FIZYKOTERAPIA - Elektrolecznictwo Cd.

Kąpiele elektryczno-wodne częściowe

Stanowią mniejsze obciążenie dla organizmu ale przez ciało pacjenta przepływa cały prąd.

*Aparatura:

- wanienki dla kończyn górnych i dolnych (porcelana, tworzywo sztuczne)

- w ścianach elektrody węglowe

- izolowane krzesło o regulowanej wysokości

* Technika wykonywania jak w kąpielach całkowitych

• Kąpiel czterokomorowa:

- woda o temp. = 34-37⁰C do 2/3 pbjętości wanienki

- próba przepływu prądu

- zanurzenie kończyn dolnych a następnie kończyn górnych

- włączenie urządzenia, stopniowe zwiększanie natężenia

Uwaga! W czasie zabiegu nie wolno zmieniać kierunku przepływu prądu.

• Kąpiel dwukomorowa:

- kończyn górnych

KGP - anoda lub KGP - katoda

KGL - katoda lub KGL - anoda

Parametry:

natężenie; 6- 15 mA, czas 10-20 min, temp. 37,5⁰C

UWAGA: poprzeczny przepływ prądu przez klatkę piersiową.

Nie przekraczać natężenia 15 mA.

- kończyn dolnych

KDP - anoda lub KDP - katoda

KDL - katoda lub KDL - anoda

Parametry:

natężenie; 10 - 20 mA, czas 10-20 min, temp. 37,5⁰C

JONOFOREZA

Wprowadzenie jonów do tkanek w celach leczniczych, przez skórę za pomocą prądu stałego.

Działanie: ograniczone, miejscowe, tylko zdysocjonowany lek.

JONTOPHORESIS (gr.) = ruch jonów

Stosujemy, gdy wskazane jest:

• podanie leku do tkanki w zasięgu jego penetracji

• podanie leku do tkanki o niskim unaczynieniu

• nie jest konieczne ogólne podanie leku

• uzupełnienie ogólnego podawania leku

• istnieją przeciwwskazania do innych sposobów podania leku

Zalety:

• bezbolesne podanie leków

• połączenie działania leków z działaniem prądu

• rzadkie działania uboczne i powikłania (przy prawidłowo wykonanym zabiegu)

Ograniczenia:

• niepewność co do głębokości wnikania leku

• niepewność co do faktycznej dawki leku

• brak standaryzacji techniki zabiegu (natężenie prądu, rodzaj elektrod)

• czasochłonność wykonania

Działanie lecznicze jonoforezy wynika z:

• miejscowego działania zastosowanych leków

• miejscowego wpływu bieguna prądu galwanicznego

• odruchowego oddziaływania na tkanki

Podstawy fizykochemiczne:

• dysocjacja elektrolityczna - zachodzący w roztworach wodnych rozpad cząstek elektrolitu na jony

• elektrolit - sole, kwasy, zasady

• jon - cząsteczka, atom mające ładunek elektryczny:

kation (+) anion (-)

Prawo Coulomba: kationy (+) dążą do katody (-)

aniony (-) dążą do anody (+)

Ważne w procesie wnikania jonów do skóry:

• stężenie roztworu - przewodnictwo elektryczne (liczba jonów) - metoda konduktometrii

• czy roztwór dysocjuje - elektroforeza bibułowa

• czas trwania zabiegu m = k * J * t

m- masa substancji wydzielonej, J- natężenie, t- czas, k- równoważnik elektrochemiczny

• ruchliwość jonów - jony konkurencyjne (H⁺), (OH^-), jony pasożytnicze (zanieczyszczenia)

• Właściwości skóry - ukrwienie, uwodnienie, pojemność jonowa skóry ogranicza gromadzenie jonów; efekt depozytowy- gromadzenie leku w naskórku i skórze

Jonoforeza - technika zabiegów:

Zabieg wykonuje się na zlecenie lekarza

• skierowanie - dane jak do galwanizacji oraz stężenie i rodzaj leku, biegun z którego ma być wprowadzony, częstotliwość zabiegów

• aparatura - aparat wytwarzający prąd stały, lub zmienny o długim czasie trwania impulsu (np. 2 ms, 100 Hz)

• elektrody - cynowe, folia aluminiowa (silikonowe nieodporne na działanie prądu stałego i leku)

• podkłady

• leki

Dawkowanie:

• natężenie

- najczęściej 0,01-0,1mA/cm²

- nie przekraczać 0,2mA/cm², 25mA na zabieg

- wrażenie subiektywne pacjenta

- okolica wykonania - np. oko dawka ogólna 2mA, głowa, szyja 3-6mA

- okres choroby

• czas

- najczęściej 15-20 min (10-30 min.)

- okres choroby

- wrażliwość osobnicza

- rodzaj leku (silnie działające - krótki czas)

• seria

- 10-20 zabiegów codziennie lub co drugi dzień

Technika zabiegów

Najczęstsze błędy:

• nieprawidłowe ustawienie polaryzacji

• za duże natężenie - uszkodzenie tkanki

• za małe natężenie - lek nie zostanie wprowadzony w odpowiedniej dawce

• za cienki i słabo nasączone podkłady

• za małe podkłady lub wystawanie elektrod poza podkład

• złe przyleganie elektrod

Jonoforeza

Działania uboczne i powikłania:

• Uszkodzenie skóry - skutek elektrolizy

zapobieganie: szczegółowe przestrzeganie zasad metodyki

ważne: - grube, dobrze nasączone podkłady

- kontrola pacjenta podczas całego zabiegu

• Reakcje alergiczne - u pacjenta i personelu

miejscowe (wysypka)

ogólne (bóle głowy, zasłabnięcie, bladość skóry, spadek ciśnienia)

zapobieganie: wykluczenie alergii (wywiad, chory z astmą)

• Infekcje skóry

Jonoforeza

Cele: > Uzyskanie efektu przeciwbólowego

> Uzyskanie efektu przeciwzapalnego

> Poprawa ukrwienia

> Pobudzenie resorpcji płynów (wysięki, obrzęki)

> Przeciwdziałanie tworzenia zrostów i przykurczy

> Zmiana struktury tkanki

Leki:

1-2% Atrium Salicylicum

1-2% Calium Jodatum KJ - jodek potasowy

Calcium chloratum CaCl₂

Novocainum

Lignocainum

Solution 5-10%

Pencillinum (Na,K) - katoda

Neomycyna - anoda

Butapirazol - katoda

Witamina B₁ - anoda

Witamina C - katoda

Contractubex - anoda

Salamina - anoda

Mydocalm - anoda

Jonoforeza - wskazania:

• Stany pourazowe (4 - 5 doba)

* stłuczenia, skręcenia, krwiaki

* zrosty, bliznowacenia, przykurcze

* z. Sudecka

• Stany przeciążeniowe

* z. bolesnego barku, łokieć tenisisty, golfisty

* zapalenia ścięgien i ich pochewek

* z. cieśni kanału nadgarstka

* bóle mięśniowe

Leki:

• znieczulające miejscowo

• niesterydowe p.-zapalne

• preparaty łączone

• preparaty kory nadnerczy

• Przewlekłe procesy zapalne i zwyrodnieniowe

* zapalenia torebek stawowych

* zapalenia tkanek miękkich ( ścięgna, powięzie)

* ostrogi piętowe

Leki:

• Niesterydowe przeciwzapalne

• Preparaty kory nadnerczy

• Miejscowo znieczulające

• Inne przewlekłe zespoły bólowe

• Nuralgie, bóle korzeniowe

• Pobudzenie procesów gojenia i regeneracji

• Blizny i zrosty

• Odmrożenia

• Owrzodzenia

• Inne

• Zapalenia nerwów, porażenia

• Choroby gałki ocznej

• Kostniejące zapalenia mięśni

• Szczękościsk

• Sklerodermia

• Obwodowe zaburzenia naczynioruchowe

• Infekcje bakteryjne

• Infekcje grzybicze

Przeciwwskazania:

• Wynikające z działania prądu

• Jak do galwanizacji

• Wynikające ze stosowanych leków

• Uczulenia na salicylany

• Histamina, lignocaina - próba uczuleniowa

• Reakcje uboczne na metale (wysypka)