ASTMA OSKRZELOWA

NADWRAŻLIWOŚĆ

Nadmierna reakcja organizmu na dany bodziec, która w normalnych warunkach stanowi fizjologiczną barierę ochronną

ANAFILAKSJA

Ostra reakcja chorobowa w organizmie uczulonym po podaniu antygenu ( alergenu ); może być miejscowa lub uogólniona;

Organizm musi być uczulony ( musiał mieć kiedyś styczność z pierwszą dawką antygenu ); zanim dojdzie do reakcji anafilaktycznej mija tzw. czas utajenia - czas syntezy p/ciał i łączenia ich z błonami kom. efektorowych - ok. 7-8 dni; p/ciała anfilaktyczne należą do klas IgE lub IgG.

Anafilaksję należy odróżnić od reakcji toksycznej, kiedy to już pierwszy kontakt z substancją toksyczną wywołuje reakcję ze strony organizmu.

ATOPIA

Dziedzicznie uwarunkowana skłonność do reagowanie w sposób nadwrażliwy na pospolite substancje.

Pośredniczą tu p/ciała IgE. U podłoża atopii upatruje się m.in. niedobór lub zaburzenia czynności limfocytów Ts;

P/ciała atopowe IgE w przeciwieństwie do alergicznych IgE, nie przechodzą przez łożysko, nie wiążą dopełniacza, są ciepłostabilne; objawy tej samej atopii mogą zmieniać się z wiekiem:

ASTMA OSKRZELOWA

Jej objawy wynikają z odczynu zapalnego w obrębie nadreaktywnych oskrzeli; alergeny, zimno, wysiłek indukują uwolnienie mediatorów zapalnych z komórek tucznych oskrzeli.

Odpowiedź może mieć charakter typu wczesnego ( nagły skurcz oskrzeli ) lub typu późnego ( uszkodzenie nabłonka, obrzęk śluzówki, wzrost wydzielania śluzu i wzrost aktywności skurczowej mięśniówki oskrzeli ).

Do oceny sprawności układu oddechowego służą parametry takie jak:

mierzone pikflometrem.

Astma atopowa a nieatopowa:

ASTMA ATOPOWA

ASTMA NIEATOPOWA

* duszność epizodyczna

* duszność stała

* czynniki wyzwalające to alergeny

* inne, często nieznane, czynniki wyzwalące

* zazwyczaj występuje alergia w rodzinie

* alergia w rodzinie nie musi występować

* istnieje zmienność osobnicza

* nie istnieje zmienność osobnicza

* dodatnie testy skórne

* ujemne testy skórne

* rokowanie dobre

* rokowanie złe

Dziedziczenie atopii:

występowanie

ryzyko wystąpienia u dzieci

u obojga rodziców - manifestacja taka sama

80%

u obojga rodziców - manifestacja różna u każdego z rodziców

70%

u jednego z rodziców

40%

u innego krewnego

35%

ujemny wywiad rodzinny

15%

ASTMA OSKRZELOWA - DEFINICJE:

Przewlekła choroba zapalna dróg oddechowych, w której uczestniczy wiele komórek i substancji przez nie uwalnianych. Przewlekłe zapalenie jest przyczyną nadreaktywności oskrzeli, prowadzącej do nawracających epizodów świszczącego oddechu, duszności, ściskania w klatce piersiowej i kaszlu, występującego szczególnie w nocy lub nad ranem. Objawom towarzyszy zwykle rozlana obturacja oskrzeli o zmiennym nasileniu, często ustępująca samoistnie lub pod wpływem leczenia.

Nadreaktywność oskrzeli:

Reakcja astmatyczna oskrzeli:

Przewlekłe eozynofilowe schorzenie dróg oddechowych u osób podatnych, w którym biorą udział różne typy komórek. Objawy związane są ze zmiennie nasiloną obturacją oskrzeli, ustępującą po leczeniu lub samoistnie

POSTACIE ASTMY OSKRZELOWEJ:

POSTAĆ

OBJAWY

NAPADY

NOCNE

UKŁAD

ODDECHOWY

SPORADYCZNA

( dawniej:

ŁAGODNA - I°)

  • do 2x/tydz.

  • PEF w normie między zaostrzeniami

  • krótkie zaostrzenia ( godziny - kilka dni ) o zmiennym nasileniu

do 2/m-c

-FEV1/ FVC ≥ 80% wzgl. normy

-zmienność PEF: < 20%

PRZEWLEKŁA

LEKKA

( dawniej:

UMIARKOWANA - II°)

  • > 2x/tydz.

  • zaostrzenia zaburzają normalną aktywność pacjenta

> 2x/m-c

-FEV1/ FVC ≥ 80% wzgl. normy

-zmiennośc PEF: 20-30%

PRZEWLEKŁA

UMIARKOWANA

( dawniej:

UMIARKOWANA - III°)

  • codziennie

  • codziennie wymagane stosowanie krótko działających β-agonistów

  • zaostrzenia > 2x/tydz. i trwają dniami, zaburzając aktywność chorego

> 2x/tydz.

-FEV1/ FVC: 60% - 80% wzgl. normy

-zmienność PEF:

> 30%

PRZEWLEKŁA

CIĘŻKA

( dawniej:

CIĘŻKA - IV°)

  • stale

  • ograniczenie aktywności fizycznej

  • częste zaostrzenia

częste

-FEV1/ FVC < 60% wzgl. normy

-zmienność PEF:

> 30%

! pacjenci z każdą postacią astmy mogą mieć zaostrzenia o przebiegu łagodnym, miarkowanym lub ciężkim

LECZENIE ASTMY OSKRZELOWEJ:

LECZENIE PRZYCZYNOWE:

Np.:

itp.

ODCZULANIE:

FARMAKOTERAPIA:

farmakoterapia w zależności od zaawansowania chorby:

STOPIEŃ

ASTMY

LEKI STOSOWANE

CODZIENNIE

INNE MOŻLIWOŚCI LECZENIA

I°

nie potrzebne

nie potrzebne

II°

-glikokortykosteroid wziewny

( 100 - 400 mg budezonidu lub równoważna dawka innego leku )

-preparat teofiliny o przedłużonym uwalnianiu

-kromoglikan

-lek a/leukotrienowy

III°

-glikokortykosteroid wziewny

( 400 - 800 mg budezonidu lub równoważna dawka innego leku )

-glikokortykosteroid wziewny (< 800 mg budezonidu ) + preparat teofiliny o przedłużonym uwalnianiu

-glikokortykosteroid wziewny (< 800 mg budezonidu ) + długo działający β2-mimetyk

-glikokortykosteroid wziewny (>800 mg budezonidu )

-glikokortykosteroid wziewny (<800 mg budezonidu ) + lek a/leukotrienowy

IV°

-glikokortykosteroid wziewny ( > 800 mg budezonidu lub równoważnej dawki innego leku )

+ zawsze jeden lub więcej z poniższych:

  • preparat teofiliny o przedłużonym uwalnianiu

  • długo działający wziewny β2-mimetyk

  • lek a/leukotrienowy

  • glikokokortykosteroid doustnie

1