Ludność Polski

5. Ludność , która nie powróciła do kraju z Europy Zachodniej (w tym robotnicy przymusowi z Niemiec) po ustaniu działań wojennych - 0,8 mln.

Szacuje się, że w końcu 2006 roku poza granicami Polski na emigracji czasowej przebywało ok. 1950 tys. mieszkańców naszego kraju, w tym ponad 1600 tys. w Europie. Zdecydowana większość emigrantów z Polski przebywała w krajach członkowskich UE - ok. 1550 tys. w 2006r. Liczba ta zwiększyła się o 380 tys. w ciągu tylko jednego roku (z z ok. 1170 tys. w 2005 r.) i prawie podwoiła się w okresie naszego członkostwa w UE (w końcu 2004 r. w krajach UE przebywało czasowo ok. 750 tys. mieszkańców naszego kraju). Szacunek ten uwzględnia także tych Polaków, którzy od dłuższego czasu przebywali poza granicami Polski, w tym w krajach UE, bez względu na ich status pobytu.

Korzyści migracji: Wzrost dochodów gospodarstw domowych, Poprawa na rynku pracy, Wzrost wpływów z transferów zagranicznych, Nowe umiejętności i kwalifikacje pracowników, Inwestowanie w kraju zarobionych oszczędności.

Koszty: Zaburzenie struktury demograficznej, Zagrożenie dla wypłacalności systemu emerytalnego, Utrata dobrze wykształconej mobilnej siły roboczej, Wydatki poniesione na edukację emigrantów, Trudności z zatrudnieniem fachowców.

3. Przesunięcie się wieku zawierania małżeństw ; przed rokiem 2000 dla kobiet wynosił on 21 lat , dla mężczyzn 23 lata , obecnie odpowiednio 27 i 29;

4. Przesunięcie wieku urodzenia przez Polski pierwszego dziecka z 23 lat przed rokiem 2000do 27 lat obecnie;

Dodatni przyrost : małopolskie , podkarpackie - słabo zurbanizowane tereny , o tradycjach wielodzietnej rodziny ( Polska katolicka, chłopska, konserwatywna)

województwa: pomorskie, warmińsko - mazurskie , zachodniopomorskie - „młoda” struktura wieku , wynikająca z zasiedlenia tych ziem po II wojnie młodymi osobami.

Obecnie Polska dzieli się na 16 województw 379 powiatów (65 grodzkich + 314 ziemskie) i 2 478 gmin (307 miejskich + 582 miejsko - wiejskie + 1 589 wiejskich ).

Różnice wynikają z faktu iż statystycznie rodzi się więcej chłopców ( 106/ 100 dziewczynek), kobiety żyją dłużej.

Do początku lat 90-tych XX w. występowała nadumieralność mężczyzn ( która rozpoczęła się w latach 70 - tych ) jak i kobiet ( od końca lat 80 -tych).

Poprawa w dostępie do usług medycznych i podniesienie ich standardu (lepsze wyposażenie szpitali w aparaturę medyczną , lekarstwa - mimo obiektywnych trudności finansowych ),

Porównanie procentowego udziału chorób układu krążenia i nowotworów złośliwych w puli zgonów, odnotowanych w 2004 roku wśród kobiet w różnym wieku.

Porównanie procentowego udziału chorób układu krążenia i nowotworów złośliwych w puli zgonów, odnotowanych w 2004 roku wśród mężczyzn w różnym wieku.

Struktura płci określa liczbę kobiet i mężczyzn w danej społeczności i ich wzajemne proporcje. Strukturę tę określa współczynnik feminizacji lub współczynnik maskulinizacji .

Zmian wskaźnika między rokiem 1946 a 1950 jest skutkiem powrotu mężczyzn z frontu i przymusowych migracji, po roku 50 - tym przewagi urodzeń chłopców nad dziewczynkami.

Od 20 roku życia na wsi zdecydowanie przeważają mężczyźni ( wysoki współczynnik maskulinizacji) ,duże różnice w grupach wiekowych 40-50 lat oraz po 70 roku życia.Jest to spowodowane: pozostawaniem ludzi młodych , zwłaszcza dziewcząt , w mieście po ukończeniu nauki; wyjazdem kobiet do miast w poszukiwaniu pracy; przenoszeniem się starszych , samotnych kobiet do ich dorosłych dzieci mieszkających w miastach.

Najwyższy współczynnik feminizacji mają województwa z przemysłem lekkim i usługami zatrudniającymi kobiety np. łódzkie, dolnośląskie , mazowieckie.

Najniższy - województwa rolnicze po PGR - owskie: pomorskie , zachodniopomorskie, warmińsko - mazurskie oraz podlaskie.

Duże aglomeracje mają większy wskaźnik niż małe miejscowości i wsie . W Nałęczowie, Ciechocinku , Zakopanem wysoki współczynnik wynika z zatrudnienia w uzdrowiskach głównie kobiet - jako pielęgniarek i obsługi.

Do początku lat 90 - tych wysokie wskaźniki maskulinizacji miały : Jastrzębie Zdrój ( 93), Bełchatów ( 89), Dąbrowa Górnicza (85), co wynikało z rozwoju przemysłu ciężkiego .

Młodą strukturę wiekową mają województwa zasiedlone całkowicie lub częściowo po 1945 r.zachodnio-pomorskie , dolnośląskie , warmińsko - mazurskie.

Stara struktura wiekowa charakteryzuje województwa położone na dawnych ziemiach polskich o niskim stopniu uprzemysłowienia : świętokrzyskie , podlaskie, podkarpackie, lubelskie oraz łódzkie.

W Polsce po II w. Świat. Szybko zmniejszała się liczba zatrudnionych rolnictwie z ponad 60 % do 16,9 % obecnie.

Zatrudnienie w przemyśle po wojnie rosło do 35 % w połowie lat 70 - tych. Obecnie w związku z transformacją gospodarki , zmalało do 27,6 % .

W porównaniu z krajami rozwiniętymi zbyt duży udział jest zatrudnionych w rolnictwie, zbyt mały w usługach.

Największe zatrudnienie w rolnictwie występuje w województwach tzw. ściany wschodniej tj.: lubelskim, podlaskim, świętokrzyskim , podkarpackim.

woj.:warmińsko - mazurskim, zachodniopomorskim , kujawsko - pomorskim, lubuskim , co wiąże się z upadkiem PGR- ów i dużym udziałem ludzi słabo wykształconych.

przyczyny bezrobocia: likwidacja niektórych gałęzi przemysłu np. górnictwa, zmniejszenie popytu na konkretne dobra czy usługi, ograniczanie produkcji, brak informacji o miejscach pracy, brak mobilności, przeniesienie zakładu do innego

rejonu, niedostosowane do potrzeb rynku wykształcenia pracowników, zmiany w technologii, wysokie obciążenia fiskalne

skutki bezrobocia: niewykorzystany, nieproduktywny potencjał ludzki, znaczne koszty materialne związane z utrzymaniem bezrobotnych oraz służb zajmujących się ich problemami i obsługą, spadek dochodów rodzin, rozszerzenie się społecznych kręgów ubóstwa, degradacja psychiczna i moralna osób pozostających bez pracy (poczucie beznadziejności, pesymizm, uczucie społecznej bezużyteczności), zjawiska patologii społecznej - alkoholizm, narkomania, przestępczość itd., utrata kwalifikacji

Przed wojną 67% ludności stanowili Polacy. Najliczniejszymi mniejszościami narodowościowymi były: ukraińska - 14 %, żydowska - 9 %, białoruska - 3 % i niemiecka 2,5 %

Warunki życia - obejmują warunki bytu oraz relacje „człowiek - człowiek” i „człowiek- środowisko”.

Warunki bytu dotyczą rodzaju i możliwości zaspokojenia potrzeb ludzkich w zakresie dóbr materialnych i niematerialnych oraz dostępności różnego rodzaju usług.

Porównując tempo wzrostu wydajności z tempem wzrostu płac widać dokładnie, że płace nie nadążają za wzrostem wydajności i dysproporcje te ciągle się zwiększają. Jeśli tempo wzrostu płac utrzyma się na dotychczasowym poziomie warunki życia w Polsce będą znacznie niższe niż nie tylko w krajach Europy Zachodniej, ale i Wschodniej. Utrzymywanie się tych niekorzystnych tendencji wzrostu płac w dłuższym okresie spowoduje, iż Polska stanie się najbiedniejszym krajem UE.

Tylko co trzeci Polak mieszka w warunkach odpowiadającym współczesnym standardom mieszkaniowym krajów Europy Zachodniej.

W krajach europejskich odnotowuje się wskaźnik nasycenia na poziomie 400, a dla Finlandii, Francji oraz Szwecji osiągnął on wynik bliski 500 mieszkań na 1000 ludności.

Nasze mieszkania są również najmniejsze w Europie - przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania wynosi 69 m2. W żadnym z krajów Wspólnoty wskaźnik wielkości przeciętnego mieszkania nie jest niższy niż 75m2, a w Danii i Luksemburgu przekracza 100 m2.

1. brak spójnej strategii rozwoju infrastruktury w Polsce (w tym skupienie uwagi na tworzeniu nowych strategii, a brak realizacji starych),

2. brak aktualnych planów zagospodarowania przestrzennego, a w związku z tym brak terenów pod nowe inwestycje,

3. pomimo stopniowej poprawy sytuacji materialnej społeczeństwa, w dalszym ciągu występują duże dysproporcje w zakresie dochodów,

Mieszkania wiejskie najlepiej wyposażone są w województwach: podkarpackim,małopolskim i śląskim. W województwach tych znajduje się od 40,6% do 25,8% mieszkań wyposażonych w komplet pięciu instalacji.

Łódzkie (z około 3%-wym udziałem mieszkań wiejskich z kompletnym wyposażeniem) zaliczyć należy do województw o jednym z najniższych wskaźników po województwach: podlaskim, warmińsko-mazurskim, opolskim, kujawsko-pomorskim gdzie wskaźnik ten wynosi od 1,7% do 2,3%.

Stopień wyposażenia mieszkań (łącznie z niezamieszkanymi) w instalacje w miastach jest znacznie wyższy niż na wsi.

Najlepiej wyposażone są mieszkania województw: podkarpackiego, mazowieckiego, małopolskiego i zachodniopomorskiego,gdzie od 80,5% do 70,6% ogółu mieszkań wyposażonych jest w komplet instalacji.

Najwięcej mieszkań bez wodociągu w miastach występuje w województwach: łódzkim (4,2%), świętokrzyskim (3,8%) i lubelskim (3,1%).

Najwięcej przestępstw jest popełnianych w województwach:pomorskim, zachodniopomorskim i lubuskim.

- ludność wywodzi się z migrantów przybyłych po II wojnie światowej co spowodowało zdestabilizowanie struktur społecznych

Najmniej przestępstw jest w województwach : podkarpackim, lubelskim, świętokrzyskim i podlaskim , czyli w województwach o stabilnej strukturze społecznej.

Konsekwencją społecznego tąpnięcia, jest m.in. wysoki poziom przestępczości duża liczba samobójstw i zgonów wywołanych alkoholem, destrukcja tradycyjnej rodziny związana z osłabieniem roli ojca, który pozostaje bez pracy.

Geografia elektoralna zajmuje się opisem i wyjaśnianiem przestrzennego zróżnicowania zachowań wyborczych.

W dużych miastach wygrywa prawica, w małych - lewica, na wsi - partie deklarujące swój związek z rolnictwem.

4. Podział historyczny Na ziemiach historycznie polskich wygrywa prawica, na ziemiach odzyskanych - lewica.