za jądrami)

- groniaste jądra

(leżą ukośnie w tylnej cz. ciała)

- rozgałęziony jajnik

(po prawej str. ciała, poniżej przyssawki brzusznej)

JAJA

/forma obecna

w czasie wylęgania/

◦ kolec na biegunie,

◦ owalne,

◦ bez wieczka,

◦ /rozwinięte miracidium/

◦ guzek syt. bocznie,

◦ okrągłe,

◦ /rozwinięte miracidium/

-> S. haematobium,

ale kolec - bocznie położony

◦ względnie duże,

◦ owalne,

◦ mają wieczko,

◦ /zygota, otoczona komórkami żółtnikowymi/

◦ nieco asymetryczne,

◦ owalne,

◦ mają wieczko,

◦ /rowinięte miracidium/

◦ mają wieczko,

◦ /zygota, otoczona komórkami żółtnikowymi/

Człowiek to żywicel:

OSTATECZNY

OSTATECZNY

OSTATECZNY

OSTATECZNY

(sporadycznie)

OSTATECZNY

(przypadkowo)

OSTATECZNY

FORMY ROZWOJOWE

I żyw. pośr.

(pokoleń partenogenetycznych)

ślimaki z rodzaju

Bulinus

Physopsis

ślimak ziemno-wodny z rodzaju

Oncomelania

ślimaki z rodzaju

Biomphalaria

Tropicorbis

ślimaki słodkowodne

z rodzaju

Lymnea

ślimaki lądowe

m.in. z rodzaju

Helicella

Zebrina

Theba

ślimaki m.in.

z rodzaju

Thiara

Oncomelania

Brotia

wnikanie

- miracidium

- miracidium

- jaja z miracidium

- miracidium

wątrobotrzustka

- sporocysta macierzysta

- sporocysta potomna (w niej rozwijają się cerkarie)

- sporocysta

- redia

- redia potomna (zawiera kule zarodkowe

z których rozwijają się cerkarie)

- miracidium (uwolnione w jelicie ślimaka)

- sporocysta macierzysta

- sporocysty potomne

(w nich powstają cerkarie)

- kule śluzowe (powstają w wyniku incystacji cerkarii w jamie płucnej ślimaka)

W naczyniach limfatycznych:

- sporocysty

- 2 pokolenia redii

opuszczają

- cerkarie (należące do furkocerkarii)

- cerkarie

- kule śluzowe

(kilka do kilkunastu)

- cerkarie

FORMY ROZWOJOWE

II żyw. pośr.

(metacerkarii)

brak

brak

- mrówki z rodzaju Formica

- raki rzeczne (Astacus spp.)

- kraby (m.in. Potemon spp.

Cambarus spp.)

wnikanie

wnętrze

opuszczają

brak

brak

- incystacja ogółu cerkarii następuje

w hemocelu mrówki

z wyjątkiem jednej cerkarii, która otorbia się w zwojach nerwowej obrączki okołoprzełykowej)

- cerkarie (zaopatrzone w sztylecik i gruczoły penetracyjne oraz krótki ogonek) wnikają do żywiciela. Usadawiają się najczęściej

w mięśniach (ale mogą też wnikać do płuc, wątroby lub narządów rozrodczych) gdzie otorbiają się

i przekształcają

w metacerkarie.

żyw. ostateczny

(postaci hermafrodytycznych)

- człowiek

- niektóre małpy

i gryzonie

- człowiek

- wiele gatunków ssaków udomowionych

jak i dzikich

- człowiek

- niektóre małpy,

gryzonie i oposy

- głównie u owiec

i bydła

- sporadycznie prawie

u wszystkich ssaków

- głównie

u przeżuwaczy domowych i dzikich

- sporadycznie prawie

u wszystkich ssaków roślinożernych

- człowiek

- świnie, liczne gatunki mięsożernych zwierząt oraz gryzonie

forma inwazyjna

- furkocerkarie (zopatrzone w gruczoły penetracyjne, dzięki którym mogą wnikać przez skórę)

- adoleskaria (powstaje po incystacji cerkarii na powierzchni roślin)

- metacerkaria (spożyta przez zwierzęta)

- metacerkarie

rozwój

- schistosomula (cerkaria przeistacza się w nią przenikając przez skórę i tracąc ogonek). Wędruje ona przez mały obieg do płuc, skąd po paru dniach przechodzi do dużego krwiobiegu. Przeżywają tylko te cerkarie, które dotrą do t. krezkowej i ż. wrotnej. Przedostawszy się do wątroby zasiedlają jej drobne naczynia żylne, w których szybko rosną osiągając dojrzałość płciową i łączą się w pary. Dalsze wędrówki odbywają się parami. Jedynie do składania jaj samice przechodzą do naczyń włosowatych pęcherza moczowego.

- młoda przywra uwalnia się z cysty w dwunastnicy

- dojrzała w przewodach żółciowych wątroby

- w jelicie następuje encystacja larw i stąd, drogą naczyń krwionośnych dostają się do przewodów żółciowych wątroby

- w dwunastnicy metacerkarie tracą otoczkę, przechodzą przez ścianę jelita czczego do przepony

i przez jamę opłucnej w ciągu 6-8 dni dostają się do płuc

opuszczają

- jaja uwalniane z moczem

- jaja uwalniane z kałem

- jaja uwalniane z kałem

- jaja uwalniane

z kałem (część dostaje się do środowiska zewnętrznego z plwociną)

Schistosoma haematobium

Schistosoma japonicum

Schistosoma mansoni

Parazytoza

◦ schistosomatoza

◦ bilharcjoza

◦ choroba krwawego moczu

◦ choroba faraonów

◦ wywołuje najcięższą postać schistosomatozy, która może przybierać kilka postaci (jelitową, wątrobową, mózgową)

◦ schistosomatoza

Objawy

►stany zapalne oraz przerosty nowotworowe pęcherza moczowego i macicy na skutek mechanicznego uszkodzenia ściany narządów przez jaja pasożyta

I faza /przenikanie furkocerkarii przez skórę/

- świąd skóry w okolicy wnikania

II faza - toksyczno-alergiczna

/wędrówka i dojrzewanie przywr/

- obrzęki

- pokrzywka

- gorączka

+ bóle brzucha i głowy

+ powiększenie wątroby i śledziony

+ biegunki

III faza - traumatyczno-narządowa

/składanie jaj w nacz. żylnych miednicy mniejszej/

- bóle podbrzusza

- częstomocz

- krwiomocz

po pewnym czasie:

- owrzodzenia i guzowate nacieki (bilharzioma) na ścianach pęcherza

- deformacja moczowodów

- zwapnienia ścian pęcherza moczowego

Często występują powikłania bakteryjne:

zapalenie nerek i miedniczek nerkowych, u kobiet zapalenie błony śluzowej macicy i przydatków, u mężczyzn zapalenie najądrzy i gruczołu krokowego.

► postać jelitowa

- krwawe, wyniszczające birgunki

► postać wątrobowa

- rozległe wodobrzusze

- marskość wątroby

- ogólne wyniszczenie

W intensywnych inwazjach:

- okołowrotne zwłóknienie wątroby

- hepatomegalia

- nadciśnienie wrotne

- żylaki przełyku

►postać mózgowa

- zaburzenia mowy

- utrata pamięci

- stany padaczkowe

Powikłania:

- karłowatość przysadkowa,

- porażenie poprzeczne.

Faza toksyczno-alergiczna

- bóle brzucha i wątroby

- gorączka przypominająca niekiedy zimnicę

- silne powiększenie wątroby i śledziony

- żółtaczka ze znaczną eozynofilią

Faza I i II S. haematobium

III faza - narządowa

/osiedlanie się postaci dojrzałych

w naczyniach żylnych jelita grubego/

- zapalenie błony śluzowej jelita grubego,

- brodawczaki,

- owrzodzenia,

- przerosty przechodzące w zrakowacenia.

Diagnostyka

- analiza moczu /jaja można wykryć w osadzie moczu pochodzącego z całodobowej zbiórki lub po wysiłku fizycznym/

- testy serologiczne

- poszukiwanie jaj pasożyta w kale (w mało intensywnych inwazjach stosuje się test wylęgania miracidiów w kale zmieszanym z wodą)

- rektoskopia z pobraniem wycinka błony śluzowej prostnicy

- biopsja wątroby

- badanie kału na obecność jaj

- wziernikowanie odbytnicy (pozwala stwierdzić obrzmienie i guzki błony śluzowej)

- badania serologiczne

Fasciola hepatica

Dicrocoelium dendriticum

Paragonimus westermani

Parazytoza

◦ fascioloza

◦ dikrocelioza

◦ paragonimoza

Objawy

Faza ostra:

/wędrówka młodocianych postaci przez miąższ wątroby/

- uszkodzenia mechaniczne wątroby,

- uszkodzenia toksyczne wątroby.

Obraz choroby podobny do ostrego zapalenia dróg żółciowych:

- bolesne powiększenie wątroby,

- stan zapalny,

- żółtaczka.

Objawy toksyczne:

- podw. temperatura,

- bóle stawów i mięśni,

- powiększona śledziona,

- wymioty,

- anemia.

Objawy alergiczne:

- leukocytoza,

- eozynofilia,

- podwyższony poziom gamma-globulin w osoczu.

Faza przewlekła (ustąpienie objawów ostrych):

- stany zapalne dróg żółciowych,

- bóle wątroby.

Przebiega przeważnie bezobjawowo,

a w wyjątkowo intensywnych inwazjach dochodzi do zaburzeń polegających na

przeroście tkanki łącznej międzyzrazikowej

oraz nadmiernym rozwoju nabłonka dróg żółciowych

- przewlekły kaszel

- krwioplucie

W ciężkich inwazjach:

- krwotoki płucne

- ogólne wyniszczenie organizmu

Umiejscowienie w OUN:

- daje objawy: guza, zapalenia opon mózgowych,

- napady padaczki,

- porażenia ruchowe,

- zaburzenia widzenia i czucia.

Diagnostyka

1) „pomocnicze” objawy:

- podw. temperatura,

- eozynofilia (do 80%),

- pozytywne odczyny serologiczne i sródskórne.

2) wykrycie jaj pasożyta w kale (pojawiają się w fazie przewlekłej)

3) bezwzględnie wskazane jest powtarzanie badania koproskopowego

4) odczyny serologiczne (zarażenie nie zawsze oznacza pełny rozwój pasożyta negatywne wyniki badania koproskopowego)

- wykrycie jaj pasożyta w kale

- badanie kału, plwociny lub badanie radiologiczne



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Insecta, MEDYCYNA - ŚUM Katowice, I ROK, Biologia medyczna, 4. PARAZYTOLOGIA
Protozoa, MEDYCYNA - ŚUM Katowice, I ROK, Biologia medyczna, 4. PARAZYTOLOGIA
Acari, MEDYCYNA - ŚUM Katowice, I ROK, Biologia medyczna, 4. PARAZYTOLOGIA
Nemathelminthes, MEDYCYNA - ŚUM Katowice, I ROK, Biologia medyczna, 4. PARAZYTOLOGIA
Platyhelminthes, MEDYCYNA - ŚUM Katowice, I ROK, Biologia medyczna, 4. PARAZYTOLOGIA
SylabusGenetyka 1rok (1), MEDYCYNA - ŚUM Katowice, I ROK, Biologia medyczna, SYLABUSY
SylabusBiologiaKom 1rokwersja2, MEDYCYNA - ŚUM Katowice, I ROK, Biologia medyczna, SYLABUSY
Prelekcja 1, MEDYCYNA - ŚUM Katowice, I ROK, Biologia medyczna, Prelekcje
SylabusParazytologia 1rok (6), MEDYCYNA - ŚUM Katowice, I ROK, Biologia medyczna, SYLABUSY
SylabusParazytologia 1roktestblokowy, MEDYCYNA - ŚUM Katowice, I ROK, Biologia medyczna, SYLABUSY
392 pytania i odpowiedzi na nasza katedre biologia, MEDYCYNA - ŚUM Katowice, I ROK, Biologia medyczn
egzamin 2011, MEDYCYNA - ŚUM Katowice, I ROK, Biologia medyczna, 5. EGZAMIN
Praca naukowa z biologii, MEDYCYNA - ŚUM Katowice, I ROK, Biologia medyczna, 1. BIOLOGIA KOMÓRKI
biofizyka - pytania, MEDYCYNA - ŚUM Katowice, I ROK, Biofizyka
ściąga statystyka, MEDYCYNA - ŚUM Katowice, I ROK, Biofizyka
farmakologia kliniczna 2010, MEDYCYNA - ŚUM Katowice, V ROK, Farmakologia kliniczna

więcej podobnych podstron