6. Młodzież. Pokolenie stracone? Pokolenie smsów? Clic generation? Jaka jest współczesna młodzież? Pokolenie X. Y. E? Yuppie? - GRUPY RÓWIEŚNICZE W PROCESIE WYCHOWANIA

Znaniecki F. - „Socjologia wychowania”

• Grupa rówieśnicza - tworzy się przy mniej lub bardziej spontanicznym udziale jednostki (w przeciwieństwie do innych)

• Cooley: grupa dzieci to typ grupy pierwotnej - stanowi pierwotne środowisko, gdzie jednostka jest czynna społecznie

• Grupa dzieci - nie jest to twór czysto naturalny i jednorodny - są grupy o różnym charakterze, bo każde dziecko wnosi ze sobą wpływy jakim jest poddawane w rodzinie, instytucjach, i te wpływy mogą znacznie warunkować treść grupy (inna grupa dzieci robotników, inna z burżuazji)

• Grupy młodocianych rówieśników:

- dzieci są do sibie bardziej podobni niż dorośli - mają większe wspólne pole zainteresowań

- łatwiej zadowalają potrzeby społeczne, mniej są one naginane do norm społecznych niż w grupie dorosłych

- żądza nowych doświadczeń, a u dorosłych raczej żądza stałości, szukanie nowych sposobów działania, nowości

• Można też znaleźć nie „pierwotne” grupy młodzieży (w znaczeniu Cooleya) - o określonych zasadach, ustalonych instytucjach

• Potężny wpływ grupy rówieśniczej na osobowość społeczną - bo jednostka występuje tu w roli pełnoprawnego członka, jako podmiot społeczny, osobnik tego pozbawiony opóźnia się, a czasami jego rozwój jest zupełnie spaczony, tam jednostka uczy się samorzutnie ustalać reguły postępowania, poddawać się regułom. Tam uświadamia sobie, co jest społecznie pożądane, a co nie. G4rupa rówieśnicza ma charakter demokratyczny

• Dziś kierownictwo i kontrola tych grup najbardziej utrudniona, ale też jest największa potrzeba tej kontroli - bo zanika funkcja wychowawcza rodziców. Poza tym wielość. Liczebność i różnorodność krzyżujących się grup utrudnia zorganizowanie środowiska w sposób pedagogiczny, trudno je opanować jak należy.

• Potrzeba kierowania grupami też wynika z tego, że:

- zainteresowania młodych mają dziś często inn6y kierunek niż chcieliby dorośli

- towarzystwo rówieśników bardziej niż kiedyś daje poparcie buntowniczym skłonnościom wobec tych, którzy próbują wychowywać

Dziś większość czynności ludzi dorosłych budzi niechęć - bo wymagają długotrwałego wysiłku umysłowego - a kiedyś na przykład uczono takich ciekawych czynności, jak rybołóstwo☺

• Zjawisko rozpolitykowania polskiej młodzieży - Nawroczyński - to zjawisko chorobliwe, wynik nienormalnych stosunków społecznych w okresie niewoli, dziwne to, że u nas młodzi w treści tej polityki naśladują starszych (zamiast zajmować się kwestiami ich własnego współżycia).

• Kierunek jaki dorośli chcą nadać działalności młodych nie odpowiada ich spontanicznemu rozwojowi i zainteresowaniom młodzieży - bo polega na przymusowym ćwiczeniu w wysiłkach umysłowych, co nie jest porywające emocjonalnie oraz na przymusowym wyrabianiu przyzwyczajenia do pracy - działalności regularnej i monotonnej.

• Powstawanie dążności buntowniczych jest nieuniknionym wynikiem samego procesu wychowania - bo życie społ wymaga hamowania niektórych dążeń

• Represja społeczna jest najpowszechniejszym sposobem tego hamowania -ale to nie jest dobre - bo powoduje bunt, czynny lub utajony, dążność nie zanika ale staje się przeciwspołeczną.

• Dziecko w grupie rówieśniczej znajduje aktywną pomoc lub poparcie moralne w wielu czynach, które ze strony starszych spotykaja się z represją, można tam spełnić czyny, których nie odważyliby się spełnić przy dorosłych

• Bunt przeciw dorosłych w grupie rówieśniczej traktowany jako przejaw odwagi, energii, inicjatywy

• To buntownik ma największe szanse by być przewodnikiem grupy. Jest też inny typ przewodnika - osoba o największych zdolnościach wykonania czynności programu wych, jest pośrednikiem między rówieśnikami a starszym pokoleniem (ale jego wpływ słabszy niż buntownika).

• Starsi nie lubią młodych bo nie trzymają się przepisów i takie grupy mogą stać się ogniskiem patologii, dążności antyspołecznych

Yuppie - skrót od angielskiego young Urban Professional - określenie pokolenia młodzieży z USA, które rozpoczęło pracę zawodową w latach 80., a także grup kierujących się podobnymi wartościami i stylem życia, mp. W Polsce w latach 90.

• charakterystycznym atrybutem tej grupy jest dążenie do profesjonalizmu, pragmatyzm, indywidualizm, zamiłowanie do luksusu, dążenie do kariery i sukcesów finansowych. Dążenie do kariery prowadzące do pracy po kilkanaście godzin dziennie prowadziło do syndromu wypalenia zawodowego. Ponadto kariera okupiona była problemami w życiu rodzinnym i emocjonalnym

• yuppie są inaczej zwani pracoholikami albo mrówkami, wyznają etykę mieszczańską, obyczajowy konserwatyzm, areligijnośc i apolityczność. To pokolenie wychowane na MTV

• ideologia ta zaczęła przenikać do Polski pod koniec lat 80. Wybierają one ściśle określone kierunki studiów: prawo, ekonomia, informatyka, języki obce. Kierują się w tym wyborze wymaganiami rynku pracy, chęcią zrobienia błyskotliwej kariery, wizją przyszłego materialnego awansu

Pokolenie X - młodzi ludzie urodzeni w latach 70. w Wlk Brytanii i innych krajach rozwiniętych

• przeżywają bolączki typowe dla fazy nowoczesności - poczucie zagubienia, braku bezpieczeństwa, bezrobocie, uczucie bycia zbędnym, „ludzie - odrzuty”, niestałość pozycji społecznej, mglistość perspektyw, są to „uboczne skutki” postępu, wielu nie udało się nadążyć za postępem, syndrom zbędności

• to określenie na dwudziestoparolatków z przełomu lat 80. i 90. eychowanych w dobrobycie i obojętnych na sprawy ideologii, religii czy polityki

Pokolenie Y - („net generation”, „screenagers”)

• screnagers - pewni siebie ale pragmatycznmi, przywiązujący dużą wagę do pieniędzy i wygodnego życia

• zamiłowanie do nowoczesnych technologii, przede wszystkim komputerów i Internetu, a także wiara i optymizm, że przyszłość zależy od nich samych

• możliwość godzenia życia zawodowego i rodzinnego to jedna z najbardziej cenionych wartości

• dużą niechęć do pracy „od - do”, cenią elastyczność zatrudnienia i swobodę działania

• głęboka niechęć do wszelkiego typu regulacji zwłaszcza narzucanych przez instytucje państwowe

• wskazywanie wna wewnętrzny rozwój jako na zasadniczy cel ludzkiego życia

• tolerancja, nastawienie na różnorodność, racjonalizm i materialistyczne nastawienie do życia

• odrzucanie autorytetów i wszelkich dogmatów

• ich stosunek do pracy: koncentracja na sobie i życiu prywatnym , oczekiwanie elastyczności od pracodawcy, skłonność do zakładania własnego biznesu, deklaracja chęci wyjazdu za granicę, krytyka tradycyjnych form pracy

• stosunek do kariery: sam muszę zadbać o swoją karierę zawodową, jestem lojalny wobec firmy dopóki czuję, że idę do pzrodu, rozwijam się, praca służy realizowaniu soosbistego planmu rozwoju, jestem kimś wyhyjątkowym, chcę uczestniczyć w niecodziennych i ważnych projektach, ważne relacje partnerskie z przełożonym, autorytet nie wypływa z władzy

Funkcje grupy koleżeńskiej wg Misztal B:

• tworzenie systemu norm moralnych

• zaspokajanie potrzeby przynależności i społecznego uczestnictwa

• wprowadzenie młodzieży w proces wykonywania dorosłych ról społecznych

• pośredniczenie w zakresie przyswajania przez młodzież schematów społecznej struktury i nierówności, norm i wartości regulujących zasady współżycia społecznego oraz dopuszczalnych odchyleń wzorów zachowania uznawanych za normalne

• przygotowywanie do bycia podmiotem społecznej kontroli zachowania oraz wiążącymi się ztym nagrodami i karami społecznymi