Traumatologia narządu ruchu.

Kinezyterapia w leczeni złamań i urazów kończyn na skutek zadziałania czynników zewnętrznych o charakterze mechanicznym, fizycznym lub chemicznym. W zależności od siły i rozległości działania tych czynników dochodzi do uszkodzeń: Kości, stawów, mięśni, skóry.

Do najczęściej występujących uszkodzeń urazowych należą:

• Stłuczenia tkanek. ° w wyniku stłuczenia dochodzi do wylewów krwawych w tkankach, zasinienia, obrzęków skóry. ° ból o różnym natężeniu.

• Skręcenia. ° określa się naderwanie więzadeł, torebki stawowej, błony maziowej, w wyniku dochodzi do wysięku, krwiaka, bólu i obrzęku.

• Zwichnięcia. ° przemieszczanie się względem siebie powierzchni stawowych, czemu towarzyszy wylew krwi do stawów, uszkodzenie więzadeł, torebki stawowej a czasami ścięgien, nerwów i chrząstek stawowych.

• Złamania. ° przerwanie ciągłości kości na skutek urazu bezpośredniego lub pośredniego. ° różne klasyfikacje złamań: + ze względu na topografię - złamanie trzonu szyjki, nasady, występów kostnych , + ze względu na przebieg szpary złamania (podłużne, poprzeczne, skośne, spiralne), + złamanie całkowite, + złamanie podłużne, + złamanie częściowe, + złamanie skośne, + złamanie spiralne, + złamanie zamknięte, + złamanie otwarte (uszkodzenia tkanek miękkich i skóry), + złamanie stawowe.

Sposoby unieruchamiania:

• Unieruchomienie zewnętrzne - opatrunek gipsowy, szyny ortopedyczne, aparaty do odcisku zewnętrznego,

• Unieruchomienie wewnętrzne - płytki, śruby, gwoździe śródszpikowe,

• Unieruchomienie za pomocą wyciągu szkieletowego.

Unieruchomienie może być przyczyną: a) zastoju żylnego powodującego zaburzenie krążenia krwi. b) zrosty torebek stawowych, ścięgien i mięśni powodujące ograniczenie zakresu ruchu w stawach lub ich zesztywnienie. c) odwapnień i zmian w strukturze kości. d) zmiany ogólnoustrojowe.

Rehabilitacja w okresie unieruchomienia:

• Nauczenie chorego odciążenia okolic ciała narażonych na ucisk i powstawanie odleżyn,

• Zapobieganie powstaniu zakrzepów i powikłań ogólnoustrojowych - ćwiczenia oddechowe, ogólnousprawniające, ćw naczyniowe.

• Zapobieganie zanikom mięśniowym i utrzymanie pełnej ruchomości stawów nie objętych unieruchomieniem - ćw izometryczne, kontralateralne, ćw czynne wolne, czynne z oporem.

• Zapobieganie zanikom mięśniowym i zrostom tkanek miękkich w unieruchomieniu poprzez stosowanie napięć izomertycznych i ćw ipsilateralnych.

• Kontrola ukrwienia, czucia i ruchów palców.

• Przygotowanie chorego do chodzenia o kulach w przypadku uszkodzeń kończyn dolnych przez wzmocnienie mięśni tułowia, obręczy barkowej i kończyn górnych.

• Wyposażenie chorego w uchwyty, drabinkę służących do nauki czynności związanych z samoobsługą w celu uniezależnienia chorego od otoczenia.

Postępowanie po zdjęciu unieruchomienia:

• usprawnianie chorej kończyny rozpoczyna się od ćw czynno-biernych w celu zmniejszenia odruchowego napięcia mięśni,

• przy słabym zroście stosujemy ćw czynne w odciążeniu,

• przeciwdziałanie obrzękom i zastojom - odpowiednie układanie kończyn,

• ćw redresyjne w przypadku przykurczu,

• zabiegi z fizykoterapii.