Granulocyty obojętnochłonne (neutrofile) - kształ zmienny, ruchliwe, działają w ostrej fazie zapalenia. U młodych jądro pałeczka, u starszych podzielone na płaty. Zwarta chromatyna, w cytoplazmie glikogen. Enzymy:lizozym, peroksydaza, fosfataza kwaśna i zasadowa, elastaza, mieloperoksydaza, katepsyna g, kolagenaza, laktoferyna. Aktywator plazminogenu.
Granulocyty zasadochłonne(bazofile) - podobne do mastocytów, pochodzą ze szpiku kostnego, występują we krwi. Ziarnistości cytoplazmatyczne mają strukturę ziarnistą i są metachromatyczne, co wynika z obecności w nich heparyny, histaminy, SRSA, Zn2+, serotoniny i dopaminy. Dodatkowo peroksydazy.
Guzek nosacizn owy - (Nosacizna - malleus); w środku guzka naciek leukocytarny ulegający martwicy skrzepowej. Chromatyna jądrowa rozpada się(kariorrhexis), zbija w grudki, a jądro wysycha i kurczy się. Powstaje typowa martwica(chromatotexis unna), wokół ziarnina, komórki nabłonkowe, olbrzymie, plazmo- i limfocyty, wokół guzka pas przekrwienia i ziarnina zapalna.
Gruźlica wysiękowa - zmiany o charakterze wysiękowym lub wytwórczym. Występują w każdej tkance. Odczyn wysiękowy manifestuje się obecnością płynu surowiczego bogatego w komórki wysiękowe. Faza zapalenia pochodzenia surowiczego lub surowiczo-komórkowego. Komórki duże, okrągłe, małe jądro, zbita chromatyna, dużo cytoplazmy, posiadają pseudopodia.
W niektórych pęcherzach również w płynie wewnątrz pęcherza bąblowcowego powstają inwazyjne protoskoleksy, stanowiące tzw. piasek bąblowcowy.
Immunostymulatory bakteryjne - BCG, MDP(di peptyd muramylowy), lipo polisacharydy
Co wywołuje kokcydiozę nerek (Eimeria truncata)
Komórki nabłonkowate wywodzą się z ektodermy.
Komórki olbrzymie wywodzą się z [Wielojądrowa komórka olbrzymia typu Langhansa (komórka olbrzymia Langhansa, ang. Langhans giant cell) - duży twór komórkowy powstały z połączenia komórek nabłonkowatych (makrofagów aktywowanych wskutek przewlekłego działania cytokin w nadwrażliwości typu opóźnionego), charakterystyczny dla wielu chorób ziarniniakowych. Na przekroju położone obwodowo jądra komórkowe tworzą okrągławy lub podkowiasty kształt, co (wraz z mniejszą zawartością chromatyny) różni komórki olbrzymie typu Langhansa od komórek olbrzymich typu około ciała obcego[1].]
Jądra komórek olbrzymich położone są wianuszkowato na obwodzie.
Jądra plazmocytów są okrągłe.
W zakażeniach pasożytniczych dominują komórki kwasochłonne(eozyno file).
Bazofile charakteryzuje jądro segmentowane i ziarnistości bazofilne.
Stadium resolutionis - fibrosis pulmonum czyli carnificatio pulmonum, może się zakończyć sequestratio.
Generalisatio w gruźlicy to uogólnienie procesu
W stadium infiltrationis płuca są ciemnoczerwonej barwy, nieco powiększone, przekrwione, ciężkie, powietrzność płuc częściowo zachowana.
Organizacja włóknika :
Synechiae/adhesiones - zlepy
Accretiones - zrosty
Maculae lactae - plamy mleczne, zwane ścięgnistymi(Maculae tendineae)
Zrosty są ogniskowe w kształcie sznura(accretiones funiculares) lub zarasta się jama surowicza(obliteratio s. concretio cavi)
Ropotok (pyorrhoea) - ropne zapalenie błon śluzowych oddechowych i moczowych
Cor villosum to serce kosmate - włóknikowate zapalnie najczęściej nasierdzia
Pneumonia gelatinosa(Galaretowate zapalenie płuc) płyn w świetle pęcherzyków, obrzęk tkanki śródmiąższowej. Dotyczy gruźlicy. W przypadku surowiczo-komórkowego zapalenia nabłonek oddechowy złuszcza się do światła pęcherzyka(pneumonia desquamativa) , a wysięk bogaty w granulocyty. Oba procesy prowadzą do serowacenia(pneumonia caseosa), i wówczas prowadzą do gruźlicy rozpadowej(phtisis florina)
Ciałka wtrętowe powstają w wyniku (?):
„W następstwie tego struktura hemoglobiny ulega zniszczeniu, następuje utrata hemu, a łańcuch globiny łączy się z błoną komórkową i powstają ciała wtrętowe (Heinza)”
Sepsa - W razie niewydolności mechanizmów immunologicznych, toksyny, bakterie lub grzyby dostają się do krwi. W przypadku bakterii ropnych - ropnica(pyemia), toksyn - toxaemia, bakteri i - bacteriaemia.
„Sepsa, posocznica (łac. sepsis) - stosowany w medycynie termin odnoszący się do specyficznej reakcji organizmu na zakażenie. Sepsa nie jest samodzielną jednostką chorobową, a obecnie definiuje się ją jako zespół ogólnoustrojowej reakcji zapalnej (SIRS) wywołany zakażeniem.”
Uszkadza wiele narządów: obrzęk, przekrwienie, odczyn zapalny w węzłach chłonnych i martwica grudek chłonnych, obrzęk śledziony, płynność krwi i powstanie zespołu DIC, skaza krwotoczna w skórze, błonach śluz. I surow., zwyrodnienie miąższowe i tłuszczowe narządów miąższowych, hemoliza krwi.
Zapalenie surowicze(inflammatio serosa) jest odpowiedzią na słaby cyznnik zapaleniotwórczy i może się cofnąć bez śladu lub przejść w inną postać zapalenia.
Wysięk surowiczy - zawartość białka powyżej 4%, przejrzysty płyn, gęstość 1,018-1,021, zawiera albuminy globuliny, trochę włóknika i pojedyncze neutrofile. Gromadzi się w jamach surowiczych, pęcherzykach płucnych, podpajęczy nówka, wydostawać się na powierzchnię błon śluzowych - wysięk wolny(exudatum liberum) lub przepajać tkanki - naciek zapalny(infiltratum).
W gruźlicy są obecne komórki olbrzymie, nabłonkowate, limfoidalne
Fagocytoza polega na eliminacji bakterii, wirusów, martwych komórek, kompleksów antygen-przeciwciało. Fagocytoza - pochłanianie stałych makrocząsteczek; ultra fagocytoza - pochłanianie stałych cząsteczek submikroskopowych; pinocytoza - pochłanianie płynów; rafaocytoza - pochłanianie pyłów. Etapy fagocytozy: Migracja, Adhezja, Wchłanianie, Degranulacja, Zabijanie
Zapalenie(inflammatio) to uporządkowany proces rozwijający się w tkance unaczynionej pod wpływem czynnika uszkadzającego. Zapalenie może być spowodowane czynnikami: chemicznymi, fizycznymi, biologicznymi (zakażenie drobnoustrojami chorobotwórczymi) - ogólnie czynnikami egzogennymi lub endogennymi. Celem zapalenia jest szybkie i selektywne zgromadzenie komórek zdolnych do usunięcia danego czynnika szkodliwego i rozpoczęcie naprawy powstałego uszkodzenia.
W ostrym zapaleniu jest leukocytoza i gorączka.
Zmiany w komórkach nabłonkowych o charakterze zaniku(onchoceroza), hiperplazja, metaplazja, neoplazja. Wokół pasożytów tkankowych zapalenie nacz. Krw., obrzęk, wybroczyny, naciek eozynofilów, histiocytów i limfocytów. Czasem tworzą ziarniaki zapalne. Rozrastają się włókna łącznotkankowe, powodując powstanie torebki izolującej pasożyta.
Piasecznica wywoływana jest przez promieniczaki(Actinomyces). Główną rolę odgrywają: A. bovis s. Streptothrix israeli - powodujący promienicę kości u bydła i gruczołu mlekowego u świń oraz Actinobacillus lignieriesi - promienica skóry i narządów miąższowych.
I typ nadrważliwośći - anafilaktyczny czyli nadwrażliwość wczesna - powstaje przy obecności reagin, czyli IgE; przykładem są alergie. Atopia - nadwrażliwość z predyspozycją dziedziczną.
II typ nadwrażliwości - cytotoksyczny - zależy od przeciwciał przeciw antygenom obecnym na powierzchni lub wewnątrz komórki. Związanie się z komórką powoduje do jej zniszczenia. Powodem może być też fagocytoza komórek mających antygeny, gdy na ich powierzchni jest przeciwciało. Przykłądy: zapalenie tarczycy, liszaj rumieniowaty u psów, przewlekły kościec postępujący u psów (reumatoid arthritis), zapalenie mózgu na tle alergicznym.
III typ nadwrażliwości - kompleksów immunologicznych, związane z obecności kompleksów antygen -przeciwciało.
IV typ nadwrażliwości typ późny (DTH albo LPR) - zależy od uczulonych Limfocytów T np. próba tuberkulinowa, alergie kontaktowe na skórze
V typ nadwrażliwości - zależny od przeciwciał które wpływają na czynność komórek, łącząc się z receptorami na ich powierzchni. Przykłady: cukrzyca insulino zależna, męczliwość mięśni (myasthenia gravis), choroba Graves-Basedowa tarczycy - tyreotoxycosis.
VI typ nadwrażliwości - reakcja ziarniniakowi
Przeszczep :
- autogeniczny (autologiczny, inaczej autotransplantacja) - polega na przeniesieniu własnej tkanki lub narządu z jednego miejsca na drugie, np. przeszczep skóry
- izogeniczny (syngeniczny, izotransplantacja) - polega na przeniesieniu tkanki lub narządu między osobnikami identycznymi genetycznie np. bliźniętami jednojajowymi
- allogeniczny (także: alogeniczny, inaczej allotransplantacja) - polega na przeniesieniu tkanki lub narządu między osobnikami tego samego gatunku, o podobnym, ale nie jednakowym genotypie, np. człowiek → człowiek
- ksenogeniczny (heterologiczny, ksenogenny, ksenotransplantacja) - polega na przeniesieniu tkanki lub narządu między osobnikami różnego gatunku np. świnia → człowiek.
Jak organizm broni sie przed Toxoplazma? - TNFgamma hamuje z kolei wzrost Toxoplasma gonidii w zarażonych komórkach, pozbawiając pasożyta tryptofanu niezbędnego do jego wzrostu. Objawy toxoplasmozy wrodzonej: wodogłowie, zapalenie siatkówki i naczyniówki, ogniskowa martwica krwotoczna mózgu; toxoplasma nabyta: ból głowy, gorączka, zapalenie płuc i serca, powiększenie węzłach chłonnych i wielu narządów, wysypka, objawy zapalenia mózgu i grypopodobne.
Zwątrobienie czerwone (hepatisatio rubra) - płuca czerwone, konsystencji tęgiej, suche na porzekroju i bezpowietrzne.
Zwątrobienie rdzawe (h. Fusca) - płuca rdzawe, konsystencji tęgiej, bezpowietrzne. Mikroskopowe widoczne rozkład erytrocytów i duża ilość hemosyderyny.
Koligranulomatoza - tworzą się guzy różnej wielkości [ziarniniaki] zlokalizowane w p. pokarmowym, barwy białej, na przekroju uwarstwione jak słoje drzewa lub cebuli, wewnątrz rozmiękające o tendencji do powstawania jam, otoczonych tk. Ziarninową. Czasem powierzchnia ich ulega owrzodzeniu i powstają szarożółte martwicze czopy.
Postać posocznicowa listeriozy - obecność licznych ognisk martwicy i ziarniniaków zapalnych w różnych narządach [watroby, śledzionie, nerki, nadnercza]. Podobne zmiany obserwuje się u poronionych płodów i martwych noworodków.
Zapalenie wytwórcze -(inflammatio productiva s. proliferativa) - rozplem komórek jest nieznaczny lub go nie ma w ostrym zapaleniu wytwórcznym np. rozrost odczynowy węzłów chłonnych. Przykłady: polipowate zapalenie błony śluzowej żołądka [gastritis polyposa] lub nosa [rhinitis polyposa], marskość wątroby [cirrhosis hepatis].
Phlegmone - ropowica - toczy się z reguły w luźnej tkance łącznej spodowanej jest destrukcją substancji podstawowej tej tkanki przez hialuronidazę, fibro lizynę, lecytynazy bakteryjnej. Towarzyszy zapalenie żył i naczyń chłonnych co doprowadza do ropnicy (pyemia). Wysięk ropny w tkance podskórnej to cellulitis.
Stadium nawału w krupowym zapaleniu płuc (stadium infiltrationis) - płuco nieco powiększone, barwy ciemnoczerwonej, przekrwione, ciężkie. Powietrzność płuc częściowo zachowana - stan ten trwa kilka do kilkunastu godzin. Naczynia kapilarne szczelnie wypełnione krwią, a pęcherzyki płucne wypełnione płynem surowiczym z pojedynczymi makrofagami, granulocytami obojętnochłonnymi i erytrocytami.
Zapalenie zestrupiające - inflammatio escharotica - obecność włóknika w błonie śluzowej i podśluzowej i mięśniowej. Błona śluzowa obumiera, pokryta grubą warstwą włóknika czyli strupem (eschara). Strup zostaje oddzielony (sequestratio) pozostawiając owrzodzenie (ulcus) i zapalenie wrzodziejące (i. ulcerosa)np. buton pomorowy w jelicie grubym u świń. Z reguły powstaje blizna i prowadzi do perforacji ściany jelita.
Eimeria stiedae - kokcydioza królików atakuje wątrobę.
W zapaleniu pojawiają się jako pierwsze komórki: neutrofile i eozyno file.
Prostaglandyny - działają w miejscu wytwarzania lub wydzielane są do krwi. Nie są nigdzie magazynowane, a ich czas połowicznego rozpadu jest stosunkowo krótki, dochodzący maksymalnie do kilku minut. Dlatego działają parakrynnie - są hormonami lokalnymi.
Działanie jest silne i różnorodne, często przeciwstawne:
pobudzenie lub hamowanie skurczy mięśni gładkich:
macicy
przewodu pokarmowego
przewodu oddechowego
naczyń krwionośnych
hamowanie wydzielania soku żołądkowego
pobudzenie ruchliwości plemników
należą do mediatorów odczynu zapalnego; kwas acetylosalicylowy, czyli aspiryna, w wyniku inhibicji cyklooksygenazy zmniejsza produkcję prostaglandyn zmniejszając przez to stan zapalny
działają chemotaktycznie na leukocyty
przeciwdziałają zamknięciu się przewodu tętniczego (Botalla) - ważne w przypadku zespołu hipoplazji lewego serca.
Zapalenie śródmiąższowe [i. intestitialis] - należy do zapaleń uszkadzających; przede wszystkim w tk. Łącznej podścieliskowej narządów np. śródmiąższowe zapalnie płuc, mięśni szkieletowych i nerek. W płucach wyróżnia się około oskrzelowe [peribronchitis] i sród- i międzyzrazikowe [ pneumonia interstitalis/ lobularis] [często 3 postacie naraz]. Pierwotna przyczyna: wirusy, mikoplazmy i pasożyty powikłane często infekcją bakteryjną. Obecne są liczne histiocyty, plazmocyty i limfocyty.
Nephritis interstitialis - śródmiąższowe zapalenie nerek
Pewne inwazje pasożytnicze kończą się samowyleczeniem, co wynika z liczebności populacji doprowadzającej do całkowitego jej wygaśnięcia lub naturalnej śmierci pasożyta np. w glistnicy po roku. Czasem odwrotnie, inwazja trwa latami wskutek zjawiska autoinwazji np. w owsicy, hymenolepidozie. Istnieją również: reinwazja: zarażenie powtórne po pewnym czasie od inwazji pierwotnej] lub superinwazja [zarażenie dodatkowe w trakcie istniejącej już inwazj].
Do adhezyn zaliczamy: integryny, selektywny, adhezyjny immunoglobulino podobne, krążące formy białek adhezyjnych np. selektywny.
Eozynofile - mają ziarnistości otoczone błoną. Ponad 50% zawartości ziarenek stanowi silnie zasadowe białko, reszta to fosfolipaza B i D, kwaśna fosfataza, arylosulfataza, katepsyna, rybonukleazy, beta glukurondaza, katalaza i peroksydaza. Komórki mają zdolność ruchu i kompleksów immunologicznych. Obficie występują w chorobach pasożytniczych, stanach alergicznych i niektórych nowotworach.
Gruźlicę wywołują prątki gruźlicze [Mycobacterium tuberculosis].
Marskość wątroby - istotą jest: przebudowa miąższu wątroby, łożyska naczyniowego w wyniku:
- uszkodzenia [zwyrodnienia, martwicy] komórek wątrobowych, fragmentacji miąższu;
- rozplem tkanki łącznej [włóknistej], proliferacji przewodów żółciowych, nacieków komórkowych [najczęściej limfocytarnych];
- odnowy [regeneratio] komórek wątrobowych - powstawanie guzków bezosiowych, zrazików bezosiowych.
51. Bąblowica wywołana przez pasożyta echinoccocus.
52. Zapalenie opłucnej - pleuritis
53. Krupowe zapalenie płuc w stadium lysis - pęcherzyki stają się stopniowo powietrzne, mikroskopowo są widoczne objawy resorpcji upłynnionego wysięku, włóknika i rozpadu ich krwinek.
54. Płuca przy nieżytowym zapaleniu są: powiększone, czerwone, sinoczerwonej, brunatno czerwonej o tęgiej konsystencji. Powierzchnia przekroju pokrywa się mętnym, szaro czerwonym, często pienistym wysiękiem, a wycinki płuc rzucone na wodę szybko toną.
55. Motylica wątrobowa - fasciolosis hepatis - wątroba powiększona, szaro czerwona lub szaro zielonkawa, napięta i krucha, na przekroju są widoczne liczne, ćme, żółtawe lub szarozielonkawe kanały, otoczone zielonkawą połyskującą, tkanką ziarninową. Powstają szarobiałe guzki ponad powierzchnią narządu - motylice otorbione.
56. Tyrosis s. caseificatio - to serowacenie inaczej.
57. Panariticum - zastrzał, zapalenie ropne np. ropowica palca szerząca się podskórnie;
Par onychia - zanochcica; czyrak - furunculus; jęczmień - hordeolum.
58. zapalenie krwotoczne [inflammatio haemorrhagica] - przerwanie ciągłości ściany drobnych naczyń krwionośnych z reguły żył, w trakcie reakcji zapalnej prowadzi do wydostania się dużej ilości erytrocytów do wysięku i powstanie zapalenia krwotocznego. Oprócz płynnej lub skrzepłej krwi w wysięku są widoczne włóknik i szczątki tkanek, tzw. Kruszywo [detritus]. W obrazie mikroskopowym krwotok i ostra martwica serowata. Przykładogniskowego jest wąglik jelit [anthrax], natomiast rozlanego zatrucia arsenem lub rtęcią.
59. Nacieczenie zapalne, naciek zapalny, miejscowy odczyn zapalny (reakcja zapalna) jako odpowiedź na zakażenie. Objawia się obrzmieniem części ciała lub narządu wskutek pojawienia się w przestrzeniach tkankowych wysięku zapalnego. Nacieczenie występuje niekiedy pod postacią guza, np. w przypadku nacieku okołowyrostkowego (zapalenie wyrostka robaczkowego).
Jeżeli w nacieczeniu dominującym składnikiem komórkowym są neutrofile - granulocyty obojętnochłonne (mikrofagi, krwinki białe), jest to nacieczenie ropne. Nacieczenie zapalne nieropne składa się głównie z limfocytów i po pewnym czasie ulega wchłonięciu. W nacieczeniu ropnym powstaje ropień, który się nacina i sączkuje.
60. Ropa [pus] - gęsta, lepka ciecz o konsystencji śmietany w której oprócz granulocytów są bakterie i ich toksyny, obumarłe komórki i enzymy proteolityczne powstałe z leukocytów i rozpadłych tkanek. Może być zółta, biała, zielonkawa i niebieskawa. Ropotworzenie [suppuratio].
61. Glomerulonephritis - Kłębuszkowe zapalenie nerek - są spowodowane zaburzeniami immunologicznymi powstającymi pod wpływem czynników toksycznych, infekcyjnych i innych. Dochodzi do odkładania się w kłębuszkach kompleksów immunologicznych, które uszkadzają ich strukturę lub do rozplemu komórek śródbłonka mezangium podocytów i zgrubienia błon podstawnych. Makroskopowo: z reguły niewidoczne choć nerki ulegają powiększeniu i są jasnobrunatne, w ostrej fazie stwierdza się przekrwienie włośniczek kłębuszków.
62. Kaweryny - dzielimy na: jamy prawdziwe [Cavernae verae] powstałe wskutek rozmiękania i rozpływania się ognisk martwicy oraz jamy rzekome [c. spuriae] tworzące się w następstwie rozstrzeni oskrzeli [bronchietiasis]. Dotyczy gruźlicy popierwotnej.
63. Piasek bąblowcowy - ścianka pęcherza bąblowcowego zbudowana jest z dwóch warstw tj: zewnętrznej, grubej kutikuli, składającej się z wielu blaszek zbudowanych z substancji podobnych do chityny i warstwy wewnętrznej tzw. Twórczej z której do światłą pęcherza pączkują liczne skoleksy i torebki lęgowe powodując powstanie piasku bąblowcowego. Wokół starszych pęcherzy powstaje gruba warstwa tk. Łącznej włóknistej, która skutecznie oddziella bąblowce od miąższu wątrobowego.