Najważniejsze wydarzenia związane z UE
Integracja- scalanie gospodarki w jeden organizm
Integracja od dolna- powstająca (od samodzielnych podmiotów gospodarczych).
Integracja przymusowa odgórna -ZSRR skupiły kraje (integracja narzucona
Głównym celem integracji:
Wzrost efektywności gospodarczej, wzrost rozwoju narodowego, poszerzenie rynku zbytu, dostęp do nowych zasobów dostęp do wiedzy, wzrost dochodu.
Przesłanki polityczne- jednolity ustrój, zbieżność celów polityki zagranicznej
Przesłanki społeczno- ekonomiczne- konkurencja ze strony gospodarki światowej, ograniczoność zasobów ekonomicznych, wzrost poziomu dobrobytu, przyspieszenie tempa wzrostu dochodu narodowego, poprawa efektywności gospodarowania (poprawa warunków rozwoju produkcji-efekt skali- możliwości, poprawa warunków rozwoju techniki, poprawa warunków rozwoju nauki)
Inne przesłanki- infrastruktura, ochrona środowiska
Komplementarność gospodarki między gałęziowa
Model integracji ponadnarodowej to taki, któremu odpowiada mechanizm rynkowy sprzężony z interwencjonizmem państwowym.
Model integracji międzynarodowej: integracja nieregulowana, czy też liberalna
Etapy integracji:
1.strefa wolnego handlu: likwidowane są cła między krajami wchodzące w skład strefy,
2. unia celna: strefa wolnego handlu, ujednolicone cła zewnętrzne, pojawiają się dwa efekty:
-przesunięcie handlu- likwidacja cła
- efekt kreacji handlu- zwiększenie się obrotów handlowych
3.wspólny rynek: strefa wolnego handlu, unia celna ,swobodny przepływ kapitału i siły roboczej.
4.unia walutowa- wspólna waluta, wspólna polityka pieniężna
5. unia ekonomiczna- wszystkie dziedziny polityki ekonomicznej są unifikowane
6.unia polityczna-koordynacja polityki zewnętrznej i wewnętrznej organy ponadnarodowe będą decydowały o naszej polityce wewnętrznej i zewnętrznej.
Integracja w krajach rozwijających się
-brak odpowiedniej infrastruktury
- słabo rozwinięta komplementarność gospodarcza (kraje konkurują a nie uzupełniają się)
- brak stabilności politycznej (konflikt zbrojny)
Europejska Wspólnota Węgla i Stali- Traktat Paryski- wszedł w życie18 kwietnia1951r.- wspólna polityka wobec produkcji węgla i stali, członkowie: Francja, Niemcy, Włochy, Belgia, Holandia i Luksemburg.
Europejska Wspólnota Energii Atomowej- EUROATOM - Traktat Rzymski- ratyfikowany 1957r.- wszedł w życie 1958r.- poza militarne wykorzystanie energii atomowej, rozwijane są badania, członkowie jak wyżej.
Europejska Wspólnota Gospodarcza- Traktat Rzymski-ratyfikowany 25marzec1957r.- wszedł w życie1 stycznia1958r.- unia celna, swobodny przepływ czynników produkcji, członkowie jak wyżej. Traktaty Rzymskie włączone są w Traktat o Unii Europejskiej, są zreformowane, traktaty ustanowiły cele stworzenie warunków swobodnego przepływu kapitału, osób, towarów i usług, pomiędzy krajami członkowskimi.
Ustalono cele pierwszorzędne: Unii celnej, zniesienie ograniczeń w handlu
Cele drugorzędne: rozwój procesów integracji unii gospodarczej, unia walutowa, unifikacja polityk ekonomicznych i społecznych
Pierwsze rozszerzenie- 1973r.-nowi członkowie: Wielka Brytania, Dania i Irlandia
Głównym celem EWG było: budowa wspólnego rynku i zbliżanie polityki gospodarczej krajów członkowskich.
RWPG-1949r. przypadek integracji międzynarodowej a nie ponadnarodowej członkowie- kraje Europy Środkowo- Wschodniej.
Integracja regionalna:
Unia Ekonomiczna Beneluksu: Belgia Holandia, Luksemburg, integracja w czasie II wojny światowej, scalony ściśle organizm strefa wolnego handlu, wspólny rynek, likwidacja granic.
Rada Nordycka- integracja krajów skandynawskich(Dania, Finlandia, Szwecja, Norwegia, Islandia,) 1952 integracja sektorowa
Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu - EFTA 1959 powstała początkowo jako odpowiedź krajów zachodnio europejskich na stworzenie EWG, w skład EFTY weszły taki kraje jak Austria, Dania, Norwegia, Szwecja, Szwajcaria, Wielka Brytania i Portugalia.
Następnie przystępowały do tej organizacji Finlandia, Islandia, Lichtenstein.
Cel: było zniesienie ograniczeń w handlu między tymi krajami.
Kraje, które obecnie należą do EFTA to Islandia, Szwajcaria, Lichtenstein, Norwegia.
CEFTA 21grudziń 1992 tzw. grupa Wyszehradzka Polska, Czechy, Słowacja, Węgry w Krakowie podpisały układ stowarzyszeniowy tzw. Środkowo Europejskie Porozumienie o Wolnym Handlu.
Unia rozwijała się w IV etapach
Etap I- w latach 60-tych przejściowy budowa Unii Celnej -Likwidacja ceł, wspólna polityka rolna,
Etap II- w latach 70-tych budowa Europejski System Walutowy- wspólna polityka gospodarcza ściślejsza koordynacje polityki społeczno-ekonomiczna.
Etap III- w latach 80-tych budowa Jednolitego Rynku Europejskiego
Etap IV- w latach 90-tych Budowa Unii Monetarnej i Ekonomicznego systemu gospodarczego
Drugie rozszerzenie unii- 1981r.- Grecja
Trzecie rozszerzenie unii- 1986r- Hiszpania i Portugalia
Biała Księga- 1985r
Jednolitym Aktem Europejskim (JAE)- zaczął obowiązywać od 1 lipca 1987r.składa się z czterech części, które miały doprowadzić do powstania wspólnego rynku, wspólny rynek miał powstać do końca 1992r Wolny rynek- to taki obszar, na którym występują cztery swobody: swoboda przepływu dóbr, osób, kapitału i usług. Do realizacji tych celów miało służyć:
-usunięcie barier fizycznych, barier technicznych (kontrola graniczna) i barier fiskalnych(różny system podatków).
- Rozbudowa kompetencji niektórych organów wspólnoty, rozbudowa kompetencji parlamentu europejskiego. Jednolity Akt Europejski wpisał instytucje Radę Europejską jako instytucje istniejącą. Rada Europejska jest to coś innego jak Rada Unii Europejskiej (Rada Ministrów). Usprawnienie procesu decyzyjnego( rezygnacja z zasady jednomyślności- zastąpiono ją zasadą kwalifikowaną większością głosów3/5) politykę w zakresie badań, technologii i politykę ochrony środowiska,
Budowa Unii Ekonomicznej i Monetarnej -7lutego 1992r Traktat z Maastricht
Postanowienia traktatu:
- wprowadzenie wspólnej waluty nie później niż do 1999r.
- rozszerzenie uprawnień instytucji europejskich
- rozszerzenie uprawnień Parlamentu Europejskiego,- wprowadzenie wspólnej polityki zagranicznej i wspólnej polityki bezpieczeństwa
- nadanie obywatelstwa Unii obywatelom państw członkowskich
Unia Europejska oparta jest o trzy filary (Traktat z Maastricht)
1.Wspólnota Europejska- Traktat z Maastricht wprowadza że nie używamy nazwy EWG tylko Wspólnota Europejska.
2. polityka zagraniczna i bezpieczeństwa(występujemy jako jeden organizm Unia Europejska)
3. Rynek sprawiedliwości i sprawy wewnętrzne(polityka granic zewnętrznych, azylu, migracji, wizy wobec krajów trzecich, wspólna polityka sprawiedliwości)
Pierwszy filar UE reguluje kwestie unii celnej i wspólnego rynku, wspólna polityka handlowa, wspólna polityka rolna, polityka transportowa, polityka przemysłowa i strukturalna, unia walutowa, sieci transeuropejskie, polityka socjalna, ochrona środowiska
Do zadań zaś EBC należy:
wyłączne prawo emisji banknotów w Unii,
kształtowanie i realizacja polityki pieniężnej Unii,
utrzymywanie i zarządzanie rezerwami krajów członkowskich,
nadzór nad instytucjami kredytowymi i finansowymi,
czuwanie nad sprawnym funkcjonowaniem systemu płatniczego w Unii.
Unia Europejska(UE)- Traktat z Maastricht- ratyfikowany 1992r.-wszedł w życie 1.XI.1993r.- plan stworzenia unii gospodarczej i walutowej od 1 stycznia 1999r.
Rada Europejska
Rada Europejska to regularne - dwa razy do roku - spotkania szefów państw i rządów krajów członkowskich UE oraz przewodniczącego Komisji Europejskiej.
Rada Europejska wytycza kierunki polityki UE, ustala priorytety polityki i rozwiązuje problemy sporne.
Rada Europejska podejmuje swoje uchwały (nazywane oświadczeniami końcowymi) na zasadzie konsensusu. Są one pozbawione mocy wiążącej z prawnego punktu widzenia i mają charakter decyzji politycznych, niemniej skład członkowski Rady przesądza o tym, że stają się wiążące dla Rady Unii, która nadaje im moc prawną.
Rada Ministrów
Rada Unii Europejskiej, tzw. Rada Ministrów jest najważniejszym organem decyzyjnym Wspólnot Europejskich. Są to spotkania ministrów poszczególnych resortów każdego z państw członkowskich UE. Rada pełni funkcję organu decyzyjnego i prawodawczego UE. Przewodniczą jej kolejno państwa członkowskie, każde po pół roku.
Komisja Europejska- jest to organ wykonawczy UE, składający się z 25 komisarzy, po jednym z każdego kraju członkowskiego. Kadencja Komisji trwa 5 lat. Komisja proponuje akty ustawodawcze, wydaje samodzielne akty prawne, czuwa nad przestrzeganiem prawa zarządza budżetem i funduszami strukturalnymi. Odpowiada przed Parlamentem Europejskim, dzieli swoje działania na polityczne oraz administracyjne, komisarze odpowiadają za działalność ustawodawczą komisji natomiast sprawami eksperckimi zajmują się dyrekcje generalne. Na czele stoją dyrektorzy generalni- urzędnicy mamy 23 dyrekcje generalne każda z dyrekcji zatrudnia ekspertów.
Parlament Europejski- jest to największy parlament na świecie. Składa się z 732 deputowanych. Decyzje swe podejmuje bezwzględną większością głosów. Większość kwalifikowana 2/3 obowiązuje w przypadku uchwał o dużym ciężarze gatunkowym (np. uchwalenie budżetu, zgłoszenie wotum nieufności dla Komisji Europejskiej). Głosowanie zwykłą większością głosów jest stosowane głównie w odniesieniu do mało istotnych spraw proceduralnych. Kworum stanowi 1/3 ogólnej liczby członków Parlamentu. Parlament Europejski sprawuje nadzór nad wszystkimi instytucjami UE, tak, więc wszystkie instytucje UE przesyłają raporty ze swojej działalności do Parlamentu Europejskiego i raz do roku taki raport jest odczytywany. Ma również prawo rozwiązywać Komisje Europejską. Nie ma prawa rozwiązywania Rady Ministrów.
Trybunał Sprawiedliwości- Władza sądownicza
Składa się z 25 sędziów, mianowanych przez kraje członkowskie na 6-letnią kadencję.
Trybunał odbywa posiedzenia w formie „Wielkiej Izby” liczącej 11 sędziów.
Siedziba mieści się w Luksemburgu. Jednolity Akt Europejski wprowadził Sąd pierwszej instancji decyzje podejmuje Trybunał Sprawiedliwości ( zajmuje się instytucjami centralnymi)jak i Sąd pierwszej instancji (spory kierowane od osób prawnych jak i fizycznych). Decyzje wydawane przez Trybunał Sprawiedliwości są ostateczne. Trybunał Sprawiedliwości zajmuje się interpretacją prawa.
Trybunał Rewidentów Księgowych
Trybunał bada zgodność z prawem i prawidłowość wszystkich uzyskiwanych przez Unię przychodów i wszystkich ponoszonych wydatków oraz ocenia, czy rozsądnie zarządzano budżetem UE.(państwo kieruje jednego przedstawiciela, eksperta)
Europejski Bank Centralny
Otwarty 1 czerwca 1998 roku.(Zasiada w nim, oprócz prezesa zasiadają prezesi banków narodowych krajów którzy wchodzą w sferę euro- dwunastu przedstawicieli)
Kieruje polityką pieniężną państw Unii, w których obowiązuje waluta europejska - euro.
Jest niezależny od wpływów politycznych
Komitet społeczno-ekonomiczny( przesyłamy projekty ustaw w celu uzyskania opinii, składa się 317 członków i 12 doradców)
Komitet Regionów( opiniuje uchwały które dotyczą władzy lokalnej regionalnej)
Rolą Komitetu jest przedstawienie stanowisk władz lokalnych i regionalnych wobec legislacji UE. -kadencja trwa4 lata- dwukadencyjność.
Europejski Bank Rozbudowy i rozwoju- finansuje projekty które mają na celu poprawę warunków naszych krajach.
Proces podejmowania decyzji w Unii Europejskiej
Prawo pierwotne- jest uchwalane przez kraje członkowskie(traktaty)
Wynika z traktatów.
Zostało ustanowione bezpośrednio przez same państwa członkowskie
(stosuje się tu również określenia prawo statutowe, prawo traktatowe)
Prawo wtórne(jest wynikiem działalności instytucji europejskich)- rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia i opinie. Oprócz tego prawa pierwotnego wypracowanego przez instytucje UE do źródeł zaliczamy postanowienia umów międzynarodowych, umowy zawierane pomiędzy krajami członkowskimi
Rozporządzenia-Stanowią instrument ujednolicania prawa w danym obszarze na całym terytorium Wspólnoty.
Mają zastosowanie ogólne
Dyrektywy-Dyrektywy kierowane są do wszystkich państw członkowskich
Decyzje-Mają charakter wiążący, lecz nie mają charakteru ogólnego (dyrektywy są wydawane przez Parlament, Radę Europejską i Komisje)
Zalecenia i opinie-Mogą być kierowane do państw członkowskich oraz osób fizycznych i prawnych. Nie mają one mocy wiążącej
Rozszerzona gama instrumentów prawnych
Ustawa europejska -.(jest bezpośrednim odpowiednikiem rozporządzenia)
Europejska ustawa ramowa -.(odpowiada dyrektywie)
Decyzja ramowa- jest to akt który wiąże określone państwa w stosunku do określonego skutku ale pozostawia możliwość wybrania instrumentu
Rozporządzenie europejskie - jest aktem nie ustawodawczym o zasięgu ogólnym mającym na celu wprowadzenie w życie aktów ustawodawczych i niektórych postanowień szczególnych Konstytucji
Decyzja europejska - jest aktem nie ustawodawczym wiążącym w całości, a jeżeli określa adresatów, to tylko ich obowiązuje.
Zalecenia i opinie - wydawane przez instytucje Unii nie mają mocy wiążącej.
Rozporządzenia delegowane - wydawane przez Komisję w celu uzupełnienia lub zmiany niektórych mało istotnych elementów ustawy
Zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego wobec porządków prawnych państw członkowskich
Zasady bezpośredniego obowiązywania, stosowania i skutku prawa wspólnotowego w krajowych porządkach prawnych
Przychody UE.
1.Opłaty celne (za wszystkie dobra importowane)
2.Obciążenia i opłaty w rolnictwie(cła rolne od dóbr sprowadzanych z krajów trzecich)
3.podatek od wartości dodanej (podatek WAT 1,4% przekazywany do budżetu Unii)
4.dochody oparte o PNB(każdy kraj płaci określony procent PKB do wspólnego budżetu unii nie mniej niż 2,5%)
Wydatki UE( główne kategorie)
1.Rolnictwo i rybołówstwo 45%(dopłaty)
2. Adaptacja strukturalna (spójności społecznej i ekonomicznej- wyrównać ogólnie poziom życia 33%)
3.wewnętrzne (realizacja programów unijnych np. wymiana studentów)
4.podstawowe obszary polityk (przemysł przetwórczy, energetyka, transport, badania naukowe)
5.wydatki zewnętrzne( dla krajów rozwijających się nie wchodzące w skład UE)
6. wydatki bieżące (administracyjne)
VER- dobrowolne ograniczenia eksportu
Wspólny rynek- obszar bez wewnętrznych granic, który zagwarantowany jest swobodny przepływu dóbr, osób, kapitału, oraz usług.
1.Swobodny przepływ dóbr:
-usunięcie granic, formalności celnych, harmonizacji technicznych, normalizacji, harmonizacji podatków pośrednich VAT, eliminacji narodowego protekcjonizmu,
2.swoboda przepływu osób:(układ z Schengen)
- swobodny przepływ pracowników najemnych, wspólny rynek siły roboczej, pracowników samodzielnych, uznanie kwalifikacji, doświadczeń, dyplomów, osób nie zajmujących się działalnością zarobkową,(studentów, emerytów) zostały włączone sprawy wizowe, azylowe, emigracyjne.
3.Swoboda przepływu usług:
- swoboda zakładania przedsiębiorstw, swoboda świadczenia usług, liberalizacja usług rynkowych, minimalne wymagania licencyjne, wzajemne uznawanie kwalifikacji.
4.swoboda przepływu kapitału:
- jest tu mowa o transferach krótko- długoterminowych oraz o transferach komercyjnych.
Swobody uzupełniające się:
Swoboda przedsiębiorczości
Swobodny dostęp do zamówień publicznych
W białej księdze znalazły się liczne elementy programów wdrażania swobód na rynku:
Likwidacja barier fizycznych, technicznych, fiskalnych
Swoboda przepływu dóbr:
Swoboda przepływu dóbr jest regulowana przez Traktat o Wspólnocie Europejskiej i dotyczy przede wszystkim, przepływu towarów oraz unii celnej
Swobodny przepływ osób
- budowy wspólnego rynku pracy, usług i swobody zakładania przedsiębiorstw oraz wreszcie budowanie Europy obywatelskiej opartej na poszanowaniu praw człowieka i praw mniejszości, wolności, nie dyskryminacji, tolerancji, aktywności obywatelskiej.
Prawo pierwotne- reguluje zapisy w Traktacie Nicejskim
Europejska Karta Socjalna która została uchwalona 1961r. następnie została uchwalona Karta Podstawowych Praw Socjalnych Pracowników została uchwalona 1989r. następnie na tej podstawie zostały stworzone przepisy prawa społecznego które zostały włączone do Traktatu z Maastricht ta karta nie została podpisana przez W. Brytanie. Następnie zostały włączone do Traktatu amsterdamskiego i obowiązują wszystkie kraje.
Układ Shengen- 1985 układ pomiędzy pięcioma państwami: krajami Beneluksu, Niemcy, Francja. Konwencja wykonawcza została podpisana w Shengen 1990r
1990r. do Shengen przystąpiły Włochy, Hiszpania, Portugalia, 1991r- Grecja 1995r.- Austria 1996r.-Dania, Szwecja, 1999- pozostałe państwa skandynawskie
W. Brytania, Irlandia, - Traktat Shengen nie dotyczy
1997- Układ Shengen- został włączony do prawo pierwotnego UE i do Traktatu amsterdamskiego, kompetencje została podzielona na dwa filary: Założenia: z Shengen, jest to układ w formie umowy międzynarodowej, ta umowa definiuje granice zewnętrzne, wewnętrzne, kraju trzeciego, obcokrajowca, obcokrajowca nie pożądanego
Postanowienia Układ z Schengen
-zniesienie kontroli na granicach wewnętrznych UE
-wprowadzenie wspólnej granicy zewnętrznej
-wprowadzenie jednolitych zasad kontroli osób na granicach zewnętrznej
-wydawanie wiz dla krajów trzecich krótkoterminowych, wizy długoterminowe pozostaje w gestii państw członkowskich z prawem krajowym
-regulowane są zasady poruszania się na terytorium Schengolandii
-wspólna zasady dotyczące uchodźców ( komisarz do spraw uchodźców)
-współpraca policji w zakresie zwalczania przestępstw kryminalnych
-ustanowienie systemu informacyjnego Schengen (swobodny przepływ osób )
Konwencja Dublińska(adnotacja dotyczy wiz)
Swobodny przepływ usług
Podstawa prawna program jednolitego rynku przewiduje stworzenie europejskiego rynku we wszystkich sektorach usługowych( po za usługami dotyczącymi służby cywilnej, traktat dopuszcza możliwość ograniczenia swobody przepływu usług przez państwa członkowskie ze względu na bezpieczeństwo, ochrony zdrowia, bądź względy polityczne).
Podstawą prawną jest zapis w Traktacie Wspólnot Europejskich który mówi o swobodzie zakładania przedsiębiorstw i prowadzeniu działalności usługowej przez firmę danego kraju na obszarze innego kraju na zasadzie takich samych warunkach jak obywatel tego kraju. (jedyne ograniczenie to że osoba musi posiadać podobną działalność w swoim kraju)
Sektory usług są regulowane przez rynki, liberalizacja jest działaniem -pierwotnym a harmonizacja jest działaniem -wtórnym, zasada wzajemnego uznawania- uznajemy decyzje innych państw narodowych
.Czwarte rozszerzenie- 1995r.-Austria, Finlandia i Szwecja
Unia Europejska(UE)- Traktat Amsterdamski- ratyfikowany 1997r.- wszedł w życie 1998r.-zobowiązanie do zwiększenia wysiłków na rzecz poprawy zatrudnienia.
Polityka konkurencyjna Unii obejmuje trzy filary
wdrażanie zasad anty-trasowych- nie dopuszczenie do zawierania przez przedsiębiorstwa porozumień, zmów, nie wykorzystywanie swojej dominującej pozycji na rynku.
otwieranie się na konkurencje sektorów
kontrola pomocy państwowej na poziomi ponadnarodowym- badamy działania poszczególnych państw zwracając uwagę czy nie faworyzują swoich firm krajowych.
Polityka wobec przedsiębiorstw -polityka antytrustowa dotyczy zawierania porozumień, nadużywanie dominującej pozycji na rynku, koncentracji przedsiębiorstw, porozumienie wobec cen, ograniczenia produkcji, porozumienia dotyczące włączenia do kontraktu, rzecz dotyczy kontraktu(np. zmuszania konsumentów do kupowania pakietów).Zawieranie porozumień i nadużywanie dominującej pozycji są regulowane traktatowo.
Polityka konkurencji wobec pomocy państwa- polityka opiera się na traktacie 1987 opiera się na:
- Zakaz pomocy niezgodnej z regułami postanowieniami jednolitego rynku
Polityka konkurencyjna ma funkcje dualne- harmonijnego i zrównoważonego rozwoju gospodarczego w ramach jednolitego rynku, wspieranie przedsięwzięć trans europejskich, korygowanie niedostatków rynkowych, wysoki poziom ochrony środowiska, równość praw kobiet i mężczyzn,
Zostały opracowane zręby europejskiego prawa pracy.
Prawo pracy skupia się na trzech aspektach:
- bezpieczeństwo i higiena pracy,
- równość kobiet i mężczyzn w pracy,
-ochrona zatrudnienia.
Są to zręby europejskiego prawa pracy, nie jest to prawo skodyfikowane(są to dyrektywy).
Pierwsze ujęcie to był Jednolity Akt Europejski- stworzenie jednolitego rynku europejskiego JAE 1986r.wprowadzono zapisy dotyczące poprawy warunków pracy, w dziedzinie bezpieczeństwa zdrowia i higieny pracy, wypracowanie minimalnych standardów prawa
Europejska Karta Socjalna podpisana 1961r. w Turynie, jest to karta podpisana w ramach Rady Europy, została zaadoptowana jako prawo europejskie Karta socjalna obowiązuje w UE. Mamy wspólnotową kartę podstawowych praw socjalnych pracowników, która została uchwalona 1989r.jes to skodyfikowane prawo pracy. Na początku lat 90-tych powstał protokół o polityce społecznej- karta Brukselska, Karta Brukselska jest obecnie włączona do traktatu jest podstawowym prawem Europejskim i obowiązuje wszystkich. Obowiązuje również kraje które weszły do UE po podpisaniu Traktatu Amsterdamskiego
Traktatowe zadania społeczne Unii Europejskiej: Są to art. Od 136 do 145 i obejmują takie działania jak:
1.zagwarantowanie minimalnych standardów z zakresu bezpieczeństwa, zdrowia i higieny pracy.(zapobieganie powstawania wszelkiego rodzaju ryzyka zawodowego, szkolenia BHP)
2.zabezpieczenie podstawowych praw pracowniczych, ale z wyłączeniem:
-wynagrodzenia
- prawo do zrzeszania się
-prawo do strajku i do nokautu
Wspólnotowe prawo reguluje sprawy dotyczące:
-urlopów rodzicielskich i wypoczynkowych
-przepisy dotyczące pracy, pracy nie typowej, pracy wykonywanej w nie pełnym wymiarze
Większość działań podejmowanych przez unie na europejskim rynku ma za zadanie tylko i wyłącznie wspieranie krajów członkowskich, instrumentem europejskim, który służy do wprowadzania prawa europejskiego i prowadzenia polityki społecznej jest jeden z funduszy regionalnych „Europejski Fundusz Społeczny” czasami jest nazywany „Europejskim Funduszem Socjalnym” jest to najstarszy fundusz regionalny który powstał 1957r. Od samego początku ten fundusz był pasywnym narzędziem polityki społecznej, miał wspierać swoimi środkami, osoby bezrobotne.
Głównymi kwestiami: „Europejskiego Funduszu Społecznego było:
- ochrona pracowników przed długoterminowym bezrobociem
- wspieranie absolwentów i młodych pracowników
-wyrównywanie równych szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy
Fundusz promuje nowe technologie, wspiera badania, prowadzi działalność informacyjną, badawczą,
Europejska polityka ochrony środowiska
Kwestia wspólnotowej polityki europejskiej w zakresie ochrony środowiska po raz pierwszy pojawiła się w Jednolitym Akcie Europejskim w art. 25i w tym artykule wymieniono potrójny cel na rzecz ochrony środowiska:
1.należy zachować, chronić i poprawiać środowisko naturalne
2. przyczyniać się do ochrony zdrowia człowieka
3.zapewnienie rozważnego i racjonalnego gospodarowania zasobami naturalnymi
Ponadto mamy w traktacie UE mamy art. 6, który mówi o tym, iż wymogi ochrony środowiska naturalnego muszą być brane pod uwagę przy ustalaniu i realizacji wszystkich innych polityk działalności.
Europa 2002r. Podpisała protokół w Cioto- międzynarodowy dokument ochrony środowiska - Stany Zjednoczone odmówiły podpisania protokołu w Cioto.
Przyczyny rozróżnienia regionalnego
Generalnie region, który stał się centrum posiada zasoby, których nie posiadają peryferia.
koncentracja sił politycznych, oświatowych, kulturowych, finansowych, w ramach centrum.
dostępność transportowa regionu.
Procesy alokacji można tłumaczyć przy pomocy kosztów. Koszty -które wpływają na proces realokacji to koszty transportu, koszty handlowe i płace.
Pszyczyny wpływające na rozwój polityki regionalnej w UE
1.kryzys lat siedemdziesiątych
2. przyczyny przyjęcia nowych krajów członkowskich
3. pogłębianie się integracji
4. uwzględnienie polityk krajów członkowskich (polityka monetarna)
Polityka regionalna opiera się na czterech głównych zasadach
1.zasada programowania
2.zasada koncentracji
3.zasada dodatkowości
4. zasada partnerstwa
Etapy wprowadzania polityki regionalnej i działania które były realizowane w tym czasie .Etap pierwszy-1958- 1974
1972r.jest bardzo ważna decyzja podjęta na szczycie Paryskim jest to decyzja o stworzeniu i powołaniu Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
etapie (II)- 1975-1985
-1975r. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego jest instytucją, która ma generalnie pomagać miejsce 1979r.reforma ta polegała na zarezerwowaniu 5% wszystkich dochodów funduszów dla komisji europejskiej.
W maju 1984r pod koniec tego okresu Rada Europejska zaaprobowała kolejną reformę, reforma ta dotyczyła również kwot przeznaczonych na politykę europejską do 1984r. środki funduszu rozdzielane są Ex ante.1984r. następuje zmiana, nie ma rozdzielania funduszy ex ante zostaje to zastąpione widełkami.
1988r. następnie jest kolejna reforma, ogólnie wszystkich funduszy regionalnych, polegała na tym aby fundusze zaczęły ze sobą współpracować,
Rozpoczyna się etap czwarty, wprowadzenie w życie Traktatu z Maastricht 1 stycznia 1993r.
Fundusz Spójności- jest instrumentem który ma wspomagać inwestycje mniej rozwiniętych krajów aby w mniejszym stopniu odczuwać negatywne skutki związane z uczestnictwem tych krajów Unii Gospodarczej.
Jest to fundusz stworzony po to aby wspierać kraje, a nie regiony
Komitet Regionu-jest to ciało doradcze UE z którym konsultują się wszystkie inicjatywy unijne które w jakiś sposób mogły by wpłynąć na rozwój regionu.
ETAP V- rozpoczyna się 1999-2007i jest związany z najnowszym rozszerzeniem UE o10 krajów
Cele Polityki Regionalnej:
Polityka Regionalna znalazła swoje odbicie w Traktacie Rzymskim następnie została rozwinięta w 60 Akcie Europejskim, a współcześnie jest regulowana art. 2, art. 3 art. 158-162.
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego- środki mogą finansować następujące projekty: wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw, tworzenie funduszy pożyczkowych, poręczeniowych, inwestycyjnych, infrastrukturę, badania naukowe i rozwój technologiczny,
-Europejski Fundusz Społeczny- jego działania są skierowane w kierunku osób bezrobotnych, w stronę osób zagrożonych bezrobociem, podnoszenie kwalifikacji osób zatrudnionych, promuje aktywną politykę rynku pracy, promuje równe szanse dostępu osobom wykluczonym ,finansowane są : doskonalenia zawodowe, edukacja, działania takie jak doradztwo,
Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolniczej -wspieranie strukturalnych przemian w zakresie rolnictwa, dzieli się na dwie sekcje: gwarancji (nie jest funduszem, jest instrumentem polityki rolnej) i orientacji (wspiera kwestie przekształcenia i modernizacji w rolnictwie) w ramach tego programu wspierana jest sekcja struktur rolnictwa, przetwarzanie i wprowadzanie do obrotu produktów rolnych, zachęcanie do produkcji innej niż żywności,
-Finansowy Instrument Orientacji Rybołówstwa-1993r.
Fundusz spójności - ochrona środowiska(50% środków) i rozwój infrastruktury (50%
Traktat z Nicei26 lutego 2003 roku.
Piąte rozszerzenie - 2004r.-( dziesięć krajów): Europy- Środkowo-Wschodniej Malta, Cypr,