Bóle barku i ramienia.
Na tle angiopatii i neuropatii.
Ból z reguły towarzyszy angiopatią i neuropatią, przy czym z reguły dochodzi do jednoczesnego ucisku czy rozciągnięcia naczyń czy nerwów.
Objawy upośledzenia krążenia:
1. Bladość lub zasinienie skóry.
2. Zgorzel lub stan podzgorzelowy (zgorzel/gangrena - rozkład martwych tkanek w żywym organizmie przez bakterie beztlenowe
Występuje tam, gdzie miejsce jest dostępne dla bakterii np. płuca, powłokach skórnych (po zmiażdżeniach).
3. Zanik skóry, tkanki podskórnej i mięśni.
4. Osłabienie fali tętna i obniżenie ciśnienia krwi.
5. Słyszalne szmery.
Objawy ucisku lub uciśnięcia nerwów obwodowych:
1. Zaniki mięśniowe.
2. Zaburzenia czucia.
3. Utratę zręczności ruchów (niemożność wykonywania ruchów precyzyjnych).
4. Zaburzenia potliwości skóry.
5. Występowanie tzw. języków spustowych bólu w przebiegu nerwów obwodowych (trigger points).
Pacjentów można podzielić na 2 grupy:
1. Z objawami statycznego ucisku naczynia lub nerwu i trwałymi zmianami unaczynienia i ukrwienia.
2. Z objawami przejściowego niedokrwienia lub odnerwienia skóry.
Inne przyczyny bólu barku:
- odchylenia w zakresie kośćca klatki piersiowej zmieniający jej boczny wymiar górnego otworu klatki piersiowej,
- urazy bezpośrednie lub pośrednie uszkadzające mięsień pochyły przedni - powodują następcze krwawienia - a te zwłóknienia - ucisk
włókien nerwowych i tętnicy podobojczykowej.
Mięsień pochyły przedni - mm głęboki szyi, biegnie od guzków przednich wyrostków poprzecznych 3-6 C - koniec - guzek mięśnia
pochyłego na pierwszym żebrze.
- Ostre stany zakaźne wywołujące zapalenie mięśnia pochyłego,
- postawa typu zmęczeniowego (osoby starsze),
- odchylenia anatomiczne (często związane z wadliwą postawą).
ZESPÓŁ CIASNOTY GÓRNEGO OTWORU KLATKI PIERSIOWEJ - zespół ucisku pęczka naczyniowo-nerwowego.
Zespół ten zazwyczaj obejmuje korzenie C8-Th1 i wywołuje neuropatię nerwu łokciowego.
Podrażnienie lub ucisk splotu ramiennego - przyczyna objawów u 98% przypadków, reszta to ucisk naczyń.
Choroba przeważnie kobiet (4:1).
Przyczyny:
- zespół mięśnia pochyłego,
- żebro szyjne,
- cieśń żebrowo-obojczykowa,
- zespół nadmiernego odwodzenia ramienia,
- ucisk mięśnia piersiowego mniejszego,
- uszkodzenia obojczyka,
- wyrośla chrzęstno-kostne,
- zwapniałe węzły chłonne,
- zakrzep żyły podobojczykowej,
- usidlenie nerwów.
Główne przyczyny anatomiczne ucisku na nerwy i naczynia to: żebro szyjne, mięsień pochyły przedni, cieśń obojczykowo-żebrowa.
Objawy wskazujące na zespół ten:
- osłabienie chwytu ręki i mm trójgłowego ramienia,
- osłabienie pola unerwienia nerwu łokciowego (chwyt szczypcowy),
- tkliwość przy opukiwaniu i uciskiem kciukiem dołu nadobojczykowego (nad splotem ramiennym),
- test przedłużonego uniesienia - test prowokujący to uniesienie rąk i zaciskanie pięści przez 3 minuty test, + gdy pojawiają się bóle i
dolegliwości typowe dla schorzenia.
Objawy neurologiczne:
- ból w okolicy:
> bocznej części szyi,
> przód, tył i górna część barku,
- przeczulica w okolicy:
> wszystkie palce, ale szczególnie 4 i 5.
- niedowład:
> osłabiony chwyt,
> szybka męczliwość kończyn,
> osłabienie ramienia i ręki, zanik mm (trójgłowy, mm kciuka).
Ruchy prowokujące dolegliwości: uniesienie wyprostowanych RR do góry i do boku, podnoszenie ciężkich przedmiotów, działanie zimna, energiczne ruchy szyi i barku.
ZESPÓŁ UCISKU ŻEBROWO - OBOJCZYKOWEGO.
Między obojczykiem i I żebrem przebiega splot ramienny, tętnica i żyła podobojczykowa. Ucisk ich następuje w ruchu ściągania barków ku tyłowi i ku dołowi (nożyce obojczykowo - żebrowe).
Testy diagnostyczne:
- ściągnięcie barków w tył i ku dołowi („baczność”) - osłabnięcie lub zniknięcie tętna na tętnicy promieniowej.
ZESPÓŁ NADMIERNEGO ODWIEDZENIA RAMIENIA.
Objawy naczyniowe i nerwowe przez powtarzane odwiedzenie ramienia, ucisk pęczka naczyniowo - nerwowego przez ścięgno mięśnia piersiowego mniejszego (wyrostek kruczy łopatki i 5 pierwszych żeber) lub przez wyrostek kruczy lub objaw nożyc obojczykowo żebrowych.
Pomocne są testy wykluczające cieśń kanału nadgarstka:
- opukanie przebiegu nerwu pośrodkowego w okolicy nadgarstka,
- zginanie nadgarstka przez 60 s - cel - wywołanie bólu,
- test siły mięśniowej kłębu kciuka.
Gdy któryś z nich jest (+) to świadczy to o prawdopodobnym występowaniu zespołu cieśni kanału nadgarstka, która obejmuje wyłącznie neuropatię nerwu pośrodkowego.
Badania dodatkowe zespołu ciasnoty górnego otworu klatki piersiowej: USG, Rtg Barku, Rtg kręgosłupa szyjno-piersiowego, badania naczyniowe, badania przewodnictwa nerwowego i mięśniowego, MRI.
Postępowanie.
Leczenie musi polegać na usunięciu czynnika przyczynowego - zniesieniu ucisku na podrażnione struktury tkankowe Błędem jest stosowanie wyciągów za głowę, w ostrych stanach fizyko, kineza i inne często nie zdają egzaminu. Wchodzą tu w grę mocne środki przeciwbólowe.
Leczenie zachowawcze.
Gdy niewielkie dolegliwości - czasem wystarcza poprawa sylwetki ciała i unikanie czynności nasilających objaw choroby, aby ustabilizować proces choroby a nawet cofnąć objawy.
Spać należy na barku zdrowym, pod głową płaska poduszka. Ręka chora na poduszce leżącej na tułowiu (odwiedzenie lekkie), na plecach również. Nie śpimy na zdrowym boku.
W trakcie siedzenia przedramiona nie mogą być za wysoko podparte, ani zwisać. Muszą być podparte na odpowiedniej wysokości. W samochodzie pas bezpieczeństwa nie może uciskać barku.
Zalecenia ogólne:
- unikać stresów (unikać szkodliwego napinania mm),
- nadwaga nie sprzyja schorzeniu,
- kobiety nie mogą nosić dopasowanych biustonoszy. Nie nosimy ogólnie plecaków, toreb, ciężkiej odzieży.
- unikać ciężkiego wysiłku fizycznego,
-, gdy dolegliwości narastają - odpowiedni wypoczynek.
Techniki lecznicze.
- ciepłe, wilgotne okłady, UD, okłady zimne i masaż - cel - spadek napięcia mm.
- wyciągi za głowę są przeciwwskazane,
- czasem stosujemy temblak obarczający splot ramienny (ramię w przywiedzeniu i skręceniu do wewnątrz), przy chodzeniu nie kończyna nie może zwisać (musi być np. w kieszeni kurtki).
- rękoczyny - uruchamianie innych stawów i pierwszych dwóch żeber - zwiększenie ruchomości,
- ćwiczenia nawyku prawidłowej postawy,
- delikatne ćw. barków (kółka w siedzeniu),
- rozciąganie mm pochyłych, piersiowych: większego i mniejszego,
- wzmacnianie mm przywodzących łopatkę,
- wzmacnianie prostowników szyi,
- oddychanie przeponowe.
Gdy po wykonywaniu tych ćwiczeń nie obserwuje się poprawy w ciągu 6-8 tygodni, należy rozważyć leczenie operacyjne.
Doleczanie pooperacyjne:
- po operacji - ćw. wszystkich stawów obw. poniżej barków - cel - spadek sztywności pooperacyjnej,
- 1-2 tydz. ostrożne ćw. barku,
- 4-6 tydz - stopniowe zaangażowanie barku w czynności dnia codziennego (odwiedzenie ramienia jest przeciwwskazane),
- 8-10 tydzień - pełen zakres i czynność kończyny.