ZDOLNOŚCI

to różnice indywidualne, które sprawiają, że

• przy jednakowej motywacji

• jednakowym uprzednim przygotowaniu

• w tych samych warunkach zewnętrznych

ludzie uzyskują niejednakowe rezultaty w uczeniu się i działaniach.

Rodzaje zdolności:

1. Sfera wpływu na zachowanie:

• poznawcze

• organizacyjne

• wykonawcze (realizacyjne)

2. Zakres wpływu:

• ogólne (inteligencja)

• specjalne

Definicje inteligencji:

STERN - ogólna zdolność przystosowania się do

nowych warunków i zadań przez wykorzystanie myślenia

FERGUSON - zdolność uczenia się; nabyty przez

jednostkę zasób zgeneralizowanych sposobów uczenia się

SPEARMAN - zdolność ogólna spostrzegania

zależności i wyciągania wniosków

BORING - to, co mierzą testy inteligencji

STRELAU - względnie stała właściwość jednostki

determinująca efektywność działań związanych z myśleniem i złożonymi rodzajami uczenia się

STERNBERG - triarchiczna teoria trzech aspektów

inteligencji: analityczny, twórczy i praktyczny. Inteligencja to zdolność człowieka do wykorzystywania procesów przetwarzania informacji w stosunkowo nowych sytuacjach w celu dostosowywania się do środowiska, dokonywania wyboru środowiska i kształtowania środowiska.

STERNBERG i DETTERMAN:

poglądy 24 autorów ekspertów wskazują na 3 elementy wspólne w definicjach współczesnych:

• zdolność do uczenia się na podstawie doświadczeń

• zdolności przystosowywawcze

• zdolność sprawowania kontroli nad własnym myśleniem

Struktura inteligencji:

1. Teorie hierarchiczne

• teoria dwóch czynników Spearmana (g, s)

• teoria Vernona (pięć poziomów czynników)

• teoria Cattela (int. płynna i skrystalizowana)

2. Teorie czynników równorzędnych

• teoria Thurstone'a (siedem równorzędnych podstawowych zdolności umysłowych):

• rozumienie słów

• płynność słowna

• operowanie liczbami

• zdolność przestrzenna

• szybkość spostrzegania

• zdolność indukcji i rozumowania

• pamięć kojarzeniowa

• teoria Guilforda (120 - 150 zdolności składowych)

Wskaźniki inteligencji:

• wiek umysłowy (A. Binet)

• klasyczny iloraz inteligencji (W. Stern)

• dewiacyjny iloraz inteligencji (Wechsler)

Norma intelektualna: 84 - 116

Słaba norma: 83 - 68

Powyżej normy: 116 - 131

Stopnie upośledzenia:

67 - 52 -upośl. umysłowe w stopniu lekkim

51 - 36 -upośl. umysł. w stopniu umiarkowanym

35 - 20 -upośl. umysłowe w stopniu znacznym

poniżej 20 -upośl. umysł. w stopniu głębokim

---