Rzeźbotwórcza działalność lodowców i wód pochodzących z ich topnienia

CZYNNIK RZEŹBOTWÓRCZY

RODZAJ FORMY TERENU

SPOSÓB POWSTANIA

LODOWIEC

Dolina lodowcowa

Powstaje w wyniku żłobienia powierzchni skał przez materiał przymarznięty do boków i dna lodowca - dolina górska ulega przekształceniu w dolinę U kształtną

Cyrki lodowcowe

Powstają w górnej części dolin lodowcowych U kształtnych, w zasięgu dawnego pola firnowego (są to półkoliste zagłębienia o wklęsłym dnie otoczone z trzech stron stromymi stokami - czasami wypełniają się wodą, np. Morskie Oko).

Morena powierzchniowa

Jeżeli materiał niesiony jest na jego powierzchni i na nim się okłada powstaje powstaje morena powierzchniowa

Morena boczna

Powstaje, kiedy materiał niesiony przez lodowiec jest przymarznięty do jego boków

Morena czołowa

Powstaje w wyniku gromadzenia się materiału w postaci wału u czoła lodowca

Morena denna

Powstaje w wyniku wytopienia się lądolodu i pozostawienia przez niego gliny zwałowej

Głazy narzutowe

Zaokrąglone duże odłamki skał naniesione przez lodowiec

WODY TOPNIEJĄCYCH LODOWCÓW

Kotły polodowcowe

Powstają w wyniku spadania wody płynącej szczelinami, tunelami w lodowcu na powierzchnie ziemi - wody te drążą w podłożu owalne, niezbyt głębokie kotły

Rynny polodowcowe

Powstają w wyniku żłobienia wąskich, długich tuneli przez rzeki polodowcowe

Oczka wytopiskowe

Powstają w wyniku powolnego wytapiania się tzw. Martwego lodu - efektem czego są miskowate zagłębienia terenu, często zabagnione lub wypełnione wodą

Ozy (długie piaszczysto-żwirowe wały)

Wody roztopowe usypują w szczelinach i kanałach czystego lądolodu piasek i żwir

Sandry (piaszczysto-żwirowe doliny)

Wody roztopowe wydostając się na przedpola lodowca pokonują moreny czołowe, następnie odkładają tam naniesiony przez siebie materiał

Pradoliny (szerokie doliny rzeczne)

Powstają w wyniku łączenia się ze sobą wód sandrów i ich spływu na przedpola lądolodu. Po wytopieniu lodowca są zajmowane przez znacznie mniejsze rzeki.

Wysoczyzny

Są to niewysokie wzniesienia utworzone z materiału morenowego (głównie z moreny dennej) otoczone najczęściej pradolinami