PROPEDAUTYKA ROLNICTWA cz.V dn. 25.11.2007

PRODUKCJA ROŚLINNA podstawowy surowcowy dział produkcji rolniczej w gospodarstwie

Jej specyficznymi czynnikami wytwórczymi są ZIEMIA i ORGANIZMY ROŚLINNE zdolne do fotosyntezy, czyli przetwarzania związków nieorganicznych w organizmie, przy udziale światła słonecznego.

PRODUKCJA ROŚLINNA OBEJMUJE:

-polową produkcję na GO

-produkcję pasz na użytkach zielonych

-produkcję ogrodniczą ( sadownictwo, warzywnictwo, rośliny ozdobne, lecznicze i specjalne)

-produkcję roślin wodnych w naturalnych lub sztucznych zbiornikach wodnych

-produkcję leśną ( grunty nieprzydatne dla rolnictwa)

CELEM PRODUKCJI ROŚLINNEJ jest:

Uzyskanie wysokich i dobrej jakości plonów przy ekonomicznie uzasadnionych nakładach i ochronie naturalnego środowiska przyrodniczego

ZADANIEM PRODUKCJI ROSLINNEJ jest:

Jak najlepsze wykorzystanie energii słonecznej do przetwarzania składników mineralnych i energii słonecznej za pomocą aparatu asymilacyjnego w materię roślinną.

Produkcja roślinna ma określić najwłaściwsze sposoby oddziaływania rolnika na środowisko w celu stworzenia w nim optymalnych warunków wzrostu i rozwoju roślin.

EKONOMIKA ORAGANIAZACJI PRODUKCJI POLOWEJ dotyczy:

• Intensywności wynikającej ze struktury zasiewów i struktury użytków rolnych

• Stosowanych zmianowań

• Wielkości i kształtu pól

• Położenia pól i ich odległości od ośrodka gospodarczego

• Jakości dróg dojazdowych

ROLNIK I DORADCA POWINIEN ZNAĆ:

• Biologię roślin

• Warunki glebowo-klimatyczne i ekonomiczne regionu, w którym znajduje się gospodarstwo

• Technologie produkcyjne roślin

• Opłacalność ich uprawy

• Zasady zmianowania roślin

PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA CZAS POZOSTAWANIA NA POLU(okres wegetacji)

PLON:

1. GŁÓWNY - zasiewy pozostające przez większą część okresu wegetacyjnego, dostarczają plon podstawowy i uboczny

2. MIĘDZYPLON - uprawa dodatkowa na zieloną masę trzeciej rośliny w ciągu 2 lat - miedzy dwoma plonami głównymi lub głównym i wtórym

• Ścierniskowy

• Ozimy

• Wsiewka poplonowa

WTÓRY - zasiewy uprawiane po międzyplonie ozimym - drugi zbiór w danym roku kalendarzowym

PLON

1. PODSTAWOWY - biomasa wytworzona przez rośliny w okresie wegetacyjnym, będąca głównym celem uprawy, użyteczna dla człowieka, zgromadzona w nadziemnych lub podziemnych częściach roślin (np. ziarno, nasiona, korzenie)

2. UBOCZNY - masa organiczna pochodząca z części roślin, które nie stanowią głównego celu uprawy (np. słoma, plewy, liście, łodygi, odpady przemysłu rolno-spożywczego)

PLON PODSTAWOWY DAJE NAJWYŻSZY PRZYCHÓD GOSPODARCZY

PLENNOŚĆ, PRODUKTYWNOŚĆ

Specyfika polowej produkcji roślinnej:

• Wartość produkcji ziemi nie zmienia się jak środki produkcji np. w przemyśle (przy racjonalnej gospodarce wartość ziemi wzrasta)

• Produkt końcowy (plon) przewyższa wielokrotnie ilość zużytego materiału wyjściowego i może być użyty do konsumpcji, jak i do reprodukcji

• Sezonowość prac i ściśle określona kolejność etapów ich wykonywania (produkt końcowy otrzymuje się w terminie określonych właściwości rośliny, jej przeznaczeniem i warunkami klimatycznymi)

• Warsztatem produkcji roślinnej jest obszar całego gospodarstwa ( istnieje konieczność transportowania maszyn, urządzeń, materiałów, pracowników)

• Większość prac rolnych odbywa się pod gołym niebem (maszyny narażone są na korozję)

• Postęp i wzrost mechanizacji w produkcji rolniczej przyczynia się do zmniejszania różnic charakteru i organizacji pracy w rolnictwie i przemyśle

• Rośliny zbożowe - grupa roślin o mączastych nasionach użytkowanych po przemiale na mąkę, kaszę, płatki kukurydziane lub bezpośrednio skarmianych; rośliny te dostarczają podstawowego pokarmu, cenna pasza dla zwierząt gosp.

70-75 % - zasiew

• Rośliny okopowe - głównym produktem użytkowym są ich organy podziemne (korzenie spichrzowe lub bulwy), części naziemne (plon uboczny) stanowią cenną paszę dla zwierząt. 10% zasiew

• Rośliny przemysłowe - głównie są to gatunki, z których otrzymuje się tłuszcze (rzepak ozimy, rzepik ozimy, gorczyca, mak, słonecznik, len), włókno (len, konopie) oraz rośliny specjalne o różnym przeznaczeniu: chmiel, tytoń, wiklin; stanowią surowiec dla różnych gałęzi przemysłu

• Rośliny paszowe (pastewne)

• Motylkowe - strączkowe: uprawiane na nasiona przeznaczone na cele konsumpcyjne i paszowe oraz na zieloną masę; drobnonasienne (pastewne) - uprawiane dla zbioru zielonej masy do bezpośredniego skarmiania zwierząt

• Niemotylkowe - różnorodna grupa roślin użytkowych na paszę, np. kapusta pastewna, słonecznik, facelia, gorczyca biała

• Rośliny warzywnicze - grupa roślin zielonych służących człowiekowi za pokarm i spożywanych w postaci naturalnej, bez technicznego przerobu

Organy spichrzowe:

-korzenie

-cebule

-łodygi (kalarepa)

-liście

Warzywa zawierają:

• Witaminy (karoten, Wit.C, Wit. Z grupy B)

• Składniki mineralne

• Substancje bakteriobójcze fitoncydy