DIATERMIA KRÓTKOFALOWA I TERAPULS

• Zabieg polegający na miejscowym przegrzaniu tkanek pod wpływem pola elektrycznego lub pola magnetycznego wielkiej częstotliwości, co przyczynia się do rozluźnienia mięśni i łagodzi odczucia bólu.

• Różnica pomiędzy diatermią krótkofalową zwaną potocznie DKF, a innymi zabiegami ciepłoleczniczymi polega na tym, iż w tym przypadku ciepło jest wytwarzane wewnątrz tkanek. Jest to tzw. ciepło endogenne (ciepło dostarczane z zewnątrz jest ciepłem egzogennym).

Działanie:

• rozgrzewające,

• rozluźniające,

• łagodzenie dolegliwości bólowych,

• poprawa ukrwienia i czynności tkanek,

• zmniejszanie stanów zapalnych poprzez wyeliminowanie większości mikroorganizmów chorobotwórczych,

• zwiększenie wchłaniania wysięku zapalnego

W diatermii terapeutycznej stosowanej w rehabilitacji stosuje się pola magnetyczne lub elektryczne o częstotliwości 2,45-27,12 MHz i mocy rzędu kilkuset watów. W tej kategorii wyróżnia się dwa rodzaje diatermii:

• diatermię kondensatorową (pojemnościową) - do nagrzewania stosuje się pole elektryczne podgrzewające tkanki płytko położone, głównie skórę i tkankę tłuszczową.

• diatermię indukcyjną - do nagrzewania stosuje się pole magnetyczne wnikające głęboko w ciało, powstające prądy wirowe nagrzewają mięśnie.

Wyróżnia się też diatermię chirurgiczną, która służy do cięcia i koagulacji tkanek. Jest ona stosowana m.in. w chirurgii plastycznej i dermatologii (częstotliwość ok. 0,5-1,75 MHz, moce rzędu 100-300 W).

Metoda kondensatorowa DKF

• Źródłem ciepła jest tarcie między poruszającymi się w polu elektrycznym jonami płynów tkankowych oraz tzw. strata dipolowa

• Część ciała umieszczona zostaje w elektrycznym polu kondensatora, pomiędzy dwoma metalowymi płytkami elektrod. Elektrody nie powinny przylegać  bezpośrednio do ciała

• Zmienne ładowanie i rozładowywanie kondensatora pod wpływem dużych częstotliwości prądu zmiennego  zachodzi w ułamku sekundy

• Zmiana odległości elektrod od ciała powoduje zmianę głębokości przegrzania tkanek( głębokie i równomierne przegrzanie uzyskuje się przy odsunięciu elektrod na odległość 5-10cm, a powierzchowne 2-3cm)

• Największe przegrzanie występuje w tkance tłuszczowej i szpiku kostnym, a najmniejsze w mięśniach

• Wymaga stosowania techniki dwuelektrodowej( dwóch okładek kondensatora).

Metoda indukcyjna

• Cechą szczególna jest powstawanie prądów wirowych w tkankach

• Natężenie  zmiennego pola magnetycznego( oraz ilość wytworzonego ciepła) zmniejsza się wraz z odległością cewki od ciała. Głębokość przegrzania zwiększa się nieco przez odsunięcie elektrody od skóry.

• W metodzie tej występuje największe przegrzanie tkanki mięśniowej  , a mniejsze tkanki tłuszczowej i skóry.

• Stosuje się technikę jednoelektrodową(aplikator zabiegowy  płaska cewka indukcyjna)

METODYKA WYKONANIA ZABIEGU

• Najczęściej do diatermii krótkofalowej stosuje się elektrody kondensatorowe sztywne i miękkie. Elektrod miękkich używa się do rozległych przegrzewań, ze względu na ich dużą powierzchnię. Odpowiednią odległość elektrody od skóry można uzyskać poprzez stosowanie podkładek z dziurkowanego filcu.

• Elektrody powinny być ułożone w równej odległości od ciała chorego, nie mogą bezpośrednio stykać się z ciałem.

• Do zabiegu nie wolno przystąpić mając przy sobie jakiekolwiek metalowe przedmioty (kluczyki, kolczyki, zegarki telefony komórkowe itp.). gdy zabieg jest stosowany na powierzchnie stykające się ze sobą np. uda, to pomiędzy nogi należy umieścić podkładkę filcową.

• Zabieg wykonywać należy na gołą skórę, wilgotna odzież może ulec znacznemu przegrzaniu i spowodować oparzenia.

• Podczas trwania zabiegu (około 15-20 min.) należy przebywać nieruchomo i nie dotykać aparatu.

• Diatermia krótkofalowa musi być wykonywana na leżankach lub/i krzesłach drewnianych.

• Stosowanie DKF-u w pobliżu instalacji wodociągowej, stwarza niebezpieczeństwo porażenia prądem pacjenta lub osoby obsługującej.

Dawkowanie ustalone na podstawie wrażeń subiektywnych pacjenta!

• I - dawka atermiczna- bez uczucia ciepła

• II - dawka oligotermiczna- progowe wrażenie ciepła

• III - dawka termiczna- przyjemne wrażenie ciepła

• IV - dawka hipertermiczna- silne wrażenie ciepła ale bez uczucia bólu

Czas zabiegu

• krótki 3- 4min.

• średni 5- 9min.

• długi 10- 15min.

WSKAZANIA

• leczenie różnego rodzaju podostrych i przewlekłych stanów zapalnych np. stawów ,

• zapalenie okołostawowe,

• zapalenie pochewek ścięgnistych,

• zapalenie płuc, pęcherza moczowego,

• zwyrodnienia kręgosłupa,

• nerwobóle i zapalenie nerwów,

• przewlekłe zapalenie zatok obocznych nosa, migdałków, ucha, krtani,

• nieżyt oskrzeli,

• stan po zapaleniu opłucnej,

• odmrożenia,

• stany pourazowe,

• mięśniobóle,

• entezopatie (bolesne zmiany chorobowe przyczepów ścięgnistych mięśni do kośćca),

• zaburzenia czynności dokrewnej jajników

Przeciwwskazania

• nowotwory,

• stany po leczeniu jonizującym,

• epilepsja, choroby z przeciwwskazaniem do ciepła,

• gruźlica płuc,

• ciąża,

• menstruacja,

• metale wewnątrz i na zewnątrz organizmu,

• zaburzenia ukrwienia obwodowego,

• skłonność do krwawień z układu pokarmowego i dróg

oddechowych,

• stany z wysoką gorączką,

• wylewy krwawe do narządów wewnętrznych,

• ropne stany zapalne ucha środkowego i pęcherza żółciowego,

• obrzęki,

• ropnie, żylaki, zakrzepowe zapalenie żył,

• rozrusznik serca,

• zbyt młody wiek.

DIATERMIA MIKROFALOWA

• Diatermia, w której wykorzystuje się pole elektromagnetyczne o częstotliwości 0,3-3,0 GHz; stosowana także w onkologii do termicznego niszczenia tkanek nowotworowych (hipertermia).

• Polega na głębokim przegrzaniu tkanek. Jest to skuteczny zabieg wywołujący rozszerzenie naczyń krwionośnych, zwiększa przepływ krwi tętniczej, zwiększa wchłanianie tkankowe oraz komórkową przemianę materii. Równocześnie powoduje wzrost liczby leukocytów, obniża pobudliwość nerwowo-mięśniową, zmniejsza napięcie mięśniowe, zwiększa trofikę tkanek oraz działa uspokajająco na ośrodkowy układ nerwowy.

DZIAŁANIE NA TKANKI

• Padająca na skórę wiązka mikrofal zostaje w około 30% odbita od jej powierzchni. Pozostała część promieniowania, zostaje pochłonięta na głębokość ok. 6-8cm.

• Wnikając w tkankę mikrofale powodują oscylację jonów w elektrolitach oraz drobin w spolaryzowanych dielektrykach. W ten sposób powstaje ciepło.

•  Największemu przegrzaniu pod wpływem mikrofal ulegają tkanki zawierające dużo wody tj: mięśnie i krew. Tkanka tłuszczowa przegrzewa się słabo.

METODYKA WYKONANIA ZABIEGU

• Wykonuje się bezpośrednio na odsłoniętą powierzchnię skóry.

• Pacjent odczuwa wyraźne ciepło !

• Odległość promiennika od skóry wynosi ok. 5-10 cm w zależności od:

a) wielkości pola zabiegowego

b) zamierzonej głębokości przegrzania

Wyróżnia się 4 dawki- podobnie jak DKF

(I,- 20W, II,-50W, III- 75W, IV- 100W)

• zazwyczaj używa się dawek w granicach 20-75W

• czas zabiegu 5-15min

• częstotliwość zabiegów 10-15 w serii

WSKAZANIA

• przewlekłe zapalenia stawów

• przewlekłe nerwobóle

• zespoły bólowe w przebiegu choroby zwyrodnieniowej

• przewlekłe stany zapalne narządów rodnych

PRZECIWWSKAZANIA

• zaburzenia ukrwienia

• nowotwory

• stany zapalne żył

• obrzęki

• stany zwiększonej wrażliwości na światło

• ropnie

• wylewy krwawe

• zespolenia metalowe

• wszczepiony rozrusznik

• Ciąża

Terapuls-Diatermia krótkofalowa impulsowa to zabieg , w którym wykorzystuje się impulsowe pole elektromagnetyczne wielkiej częstotliwości.

Terapuls przegrzewa tkanki minimalizując efekt cieplny poprzez zastosowanie impulsów o bardzo dużej mocy, oddzielonych od siebie przerwami dostatecznie długimi, które te ciepło w tkankach rozpraszają.

Mechanizm działania tej postaci energii, sprowadza się w znacznym stopniu, do wpływu na potencjał elektryczny błon komórkowych, co prowadzi do wielu zmian w czynności komórek.

METODYKA WYKONANIA ZABIEGU

• Zabieg polega na odpowiednim ułożeniu głowicy oraz na ustaleniu odpowiedniej dawki.

• Układa się kuracjusza i przykłada się głowicę generatora, tak aby swoją powierzchnią miała jak największy kontakt z ciałem pacjenta.

• Pomiędzy głowicę a skórę podkłada się jednorazową chusteczkę w celu higienicznym. Puste przestrzenie powinno się wypełnić chusteczkami.

• Można też zabieg wykonywać przez ubranie ponieważ pole magnetyczne posiada zdolność przenikania przez ubranie. Głowicę ustawia się w takim kierunku aby dawała jak najmniej niepotrzebnego, szkodliwego promieniowania.

• Skóra powinna być jednak zawsze sucha i bez metali.

• Zabieg należy powtórzyć od 10 do 15 razy by dał najlepsze efekty, o ilości wykonywanych zabiegów decyduje lekarz prowadzący.

DZIAŁANIE

• rozszerzenie naczyń krwionośnych i zwiększenie ich przepuszczalności

• zwiększenie przepływu krwi tętniczej i żylnej

• przyspieszenie procesów wchłaniania tkankowego np. krwiaków

• przyspieszenie komórkowej przemiany materii

• wzrost liczby leukocytów w tkankach przegrzewanych

• obniżenie pobudliwości nerwowo- mięśniowej

• działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne, przeciwobrzękowe,

• obniża napięcie mięśniowe

• przyspiesza regenerację uszkodzonych włókien nerwowych

• zmniejsza odczyn zapalny stawów, skóry i tkanki podskórnej

• przyśpiesza gojenie się ran i owrzodzeń troficznych

• leczy stany pourazowe

WSKAZANIA

• zmiany zwyrodnieniowe stawów kończyn i stawów kręgosłupa

• podostre i przewlekłe zapalenie stawów i mięśni

• nerwobóle i przewlekłe zapalenie nerwów

• złamania (zabieg może być wykonywany przez opatrunek gipsowy

• przewlekłe zapalenie zatok obocznych nosa, ucha, migdałków podniebnych i krtani

• odmrożenia

• przewlekłe zapalenie przydatków i gruczołu krokowego

• przewlekły nieżyt oskrzeli

• zaburzenie krążenia obwodowego

• zespoły bólowe

• zwiększone napięcie mięśni w chorobach neurologicznych

• stany niedokrwienne tkanek

PRZECIWWSKAZANIA

• gruźlica

• nowotwory złośliwe i łagodne jak również stan po operacji nowotworu

• wszczepiony rozrusznik serca, lub inny metalowy implant

• ciąża

• krwawienia

• ostry okres choroby

• choroby zakaźne

• ropne stany zapalne

• wiek dziecięcy