8.5.1.1. Droga impulsów z receptorów dotyku
Impulsy nerwowe wyzwolone dzięki pobudzeniu receptorów czucia dotyku kierowane są do pola czuciowego kory mózgu. Na tej drodze impulsy przewodzone są przez cztery neurony czuciowe. Impulsy od receptora do I neuronu w zwojach nerwów czaszkowych (ganglia nervi craniales) lub w zwojach rdzeniowych (ganglia spinałeś) są przewodzone za pośrednictwem włókna aferentnego, będącego wypustką tego neuronu. Za pośrednictwem drugiej wypustki tego neuronu, biegnącej w korzeniu grzbietowym (radix dorsalis), impulsy przekazywane są do II neuronu znajdującego się w rogu tylnym rdzenia kręgowego lub w jądrze smukłym i klinowatym rdzenia przedłużonego. Akson II neuronu z rogów tylnych przechodzi na drugą stronę rdzenia kręgowego i wstępuje w drodze rdzeniowo-wzgórzowej bocznej i przedniej. Neurony jądra smukłego i klinowatego wysyłają aksony biegnące przez wstęgę przyśrodkową do wzgórza po stronie kontralateralnej. Akson II neuronu czuciowego z rogów tylnych biegnie we wstędze rdzeniowej (lemniscus spinalis). Przez torebkę wewnętrzną (capsula interna) akson II neuronu dociera do III neuronu, który znajduje się w tzw. jądrze przekaźnikowym wzgórza — w jądrze brzusznym tylno--bocznym wzgórza. III neuron czuciowy dla receptorów twarzy, jamy ustnej i głowy, unerwianych przez nerw trójdzielny, znajduje się w jądrze brzusznym tylno-przyśrodkowym wzgórza.
Wzgórze składa się z trzech zasadniczych części: bocznej, przyśrodkowej i przedniej. Przegrody z istoty białej, zwane blaszkami rdzennymi wzgórza (laminae medullares thalami), dzielą wzgórze na część boczną i część przyśrodkową. Ku przodowi blaszki rdzenne wzgórza rozdzielają się, obejmując część przednią wzgórza. Jądro brzuszne tylno-boczne położone jest w części bocznej wzgórza w bezpośrednim sąsiedztwie torebki wewnętrznej.
Wypustki III neuronu czuciowego biegną przez torebkę wewnętrzną i istotę białą półkul mózgowych do pola czuciowego w zakręcie zaśrodkowym kory mózgu (gyruspostcentralis), kończąc się na IV neuronie w polu 1—3 wg Brodmanna.
Drogi przewodzenia impulsów z eksteroreceptorów:
Wypustki I neuronu czuciowego zwojów rdzeniowych po wejściu przez korzenie grzbietowe dochodzą do II neuronu czuciowego w rogach tylnych (dotyk, ucisk, zimno, ciepło i ból) lub wstępują w sznurze tylnym rdzenia kręgowego do II neuronu czuciowego w jądrach smukłych i klinowatych rdzenia przedłużonego (dotyk i ucisk). III neuron czuciowy znajduje się w jądrze brzusznym tylno-bocznym wzgórza, a IV neuron czuciowy występuje w korze mózgu.