Scenariusz przedszkolnych zajęć dydaktyczno - wychowawczych

Prowadząca: Karolina Dybalska

Grupa: 5-latków

Temat kompleksowy: Żywioły w przedszkolu - woda.

Temat zajęć: Dlaczego statki potrafią pływać? Zabawa badawcza - co pływa, a co tonie?

Cele ogólne:

• rozwijanie zainteresowania przyrodą nieożywioną;

• stworzenie warunków do poznawania sposobów zachowania się niektórych przedmiotów w wodzie;

• poszukiwanie przyczyn tonięcia i utrzymywania się na wodzie różnych przedmiotów;

• ćwiczenie umiejętności wnioskowania o zjawiskach przyrodniczych na podstawie obserwacji i doświadczeń;

• zachęcenie do samodzielnego eksperymentowania i poszukiwania odpowiedzi na różne pytania badawcze.

Cele operacyjne (dziecko):

• określa i nazywa źródło dźwięków;

• przedstawia charakterystyczne cechy wody;

• wyjaśnia, do czego potrzebna jest woda i dlaczego musimy unikać jej zanieczyszczania;

• opisuje przedmiot określając jego charakterystyczne cechy np. wielkość, ciężar, materiał;

• formułuje hipotezę dotyczącą tonięcia lub utrzymywania się przedmiotu na wodzie;

• klasyfikuje przedmioty;

• wykazuje, że ten sam materiał (np. plastelina) w zależności od nadanego mu kształtu może zatonąć lub pływać;

• wykazuje, że przedmioty o tym samym kształcie, lecz wykonane z różnych materiałów mogą zachowywać się w wodzie zupełnie inaczej;

• formułuje wnioski o zjawiskach przyrodniczych na podstawie obserwacji i doświadczeń;

• bierze aktywny udział w zabawie ruchowej.

Środki dydaktyczne:

• odtwarzacz płyt CD;

• płyta CD z efektami dźwiękowymi wydawanymi przez wodę;

• duża, plastikowa miska (miednica) wypełniona wodą;

• kartonowe pudełko lub nieprzezroczysty worek;

• różnego rodzaju przedmioty np. drewniana łyżka, słomka, drewniany klocek, plastikowy i metalowy widelec, metalowe pudełko, korek, kapsel, kauczukowa piłeczka, piłeczka ping - pongowa, łupina orzecha włoskiego, spinacz biurowy, zapałka, szklana kulka, moneta, metalowy klucz, śruba;

• dwie kolorowe obręcze;

• ilustracje obrazujące odpowiedź „tak” i „nie”;

• miseczka wypełniona wodą dla każdego uczestnika;

• plastelina.

Forma organizacji pracy: działalność zbiorowa i indywidualna.

Metody pracy: słowne (np. rozmowa), oglądowe (np. obserwacja wykonywanego doświadczenia), czynne (np. samodzielne eksperymentowanie).

Przebieg zajęcia:

1. Czynności wstępne: przygotowanie odtwarzacza płyt CD, zwinięcie dywanu, usadzenie dzieci w półkolu.

2. Powitalna zabawa paluszkowa:

Gdy się rączki spotykają - to od razu się witają.

Gdy się kciuki spotykają - to od razu się witają.

Gdy się palce spotykają - to od razu się witają.

3. Wprowadzenie dzieci w tematykę zajęć:

• Nasze dzisiejsze zajęcia będą wyjątkowe, ponieważ chciałabym Wam zaproponować, abyśmy stali się naukowcami, badaczami odkrywającymi niezwykłe rzeczy. Jak myślicie, co będziemy dzisiaj badać? - dzieci próbują odgadnąć temat zajęć.

• Aby Wam ułatwić odgadnięcie tematu naszych dzisiejszych doświadczeń przygotowałam dla Was pewną zagadkę. Zamknijcie oczy i wsłuchajcie się w dźwięki, które za chwilę usłyszycie. Zastanówcie się, co łączy wszystkie te dźwięki. - słuchanie płyty z efektami dźwiękowymi kojarzącymi się z wodą np. szum morza, lanie wody, bulgotanie, chlupotanie; próba odszukania tego, co łączy te wszystkie dźwięki.

• określenie regulaminu młodego badacza - rozmowa o sposobie zachowania podczas wykonywania doświadczeń.

• ustawienie w środku stworzonego przez dzieci koła dużej, plastikowej miski wypełnionej wodą.

4. Rozmowa na temat właściwości wody oraz jej pozytywnych i negatywnych wartościach - poszukiwanie odpowiedzi na następujące pytania:

• Jak wygląda woda?

• Czy woda zawsze wygląda tak samo? Czy zawsze jest płynem, cieczą?

• Jaki ma kolor? Czy woda zawsze ma taką samą barwę? W jaki sposób możemy ją zmienić?

• Jaki zapach ma woda? Jak ona smakuje? W jaki sposób możemy zmienić jej smak?

• Do czego potrzebna jest woda? Czy tylko ludzie jej potrzebują?

• Czy można żyć bez wody? Co mogłoby się stać, gdyby na świecie zabrakło wody?

• Co możemy zrobić, aby zmniejszyć jej zużycie?

• Czy spotykamy tylko czystą wodę? Co możemy zrobić, aby uniknąć jej zanieczyszczania?

• Czy woda może człowiekowi zagrażać?

5. Zabawa „Magiczny kuferek”:

Prowadzący, przed rozpoczęciem zajęć, umieszcza w kartonowym pudełku lub nieprzezroczystym worku zgromadzone przez siebie przedmioty. Podczas zajęć każde dziecko wybiera/losuje sobie jeden przedmiot, a następnie stara się go jak najdokładniej opisać - jego wielkość, ciężar, materiał, z którego jest zbudowany. Stara się też wywnioskować, jak dany przedmiot zachowa się w wodzie - czy utonie, czy będzie pływał po jej powierzchni.

6. Zabawa badawcza „Co pływa, a co tonie?”:

• każde dziecko przypomina swoją hipotezę dotyczącą zachowania się jego przedmiotu w wodzie - przeprowadzenie sondy wśród pozostałych uczestników, co do słuszności wydanego osądu;

• po uzyskaniu wyników sondy dziecko umieszcza swój przedmiot w misce z wodą sprawdzając tym samym swoją hipotezę; dzieci mogą eksperymentować z przedmiotem np. zanurzać go, kłaść w inny sposób na powierzchnię wody, wypełniać płynem;

• po zakończeniu doświadczenia dziecko umieszcza swój przedmiot w jednej z przygotowanych obręczy (w tej oznaczonej odpowiedzią „tak” umieszczamy przedmioty, które pływają; a w tej oznaczonej odpowiedzią „nie” przedmioty tonące w wodzie; dziecko może położyć również przedmiot pomiędzy obręczami, kiedy jego właściwości są zmienne);

• podsumowanie zabawy badawczej: Przyjrzyjcie się przedmiotom, które umieściliście w pierwszej obręczy. Które przedmioty pływają? Czy możemy znaleźć, coś co je łączy? A teraz popatrzmy na rzeczy znajdujące się w drugiej obręczy - jakie przedmioty toną? Co je łączy? Co możemy powiedzieć o rzeczach znajdujących się pomiędzy obręczami?

1. Zabawa orientacyjno - ruchowa „Statek”:

Przed rozpoczęciem zabawy prowadzący wyjaśnia dzieciom, czym jest burta, rufa i dziób na statku. Uczestnicy zabawy stoją na środku sali zwróceni twarzami w jednym kierunku. Prowadzący zajęcia podaje różne komendy, np.

• lewa burta - wszyscy biegną na lewą stronę sali,

• prawa burta - wszyscy biegną na prawą stronę,

• rufa - wszyscy biegną do tyłu sali,

• dziób - wtedy wszyscy biegną do przodu,

• pokład - wszystkie osoby stoją w miejscu, nikt nie może się ruszyć.

Dla urozmaicenia zabawy po każdej komendzie można eliminować jedną osobę, która najpóźniej ją wykonała lub pomyliła się. Zabawa powinna być prowadzona w dużym tempie, żywo.

7. Zabawa badawcza „Łódka z kulki plasteliny”:

• dzieci zajmują miejsca przy stolikach; każde z nich otrzymuje miseczkę wypełnioną wodą oraz jednakowej wielkości kawałek plasteliny;

• pierwsze zadanie polega na ulepieniu z plasteliny kulki i umieszczeniu jej na powierzchni wody - wymiana spostrzeżeń, próba odpowiedzi na pytanie, czemu tak się stało;

• drugim zadaniem dla dzieci jest nadanie plastelinie takiego kształtu, aby pływała ona po powierzchni wody - samodzielne próby odnalezienia rozwiązania zadania;

• podsumowanie zabawy badawczej: Od czego zależało, czy kawałek plasteliny, który otrzymaliście pływał po powierzchni wody albo tonął? Co przypomina Wam kształt nadany plastelinie, która pływała? - rozmowa na temat budowy statków.

1. Podziękowanie dzieciom za wspólne zajęcia, wyrażenie pochwały za wykonaną pracę, zachęcenie do wykonywania podobnych doświadczeń w domu.