1. Czym jest zarządzanie?
Zarządzanie jest to proces planowania, organizowania, motywowania i kontrolowania pracy organizacji oraz jej uczestników i wykorzystywanie wszelkich dostępnych zasobów dla osiągnięcia celów organizacji.
2. Wyjaśnić pojęcie organizacji?
Organizacja to system złożony z ludzi i technologii posiadający własną strukturę i dążący do wyznaczonego celu. Jest to system otwarty, współpracujący z otoczeniem. Zadaniem organizacji jest wytyczanie sobie zadań i wyznaczanie sposobu zagospodarowania zasobów.
3. W jakich znaczeniach możemy rozumieć słowo organizacja?
Organizację rozumiemy w znaczeniu: czynnościowym (organizowanie jako czynność), rzeczowym (wyposażenie ludzi w środki rzeczowe), atrybutowym lub strukturalnym (obejmująca sposób wewnętrznego zorganizowania).
4. Jakie zasoby występują w organizacji?
W organizacji występują zasoby: rzeczowe, finansowe, ludzkie i informatyczne. Rzeczowe i finansowe dotyczą sfery przemysłowej, zasoby ludzkie to kierownicy i podwładni wraz ze swoimi umiejętnościami, natomiast zasoby informatyczne dotyczą informacji wewnątrz organizacji jak i napływających z otoczenia.
5. Proszę wymienić i opisać typy idealnej władzy prawomocnej wg, Webera?
Władza wg Webera to pewne prawdopodobieństwo, że wszystkie lub pewne polecenia pochodzące z danego źródła znajdą posłuch w danej grupie osób. Były 3 typy idealnej władzy prawomocnej wg Webera: tradycjonalna (oparta na trwałym przekonaniu opartym przez tradycję, zwyczaje i obyczaje), charyzmatyczna (oparta na przekonaniu o wzorcowym charakterze osoby, która ją sprawuje oraz na prawomocnych normach i porządku objawianego przez te osobę) i legalna (oparta na przesłankach racjonalnych oraz o legalne normy prawne i uprawnienia osób, którzy tę władzę sprawują na mocy tych norm).
Realizacja władzy odbywała się poprzez przymus (tworzenie klimatu zagrożeń), przetarg (manipulacje i negocjacje w celu osiągnięcia zamierzonego celu), morale (dążenie do wpajania norm moralnych). Idealnym typem władzy wg Webera była władza legalna.
6. Proszę wyjaśnić różnice między rozpiętością kierowania, a zasięgiem kierowania?
Różnice między rozpiętością kierowania a zasięgiem kierowania polegają na tym, że rozpiętość kierowania to liczba podwładnych bezpośrednio podległych danemu kierownikowi, natomiast zasięg kierowania to liczba podwładnych bezpośrednio i pośrednio podległych danemu kierownikowi z różnych poziomów hierarchii.
7. Jakie rozróżniamy rodzaje zasięgu i rozpiętości kierowania?
Rozróżniamy 3 rodzaje zasięgu i rozpiętości kierowania: formalne (obejmuje liczbę podwładnych podległych bezpośrednio kierownikowi na podstawie dokumentów obowiązujących w organizacji), faktyczne (poprzez regulaminy), potencjalne (słuszne).
8. Proszę wyjaśnić pojęcie wkładki organizacyjnej Fayola i przedstawić przykład zastosowania?
Fayol był twórcą piramidy uzdolnień. Pogrupował on funkcje przedsiębiorstwa na: techniczne (produkcja wyrobów), handlowe (zakup, sprzedaż i wymiana towarów), finansowe ( pozyskiwanie kapitału i jego wykorzystanie), ubezpieczeniowe (ochrona majątku i personelu), rachunkowości (inwentaryzacja, analizy, koszty, statystyka), administracyjne ( do tej funkcji przypisał funkcje zarządzania: planowanie, organizowanie, motywowanie, koordynowanie, kontrolowanie).Teza Fayola - „Interes osobisty pracownika powinien być podporządkowany interesom firmy”
9. Proszę wyjaśnić różnice pomiędzy funkcjami zarządzania, a funkcjami przedsiębiorstwa?
Różnice między funkcjami zarządzania, a funkcjami przedsiębiorstwa polegają na tym, że funkcje zarządzania są przypisane funkcji administracyjnej przedsiębiorstwa, czyli są potrzebne lecz nie decydujące.
10. Proszę wyjaśnić pojęcie grupy i przywództwa formalnego i nieformalnego?
Grupa to dwie lub więcej osób, które współdziałają i wzajemnie na siebie oddziałują w dążeniu do wspólnego celu. Są 2 grupy formalne tj.: nakazowe (kierownicy i podwładni), komitety i zespoły zadaniowe (wykonują określone czynności) i grupa nieformalna (powstaje tam gdzie ludzie są w stałym kontakcie, bez względu na to czy kierownicy ich pragną, zachęcają czy nie, niekiedy może mieć cel sprzeczny z celami organizacji).Przywódca formalny grupy to osoba wybrana lub wyznaczona do kierowania nią, przywódcy nieformalni wyłaniają się stopniowo w miarę oddziaływania członków grupy.
11. Proszę wyjaśnić pojęcie podejścia systemowego i sytuacyjnego?
Podejście systemowe to narzędzie badania i analizy problemów poszczególnych części organizacji wzajemnie powiązanych. Jest to rozpatrywanie dowolnego problemu, jego elementów, właściwości i relacji w zależnościach wewnętrznych organizacji jako całości w powiązaniu z otoczeniem. Podejście sytuacyjne koncentruje się na istocie związków między tymi częściami. Stara się wyjaśnić funkcjonalne współzależności między czynnikami powiązanymi i ustalić, które czynniki mają podstawowe znaczenie dla określonego zadania.
12. Proszę wymienić i opisać funkcje zarządzania?
Funkcje zarządzania to: planowanie (podejmowanie decyzji i strategii, określenie celów i sposobów ich realizacji), motywowanie (przywództwo i kultura w organizacji, oddziaływanie przełożonego na podwładnego aby robił to co robi nie dlatego, że musi ale że chce ), organizowanie (budowanie struktury organizacyjnej i dokonywanie zmian w strukturze), kontrolowanie (nadzór i kontrola nad ustaleniem i porównaniem norm z efektami, pomiaru efektywności, ewentualne korygowanie poczynań)
13. Proszę wyjaśnić, co to jest decyzja?
Decyzja to świadomy, nie losowy wybór jednego z rozpoznanych i uznanych za możliwy wariant przyszłego działania. Podejmowanie decyzji to proces polegający na zbieraniu informacji do przetwarzania o przyszłym działaniu
14. Proszę przedstawić typologię decyzji wg roli w procesie zarządzania i wg stopnia ryzyka?
Decyzje wg stopnia ryzyka to: pewne decyzje (jesteśmy w stanie określić efekt), ryzykowne decyzje (warunki ryzyka), decyzje podejmowane w warunkach niepewności. Decyzje wg roli w procesie zarządzania to: decyzje strategiczne (faktyczne skutki tych decyzji są nieodwracalne, ocenę tej decyzji można określić od razu natomiast jej skutki po dłuższym okresie
15. Proszę wyjaśnić typy racjonalności podejmowania decyzji?
Są 2 typy racjonalności decyzji: formalna (oceniamy decyzje pod względem formalnym, metodologicznym), rzeczowa (są to tzw. działania, gdzie efekt decyzji oceniany jest pod względem skutków)
16. Czym jest strategia?
Strategia to: nic innego jak sztuka wygrywania wojen. Podejmowanie przez przedsiębiorstwo działań strategicznych, czyli odważnych, ryzykownych decyzji, opartych na doświadczeniu choć nie zawsze słusznych w celu wygrania walki z otoczeniem, konkurencją i zrealizowanie zamierzonego celu. Inaczej strategia to ustalenie długo falowych celów i sposobów ich realizacji, konkretnej i celowej decyzji działań - gdzie i jak wygrać rywalizację.
17. Proszę wyjaśnić różnice między planowaniem, a prognozowaniem?
Planowanie wyznacza cele i kierunki organizacji, ustala co trzeba zrobić, kiedy i jak należy zrobić oraz kto ma to zrobić. Natomiast prognozowanie to najważniejsza przesłanka planowania, czyli podstawowe założenia na których opiera się planowanie.
18. Proszę wymienić i wyjaśnić pojęcie więzi organizacyjnej?
Więź organizacyjna to wspólne wytyczanie zadań i rozwiązywanie problemów w organizacji.
19. Proszę wyjaśnić pojęcie struktury organizacyjnej i schematu organizacyjnego?
Struktura organizacyjna to rozczłonkowanie i rozmieszczenie elementów składowych całości, które są powiązane przeróżnymi relacjami zachodzącymi między nimi, charakterystycznymi dla danej organizacji (instytucji). Schemat organizacyjny precyzuje funkcje, wydziały czy stanowiska w organizacji i pokazuje ich wzajemne powiązania informuje kto zarządza, kto za co odpowiada, określa podległość kto? Komu?, określa odpowiedzialność kto?)
20. Proszę przedstawić sposoby kształtowania pożądanych zachowań?
Sposoby kształtowania pożądanych zachowań to: podejście od strony treści tj. potrzeby i sposobu zaspokojenia, podejście od strony procesu tj. dotyczy wyboru zachowań, podejście oparte na koncepcji wzmocnienia odnoszące się do określania przyszłych potrzeb.
21. Proszę wyjaśnić różnice pomiędzy decentralizacją, a delegacją uprawnień?
Różnica pomiędzy decentralizacją, a delegacją uprawnień polegała na tym, iż przy decentralizacji uprawnienia decyzyjne przekazywane są w dół hierarchii organizacyjnej na stałe, a przy delegacji decyzje odpowiedzialności i uprawnień przekazywane w dół hierarchii organizacyjnej związane są z konkretnymi działaniami.
22. Proszę wyjaśnić pojęcie motywowania i do jakich zasobów się odnosi?
Motywowanie to czynniki, które ukierunkowują i podtrzymują zachowanie jednostki lub grupy. Odbywa się przez umiejętności menadżerskie (awans, płaca, poz. społ.), umiejętności techniczne (marketing, inżynier), bezpieczeństwo (emocje związane z poczuciem lojalności), kreatywność (osoby twórcze, przedsiębiorcze). Motywowanie odnosi się do zasobów ludzkich
23. Proszę wyjaśnić pojęcie przywództwa i stylów kierowania?
Przywództwo jest to proces kierowania, wpływania i inspirowania pracowników do wykonywania pracy zgodnie z celami organizacji. Inspirowanie to ogół środków przyjętych przez kierownika w celu motywowania pracowników. Przywództwo wiąże się z innymi ludźmi, nierównym podziałem władzy, wpływaniem na podwładnych. Źródła władzy kierownika to władza nagradzania, wymuszania, władza z mocy prawa, z odniesienia i władza ekspercka. Dwa przeciwstawne style kierowania: zorientowany na zadania (autokratyczny) - centralizacja władzy w rękach kierownika, ścisła kontrola podwładnych, by wywiązali się z zadań, zorientowany na podwładnych (demokratyczny)- motywacja podwładnych, pewna swoboda w działaniu zamiast ścisłej kontroli nad nimi.
24. Proszę wyjaśnić pojęcie kultury organizacyjnej?
Kultura organizacyjna to zbiór dominujących wartości, norm i sposobów postępowania, do których pracownicy dostosowują się w mniejszym, lub większym stopniu. Natomiast nowi pracownicy muszą ją poznać i przynajmniej częściowo zaakceptować, jeśli chcą być sami akceptowani. Inaczej mówiąc kulturę określamy jako utrwalone wzory myślenia i postępowania pracowników, kształtowane przez postawę kierownictwa. Kształtuje ona zachowania przywódcy, jak i oczekiwania podwładnych.
25. Jakie możemy wyróżnić struktury organizacyjne?
Wyróżniamy struktury organizacyjne: struktura formalna: -funkcjonalna (wg rodzajów czynności, władza scentralizowana kształci i rozwija wyspecjalizowane umiejętności), -wg wyrobu lub rynku (grupuje czynności dotyczące jednego rynku lub zbioru wyrobów, lepsza koordynacja działalności i wyraźniejsza odpowiedzialność, lecz prawdopodobieństwo dublowania zasobów ludzkich), -macierzowa (stara się uniknąć wad tych struktur nakładając zespoły problemowe na wydziały funkcjonalne), struktura nieformalna współistnieje z formalną informuje o stosunkach interpersonalnych, liniach komunikowania się , które nieuchronnie pojawiają się, gdy ludzie współpracują ze sobą.
26. Proszę wyjaśnić, co to jest i jak przebiega proces kontrolowania?
Proces kontrolowania ma zasadnicze znaczenie w organizacji przez który kierownicy doprowadzają by działalność rzeczywista była zgodna z planowaną. Obejmuje ona 4 podstawowe etapy: ustalenie norm i metod pomiaru efektywności, pomiar efektywności, porównanie efektywności z normami, podejmowanie działań korygujących. Większość kontroli dzielimy na 4 rodzaje: kontrolę wstępną (stwierdza ona czy zaplanowano dostępność niezbędnych dla danej operacji zasobów ludzkich, rzeczowych i finansowych), kontrolę sterującą (wykrywającą niedociągnięcia w stosunku do ustalonych norm, skuteczność jej zależy od szybkości informacji informujących o zmianach w otoczeniu), kontrolę akceptującą lub odrzucającą aspekty procedur, które muszą być spełnione przed zezwoleniem na dalsze działanie), kontrolę końcową (mierzy się wyniki zakończonego działania, które są wykorzystywane do przyszłych operacji, a także są podstawą do nagradzania lub motywowania pracowników).
27. Proszę wyjaśnić pojęcie produktywności?
Produktywność to relacja efektów do sumy nakładów pracy żywej i uprzedmiotowionej. Odzwierciedla ona nie tylko stopień wykorzystania majątku, ale również zmiany nań wpływające tj. w strukturze zasobów majątkowych, produkcji, zatrudnienia, itp. Produktywność przeciętna to stosunek wartości produkcji wytworzonej do przeciętnej wartości składników majątku przedsiębiorstwa w danym okresie, produktywność krańcowa to stosunek przyrostu wartości produkcji wytworzonej w danym czasie do przyrostu w tym czasie wartości składników majątku.