Kompetencje Parlamentu Europejskiego:

• Prawodawcze (legislacyjne)

• Parlament Europejski dzieli kompetencje legislacyjne z innymi instytucjami. Nie ma samodzielnej kompetencji

• We współpracy z Radą może przyjmować europejskie akty prawne (dyrektywy, zarządzenia itp.)

• Może zatwierdzić, zmienić lub odrzucić treść europejskich aktów prawnych

• Może zwrócić się do komisji, aby przedstawiła Radzie projekty aktów prawnych (rodzaj inicjatywy legislacyjnej)

• Uczestniczy w uchwalaniu budżetu

• Samodzielnie może wydawać akty niewiążące (rezolucje, deklarację, opinie, zalecenia)

• Przy przyjmowaniu aktów prawnych wyróżnia się:

• Zwykłą procedurę legislacyjną (współ decyzji) która stawia Parlamentowi na równi z rada

• Współdecydują Rada i PE - ich porozumienie jest niezbędne do podjęcia decyzji

• Dwie trzecie europejskich aktów prawnych jest przyjmowanych wspólnie przez Parlament Europejski i Radę

• Trzy czytana aktu prawnego

• Specjalne procedury legislacyjne - stosowane wyłącznie w odniesieniu do przypadków szczególnych, gdzie parlament pełni rolę konsultacyjną

Kompetencje budżetowe w ramach kompetencji legislacyjnych PE:

1. Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej tworzą władzę budżetową UE

2. Procedura przyjmowania budżetu, trwa od czerwca do końca grudnia

3. W sprawie wydatków obowiązujących (np. wydatków rolnych, wydatków związanych z umowami międzynarodowymi) ostateczną decyzję podejmuje Rada

4. W sprawie wydatków nieobowiązujących decyzje podejmuje Parlament w ścisłej współpracy z Radą

5. Parlament Europejski i Rada są zobowiązane przestrzegać limitów wydatków rocznych określonych w wieloletnich perspektywach finansowych

6. Zgodnie z zaleceniem Rady unii Europejskiej Parlament Europejski udziela Komisji absolutorium w wykonaniu budżetu

7. Kontrola komisji budżetowej PE stale nadzoruje wydatki Unii

• Kontrolne

• Wobec Komisji europejskiej

• Uczestniczenie w procedurze wyboru KE

• Rozpatrywanie rocznych sprawozdań KE

• Wotum nieufności wobec KE

• Prawo kierowania pytań do członków KE

• Głosowanie w sprawach absolutorium z wykonania budżetu (brak absolutorium może być przyczyna uchwalenia wotum nieufności)

• Wobec Rady:

• Prawo zwracania się z pytaniami

• Rada przedstawia PE działania przez nią podejmowane

• Wobec Rady Europejskiej:

• Rada Europejka zobowiązana jest do:

• Składania PE sprawozdań z każdego spotkania

• Składania corocznego sprawozdania o postępach dokonanych przez UE

Inne środki kontrolne PE:

1. Prawo do składania petycji przez obywateli. Każdy obywatel europejski ma prawo złożyć petycję do Parlamentu Europejskiego

2. Mianowanie Rzecznika Praw Obywatelskich

3. Prowadzenie dochodzeń. W odniesieniu do Państw Członkowskich Parlament Europejski posiada uprawnienie do mianowania komisji śledczych w przypadku naruszenia lub niewłaściwego stosowania prawa wspólnotowego

4. Wszczęcie postępowania

1. Wniosek o unieważnienie aktu przyjętego w ramach prawa wspólnotowego

2. Postępowanie o zaniechanie działania przeciwko Komisji lub Radzie UE

• Kreacyjne

• Wpływ na obsadę personalną innych instytucji

• Zatwierdzenie kadry przewodniczącego KE

• Zatwierdzenie kandydatury komisarzy

• Konsultowanie kandydatur członków Trybunału Obrachunkowego

• Konstruowanie kandydatur prezesa, wiceprezesa i członków zarządu EBC (Europejski bank Centralny)

• Wybór Rzecznika Praw Obywatelskich

• W zakresie stanowisk zewnętrznych

• Opinie (fakturalne)co do zawieranych umów międzynarodowych

• Opinie (obligatoryjne) co do umów stowarzyszeniowych, umów związanych z przystąpieniem do UE

• Współpraca z parlamentami narodowymi ( w ramach COSAC- konferencji Komisji Wyspecjalizowanych w Sprawach Wspólnotowych)

Rada Europejska:

• Powstała 10 grudnia 1974 roku, działa w formie „spotkania na szczycie”

• Struktur organizacyjna została określona na mocy jednolitego Aktu Europejskiego

• Nie ma stałej siedziby, ale spotkanie odbywa się co do zasady Brukseli

• Nie jest to instytucja kadencyjna, nie ma też specjalnej procedury powołania, posiedzenia zwołuje przewodniczący PE

• Spotkania powinny się odbywać co najmniej 2 razy w ciągu półrocza, przewodniczący może zwołać posiedzenia nadzwyczajne

• Obrady trwają max 2 dni

Skład Rady Europejskiej (wg art. 15 TUE)

• Glowy państw lub szefowie rządów państw członkowskich

• Przewodniczący Komisji Europejskiej

• W pracach uczestniczy wysoki komisarz do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa

• Członkowie RE mogą zadecydować, aby każdemu towarzyszył minister, a przewodniczącemu komisji - członek KE

• Może być zaproszony w celu wysłuchania przewodniczącego PE

Przewodniczący Rady Europejskiej:

• Wybrany przez RE większością kwalifikowaną na 2,5 roku

• Mandat jest odnawialny, ale tylko raz

• Dopuszczalne jest zdjęcie z funkcji także kwalifikowaną większością, w razie poważnego uchybienia lub przeszkody

• Przewodniczący nie może sprawować funkcji publicznej w swoim kraju

Kompetencje przewodniczącego Rady Europejskiej:

• Przewodniczy RE i prowadzi jej prace

• Zwołanie posiedzenia RE

• Zapewnia przygotowanie i ciągłość prac RE, we współpracy z przewodniczącym KE i na podstawie prac Rady do spraw ogólnych

• Wspomaga osiąganie spójności i konsensu RE

• Przedstawia PE sprawozdanie z każdego posiedzenia RE

• Zapewnia na swoim poziomie oraz w zakresie swojej własności reprezentację UE na zewnątrz w sprawach dotyczących wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa.

Podejmowanie decyzji w Radzie Europejskiej

• Decyzje podejmowane w drodze konsensu, o ile przepisy traktatowe nie stanowią inaczej

• Jeżeli jest wymagane głosowanie:

• Wymagane jest kworum - 2/3 członków RE (bez przewodniczącego RE i przewodniczącego KE)

• Każdy członek RE może otrzymać pełnomocnictwo od innego członka RE, ale tylko jednego

• Przewodniczący RE i przewodniczący KE nie głosują

• Głosowanie może być pisemne za zgodą wszystkich członków RE

• Z zasady wymagana jest większość kwalifikowana (w kwestiach proceduralnych - zwykła większość)

Kompetencje Rady Europejskiej

• Generalne funkcje polityczne, nie ma funkcji prawodawczych

• Nadaje UE impuls niezbędny do jej rozwoju

• Określa ogólne kierunki i priorytety polityczne

Rada UE:

• Przepisy traktowane o tym organie mówią „Rada”, nazwana zwyczajowo Radą UE od 1993 roku

• Rada jest głównym organem decydującym UE. Reprezentuje rządy krajowe

• Siedziba w Brukseli (80-90 posiedzeń w roku)ale w kwietniu, czerwcu i październiku posiedzenia w Luksemburgu. Wyjątkowo miejsce obrad może być zmieniane

Skład Rady UE:

• W posiedzeniach uczestniczy po jednym ministrze z każdego kraju UE

• Przedstawiciel w drodze ministra jest upoważniony do zaciągnięcia zobowiązań w imieniu swojego rządu i do wykonania prawa głosu

• Jest to minister właściwy do spraw rozstrzyganych na danej Radzie. Skład nie jest stały

• Urzędnicy państwowi

• Przedstawiciel KE

Rada nie może działać jako:

• Wymienione w artykule 16 ust 6Tue

• Rada ds. Ogólnych

• Przygotowanie wszystkich posiedzeń

• Zapewnienie ciągłości prac

• Rozstrzyganie kwestii spornych, jakie pojawiły się na posiedzeniu Rad technicznych

• Rada do spraw Zagranicznych

• Działa pod przewodnictwem wysokiego Przewodnictwa Unii do Spraw Zagranicznych i polityki Bezpieczeństwa

• Odpowiedzialna za opracowanie działań zewnętrznych UE na podstawie strategicznych kierowników ustalonych przez RE

• Zapewnienie spójności działań UE

• Inne składy (tzw. rady techniczne)

• Rada do spraw Gospodarczych i Finansowych(ECOFIN)

• Rada ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw wewnętrznych (JHA)

• Rada ds. Zatrudnienia, Polityki Społecznej, Zdrowia i Polityki dotyczącej Konsumentów

• Rada ds. Konkurencji

• Rada ds. Transportu, Telekomunikacji i energii

• Rada ds. Rybnictwa i rybołówstwa

• Rada ds. Środowiska

• Rada ds. Edukacji, Młodzieży i kultury

Zadania Rady UE:

• Prawodawcze:

• Stanowienie aktów prawnych

• Wydawanie rozporządzeń i dyrektyw

• Podejmowanie decyzji

• Wydawanie zezwoleń i opinii

• Podejmowanie działań w sprawach nie wymienionych w traktacie, gdy jest to niezbędne do osiągnięcia jednego z celów UE

• Pośrednia inicjatywa legislacyjna

• Udzielanie uprawnienia do ustalania wzmocnionej współpracy

• Zmiana traktatów założycielskich

• Kreacyjne:

• Uczestniczenie w procedurze mianowania członków KE

• Ustalenie jakości uposażeń funkcjonariuszy UE

• Kontrolne:

• Prawo wznoszenia skargi o stwierdzenie nieważności aktu prawa unijnego

• Prawo wnoszenia skargi na bezczynność innej instytucji UE

• Prawo zawieszenia w prawach państwa, w zw. Naruszeniem zasad UE

W ramach realizacji polityki wspólnotowej:

• Zapewnienie koordynacji ogólnych polityk gospodarczych państw członkowskich

• Udział w uchwalaniu budżetu

• Zwiększenie umów z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi

• Zapewnienie jakości i spójności działań zewnętrznych UE

• Decyzje dotyczące Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony

Organizacja prac Rady UE - każdy kraj UE ma w Brukseli stały zespół („przedstawicielstwo”), które go reprezentuje i broni jego interesu.

Organy pomocnicze Rady UE:

• COREPER II i I

• Ambasadorowie (zwani „stałymi przedstawicielami”) spotykają się co tydzień w ramach Komitetu Stałych Przedstawicieli

• Zadanie to przygotowanie Rady

• Może powoływać komitet i grupy robocze

Sekretariat generalny - kieruje nim sekretarz generalny

Prezydencja Rady:

• System przed lizboński:

• Prezydencja rady zmienia się na zasadzie rotacji co sześć miesięcy

• Każdy kraj UE przejmuje kolejno odpowiedzialność za porządek obrad Rady i przewodzi wszystkim jej posiedzeniom

• Prezydencję wspiera Sekretariat Generalny, który przygotowuje i zapewnia płynność działania Rady na wszystkich poziomach

• System lizboński:

• Prezydencję stanowią grupy 3 państw przez okres 18 miesięcy

• Grupy tworzone sa na zasadach równej rotacji z uwzględnieniem różnorodności i równowagi geograficznej

• Każdy kraj z grupy przewodniczy radzie przez 6 miesięcy, a pozostałe kraje z grupy wspierają przewodnictwo

Przewodniczący wspiera Sekretariat Generalny, który przygotowuje i zapewnia płynność działania Rady na wszystkich poziomach.

PRAWO EUROPEJSKIE 23.10.2010

5

PRAWO EUROPEJSKIE 23.10.2010